ტრამპისა და კლინტონის შანსები კიდევ უფრო გაიზარდა

რესპუბლიკელმა დონალდ ტრამპმა 26 აპრილს მერილენდში, დელავერში, პენსილვანიაში, კონექტიკუტსა და როდ აილენდში გამართული ხუთივე პრაიმერი მოიგო, ჰილარი კლინტონი კი ბერნი სანდერსთან როდ აილენდში დამარცხდა, თუმცა, დანარჩენ 4 პრაიმერიში გამარჯვება მოიპოვა.

„ეს არის იმაზე დიდი შედეგი, რასაც ველოდით“, – ასე მიმართა დონალდ ტრამპმა მხარდამჭერებს. მან ხუთივე პრაიმერიში რესპუბლიკელთა ხმების 50%–ზე მეტი მოაგროვა, რაც პრეზიდენტობის კანდიდატობისთვის მებრძოლი კრუზისა და კეისიკის ჯამურ ხმებს აღემატება. ტრამმა შედეგების გამოცხადების შემდეგ ხაზი გაუსვა საკუთარ უპირატესობას და თქვა, რომ საარჩევნო კამპანიიდან გასულ მარკო რუბიოს უფრო მეტი დელეგატის ხმა აქვს, ვიდრე კეისიკს.

დონალდ ტრამპს მხარს 954 დელეგატი უჭერს, პრეზიდენტობის კანდიდატად დასახელებისთვის კი სულ 1 253 დელეგატის ხმა არის საჭირო. ტრამპის მთავარ კონკურენტ ტედ კრუზს 27 აპრილის მონაცემებით, 562 დელეგატის ხმა აქვს, კეისიკს – 153.

ანალიტიკოსები მიიჩნევენ, რომ კლინტონისა და ტრამპის დამაჯერებელი გამარჯვებამ უკანასკნელ პრაიმერებში, ცხადად წარმოაჩინა, რომ შესაძლოა, სწორედ ისინი დაუპირისპირდნენ ერთმანეთს 2016 წლის 8 ნოემბერს გასამართ საპრეზიდენტო არჩევნებში. სწორედ ამ სამ შორის გამარჯვებული გახდება რესპუბლიკური პარტიის პრეზიდენტობის კანდიდატი და დაუპირისპირდება დემოკრატების კანდიდატს.

დემოკრატების საპრეზიდენტო კანდიდატობისთვის მებრძოლ ჰილარი კლინტონს ჯამში 2 117 დელეგატის მხარდაჭერა აქვს, ბერნი სანდერსს კი – 1 321–ის. კანდიდატად დასახელებისთვის 2 383 დელეგატია საჭირო.

აღნიშნული ციფრები იძლევა იმის თქმის საშუალებას, რომ ტრამპისა და კლინტონის სამომავლო დაპირისპირება საპრეზიდენტო არჩევნებში ყველაზე რეალურია. აღნიშნული განწყობა თავად კანდიდატების გამოსვლებშიც იგრძნობოდა 26 აპრილის პრაიმერების გამარჯვების შემდეგ წარმოთქმულ სიტყვებში. კლინტონმა და ტრამპმა გამოსვლისას აქცენტი უკვე საპრეზიდენტო კამპანიაზე გააკეთეს და ერთმანეთი სწორედ ამ კონტექსტში გააკრიტიკეს.

დონალდ ტრამპის თქმით, ჰილარი კლინტონი პრაიმერებში მხოლოდ და მხოლოდ იმიტომ იმარჯვებს, რომ ის ქალია და ის კაცი რომ ყოფილიყო, 5%–საც ვერ მოაგროვებდა. საპასუხოდ, ჰილარი კლინტონმა განაცხადა: „ტრამპმა დამადანაშაულა, რომ მე „ვსარგებლობ, რომ ქალი ვარ“. თუ ქალების ჯანდაცვა, ანაზღაურებადი დეკრეტული შვებულება და თანაბარი ანაზღაურება ამას ნიშნავს, მაშინ იყოს ასე, მოდი და შემებრძოლე“.

