ღორი: ემპათიისგან დაცლილი პოეზია
გუშინ, 3 დეკემბერს თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალის ფარგლებში ქართველი რეჟისორის, გიგა ლიკლიკაძის ფილმ ღორის ქართული ჩვენება გაიმართა. ფილმის ირგვლივ ქართველ კინომანებში იმდენი დადებითი შეფასება ვრცელდებოდა, რომ სეანსზე მისულს ფილმი ლამის უკვე უნახავად მომწონდა — თანამედროვე ქართული კინოს მისამართით იშვიათად თუ იმეტებენ ასეთ საქებარ შეფასებებს.
ღორის ჩვენების დასრულების შემდეგ მივხვდი, რომ ჩემი მოლოდინები ისეთივე ფუჭი იყო, როგორც ამ ფილმის გმირების, რამოსა და მახოსი, რომლებმაც 20 წლის ბიჭი, ბაჩანა დაატყვევეს და მის ოჯახს გამოსასყიდის სახით 300 ლარი მოსთხოვეს — ბაჩანას ოჯახს უბრალოდ არ შეუძლია ამ ფულის მოტანა, სანაცვლოდ კი გამტაცებლებს ღორი შესთავაზეს.
პირველი დიდი იმედგაცრუება 90-იანი წლების სურნელი იყო, რომელსაც ყველაზე ნაკლებად ველოდი ამ ფილმში, რადგან ვისაც მანამდე ჰქონდა ნანახი გიგა ლიკლიკაძის ეს სადებიუტო ნამუშევარი, ამბობდა, რომ, როგორც იქნა, ქართული კინო გათავისუფლდა კლიშეებისგან და სრულიად ახალი სათქმელიც გაისმა მასში. ვფიქრობ, ეს წარმოდგენა იმიტომ შეიქმნა, რომ ფილმის სიუჟეტი ერთი შეხედვით დაცლილია უკვე ყველასთვის მოსაბეზრებელი ელემენტებით: ვერა-ვაკელი ბიჭები, ნარკოტიკის შოვნაზე ჩალიჩი და საქმეების ქურდული გარჩევა. არადა, რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, 90-იანი წლების კვალი თბილისის გარეთაც შეიმჩნეოდა (მანამდეც და ახლაც) და რეგიონებსა თუ სოფლებშიც იყვნენ კრიმინალური სუბიექტები, რომლებმაც გაუსაძლისი სოციალური მდგომარეობისგან თავდასაღწევად შვება მოსაწევსა თუ ქუჩის კაცურ გარჩევებში იპოვეს. ამ კინოსურათშიც ამ კუთხით ახალი და განსაკუთრებული არაფერია, გარდა იმ დიალექტური ფორმისა, რომლითაც ღორის პერსონაჟები საუბრობენ და რამაც, რატომღაც კინოთეატრ ამირანში შეკრებილი მაყურებლები მეტისმეტად გაახალისა — ესეც კიდევ ერთი დასტური იმისა, თუ რამდენად ეგზოტიკურად აღიქვამს დედაქალაქში მცხოვრები მაყურებელი მისგან სულ რამდენიმე კილომეტრით დაშორებულ თანამემამულეებს.
რეჟისორს ამ ფილმით, ალბათ, მშვენივრად გამოუვიდა იმის ჩვენება, რომ 90-იანი წლების ატმოსფერო თბილისში ღამის კლუბებმა და ქუჩაში ფერადი თმებით მოსიარულეებმა შეიძლება გააუფერულეს, თუმცა ის გაცილებით დიდხანს გაიწელა პერიფერიებში. თანაც იმდენად დიდხანს, რომ მან "ახალ ბერლინში", თბილისში მცხოვრები საზოგადოებისთვის კომიკური სახეც კი მიიღოს — აი, სად ვორონცოველი გიუშა, საქმეს რომ გირჩევს და სად აღმოსავლეთ საქართველოს რომელიღაც სოფელში მცხოვრები მახო, რომლის მუქარა და გინება მაყურებელს სასაცილოდაც კი არ ჰყოფნის. აქვე უნდა აღინიშნოს მსახიობების დამსახურება, რომლებმაც ნამდვილად მოახერხეს და თანამედროვე ქართული კინოსთვის იშვიათი — მეტ-ნაკლებად ბუნებრივად წარმართული დიალოგები შემოგვთავაზეს.
კიდევ ერთი შეფასება, რომელიც ამ ფილმის მისამართით მოვისმინე, იყო ის, რომ კინოსურათი იდეალურად აღწერს ჩვენი ქვეყნის პარალელურ რეალობას, რამაც მაყურებლები გააოგნა. ამ შთაბეჭდილებით კი მე დავრჩი გაოცებული: რომელ პარალელურ რეალობას — სადაც ღარიბი ადამიანები ცხოვრობენ? თუ თბილისში პირადი მანქანით არ მოძრაობ და ძირითადად ფეხით ან საზოგადოებრივი ტრანსპორტით გადაადგილდები, ასეთ დროს კი მხოლოდ ძვირად ღირებული სმარტფონის ეკრანს არ ხარ ჩაშტერებული, ამ შემთხვევაშიც კი არ დაგჭირდება პარალელური რეალობის ძიება, ის შენ ცხვირწინაა და ძალდატანების გარეშე შენიშნავ. შეგიძლია, თავშესაქცევად ისიც კი დაითვალო, ქუჩაში გამოსული რამდენი ადამიანი შეგხვდება, რომელიც მოწყალებას ითხოვს.
