მალარიის უსისხლო დიაგნოსტირება შესაძლებელი ხდება — პროგრამისტის გამოგონება
მალარიას ყოველწლიურად 400 000 ადამიანის სიცოცხლე ეწირება. დაღუპულთა უმეტესებობა აფრიკის სუბ-საჰარულ რეგიონში ცხოვრობს. დაავადების გადამტანი კოღო ანოფელესია. პათოლოგიასთან ბრძოლის ყველაზე ეფექტური გზა მისი ზუსტი დიაგნოსტირება და მკურნალობაა
უგანდაში მალარია სიკვდილიანობის ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზია და მიუხედავად კლინიკური შემთხვევების ასეთი მაღალი სიხშირისა, სწორი დიაგნოზი მაინც ძალზე იშვიათია. ამას თავისი მიზეზიც აქვს: დიაგნოზის დასმა სისხლის ანალიზით არის შესაძლებელი, თუმცა ამას დრო, კარგი ლაბორატორია და შესაბამისი უნარების მქონე ლაბორანტი სჭირდება. ეს ყოველივე ძალზე დეფიციტურია მცირე ზომის რაიონულ თუ სოფლის კლინიკებში — მოსახლეობის უმეტესობას სწორედ მსგავსი ტიპის ჯანდაცვის პუნქტებთან აქვს წვდომა.
ბრაიან გიტა პროფესიით პროგრამისტია. მას შემდეგ რაც ექიმებმა მესამედ ვერ მოახერხეს მისთვის მალარიის დიაგნოზის დასმა, გიტა მიხვდა, რომ რაღაც უნდა ეღონა.
"კლინიკაში წასვლა და რიგში დგომა დროის საოცარი კარგვა იყო. მე ვიცოდი, რომ რაღაც უკეთესი გზაც უნდა ყოფილიყო", — იხსენებს 27 წლის პროგრამისტი. მან ექიმებთან, მეცნიერებთან და კოლეგა პროგრამისტებთან ერთან მალარიას სადიაგნოსტიკო მარტივი, იაფი და სწრაფი ტესტი შეიმუშავა, რისთვისაც სისხლის ნიმუში, მიკროსკოპი ან გამოცდილი ლაბორანტი საჭირო სულაც აღარ არის.
დიაგნოზის დასასმელად ფეხსაცმლის ყუთის ოდენა პორტაბელური მოწყობილობა და სმარტფონია საჭირო. მოწყობილობას მატისკოპი უწოდეს — სიტყვის ფუძე სუაჰილის ენაზე მკურნალობას ნიშნავს. მალარიას მსგავსი სიმპტომების მქონე ადამიანებს მაღალი სიცხე, ციებ-ცხელება და თავის ტკივილი აწუხებთ. ისინი თითს მოათავსებენ მატისკოპში, რომელიც, სისხლის სინჯის აღების ნაცვლად, მაგნიტების და წითელი სინათლის სხივის საშუალებით სისხლის უჯრედების ანატომიურ ცვლილებას განსაზღვრავს — მალარიის დროს სწორედ სისხლის უჯრედები ზიანდება.
გამოკვლევა სმარტფონის საშუალებით გაანალიზდება და დიაგნოზიც ნათელი გახდება. დაავადების არსებობის შემთხვევაში მონაცემები ეროვნული მონიტორინგის სამსახურს გადაეგზავნება, რათა მათ შეძლონ და დაავადების გავრცელების არეალსა და სიხშირეს თვალი ცოცხალ რეჟიმში მიადევნონ.
ახალგაზრდა პროგრამისტის გამოგონება მრავალჯერადია და იგი პასუხს 2 წუთში იძლევა. ზუსტი დიაგნოსტირება ავტომატურად ნიშნავს მედიკამენტების სწორი დოზირებით და დანიშნულებით გამოყენებას, რაც თავის მხრივ თავიდან აარიდებს მედიკოსებს მკურნალობის მიმართ რეზისტეტნტულ ფორმებსა და ეპიდ-აფეთქებების ამგვარი ცოცხალ რეჟიმში მონიტორინგი მათ პრევენციის ზუსტი მეთოდების არჩევის საშულებასაც მისცემს.
"ეს ბევრ რამეს ცვლის. ამ სისტემამ შესაძლოა მსოფლიო მასშტაბით დაავადების სრულად აღმოფხვრისთვის ბრძოლაში გარდამტეხი როლი ითამაშოს", — აღნიშნავს ექიმი ჯიმი ოპიგო, უგანდის მალარიის კონტროლის სახელმწიფო პროგრამის მენეჯერი.
ტესტერი უკვე კლინიკურ კვლევას გადის უგანდასა და ანგოლაში. იგი დაავადების დიაგნოსტირების ოქროს სტანდარტს, სისხლის მიკროსკოპულ ანალიზს, სიზუსტეში ტოლს არ უდებს. გიტტა იმედოვნებს, რომ მისი გამოგონება ბაზარზე უახლოეს 2-3 წელში გამოჩნდება.
