ნობელის პრემია 2019 — ეთიოპიის პრემიერმინისტრის ბრძოლა მშვიდობისთვის
მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატს სტოკჰოლმის ნაცვლად ოსლოში აცხადებენ — გადაწყვეტილების ავტორი თავად ალფრედ ნობელი გახლდათ. ეს ტრადიაციად ქცეული გამონაკლისი არც წელს დაირღვა. კომიტეტის წლევანდელი რჩეული ეთიოპიის პრემიერმინისტრი გახდა
მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიაზე წელს 301 კანდიდატი იყო წარდგენილი: მათგან 223 ადამიანი და 78 ორგანიზაცია. წლევანდელი გამარჯვებული ეთიოპიის პრემიერმინისტრი, აბი აჰმედი გახდა. მას პრემია საერთაშორისო თანამშრომლობისა და მშვიდობის დამყარებისთვის გადაეცა.
არც ომი, არც მშვიდობა — 20 წლიანი სასაზღვრო კონფლიქტი
ერიტრეა ეთიოპიის ფედერაციის შემადგენლობაში 1950-იანი წლებიდან იმყოფებოდა, თუმცა დამოუკიდებლობისთვის მისი ბრძოლა დაახლოებით 30 წელი გრძელდებოდა. ეს ნამდვილი, სისხლიანი კონფლიქტის ისტორიაა, რამაც ორ მოსაზღვრე ქვეყანას შორის მუდმივად დაძაბული ურთიერთობა ჩამოაყალიბა. 1993 წელს ერიტრეა ეთიოპიას სამხედრო კონფლიქტში მიღწეული წარმატების შემდგომ გამოეყო და დამოუკიდებლობა გამოცხადა. მეზობლებს შორის კონფლიქტი 1998 წლის 6 მაისს განახლდა.
საზღვრისპირა ქალაქი ბადმე არაფრით გამორჩეული დასახლებაა: იქ ვერ ნახავთ ვერც ნავთობჭაბურღილებსა და ვერც ალმასის მომპოვებელ საბადოებს. მიუხედავად ამისა, სწორედ ეს მცირე დასახლება გახდა კონფლიქტის მიზეზი, სადაც ერიტრიელი ჩინოვნიკების მკვლელობას პასუხად ერიტრეას არმია შეიჭრა.
"მელოტთა ჩხუბი სავარცხლისათვის" — ასეთ ანალოგიას იყენებენ ამ კონფლიქტის აღწერისას, რადგანაც თითქმის უსაფუძვლო სამხედრო დაპირისპირებას რაიმე სახის სარგებელი არცერთი ქვეყნისთვის მოუტანია. სისხლიანი კონფლიქტი 2 წელი გაგრძელდა. დაუდასტურებელი ინფორმაციით შეიარაღებულ დაპირისპირებას ორივე მხრიდან ჯამში დაახლოებით 70 000 ადამიანი ემსხვერპლა და ერთი ამდენი ლტოლვილად იქცა. 2 000 წელს გაფორმებული სამშვიდობო ხელშეკრულება მხოლოდ 18 თვის ვადით იქნა მიღებული და კონფლიქტში ჩართული ორივე მხარე "არც ომი არც მშვიდობა" მოცემულობაში აღმოჩნდა.
აბი აჰმედი — რეგიონში მშვიდობისკენ მიმავალი რთული გზა
აბი აჰმედი ეთიოპიის პრემიერმინისტრის პოსტს 2018 წლის აპრილიდან იკავებს. მისი გამარჯვება ეთიოპიისათვის გარდამტეხი მნიშვნელობის აღმოჩნდა. იგი პოლიტიკური მოძრაობს, ეთიოპიის ხალხთა რევოლუციურ-დემოკრატიული ფრონტის ლიდერი გახლავთ. ეს 4 პარტიისგან შექმნილი კოალიცია ერთ-ერთი ყველაზე ავტოკრატიული პარტიაა მთელ აფრიკაში. ამ ყველაფრის ფონზე, აბი აჰმედს პოლიტიკური კურსი დემოკრატიისკენ აქვს აღებული და მას ღრმად სწამს გამოხატვის თავისუფლების დიდი მნიშვნელობის. მისი მმართველობის პირობებში ათასობით პოლიტ. პატიმარი გათავისუფლდა ციხიდან, მედიას ცენზურა მოეხსნა, აქამდე აკრძალულ ოპოზიციურ პარტიებს ლეგალურად მუშაობის უფლება მიეცათ, პოლიტიკურ ცხოვრებაში აქტიურად ჩაერთვნენ ქალები და კორუმპირებული ჩინოვნიკები თანამდებობიდან განთავისუფლდნენ.
