სებასტიაო სალგადო — კაცი, რომელმაც მარტომ იხსნა ამაზონის ტყე გაუდაბნოებისგან
ფოტო: Getty Images
როდესაც ფოტოგრაფია ხელოვნების საზღვრებს სცდება და ეთიკურ პრაქტიკად იქცევა, ისეთი ადამიანები ჩნდებიან, როგორიც სებასტიაო სალგადო იყო. ბრაზილიელი დოკუმენტური ფოტოგრაფი, რომელიც ათწლეულების განმავლობაში აღწერდა ადამიანურ ტრაგედიებსა და სიდიადეს მსოფლიოს ყველაზე მიტოვებულ კუთხეებში, ბოლოს მიხვდა, რომ თავად ბუნება იყო ის მთავარი სუბიექტი, რომელსაც დაცვა სჭირდებოდა. მისმა ობიექტივმა ფოკუსი ადამიანიდან გარემოზე გადაიტანა და ამ გადაწყვეტილებამ მისი დარჩენილი ცხოვრება სრულად განსაზღვრა.
სალგადო ეკონომისტად იწყებდა კარიერას, როცა ევროპაში მუშაობისას, შემთხვევით აღმოჩნდა ფოტოგრაფიის წიაღში და იქ სამუდამოდ დარჩა. 1980-იანი წლების მიწურულს უკვე მთელმა მსოფლიომ იცოდა მისი სახელი. მისმა შავ-თეთრმა ფოტოებმა — რომლებიც ასახავდნენ მუშებს, ლტოლვილებს, შიმშილის პირას მყოფებს — მაყურებელს არამხოლოდ ადამიანებზე აფიქრებდა, არამედ მათ აიძულებდა იმ ისტორიებისა და ადგილების დანახვას, რომლებსაც ხშირად გავურბივართ.
სებასტიაო სალგადოს ფოტოგრაფია
სებასტიაო სალგადოს ფოტოგრაფია
სებასტიაო სალგადოს ფოტოგრაფია
სებასტიაო სალგადოს ფოტოგრაფია
ფოტო: Sebastiao Salgado
მაგრამ ყველაფერი 1990-იანებში შეიცვალა, როცა სალგადო საკუთარ მშობლიურ სოფელში, ბრაზილიაში, მინას-ჟერაისის რეგიონში დაბრუნდა. ოდესღაც მწვანე და სიცოცხლით სავსე მიწა მაშინ მკვდარ უდაბნოს ჰგავდა. ეს აღმოჩენა მისთვის მძიმე ეკოლოგიური შოკი იყო, რამაც განაპირობა მისი გადაწყვეტილება, სიცოცხლე ბუნებაზე ზრუნვისთვის მიეძღვნა.
სალგადოს სოფელი 1998 წელს
ფოტო: Getty Images
1998 წელს, მეუღლესთან, ლელია დელუიზ ვანიკთან ერთად სალგადომ დააარსა გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაცია Instituto Terra. მათი მთავარი მისია ერთი შეხედვით მარტივი იყო: განადგურებული ატლანტიკური ტყის აღდგენა, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში ბრაზილიის ეკონომიკურ საჭიროებებს შეეწირა. წყვილმა, კერძო საკუთრებაში არსებული მშრალი და ეროზირებული მიწა ნელ-ნელა გადააქცია სიცოცხლის წყაროდ. იქ, სადაც მიწა აღარ სუნთქავდა, დღეს 2.5 მილიონზე მეტი ხე დგას და ასეულობით სახეობის ცხოველის, ფრინველისა და მწერისათვის საცხოვრებელი გარემოა. იმ ტერიტორიაზე, სადაც ოდესღაც ბზარებიანი, დახეთქილი მიწაღა იყო დარჩენილი, ახლა საოცარი ეკოსისტემა შეიქმნა, ისე, თითქოს ადამიანს მასზე კვალი არც დაუჩნევია.
სებასტიაო სალგადო და მისი ცოლი, ლეილა
ფოტო: Getty Images
სალგადოსთვის ბუნების აღდგენა არასდროს ყოფილა განცალკევებული გეგმა — ეს იყო იმავე სამართლის ძიების გზა, რომელსაც ფოტოკამერით მთელი ცხოვრება ცდილობდა. ტყის გაშენების პარალელურად, მან თავისი ფოტოობიექტივიც მიმართა ეკოსისტემებისკენ და შექმნა პროექტები "Genesis", მოგვიანებით კი "Amazônia", რომლებშიც არა მხოლოდ პლანეტის ჯერ კიდევ დაუნგრეველი კუთხეებია ასახული, არამედ მათ გვერდით მცხოვრები, ხშირად გაუგებარი და მარგინალიზებული ხალხიც. ეს უკვე აღარ იყო ტრაგედიის გადმოცემა — ეს იყო მოწოდება, რომ ჯერ კიდევ გვაქვს შანსი გადავარჩინოთ ის, რაც გადარჩენად ღირს.