-
-
გადახედვაშესაძლოა, iPhone-ებს მალე Google-ის AI-ზე მომუშავე ფუნქციები დაემატოს შესაძლოა, iPhone-ებს მალე Google-ის AI-ზე მომუშავე ფუნქციები დაემატოს
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე, საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერობასთან ერთად, ფრაქციის თავმჯდომარეც იქნება — რა ცვლილებებია მამუკა მდინარაძე, საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერობასთან ერთად, ფრაქციის თავმჯდომარეც იქნება — რა ცვლილებებია
-
გადახედვაTbilisi Open Air 2024-ის შემსრულებელთა სია ცნობილია Tbilisi Open Air 2024-ის შემსრულებელთა სია ცნობილია
-
გადახედვაბოკუჩავა: პირადად პრემიერთან გვაქვს კითხვა — რა იწვევს იძულებით ემიგრაციას? კითხვაზე, სავარაუდოდ, კვლავ მივიღებთ დუმილს ბოკუჩავა: პირადად პრემიერთან გვაქვს კითხვა — რა იწვევს იძულებით ემიგრაციას? კითხვაზე, სავარაუდოდ, კვლავ მივიღებთ დუმილს
-
-
გადახედვა"ეს თემა დახურულია ჩვენთვის" – კობახიძე ვეტინგის შესახებ "ეს თემა დახურულია ჩვენთვის" – კობახიძე ვეტინგის შესახებ
-
-
გადახედვაშესაძლოა, მარსზე წყალს იმაზე მცირე ხანს ეარსება, ვიდრე აქამდე ვვარაუდობდით შესაძლოა, მარსზე წყალს იმაზე მცირე ხანს ეარსება, ვიდრე აქამდე ვვარაუდობდით
-
გადახედვაკობახიძის თქმით, საპატრიარქოს მიერ დაფუძნებული სასწავლებლებისთვის 35-მილიონიან დაფინანსებას არჩევნებთან კავშირი არ აქვს კობახიძის თქმით, საპატრიარქოს მიერ დაფუძნებული სასწავლებლებისთვის 35-მილიონიან დაფინანსებას არჩევნებთან კავშირი არ აქვს
-
-
გადახედვადააკავეს 2 პირი, რომელიც საქართველოში ამზადებდა ევროპის ქვეყნების მართვის მოწმობებს და სხვა ყალბ საბუთებს დააკავეს 2 პირი, რომელიც საქართველოში ამზადებდა ევროპის ქვეყნების მართვის მოწმობებს და სხვა ყალბ საბუთებს
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ბედნიერი ვარ, რომ დავიბადე 18 მარტს და არა 5 მარტს, თორემ ვიღაც-ვიღაცები კიდევ რაღაცას დამაბრალებდნენ პრეზიდენტი: ბედნიერი ვარ, რომ დავიბადე 18 მარტს და არა 5 მარტს, თორემ ვიღაც-ვიღაცები კიდევ რაღაცას დამაბრალებდნენ
-
გადახედვაპუტინმა ჩეჩნეთში ხმების 99% მიიღო პუტინმა ჩეჩნეთში ხმების 99% მიიღო
-
გადახედვაგზამკვლევი — როგორ შეგიძლია მიიღო იურიდიული დახმარება, თუ ამის ფინანსური შესაძლებლობა არ გაქვს გზამკვლევი — როგორ შეგიძლია მიიღო იურიდიული დახმარება, თუ ამის ფინანსური შესაძლებლობა არ გაქვს
-
გადახედვაგამოიყვანეს გენმოდიფიცირებული ძროხა, რომელსაც ადამიანის ინსულინის შემცველი რძე აქვს გამოიყვანეს გენმოდიფიცირებული ძროხა, რომელსაც ადამიანის ინსულინის შემცველი რძე აქვს
-
გადახედვაროცა შიმშილი გვემუქრება — რა კავშირია კლიმატის კრიზისსა და სურსათის შემცირებას შორის როცა შიმშილი გვემუქრება — რა კავშირია კლიმატის კრიზისსა და სურსათის შემცირებას შორის
-
გადახედვაშესაძლოა, მარსზე ერთ მეტეორიტს 3 მილიარდამდე კრატერი წარმოექმნა შესაძლოა, მარსზე ერთ მეტეორიტს 3 მილიარდამდე კრატერი წარმოექმნა
-
გადახედვანანა ჯორჯაძის მორიგი შედევრი ქართველი ხელოვანების მძიმე ხვედრზე ნანა ჯორჯაძის მორიგი შედევრი ქართველი ხელოვანების მძიმე ხვედრზე
-
გადახედვამეტყველების ეს მახასიათებელი შესაძლოა, დემენციის ადრეული ნიშანი იყოს მეტყველების ეს მახასიათებელი შესაძლოა, დემენციის ადრეული ნიშანი იყოს
-
გადახედვაპერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახური აცხადებს, რომ ზოგიერთი ორგანიზაცია SMS რეკლამებს მაინც აგზავნის პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახური აცხადებს, რომ ზოგიერთი ორგანიზაცია SMS რეკლამებს მაინც აგზავნის
კომენტარები