პოლონეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გუშინ, 15 ნოემბერს განაცხადა, რომ რუსული წარმოების რაკეტა პოლონურ სოფელ პრჟევოდოვზე, უკრაინის საზღვართან ჩამოვარდა, რის შედეგადაც ორი ადამიანი დაიღუპა.

რატომ არის მნიშვნელოვანი: პოლონეთი ნატოს წევრი ქვეყანაა, ალიანსის მე-5 მუხლის თანახმად ნატოს ერთ წევრზე თავდასხმა, მის ყველა წევრზე თავდასხმას გულისხმობს, თუმცა ამ დროისთვის, განიხილება არა მე-5, არამედ მე-4 მუხლის ამოქმედება.

  • მე-4 მუხლი მოიცავს შემთხვევას, როდესაც წევრი სახელმწიფო ფიქრობს, რომ სხვა ქვეყნის ან ტერორისტული ორგანიზაციის მხრიდან, ტერიტორიულ მთლიანობას, პოლიტიკურ დამოუკიდებლობასა და უსაფრთხოებას საფრთხე ემუქრება;
  • წევრი ქვეყნები იწყებენ კონსულტაციებს, მოლაპარაკებების დროს კი ეს საფრთხე და მასთან დაპირისპირების გზები განიხილება — გადაწყვეტილება ერთხმად მიიღება.
  • დღეს, 16 ნოემბერს ნატოს გენერალური მდივანი იენს სტოლტენბერგი უხელმძღვანელებს ალიანსის ელჩების საგანგებო შეხვედრას ბრიუსელში ინციდენტის განსახილველად.

დეტალები: პოლონეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს არ დაუკონკრეტებია რა ტიპის რაკეტა იყო ან საიდან გაისროლეს ის.

  • პოლონეთის პრეზიდენტმა თქვა, რომ ის "დიდი ალბათობით რუსეთშია წარმოებული". პრემიერმინისტრის განცხადებით, კი ინციდენტი იყო "ერთი აქტი" და არ არსებობს რაიმე მტკიცებულება შემდგომი რაკეტების შესახებ.
  • როგორც CNN წერს, გაურკვეველი რჩება ვინ და საიდან გაისროლეს რაკეტები.
  • Associated Press-თან სამი ამერიკელი ოფიციალური პირი ვარაუდობს, რომ რაკეტები უკრაინელმა სამხედროებმა გაუშვეს, რათა რუსული რაკეტა ჩამოეგდოთ.
  • როგორც Associated Press აღნიშნავს, პოლონეთმა და ნატომ გამოიყენეს ისეთი ენა, რომლითაც სავარაუდოა, რომ ისინი არ განიხილავდნენ რაკეტის აფეთქებას, როგორც განზრახ რუსეთის თავდასხმას.

ფოტო: CNN

გარდა ამისა, ცნობილია, რომ ინდონეზიაში, ბალიში, სადაც მსოფლიო ლიდერები G20-ის სამიტზე იმყოფებიან საგანგებო შეხვედრა გაიმართა.

  • შეხვედრას ესწრებიან აშშ-ის პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი; გერმანიის კანცლერი ოლაფ შოლცი; კანადის პრემიერმინისტრი ჯასტინ ტრუდო;
  • საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი; იტალიის პრემიერმინისტრი ჯორჯია მელონი; იაპონიის პრემიერმინისტრი კიშიდა ფუმიო; დიდი ბრიტანეთის პრემიერმინისტრი რიში სუნაკი;
  • ესპანეთის პრემიერმინისტრი პედრო სანჩესი; ჰოლანდიის პრემიერმინისტრი მარკი რუტე; ევროკომისიის პრეზიდენტი ურსულა ფონ დერ ლაიენი და ევროსაბჭოს პრეზიდენტი შარლზ მიშელი.

ფოტო: Kevin Lamarque/Reuters

NATO და G7: საგანგებო შეხვედრის შემდეგ ერთობლივი განცხადება გაავრცელეს და სრული მხარდაჭერა გამოუცხადეს პოლონეთს.

