მალარიის უსისხლო დიაგნოსტირება შესაძლებელი ხდება — პროგრამისტის გამოგონება
მალარიას ყოველწლიურად 400 000 ადამიანის სიცოცხლე ეწირება. დაღუპულთა უმეტესებობა აფრიკის სუბ-საჰარულ რეგიონში ცხოვრობს. დაავადების გადამტანი კოღო ანოფელესია. პათოლოგიასთან ბრძოლის ყველაზე ეფექტური გზა მისი ზუსტი დიაგნოსტირება და მკურნალობაა
უგანდაში მალარია სიკვდილიანობის ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზია და მიუხედავად კლინიკური შემთხვევების ასეთი მაღალი სიხშირისა, სწორი დიაგნოზი მაინც ძალზე იშვიათია. ამას თავისი მიზეზიც აქვს: დიაგნოზის დასმა სისხლის ანალიზით არის შესაძლებელი, თუმცა ამას დრო, კარგი ლაბორატორია და შესაბამისი უნარების მქონე ლაბორანტი სჭირდება. ეს ყოველივე ძალზე დეფიციტურია მცირე ზომის რაიონულ თუ სოფლის კლინიკებში — მოსახლეობის უმეტესობას სწორედ მსგავსი ტიპის ჯანდაცვის პუნქტებთან აქვს წვდომა.
ბრაიან გიტა პროფესიით პროგრამისტია. მას შემდეგ რაც ექიმებმა მესამედ ვერ მოახერხეს მისთვის მალარიის დიაგნოზის დასმა, გიტა მიხვდა, რომ რაღაც უნდა ეღონა.
"კლინიკაში წასვლა და რიგში დგომა დროის საოცარი კარგვა იყო. მე ვიცოდი, რომ რაღაც უკეთესი გზაც უნდა ყოფილიყო", — იხსენებს 27 წლის პროგრამისტი. მან ექიმებთან, მეცნიერებთან და კოლეგა პროგრამისტებთან ერთან მალარიას სადიაგნოსტიკო მარტივი, იაფი და სწრაფი ტესტი შეიმუშავა, რისთვისაც სისხლის ნიმუში, მიკროსკოპი ან გამოცდილი ლაბორანტი საჭირო სულაც აღარ არის.
დიაგნოზის დასასმელად ფეხსაცმლის ყუთის ოდენა პორტაბელური მოწყობილობა და სმარტფონია საჭირო. მოწყობილობას მატისკოპი უწოდეს — სიტყვის ფუძე სუაჰილის ენაზე მკურნალობას ნიშნავს. მალარიას მსგავსი სიმპტომების მქონე ადამიანებს მაღალი სიცხე, ციებ-ცხელება და თავის ტკივილი აწუხებთ. ისინი თითს მოათავსებენ მატისკოპში, რომელიც, სისხლის სინჯის აღების ნაცვლად, მაგნიტების და წითელი სინათლის სხივის საშუალებით სისხლის უჯრედების ანატომიურ ცვლილებას განსაზღვრავს — მალარიის დროს სწორედ სისხლის უჯრედები ზიანდება.
გამოკვლევა სმარტფონის საშუალებით გაანალიზდება და დიაგნოზიც ნათელი გახდება. დაავადების არსებობის შემთხვევაში მონაცემები ეროვნული მონიტორინგის სამსახურს გადაეგზავნება, რათა მათ შეძლონ და დაავადების გავრცელების არეალსა და სიხშირეს თვალი ცოცხალ რეჟიმში მიადევნონ.
ახალგაზრდა პროგრამისტის გამოგონება მრავალჯერადია და იგი პასუხს 2 წუთში იძლევა. ზუსტი დიაგნოსტირება ავტომატურად ნიშნავს მედიკამენტების სწორი დოზირებით და დანიშნულებით გამოყენებას, რაც თავის მხრივ თავიდან აარიდებს მედიკოსებს მკურნალობის მიმართ რეზისტეტნტულ ფორმებსა და ეპიდ-აფეთქებების ამგვარი ცოცხალ რეჟიმში მონიტორინგი მათ პრევენციის ზუსტი მეთოდების არჩევის საშულებასაც მისცემს.
"ეს ბევრ რამეს ცვლის. ამ სისტემამ შესაძლოა მსოფლიო მასშტაბით დაავადების სრულად აღმოფხვრისთვის ბრძოლაში გარდამტეხი როლი ითამაშოს", — აღნიშნავს ექიმი ჯიმი ოპიგო, უგანდის მალარიის კონტროლის სახელმწიფო პროგრამის მენეჯერი.
ტესტერი უკვე კლინიკურ კვლევას გადის უგანდასა და ანგოლაში. იგი დაავადების დიაგნოსტირების ოქროს სტანდარტს, სისხლის მიკროსკოპულ ანალიზს, სიზუსტეში ტოლს არ უდებს. გიტტა იმედოვნებს, რომ მისი გამოგონება ბაზარზე უახლოეს 2-3 წელში გამოჩნდება.
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება დღეს, 20 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება
-
გადახედვასტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს სტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას დღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას
-
გადახედვავდებთ პირობას, კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შემდეგ, მოქალაქეებს არ ექნებათ შეხება ნიღბიან სპეცრაზმელებთან — ოპოზიციური პარტიების განცხადება ვდებთ პირობას, კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შემდეგ, მოქალაქეებს არ ექნებათ შეხება ნიღბიან სპეცრაზმელებთან — ოპოზიციური პარტიების განცხადება
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას როგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას
-
გადახედვაGPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა GPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა
-
გადახედვასააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს სააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს
-
გადახედვაშესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს შესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს
-
გადახედვაოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს! ოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს!
-
გადახედვაკვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ კვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ
-
გადახედვალაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო ლაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო
-
გადახედვალავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია" ლავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია"
-
გადახედვადეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე დეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე
-
გადახედვავახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება ვახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება
-
გადახედვახაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით ხაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით
-
გადახედვარა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა რა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა
-
გადახედვაოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2 ოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2
-
გადახედვაახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება ახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება
-
გადახედვატაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს ტაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს
-
გადახედვარატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები რატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები
-
გადახედვასაფრანგეთმა აზერბაიჯანიდან კონსულტაციებისთვის ელჩი გაიწვია საფრანგეთმა აზერბაიჯანიდან კონსულტაციებისთვის ელჩი გაიწვია
კომენტარები