ინტერნეტში ხშირად შეგვხვედრია ფერადკანიანი მოდელი, რომელსაც სხეულის სხვადასხვა ნაწილებში თეთრი ლაქები აქვს. მსოფლიოში ცნობილ პოპ-ვარსვლავზე, მაიკლ ჯექსონზე გავრცელებული მითქმა-მოთქმაც, კანის ფერის ცვლილებაზე, როგორც ამბობენ, ამავე შემთხვევას, დაავადება ვიტილიგოს უკავშირდება. ვიტილიგო არის მდგომარეობა, როცა კანის პიგმენტური უჯრედები სათანადოდ ვერ ფუნქციონირებს ან მთლიანად ნადგურდება. უჯრედები, რომელთაც მელანოციტები ეწოდებათ ვეღარ წარმოქნიან კანის პიგმენტს, მელანინს, შედეგად, ის ადგილები, სადაც აღნიშნული უჯრედებია განლაგებული, ფერს კარგავს ან თეთრდება.

ეს შესაძლოა სხეულის ნებისმიერ ადგილას განვითარდეს, მათ შორის ისეთ ნაწილებზეც, რომელზეც მზის სხივები ხშირად ხვდება, მაგალითად, ხელებზე, ფეხებზე, სახეზე და ისეთებზეც, როგორიც ნესტოები ან ყურის შიდა ნაწილებია.

ამ სტატიაში ვიტილიგოს შესახებ 10 ფაქტს გაგაცნობთ:

1. ვიტილიგო ავტოიმუნური დარღვევაა და არა "კოსმეტიკური" პრობლემა

მკვლევრების უმეტესობა მიიჩნევს, რომ ვიტილიგო ავტოიმუნური დაავადებაა, რადგან მარტივად რომ ვთქვათ, სხეული საკუთარ უჯრედებს "თავს ესხმის". ასევე, ცნობილია, რომ იმ ადამიანების 20%-ს რომელთაც ვიტილიგო აქვს, კიდევ ერთი სხვა ავტოიმუნური დაავადებაც აქვთ. მათ შორისიაა სკლეროდერმა — კანისა და შემაერთებელი ქსოვილების გამაგრება და შემჭიდროვება, ლუპუსი, იგივე წითელი მგლურა, ფარისებრი ჯირკვლის ანთება და სხვა. ასევე, მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ მისი მაპროვოცირებელი ფაქტორი სტრესიც შეიძლება იყოს.

2. ვიტილიგო გადამდები არაა

მართალია, ვიტილიგო სხეულის ნებისმიერ წერტილში შეიძლება გამოვლინდეს, მათ შორის გენიტალიებზეც, თუმცა ის გადამდები არაა.

3. ვიტილიგო გავრცელებულია ყველა რასის წარმომადგენლებში

ფოტო: muhammed sajid / Dribble

მსოფლიოში ნებისმიერი რასისა, ეთნოსის თუ სქესის წარმომადგენელს შესაძლოა განუვითარდეს ვიტილიგო.

4. კანთან ერთად თმამაც შეიძლება შეიცვალოს ფერი

თუკი თმის ფოლიკულები განლაგებულია კანის იმ უბნებში, რომელშიც მელანინი აღარ წარმოიქმნება, თმამაც შესაძლოა დაკარგოს ფერი და გახდეს ნაცრისფერი ან სრულიად თეთრი.

5. ვიტილიგოსთან ერთად, ხშირად, ფსიქოლოგიური პრობლემებიც იჩენს თავს

ეს პრობლემა უმეტესად აღქმებთანაა დაკავშირებული. იმის გამო, რომ საზოგადოებაში ხშირად მცდარი დამოკიდებულებებია გავრცელებული ამ დაავადების მიმართ, ადამიანები ცდილობენ, დაფარონ სხეულის ნაწილები ან თავს გრძნობენ იზოლირებულად. ეს ყველაფერი გავლენას ახდენს ურთიერთობებზე როგორც პირად, ისე პროფესიულ დონეზე.

6. ვიტილიგო, ძირითადად, 10-30 წლის ასაკში იჩენს თავს

ფოტო: Adrian Fernandez / Dribbble

თუმცა, გამონაკლის შემთხვევებში ის უფრო ადრეულ თუ გვიან პერიოდშიც ვლინდება.

7. როგორც წესი, ვიტილიგოს თან არ ახლავს რაიმე ფიზიკური გართულება

ვიტილიგო სხვა დამატებით გართულებებს, გარდა კანის უბნების დეპიგმენტაციისა, არ იწვევს. ის მხოლოდ და მხოლოდ ზრდის მზისგან დამწვრობის რისკებს. ამისგან თავის ასარიდებლად კი მზისგან დამცავი კრემების გამოყენება აუცილებელია.

8. ვიტილიგოს პრევენციის გზები ცნობილი არაა

მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს სხვადასხვა საშუალებები დაავადების სამართავად, მისი პრევენცია ან მისგან სრულიად განკურნება არ ხდება.

9. დაავადების მართვა შესაძლებელია

თუმცა, ის დამოკიდებულია მდგომარეობის სიმწვავეზე, ლაქების ადგილმდებარეობასა და ზომაზე, მათ რაოდენობაზე, სიხშირესა და იმაზე, თუ როგორ რეაგირებს ორგანიზმი მკურნალობაზე.

აქედან გამომდინარე, სამედიცინო თერაპიაში სხვადასხვა სახის კრემები, წამლები, ლაზერული თერაპია თუ დეპიგმენტაციის მეთოდები გამოიყენება.

10. ვიტილიგო მსოფლიოს მოსახლეობის 1%-ს აქვს

მიუხედავად იმისა, რომ ვიტილიგო იშვიათი დაავადებაა, უკანასკნელ პერიოდში ცნობადობა და მისდამი მიმღებლობა იზრდება.

როგორ ჩნდება და რა შეიძლება იყოს ვიტილიგოს დაავადების მაპროვოცირებელი — ამ თემაზე მთავარი არხის დილის გადაცემაში შენი დილა სტუმრებმა დერმატო-ვენეროლოგმა, მედიცინის დოქტორმა, ელგუჯა ბერაიამ და თიკო დევდარიანმა ისაუბრეს.