პარალელურ სამყაროსთან ერთად ბევრმა ამ ფილმში უჩვეულო პოეტურობაც შენიშნა, მე - ოდნავადაც ვერა. ალბათ, ეს იმის ბრალია, რომ თბილისის რომელიმე ფეშენებელურ კორპუსში არ გავზრდილვარ და ბავშვობა სწორედ მახოს, რამოსა და ბაჩანასნაირი ბიჭების გარემოცვაში გავატარე. შთაბეჭდილება დამრჩა, რომ მაყურებლის ნაწილს მთელი გულით სურდა სიუჟეტის მთელ აბსურდულობაში პოეზიის ნიშნები ეპოვა, მაგრამ ჩემი გამოცდილებით, ამ ისტორიაში არაფერი იყო პოეტური: პირველ წელს, როცა თბილისში ჩამოვედი სასწავლებლად, იტალიურ ეზოში ნაქირავებ ბინაში ასევე სტუდენტ მეგობრებთან ერთად ვცხოვრობდი, როცა ორი, ზუსტად მახოს და რამოსნაირი — ერთს პირობითი ჰქონდა მისჯილი — პოეტური გმირები ღამით დაუპატიჟებლად გვესტუმრნენ, ჯერ ჩარკვიანის სიმღერა მოგვასმენინეს, შემდეგ კი დაგვაშანტაჟეს და დაგვაყაჩაღეს. ალბათ, იყო ამ ისტორიაში რაღაც პოეტური, ისევე, როგორც ღორის ფინალისკენ გამტაცებლებისა და გატაცებულის საერთო ცეკვა, მაგრამ ის ტიპები ახლა ციხეში სხედან, მე კი ჩარკვიანს ვეღარ ვუსმენ.
ჰო, კარზე რომ მოულოდნელად აკაკუნებენ, მაგისაც მას შემდეგ მეშინია.
მთელი ფილმის განმავლობაში გულით მსურდა, რომ იმ სწორხაზოვან სიუჟეტში სოლიდარობის ნიშნები მეპოვა, აი, სულ პაწაწინა ნიშანი, რითიც პერსონაჟების თანაგრძნობას მცირედით მაინც შევძლებდი. მაგრამ, ვერა, მე ვერ შევძელი ამის დანახვა. მაყურებლის ნაწილი უკმაყოფილო დარჩა ფილმში ქალის რეპრეზენტაციით — ფინალისკენ გამოჩენილ ერთადერთ პერსონაჟ ქალს ისე ეპყრობიან, როგორც ნივთს, რომელიც ხმას არ იღებს და ისე ექცევიან, როგორც მოეპრიანებათ. ბევრმა ეს დეტალი არაფემინისტურად აღიქვა, მე კი ყველაზე მეტად სწორედ ეს არ გამკვირვებია: ერთი და იგივე სოციალური ფენის წარმომადგენლები არსებულ უსამართლო ეკონომიკურ წესრიგზე გაბრაზების ნაცლად იმდენად დამამცირებლად ეპყრობიან ერთმანეთს, რომ სულაც არ გავუოცებივარ კაცების გარემოცვაში გამოჩენილი ქალი მაშინვე ხელიდან ხელში გადასატარებელ სათამაშოდ თუ იქცა.
ფილმმა, რომელსაც მაყურებლისთვის "პარალელური რეალობა" უნდა ეჩვენებინა, თანაგრძნობა გამოეწვია ან სულ მინიმუმ გაბრაზება მაინც, დოკუმენტური კინოსავით უბრალოდ აღწერა მდგომარეობა, რომელიც მომაბეზრებელ ტირადად იქცა, რაც ზოგს კომიკურად ეჩვენა, ზოგს კიდევ პოეტურად. ჩემი იმედგაცრუება, ალბათ, კიდევ იმის ბრალია, რომ პოეზია იშვიათად მომწონს.
-
გადახედვამდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს! მდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს!
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა" მამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა"
-
გადახედვაოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს ოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს
-
გადახედვაზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად ზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად
-
გადახედვამე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა მე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა
-
გადახედვანიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით ნიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით
-
გადახედვაგიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით გიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით
-
გადახედვაურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია ურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია
-
გადახედვარუსთაველის გამზირი გადაიკეტა რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა
-
გადახედვაინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი ინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი
-
გადახედვაროცა მჩაგვრელი რეჟიმის წინაშე შიშვლდები — აჰუ დერიაის ისტორია როცა მჩაგვრელი რეჟიმის წინაშე შიშვლდები — აჰუ დერიაის ისტორია
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან მამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა სალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა
-
გადახედვაბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა ბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა
-
გადახედვაკალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს კალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს
-
გადახედვარუსეთის საგარეო უწყების საერთო ევროპული თანამშრომლობის დეპარტამენტს "ევროპულ პრობლემათა დეპარტამენტი" დაერქვა რუსეთის საგარეო უწყების საერთო ევროპული თანამშრომლობის დეპარტამენტს "ევროპულ პრობლემათა დეპარტამენტი" დაერქვა
-
გადახედვავიდეო: რიანა Savage x Fenty-ს კამპანიაში შვილებთან ერთად გადაიღეს ვიდეო: რიანა Savage x Fenty-ს კამპანიაში შვილებთან ერთად გადაიღეს
-
გადახედვამთავარი ტექ კონფერენცია კავკასიის რეგიონში — Touch Summit ბრუნდება მთავარი ტექ კონფერენცია კავკასიის რეგიონში — Touch Summit ბრუნდება
-
გადახედვაპარლამენტის ეზოში სამართალდამცავები შეიყვანეს პარლამენტის ეზოში სამართალდამცავები შეიყვანეს
-
გადახედვაკახა კალაძე: ფაქტი არ არსებობს ბუნებაში, რომ არჩევნები გაყალბდა კახა კალაძე: ფაქტი არ არსებობს ბუნებაში, რომ არჩევნები გაყალბდა
კომენტარები