თანამდებობაზე მოსვლის დღიდან პრემიერმინისტრი გარკვევით მიუთითებდა, რომ ერიტრეასთან კონფლიქტის მშვიდობიანი გზით მოგვარება მისთვის მნიშვნელოვანი საკითხი იყო. ერიტრეას პრეზიდენტთან, ისაიას აფევერკისთან თანამშრომლობით აჰმედიმ სწრაფად შეიმუშავა სამშვიდობო შეთანხმების პრინციპები და 20 წლიანი "არც ომი, არც მშვიდობა" ორ ქვეყანას შორის საბოლოოდ სამშვიდობო ხელშეკრულების დამტკიცებით დასრულდა.
ეთიოპია ამ ნაბიჯით მისაბაძ მაგალითად იქცა რეგიონისათვის. ერიტრეასთან დიპლომატიური კავშირის აღდგენის კვალდაკვალ პრემიერმინისტრმა ურთიერთობები დაათბო ასევე მეზობელ ჯიბუტისთან. აბი აჰმედი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ასევე კენიასა და სომალის შორის მიმდინარე კონფლიქტის მოგვარებაში — ქვეყნები ერთმანეთს სადავო საზღვაო ტერიტორიის გამო უპირისპირდებიან. ეთიოპიელი პრემიერმინისტრის აქტიური ჩართულობის პირობებში ამ კონფლიქტის მოგვარების იმედი გაჩნდა.
სანგრებიდან მშვიდობიანი მოლაპარაკებების მაგიდისკენ გადაინაცვლა სამოქალაქო კონფლიქტმა სუდანშიც. 2019 წლის 17 აგვისტოს დაპირისპირებულ მხარეებს შორის კონფლიქტი განახლებული კონსტიტუციის მიღებით და ქვეყნის მმართველობის მშვიდობიანი გადაცემით დასრულდა. მთელ ამ პროცესში აჰმედიმ საკვანძო როლი შეასრულა.
ზოგიერთთა მოსაზრებით, კომიტეტის ეს გადაწყვეტილება ნაჩქარევია. თუმცა ამის საპასუხოდ ნორვეგიის მეცნიერთა აკადემიამ განაცხადა, რომ აბი აჰმედის ღვაწლი დაფასებას აუცილებლად საჭიროებს და ეს ნაბიჯი ასევე წამახალისებელი იქნება სხვა აფრიკელი ლიდერებისთვისაც.
პრემიების გადაცემის საზეიმო ცერემონია 10 დეკემბერს, ალფრედ ნობელის გარდაცვალების დღეს გაიმართება.
-
გადახედვარუსებმა ზაპოროჟიეში სამრეწველო ობიექტი დაბომბეს, დაღუპულია 13 ადამიანი, არიან დაშავებულებიც რუსებმა ზაპოროჟიეში სამრეწველო ობიექტი დაბომბეს, დაღუპულია 13 ადამიანი, არიან დაშავებულებიც
-
გადახედვაენტონი ბლინკენი: ხედავთ მიზნის გარშემო ცხად ერთიანობას აშშ-ს, საფრანგეთსა და ბევრ სხვა ქვეყანას შორის ენტონი ბლინკენი: ხედავთ მიზნის გარშემო ცხად ერთიანობას აშშ-ს, საფრანგეთსა და ბევრ სხვა ქვეყანას შორის
-
გადახედვახვალ, 13:00 საათზე, სალომე ზურაბიშვილი ბრიფინგს გამართავს ხვალ, 13:00 საათზე, სალომე ზურაბიშვილი ბრიფინგს გამართავს
-
გადახედვაენტონი ბლინკენი: საქართველოში არის დემოკრატიული უკანდახევა, რაც ღრმად შემაშფოთებელია ენტონი ბლინკენი: საქართველოში არის დემოკრატიული უკანდახევა, რაც ღრმად შემაშფოთებელია
-
გადახედვაჯო უილსონი: მე და დონალდ ტრამპი ვიმუშავებთ საქართველოში თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების მისაღწევად ჯო უილსონი: მე და დონალდ ტრამპი ვიმუშავებთ საქართველოში თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების მისაღწევად
-