ბერნი სანდერსმა 26 აპრილის პრაიმერების შედეგების შემდეგ ტაქტიკა შეცვალა და მისი გამოსვლა დემოკრატიული პარტიის დღის წესრიგის ცვლილების აუცილებლობას უფრო ეხებოდა, ვიდრე თავის შემდგომ საარჩევნო კამპანიას. სანდერსის თქმით, „მოქალაქეებს უფლება აქვთ ის გახდეს პრეზიდენტი, ვინც მათ უნდათ და დემოკრატიული პარტიის დღის წესრიგი ისეთი იყოს, როგორიც მათ სურთ“. სანდერსის განცხადებით, ის სწორედ ამიტომ იბრძვის ბოლომდე.

შემდეგი არჩევნები ინდიანაში 3 მაისს გაიმართება. ანალიტიკოსები და თავად კანდიდატებიც მიიჩნევენ, რომ სწორედ ეს პრაიმერი შექმნის უფრო ნათელ სურათს, თუ რომელი კანდიდატები დაუპირისპირდებიან ერთმანეთს ამერიკის პრეზიდენტობისთვის. ტედ კრუზისთვის ეს, შესაძლოა, ბოლო შანსიც კი იყოს ტრამპის შესაჩერებლად.

ინდიანას პაიმერის On.ge ინდიანაპოლისიდან გააშუქებს. On.ge-ს მთავარი რედაქტორი თაზო კუპრეიშვილი მსოფლიოს 25 სხვადასხვა ქვეყნის ჟურნალისტთან ერთად აშშ–ს სახელმწიფო დეპარტამენტის დაფინანსებით შტატებში საარჩევნო კამპანიის გასაშუქებლად იმყოფება.

როგორ ირჩევენ პრეზიდენტს აშშ–ში

ამერიკის შეერთებული შტატების მოსახლეობა პრეზიდენტსა და ვიცე–პრეზიდენტს პირდაპირი წესით არ ირჩევს. არჩევნების დღეს ისინი ირჩევენ საარჩევნო კოლეგიის წევრებს, სულ 538 პირს. თითოეულ შტატის მოსახლეობა საარჩევნო კოლეგიაში ირჩევს თავის წარმომადგენელს, რომელსაც აქვს ე.წ. მინდობილობა, რომ ის სწორედ პრეზიდენტობის იმ კანდიდატს მისცემს ხმას, რომელიც იმ შტატის ამომრჩეველთა უმრავლესობამ გადაწყვიტა. რა მოხდება იმ შემთხვევაში, თუ საარჩევნო კოლეგიის მინდობილი წევრი ხმას საპირისპირო კანდიდატს მისცემს? – ამ შემთხვევას კანონი არ არეგულირებს. ამ საკითხის გარდა, კიდევ არაერთი საკითხია, რის გამოც ამერიკის საარჩევნო სისტემას მოწინააღმდეგეებიც ბლომად ჰყავს და მომხრეებიც.

მაგალითად, თუ პრეზიდენტობის რესპუბლიკელმა კანდიდატმა კონკრეტულ შტატში დააგროვა ამომრჩეველთა ხმების 40%, მეორემ კი – 30%, ამ შტატის წარმომადგენელი ხმას აძლევს რესპუბლიკელ კანდიდატს. სწორედ ამიტომ, შტატების ნაწილს ეძახიან ე.წ. წითელ შტატებს, ნაწილს კი – ლურჯ შტატებს. პრაქტიკა აჩვენებს, რომ წითელი შტატები, ძირითადად, ხმას პრეზიდენტობის რესპუბლიკელ კანდიდატს აძლევენ, ლურჯები კი – დემოკრატს. არის შტატების ნაწილი, სადაც ეს საკითხი არჩევნებიდან არჩევნებამდე იცვლება. სწორედ მსგავს შტატებში მიდის განსაკუთრებით დაძაბული ბრძოლა საპრეზიდენტო ხმების მოსაპოვებლად.

პრეზიდენტობის კანდიდატმა საარჩევნო კოლეგიის 538 წევრიდან უნდა, სულ მცირე, 270 წევრის ხმა უნდა მიიღოს, რის შემდეგაც ის ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტი გახდება.