ტერაქტები, ომი და დიპლომატიური სკანდალები - მსოფლიოსთვის 2016 წელიც ძალიან დაძაბული აღმოჩნდა. წლის ბოლოს, On.ge გთავაზობთ მსოფლიოში მომხდარი ყველაზე მნიშვნელოვანი პროცესების მოკლე მიმოხილვას, რათა ერთად გავიხსენოთ, რა მოვლენებით შევა 2016 წელი ისტორიაში. თუ მიგაჩნიათ, რომ რომელიმე მნიშვნელოვანი მოვლენა გამოგვრჩა, დაწერეთ კომენტარებში.

დონალდ ტრამპი ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტი გახდა

ფოტო: Chad Batka / The New York Times

ამერიკის 45-ე პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი გახდა. რესპუბლიკელმა კანდიდატმა დემოკრატი ჰილარი კლინტონი დაამარცხა.

გადატრიალების მცდელობა თურქეთში

ფოტო: Getty Images

უდავოდ, 2016 უიღბლო წელი იყო თურქეთისთვის. მოხდა რამდენიმე მასშტაბური ტერაქტი, ჩახლართული ურთიერთობა ჰქონდა თურქეთს რუსეთთან, ევროპის პარლამენტმა მხარი დაუჭირა თურქეთის ევროკავშირში შესვლის გეგმის შეჩერებას. 15 ივლისს, გადატრიალების მიზნით, ქვეყნის რამდენიმე ლოკაციაზე შეიარაღებული დაჯგუფების თავდასხმას 300-მდე ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. ამის პასუხად კი თურქეთის ხელისუფლებამ სამსახურიდან დაითხოვა და დააპატიმრა ათიათასობით ადამიანი, მათ შორის მასწავლებლები, მოსამართლეები, პროკურორები, პოლიციელები, სამხედროები და ა.შ. 2009 წლის შემდეგ, პირველად შემცირდა თურქეთის ეკონომიკა.

სირიის ქალაქ ალეპოს განადგურება

ფოტო: Aleppo Media Center

2016 წლის აპრილში გამოქვეყნებული გაეროს მონაცემებით, სირიის სამოქალაქო ომში დაღუპულთა რიცხვმა 400 ათასს მიაღწია. რუსეთის დაბომბვების შედეგად სრულიად განადგურებულია იუნესკოს კულტურული მემკვიდრეობის სიაში მყოფი ქალაქი ალეპო. ინფორმაციას ალეპოში ქალებისა და ბავშვების დახოცვის შესახებ გაერო ადასტურებს. მართალია, სამოქალაქო ომი სირიაში 2016 წელს არ დაწყებულა, თუმცა, პიკს სწორედ წელს მიაღწია.

მიგრანტთა კრიზისი

ფოტო: Emilio Morenatti / Associated Press

გაეროს ლტოლვილთა სააგენტოს 20 ივნისს გამოქვეყნებული ანგარიშის თანახმად, მიგრანტების რაოდენობამ რეკორდულ დონეს მიაღწია და 60 მილიონს გადააჭარბა. ოქტომბერში, გაერომ, ასევე, განაცხადა, რომ 2016 წელს, ხმელთაშუა ზღვის გადალახვის მცდელობისას, 3 740 მიგრანტი დაიღუპა, რაც, სავარაუდოდ, წლის ბოლოს ყველაზე დიდი მაჩვენებელი იქნება.

ბრექსიტი

ფოტო: Adam Ferguson / The New York Times

23 ივნისს, დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებულ სამეფოში რეფერენდუმი გაიმართა. მოსახლეობის 52-მა პროცენტმა მხარი დაუჭირა ქვეყნის ევროკავშირიდან გამოსვლას. გადაწყვეტილების გამო თანამდებობა დატოვა ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა, დევიდ კემერონმა და მის პოზიციაზე ტერეზა მეი დაინიშნა. მეი გამუდმებით იმეორებს, რომ ბრექსიტი ნიშნავს ბრექსიტს, თუმცა ჯერ-ჯერობით უცნობია, კონკრეტულად ბრიტანეთი ევროკავშირს ოფიციალურად როდის დატოვებს.