  • "ჩვენ გთავაზობთ სრულ მხარდაჭერას და დახმარებას პოლონეთის მიმდინარე გამოძიებაში. ჩვენ ვთანხმდებით, რომ დავრჩეთ მჭიდრო კავშირში, რათა განვსაზღვროთ შესაბამისი შემდგომი ნაბიჯები გამოძიების მიმდინარეობისას", — ვკითხულობთ განცხადებაში.
  • "ჩვენ ვადასტურებთ ჩვენს ურყევ მხარდაჭერას უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მიმართ მიმდინარე რუსული აგრესიის ფონზე".

მანამ, სანამ პოლონეთში რაკეტა ჩამოვარდებოდა, ოკუპანტებმა ერთდროულად უკრაინის რამდენიმე ქალაქსა და რეგიონზე მიიტანეს იერიში.

  • უკრაინის საჰაერო სარდლობის ცნობით, რუსეთმა უკრაინის მიმართულებით 100 რაკეტა გაისროლა.
  • დაზიანებულია საცხოვრებელი სახლები და ენერგეტიკული ინფრასტრუქტურა.
  • პრეზიდენტის ოფისის განცხადებით, უკრაინის 7 მილიონ მოქალაქეს ელექტროენერგია არ მიეწოდება.

რუსეთი: რუსეთი პოლონეთში რაკეტების ჩამოგდებას უარყოფს და "პროვოკაციას" უწოდებს.

  • კრემლში ამბობენ, რომ მედიაში ინციდენტის ადგილიდან გამოქვეყნებულ ფოტოებზე აღბეჭდილ ტექნიკის ნარჩენებს რუსულ რაკეტებთან კავშირი არ აქვს.
  • მოსკოვის წარმომადგენელი გაეროში კი ამტკიცებს, რომ პოლონეთი "ნატოსა და რუსეთს შორის პირდაპირი სამხედრო შეტაკების პროვოცირების მცდელობას ახორციელებს".

უკრაინა: პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის განცხადებით, მოხდა ის, რაზეც დიდი ხანია ყველას აფრთხილებდნენ.

  • "რამდენჯერ უთქვამს უკრაინას, რომ ტერორისტული სახელმწიფო ჩვენს ქვეყანაში არ გაჩერდება? რაკეტების გასროლა NATO-ს ტერიტორიაზე — ეს არის რუსული სარაკეტო თავდასხმა კოლექტიურ უსაფრთხოებაზე", — აცხადებს ზელენსკი.
  • "ეს არის რეალობა, რომლის შესახებაც ვაფრთხილებდით. ჩვენ ვითხოვდით ცის დაკეტვას, რადგან ცას საზღვარი არ აქვს", — ამის შესახებ კი უკრაინის თავდაცვის მინისტრმა დაწერა.

აშშ: ბაიდენის თქმით, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ პოლონეთში ჩამოვარდნილი რაკეტა რუსეთიდან ისროლეს.

  • აშშ-ის პრეზიდენტმა თქვა, რომ არ სურს დეტალებზე საუბარი, სანამ გამოძიება არ დასრულდება.

თურქეთის პრეზიდენტი აცხადებს, რომ ის "პატივს სცემს" რუსეთის უარყოფას პოლონეთის სარაკეტო ინციდენტთან დაკავშირებით.

  • "ჩვენ სერიოზულად ვითვალისწინებთ რუსეთის განცხადებას, რომ "ამასთან არანაირი კავშირი არ აქვს"";
  • "დღეს დილით, როდესაც მე შევხვდი გერმანიის კანცლერს, ბატონ შოლცს, ჩვენ ასევე შევთანხმდით, რომ საჭიროა შემდგომი გამოძიება", — თქვა ერდოღანმა.

ბალტიის ქვეუნები: ლატვიის საგარეო საქმეთა მინისტრის, ედგარ რინკევიჩის განცხადებით, NATO-ს წევრი ქვეყნის ტერიტორიაზე რუსული რაკეტების ჩამოგდება კრემლის მხრიდან ძალიან საშიში ესკალაციაა.

  • ლიეტუვის პრეზიდენტმა, გიტანას ნაუსედამ პოლონეთს მტკიცე სოლიდარობა გამოუცხადა და დაწერა, რომ NATO-ს მთელი ტერიტორია დაცული უნდა იყოს.
  • მომხდარს გამოეხმაურა ესტონეთის საგარეო უწყება. მათი განცხადებით, ესტონეთი მზადაა, დაიცვას ალიანსის მთელი ტერიტორია.