ვენეციის კომისიამ, ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის მონიტორინგის კომიტეტის მოთხოვნით, დღეს გამოაქვეყნა დასკვნა "ოცნების ხელისუფლების" მიერ მიღებული სადავო კანონებისა და საკანონმდებლო ცვლილებების შესახებ, კერძოდ — უცხოელი აგენტების რეგისტრაციის შესახებ საქართველოს კანონზე (FARA), გრანტების შესახებ კანონში შეტანილ ცვლილებებსა და "უცხოური გავლენის" შესახებ კანონზე.

დასკვნაში ვენეციის კომისიამ "რეკომენდაცია გაუწია ამ საკანონმდებლო აქტების გაუქმებას და უკვე არსებული ჩარჩოს გაუმჯობესებას".

"ვენეციის კომისიამ ეს საკანონმდებლო აქტები სისტემური მიდგომით გააანალიზა, რათა გაეთვალისწინებინა ერთდროულად მოქმედი კანონების კომბინირებული გავლენა იმავე ორგანიზაციებსა და ფიზიკურ პირებზე. ამ კონტექსტში, კომისიამ გაიხსენა თავისი ადრინდელი რეკომენდაცია, რომ იმ შემთხვევაში, თუ შიდა კანონმდებლობის არსებული დებულებები არასაკმარისი აღმოჩნდა ლეგიტიმური მიზნის მისაღწევად, ხელისუფლებამ უნდა ეცადოს მათ შეცვლასა და გაუმჯობესებას, ახალი კანონების მიღების ნაცვლად.

კომისიამ აღნიშნა, რომ ქართული FARA-ს კანონი სიცხადისა და სიზუსტის ნაკლებობა ძირს უთხრის სამართლებრივი დარწმუნებულობის პრინციპს. კანონით დაკისრებული ვალდებულებები შეიცავს ღია ფორმულირებებს და არაპროპორციულია. კომისიის თანახმად, კანონის აღსრულებაზე პასუხისმგებელი ანტიკორუფციული ბიურო ზედმეტად ფართო დისკრეციით არის აღჭურვილი და მას არ გააჩნია დამოუკიდებლობის საკმარისი გარანტიები. კანონით გათვალისწინებული სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის თვალსაზრისით, დანაშაულის აღწერის ფართოდ ჩამოყალიბებული დებულებები იძლევა არასრული ინტერპრეტაციის საშუალებას და არ გააჩნია საჭირო დასაბუთება, ხოლო სისხლისსამართლებრივი სანქციები ვერ აკმაყოფილებს პროპორციულობის სტანდარტს.

რაც შეეხება გრანტების შესახებ კანონში შეტანილ ცვლილებებს, კომისიამ აღნიშნა, რომ მათ შემოიღეს უცხოური გრანტებისთვის მთავრობის წინასწარი თანხმობის ზოგადი მოთხოვნა, რომელსაც არ გააჩნდა აუცილებლობისა და პროპორციულობის თვალსაზრისით დადასტურებული დასაბუთება. კომისიამ აღნიშნა, რომ ცვლილებები არ ითვალისწინებდა გრანტზე განაცხადებზე უარის თქმის მკაფიო და ობიექტურ კრიტერიუმებს და არ ითვალისწინებდა ადეკვატურ დაცვას.

კომისიამ შეშფოთებით აღნიშნა, რომ ნაკლებად ინტრუზიული ალტერნატივების განხილვის ნაცვლად, მაუწყებლობის შესახებ კანონში შეტანილმა ცვლილებებმა შემოიღო მაუწყებლებისთვის უცხოური დაფინანსების სრული აკრძალვა, დემოკრატიული მთლიანობის რეალურად საფრთხის შემცველი დაფინანსებისა და ლეგიტიმური ჟურნალისტური და სამოქალაქო საქმიანობის მხარდამჭერი დაფინანსების გარჩევის გარეშე, რაც არ აკმაყოფილებს აუცილებლობისა და პროპორციულობის სტანდარტებს.

კომისიის აზრით, ეს ახალი საკანონმდებლო ჩარჩო საფრთხეს უქმნის კანონის უზენაესობას, სამოქალაქო სივრცეს და დემოკრატიულ თავისუფლებებს. შესაბამისად, კომისიამ რეკომენდაცია გაუწია ამ საკანონმდებლო აქტების გაუქმებას და უკვე არსებული ჩარჩოს გაუმჯობესებას. მან ასევე მოუწოდა, რომ ამ სფეროში მომავალი კანონპროექტების შემუშავება სისტემური და ინკლუზიური მიდგომის გამოყენებით უზრუნველყოფილი იყოს მისი ლეგიტიმურობა და ფართოდ მისაღები ხასიათი.

ვენეციის კომისია კვლავ ღიაა ხელისუფლებასთან დიალოგისთვის ამ ნაკლოვანებების აღმოსაფხვრელად, — ნათქვამია ვენეციის კომისიის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.