ფოტო: Getty Images
სებასტიანო სალგადო გარდაიცვალა 2025 წლის მაისში, 81 წლის ასაკში, თუმცა მან დაგვიტოვა არა მხოლოდ შთამბეჭდავი ფოტოარქივი, არამედ ცოცხალი ტყე, რომელიც დღესაც იზრდება. იმ დროს, როცა მსოფლიოს უდიდესი ნაწილისთვის ეკოლოგიური საკითხები პოლიტიკური ლოზუნგია, სალგადო იყო კაცი, რომელმაც რეალურად შეცვალა ლანდშაფტი — კამერით, ბარითა და ხის ნერგებით.
-
მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს
გადახედვა
-
"ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა "ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა
გადახედვა
-
ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს
გადახედვა
-
"მაგთიკომი": "მოვუწოდებთ "ენერგო-პრო ჯორჯიას", ნუ დატოვებს მოსახლეობას ინტერნეტისა და ტელევიზიის გარეშე" "მაგთიკომი": "მოვუწოდებთ "ენერგო-პრო ჯორჯიას", ნუ დატოვებს მოსახლეობას ინტერნეტისა და ტელევიზიის გარეშე"
გადახედვა
-
DRI: "დაკავებამდე რამდენიმე საათით ადრე თამარ მეარაყიშვილმა Facebook-ზე საჯაროდ მიმართა თვითაღიარებულ პრეზიდენტ ალან გაგლოევს" DRI: "დაკავებამდე რამდენიმე საათით ადრე თამარ მეარაყიშვილმა Facebook-ზე საჯაროდ მიმართა თვითაღიარებულ პრეზიდენტ ალან გაგლოევს"
გადახედვა
-
1990-იანი წლების შემდეგ პირველად, რუსული მარცვლეული აზერბაიჯანის გავლით სომხეთში რკინიგზით გაიგზავნა 1990-იანი წლების შემდეგ პირველად, რუსული მარცვლეული აზერბაიჯანის გავლით სომხეთში რკინიგზით გაიგზავნა
გადახედვა
-
არქის გრანდიოზული საახალწლო დღესასწაული გრანდ ავენიუზე — მხოლოდ არქელებისთვის არქის გრანდიოზული საახალწლო დღესასწაული გრანდ ავენიუზე — მხოლოდ არქელებისთვის
-
400 ახალი საბაზო სადგური — სელფის მასშტაბური განახლება 400 ახალი საბაზო სადგური — სელფის მასშტაბური განახლება
-
კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება
გადახედვა
-
2022 წელს გრიგოლ ლილუაშვილმა "მთავარს" და "ფორმულას" ე.წ ქოლცენტრების საქმეზე "ცილისწამებისთვის" სამართლებრივი დავა მოუგო 2022 წელს გრიგოლ ლილუაშვილმა "მთავარს" და "ფორმულას" ე.წ ქოლცენტრების საქმეზე "ცილისწამებისთვის" სამართლებრივი დავა მოუგო
გადახედვა
-
ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან? ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან?
-
თამთა მიქელაძე: მნიშვნელოვანია ახლა მაინც გააქტიურდეს თბილისი და გამოიყენოს ყველა საერთაშორისო პლატფორმა თამარ მეარაყიშვილის უკანონო პატიმრობიდან გათავისუფლებისთვის თამთა მიქელაძე: მნიშვნელოვანია ახლა მაინც გააქტიურდეს თბილისი და გამოიყენოს ყველა საერთაშორისო პლატფორმა თამარ მეარაყიშვილის უკანონო პატიმრობიდან გათავისუფლებისთვის
გადახედვა
-
TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს
გადახედვა
- ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი? ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი?
-
თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა
გადახედვა
-
კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა
გადახედვა
-
სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს
გადახედვა
-
"სიცილის გაზს" დეპრესიის შემსუბუქება შეუძლია — ახალი კვლევა "სიცილის გაზს" დეპრესიის შემსუბუქება შეუძლია — ახალი კვლევა
გადახედვა
-
შეხვდით ახალ წელს კოხტა ბაკურიანში ქართველ მუსიკოსებთან ერთად — ღონისძიების მხარდამჭერია SOLO და Visa შეხვდით ახალ წელს კოხტა ბაკურიანში ქართველ მუსიკოსებთან ერთად — ღონისძიების მხარდამჭერია SOLO და Visa
-
სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს
გადახედვა
-
ახსარ ჯიოევი იმედოვნებს, რომ უახლოეს მომავალში საქართველო ოკუპირებულ ტერიტორიებთან "კონსტრუქციული ურთიერთობებს დაამყარებს". ახსარ ჯიოევი იმედოვნებს, რომ უახლოეს მომავალში საქართველო ოკუპირებულ ტერიტორიებთან "კონსტრუქციული ურთიერთობებს დაამყარებს".
გადახედვა
კომენტარები