მალარიის უსისხლო დიაგნოსტირება შესაძლებელი ხდება — პროგრამისტის გამოგონება
მალარიას ყოველწლიურად 400 000 ადამიანის სიცოცხლე ეწირება. დაღუპულთა უმეტესებობა აფრიკის სუბ-საჰარულ რეგიონში ცხოვრობს. დაავადების გადამტანი კოღო ანოფელესია. პათოლოგიასთან ბრძოლის ყველაზე ეფექტური გზა მისი ზუსტი დიაგნოსტირება და მკურნალობაა
უგანდაში მალარია სიკვდილიანობის ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზია და მიუხედავად კლინიკური შემთხვევების ასეთი მაღალი სიხშირისა, სწორი დიაგნოზი მაინც ძალზე იშვიათია. ამას თავისი მიზეზიც აქვს: დიაგნოზის დასმა სისხლის ანალიზით არის შესაძლებელი, თუმცა ამას დრო, კარგი ლაბორატორია და შესაბამისი უნარების მქონე ლაბორანტი სჭირდება. ეს ყოველივე ძალზე დეფიციტურია მცირე ზომის რაიონულ თუ სოფლის კლინიკებში — მოსახლეობის უმეტესობას სწორედ მსგავსი ტიპის ჯანდაცვის პუნქტებთან აქვს წვდომა.
ბრაიან გიტა პროფესიით პროგრამისტია. მას შემდეგ რაც ექიმებმა მესამედ ვერ მოახერხეს მისთვის მალარიის დიაგნოზის დასმა, გიტა მიხვდა, რომ რაღაც უნდა ეღონა.
"კლინიკაში წასვლა და რიგში დგომა დროის საოცარი კარგვა იყო. მე ვიცოდი, რომ რაღაც უკეთესი გზაც უნდა ყოფილიყო", — იხსენებს 27 წლის პროგრამისტი. მან ექიმებთან, მეცნიერებთან და კოლეგა პროგრამისტებთან ერთან მალარიას სადიაგნოსტიკო მარტივი, იაფი და სწრაფი ტესტი შეიმუშავა, რისთვისაც სისხლის ნიმუში, მიკროსკოპი ან გამოცდილი ლაბორანტი საჭირო სულაც აღარ არის.
დიაგნოზის დასასმელად ფეხსაცმლის ყუთის ოდენა პორტაბელური მოწყობილობა და სმარტფონია საჭირო. მოწყობილობას მატისკოპი უწოდეს — სიტყვის ფუძე სუაჰილის ენაზე მკურნალობას ნიშნავს. მალარიას მსგავსი სიმპტომების მქონე ადამიანებს მაღალი სიცხე, ციებ-ცხელება და თავის ტკივილი აწუხებთ. ისინი თითს მოათავსებენ მატისკოპში, რომელიც, სისხლის სინჯის აღების ნაცვლად, მაგნიტების და წითელი სინათლის სხივის საშუალებით სისხლის უჯრედების ანატომიურ ცვლილებას განსაზღვრავს — მალარიის დროს სწორედ სისხლის უჯრედები ზიანდება.
გამოკვლევა სმარტფონის საშუალებით გაანალიზდება და დიაგნოზიც ნათელი გახდება. დაავადების არსებობის შემთხვევაში მონაცემები ეროვნული მონიტორინგის სამსახურს გადაეგზავნება, რათა მათ შეძლონ და დაავადების გავრცელების არეალსა და სიხშირეს თვალი ცოცხალ რეჟიმში მიადევნონ.
ახალგაზრდა პროგრამისტის გამოგონება მრავალჯერადია და იგი პასუხს 2 წუთში იძლევა. ზუსტი დიაგნოსტირება ავტომატურად ნიშნავს მედიკამენტების სწორი დოზირებით და დანიშნულებით გამოყენებას, რაც თავის მხრივ თავიდან აარიდებს მედიკოსებს მკურნალობის მიმართ რეზისტეტნტულ ფორმებსა და ეპიდ-აფეთქებების ამგვარი ცოცხალ რეჟიმში მონიტორინგი მათ პრევენციის ზუსტი მეთოდების არჩევის საშულებასაც მისცემს.
"ეს ბევრ რამეს ცვლის. ამ სისტემამ შესაძლოა მსოფლიო მასშტაბით დაავადების სრულად აღმოფხვრისთვის ბრძოლაში გარდამტეხი როლი ითამაშოს", — აღნიშნავს ექიმი ჯიმი ოპიგო, უგანდის მალარიის კონტროლის სახელმწიფო პროგრამის მენეჯერი.
