რუსეთ-საქართველოს ომის მეცხრე წლისთავზე, დასავლეთის რეაქციებზე, საქართველოს ევროპულ კურსსა და ურთიერთობებზე რუსეთთან ამერიკის ხმა აშშ-ის ყოფილ ელჩს საქართველოში უილიამ კორტნის ესაუბრა:

რა გავლენა მოახდინა რუსეთ-საქართველოს ომმა ევროპული უსაფრთხოების არქიტექტურაზე, ჰქონდა თუ არა ამ მოვლენას რაიმე გავლენა ევროპაში მომდევნო მოვლენებზე ან რუსეთის აგრესიის შეკავებაზე უკრაინაში?

დასავლეთის სუსტმა რეაქციამ საქართველოში რუსეთის შეჭრაზე, კრემლს აფიქრებინა, რომ 2014 წელს უკრაინაში აგრესია ადვილად გაუვიდოდა. ეს ასეც მოხდა ყირიმის შემთხვევაში, რასაც სისხლისღვრა არ მოჰყოლია, მაგრამ განსხვავებული იყო აღმოსავლეთ უკრაინაში რუსეთის მიერ დაწყებულ ომზე გამოხმაურება, რასაც სამხედრო დაუმორჩილებლობა მოჰყვა და შედეგად დიდი მსხვერპლი მოიტანა.

რუსეთის აგრესიამ საქართველოსა და უკრაინაში დაასამარა იმის პერსპექტივა, რომ რუსეთი ოდესმე შეძლებს დასავლეთის დარწმუნებას ფართო ევროპული უსაფრთხოების არქიტექტურის განახლებაში. დასავლეთს მიაჩნია, რომ გაეროს ქარტია, 1990 წლის პარიზის ქარტია და ეუთო ევროპის უსაფრთხოებისთვის ზუსტ პრინციპებს უზრუნველყოფს. ეს პრინციპები არ გულისხმობს მეზობლებზე ძალის გამოყენების უფლებას საკუთარი "პრივილეგირებული ინტერესების" დასაკმაყოფილებლად.

როგორ გააძლიერა ამ კონფლიქტმა საქართველოს პოზიციები, რათა მას უკეთ დაეცვა საკუთარი თავი საერთაშორისო ასპარეზზე?

2008 წლის შემდეგ, საქართველომ, რუსული აგრესიის მსხვერპლის რანგში გაზრდილი საერთაშორისო მხარდაჭერა მოიპოვა. რადგან საქართველომ ცხინვალი დაბომბა ომის დასაწყისში, ამან ეს მონაპოვარი ცოტა არ იყოს უფრო დაჩრდილა. უკანასკნელ წლებში, საერთაშორისო თანამეგობრობამ დადებითად აღიქვა საჯარო განცხადებები რუსეთთან მიმართებით და განსაკუთრებით საქართველოს მიერ რუსეთთან ეკონომიკური თანამშრომლობის ძიების შესაძლებლობა. აღსანიშნავია, რომ წინა ხელისუფლება ხშირად დაუბალანსებელი საჯარო განცხადებებით რუსეთის პროვოცირებას ახდენდა.

თქვენი აზრით, რა მომავალი აქვს საქართველო-რუსეთის ურთიერთობებს?

ამის პროგნოზირება რთულია. ბევრია დამოკიდებული რუსეთში პოლიტიკური მდგომარეობის განვითარებასა და იმაზე, თუ რამდენად შეეცდებიან რუსეთის ლიდერები ადგილობრივი პოლიტიკური მხარდაჭერის მობილიზებას ნაციონალისტური სენტიმენტებით, ან მეზობლების დაშინებითა თუ კრიტიკით.

როგორ შეაფასებდით 8 აგვისტოს პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინის ვიზიტს აფხაზეთში?

პრეზიდენტ პუტინის ვიზიტი ხაზს უსვამს მოსკოვის გადაწყვეტილებას აფხაზეთზე კონტროლი შეინარჩუნოს, მიუხედავად რუსეთის დაღმავალი საერთაშორისო რეიტინგისა. კრემლი შეიძლება იმედგაცრუებული იყოს იმის გამო, რომ დამოუკიდებლად მოაზროვნე აფხაზები თავიანთი ქვეყნისთვის დამოუკიდებელი იდენტობის შენარჩუნებას ესწრაფვიან. ამ შემთხვევაში, რუსეთი შესაძლოა შეეცადოს აფხაზეთის ანექსიას, ისე, როგორც ეს ყირიმში მოხდა.

როგორია თქვენი ხედვა საქართველოს წევრობაზე NATO-სა და ევროკავშირში, ანუ სხვა სიტყვებით, როგორ შეაფასებთ საქართველოს ინტეგრაციის ძალისხმევას ამ ინსტიტუტებში?

საქართველოს სჭირდება ეკონომიკური და მმართველობის რეფორმების გატარება იქამდე, ვიდრე ის NATO-სა და ევროკავშირის წევრობის სტანდარტებს დააკმაყოფილებს. მნიშვნელოვანი იქნება კანონის უზენაესობის გაუმჯობესება. 2016 წლის მონაცემებით, მსოფლიო სამართლებრივ ანგარიშში (World Justice Project) 113 ქვეყნიდან საქართველო 34-ე ადგილზე იყო. ასეთი მაჩვენებელი ევროკავშირის რამდენიმე ქვეყნის მონაცემზე უკეთესია (ხორვატია, იტალია, უნგრეთი), თუმცა უკეთესი შედეგი ქვეყნისთვის ბევრად უფრო ეფექტური იქნებოდა. ასევე, უკეთესი იქნებოდა კორუფციის შემცირებაც. 2016 წლის კორუფციის აღქმის ინდექსით, რომელსაც საერთაშორისო გამჭვირვალობა აქვეყნებს -საქართველო 44-ე ადგილზეა 176 ქვეყანას შორის.

და ბოლოს, როგორ დაახასიათებდით აშშ-საქართველოს ამჟამინდელ ურთიერთობებს და რა დახმარება შეუძლია ვაშინგტონს იმისთვის, რომ საქართველოში რუსული აგრესია აღიკვეთოს?

აშშ-საქართველოს ურთიერთობები ძალიან კარგია. ასევე, შესანიშნავად მუშაობს აშშ-ის ელჩი საქართველოში, იან კელი. შინ რეფორმების გააქტიურებითა და რუსეთთან პრაგმატული თანამშრომლობის გაგრძელებით, მაგალითად ეკონომიკისა და ტურიზმის დარგებში, საქართველოს შეუძლია საერთაშორისო მხარდაჭერის კონსოლიდირება. დასავლეთისთვის კი, საუკეთესო გზა საქართველოში რუსეთის შემდგომი აგრესიის აღსაკვეთად მდგომარეობს ერთიანი, ძლიერი ოპოზიციური ფრონტის შენარჩუნებაში რუსეთის მოქმედებების წინააღმდეგ აღმოსავლეთ უკრაინაში.