ფილიპინების ომი ნარკოტიკების წინააღმდეგ

ფოტო: Daniel Berehulak / The New York Times

ივნისში, ფილიპინების პრეზიდენტმა, როდრიგო დუტერტემ ანტი-ნარკოტიკული კამპანია წამოიწყო. მას შემდეგ, ნარკოტიკების წინააღმდეგ წარმოებულ ომს 5 900-ზე მეტი მკვლელობა უკავშირდება. გადავსებულია ციხეები, რომლებსაც შეუიარაღებელი დაცვა ყარაულობს. ქვეყნის პრეზიდენტმა უკვე რამდენჯერმე განაცხადა, რომ პირადად მოუკლავს ეჭვმიტანილი, თუმცა, მიუხედავად ამისა, დუტერტე ფილიპინელებში საკმაოდ პოპულარულია. პრეზიდენტის თქმით, ფილიპინებში 4 მილიონზე მეტი ადამიანია ნარკოტიკებზე დამოკიდებული, რაც იმის თქმის საშუალებას აძლევს, რომ მისი ქმედებები ადეკვატურია.

ობამას ისტორიული ვიზიტი კუბაში

ფოტო: REUTERS / Ivan Alvarado

1959 წლის რევოლუციის შემდეგ, ობამა აშშ-ის პირველი პრეზიდენტია, რომელიც კუბას ეწვია. კუბასა და ამერიკას შორის კომერციული ავიამიმოსვლაც აღდგა. ასევე, ლიმიტი მოიხსნა აშშ-ს ტერიტორიაზე კუბური სიგარებისა და რომის შეტანაზე.

პანამის დოკუმენტები

გამომძიებელ ჟურნალისტებს ხელში ჩაუვარდათ იურიდიული ფირმა მოსაკ ფონსეკას 11 მილიონი დოკუმენტი. ე.წ. პანამის დოკუმენტებმა გამოააშკარავა, თუ ვინ იყენებდა ოფშორულ ზონებს გადასახადებისგან თავის ასარიდებლად. დოკუმენტებში მოხსენიებული იყო მსოფლიოს არაერთი ქვეყნის ლიდერი, მათ შორის რუსეთის, აზერბაიჯანის, გაერთიანებული სამეფოსა და ისლანდიის მმართველები. ვლადიმერ პუტინსა და მის საახლობლო წრეს 2 მილიარდი დოლარი აღმოაჩნდა ოფშორულ ზონებში, სკანდალის შედეგად გადადგა ისლანდიის პრემიერ-მინისტრი.

თურქეთში რუსეთის ელჩის მკვლელობა

ფოტო: AP

19 დეკემბერს, თურქეთში რუსეთის ელჩი, ანდრეი კარლოვი მოკლეს. თავდამსხმელი ყვიროდა: "არ დაივიწყოთ ალეპო, არ დაივიწყოთ სირია, ალაჰ აკბარ! (დიდება ალაჰს)".

ცნობილი ადამიანის გარდაცვალება

2016 წელი ბევრს, ალბათ, ძალიან უსიამოვნოდ გაახსენდება, რადგან წელს უამრავი საზოგადოებისთვის საყვარელი ადამიანი გარდაიცვალა. მათ შორის მუსიკოსი დევიდ ბოუი, ამერიკელი მოკრივე მუჰამედ ალი, მუსიკოსი ლეონარდ კოენი, მსახიობი ალან რიკმანი. დაუღუპა კუბის ყოფილი ლიდერი, ფიდელ კასტრო.

ტერაქტები ევროპაში: ბრიუსელი, ნიცა, ბერლინი

ფოტო: ქეთევან ქარდავა / საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი

22 მარტს ბელგიის დედაქალაქში ორი აფეთქება მოხდა. პირველი თავდასხმა ბრიუსელის აეროპორტში განხორციელდა, მეორე კი-ადგილობრივ მეტროსადგურში. ტერორისტული აქტის შედეგად 31 ადამიანი გარდაიცვალა, 261 კი დაშავდა. 14 ივლისს ფრანგულ ზღვისპირა ქალაქში ტუნისელმა ფრანგმა საბრძოლო მასალით დატვირთული სატვირთო მანქანით ხალხის მასაში შევარდა და თითქმის 2 კილომეტრი გაიარა. დაიღუპა 84 ადამიანი, მათ შორის ბავშვები. 12 ადამიანი დაიღუპა და 48 დაშავდა 20 დეკემბერს, ბერლინის ცენტრში, საშობაო ბაზრობაზე სატვირთო მანქანის შევარდნის შედეგად. სამივე შემთხვევაში ტერაქტზე პასუხისმგებლობა ISIS-მა აიღო.

ჯუნო იუპიტერის ორბიტაზე

ილუსტრაცია

ფოტო: NASA

NASA-ს კოსმოსური ხომალდი Juno იუპიტერის ორბიტაზე დაჯდა. მონაცემები ნასამ 5 ივლისს მიიღო. მისია 2011 წლის 5 აგვისტოს გაეშვა დედამიწიდან და იუპიტერის ორბიტაზე 2018 წლამდე დარჩება.