გადახედვაგახარია: რეჟიმის გადასარჩენად ოცნება აწარმოებს ჰიბრიდულ ომს ხალხისა და ქვეყნის წინააღმდეგ გახარია: რეჟიმის გადასარჩენად ოცნება აწარმოებს ჰიბრიდულ ომს ხალხისა და ქვეყნის წინააღმდეგ
-
გადახედვასემ ალტმანის თქმით, OpenAI-ში იციან, თუ როგორ შექმნან ხელოვნური ზოგადი ინტელექტი სემ ალტმანის თქმით, OpenAI-ში იციან, თუ როგორ შექმნან ხელოვნური ზოგადი ინტელექტი
-
გადახედვა9 იანვარი საქართველოში გლოვის დღედ გამოცხადდა 9 იანვარი საქართველოში გლოვის დღედ გამოცხადდა
-
გადახედვარესპუბლიკელი და დემოკრატი კონგრესმენები დღეს “ქართული კოშმარის არაღიარების აქტს” წარადგენენ რესპუბლიკელი და დემოკრატი კონგრესმენები დღეს “ქართული კოშმარის არაღიარების აქტს” წარადგენენ
-
გადახედვაუილსონი: მოვუწოდებთ მთავრობებს, ივანიშვილის რეჟიმთან შეხვედრებისგან თავი შეიკავონ უილსონი: მოვუწოდებთ მთავრობებს, ივანიშვილის რეჟიმთან შეხვედრებისგან თავი შეიკავონ
-
გადახედვა60 მილიონი წლის წინ პრიმატებში ძირითადად ტყუპები იბადებოდნენ — კვლევა 60 მილიონი წლის წინ პრიმატებში ძირითადად ტყუპები იბადებოდნენ — კვლევა
-
გადახედვა"მოითხოვეთ არჩევნები საქართველოში" — 43 დასავლელი პოლიტიკოსისა და მკვლევრის განცხადება "მოითხოვეთ არჩევნები საქართველოში" — 43 დასავლელი პოლიტიკოსისა და მკვლევრის განცხადება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვაარსებული ინფორმაციით, ფანასკერტელის ქუჩაზე ახალგაზრდა კაცი დაჭრეს არსებული ინფორმაციით, ფანასკერტელის ქუჩაზე ახალგაზრდა კაცი დაჭრეს
-
გადახედვასაზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომლების ნაწილი დღის სატელევიზიო ეთერს ითხოვს საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომლების ნაწილი დღის სატელევიზიო ეთერს ითხოვს
-
გადახედვანახეთ: ბნელი ენერგიის კამერამ ათასობით გალაქტიკა გადაიღო ნახეთ: ბნელი ენერგიის კამერამ ათასობით გალაქტიკა გადაიღო
-
გადახედვაპროკურატურამ მესტიაში მომხდარი გატაცების, ყაჩაღობისა და მკვლელობის საქმეზე 2 პირს ბრალდება წარუდგინა პროკურატურამ მესტიაში მომხდარი გატაცების, ყაჩაღობისა და მკვლელობის საქმეზე 2 პირს ბრალდება წარუდგინა
-
გადახედვანათია ბუკია ამბობს, რომ TV Imedi და ნინო წილოსანი დეზინფორმაციას ავრცელებენ და Natia X Lako მას არ ეკუთვნის ნათია ბუკია ამბობს, რომ TV Imedi და ნინო წილოსანი დეზინფორმაციას ავრცელებენ და Natia X Lako მას არ ეკუთვნის
-
გადახედვამეცნიერება მზის სისტემაში არსებული კომეტა-ასტეროიდის "ჰიბრიდი" შეისწავლეს მეცნიერება მზის სისტემაში არსებული კომეტა-ასტეროიდის "ჰიბრიდი" შეისწავლეს
-
გადახედვამითების დეტექტორი: Meta-ს ფაქტების გადამოწმების პროგრამა საქართველოში ისევ გრძელდება მითების დეტექტორი: Meta-ს ფაქტების გადამოწმების პროგრამა საქართველოში ისევ გრძელდება
-
გადახედვატიბეტში მომხდარი მიწისძვრის შედეგად 126 ადამიანი დაიღუპა და 188 დაშავდა — ფოტოები ტიბეტში მომხდარი მიწისძვრის შედეგად 126 ადამიანი დაიღუპა და 188 დაშავდა — ფოტოები
კომენტარები