ტესტერი უკვე კლინიკურ კვლევას გადის უგანდასა და ანგოლაში. იგი დაავადების დიაგნოსტირების ოქროს სტანდარტს, სისხლის მიკროსკოპულ ანალიზს, სიზუსტეში ტოლს არ უდებს. გიტტა იმედოვნებს, რომ მისი გამოგონება ბაზარზე უახლოეს 2-3 წელში გამოჩნდება.
-
გადახედვატრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს ტრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს
-
გადახედვასაქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა საქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა
-
გადახედვარიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს რიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს
-
გადახედვაპროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს პროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს
-
-
გადახედვათინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე თინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე
-
გადახედვასააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს სააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს
-
გადახედვაცესკოს თავმჯდომარემ ქონებრივი დეკლარაცია შეავსო - მისი წლიური ანაზღაურება 162,000 ლარია ცესკოს თავმჯდომარემ ქონებრივი დეკლარაცია შეავსო - მისი წლიური ანაზღაურება 162,000 ლარია
-
გადახედვა100 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ედვინ ჰაბლმა სხვა გალაქტიკების არსებობა დაამტკიცა 100 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ედვინ ჰაბლმა სხვა გალაქტიკების არსებობა დაამტკიცა
-
-
გადახედვამიხეილ სააკაშვილი: ხალხო, შევწყვიტოთ "ბალერინკობის" თამაში, საჭიროა სიმტკიცე, მიწოლა! მიხეილ სააკაშვილი: ხალხო, შევწყვიტოთ "ბალერინკობის" თამაში, საჭიროა სიმტკიცე, მიწოლა!
-
-
გადახედვაპირველი დეკემბრიდან გზის ცალკეულ მონაკვეთებზე სატრანსპორტო საშუალების ზამთრის საბურავებით აღჭურვა სავალდებულოა პირველი დეკემბრიდან გზის ცალკეულ მონაკვეთებზე სატრანსპორტო საშუალების ზამთრის საბურავებით აღჭურვა სავალდებულოა
-
გადახედვა21 წლის მათე დევიძის სასამართლო პროცესი საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს 21 წლის მათე დევიძის სასამართლო პროცესი საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს
-
გადახედვაიოსელიანის ხელფასი 7 000 ლარიდან 12 000 ლარამდე გაიზარდა — შემდეგი წლიდან კი 13 000 ლარს გადააჭარბებს იოსელიანის ხელფასი 7 000 ლარიდან 12 000 ლარამდე გაიზარდა — შემდეგი წლიდან კი 13 000 ლარს გადააჭარბებს
-
გადახედვაფაშინიანი: დამოუკიდებლობის დეკლარაცია გულისხმობს, რომ სომხეთს "არ შეუძლია არსებობა" ფაშინიანი: დამოუკიდებლობის დეკლარაცია გულისხმობს, რომ სომხეთს "არ შეუძლია არსებობა"
-
გადახედვაპაპუაშვილი განმარტავს, როგორ აირჩევა ახალი პრეზიდენტი პაპუაშვილი განმარტავს, როგორ აირჩევა ახალი პრეზიდენტი
-
გადახედვაიტალია და ნიდერლანდები აცხადებენ, რომ ჰააგის სასამართლო განაჩენს, ნეთანიაჰუს დაკავებაზე, აღასრულებენ იტალია და ნიდერლანდები აცხადებენ, რომ ჰააგის სასამართლო განაჩენს, ნეთანიაჰუს დაკავებაზე, აღასრულებენ
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მომავალ პრეზიდენტზე ერთი რამის თქმა შემიძლია, ეს არის ქართველი პატრიოტი შალვა პაპუაშვილი: მომავალ პრეზიდენტზე ერთი რამის თქმა შემიძლია, ეს არის ქართველი პატრიოტი
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: პარლამენტის პირველ სხდომაზე ელჩები მოწვეულები არ არიან შალვა პაპუაშვილი: პარლამენტის პირველ სხდომაზე ელჩები მოწვეულები არ არიან
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: EU-ს რეზოლუციები აჩვენებს რამდენად არასერიოზულ ხალხთან გვაქვს საქმე შალვა პაპუაშვილი: EU-ს რეზოლუციები აჩვენებს რამდენად არასერიოზულ ხალხთან გვაქვს საქმე
კომენტარები