ნეირომეცნიერები: ლეონარდო და ვინჩი ნახატებს სხვადასხვა განზომილებაში ქმნიდა
რენესანსის ხელოვნების ანალიზის მიხედვით, ლეონარდო და ვინჩის შესაძლოა ექსოტროპია ჰქონოდა, რაც სიელმეს ნიშნავს. ეს დაავადება შეიძლება მიზეზი იყოს იმისა, თუ როგორ ხატავდა ხელოვანი 2-3 განზომილებიან სივრცეში ერთდროულად.
და ვინჩი ამ საკითხში მარტო არ არის. იგივე ხერხს ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო გაუმიზნებლად მიმართავდნენ რემბრანდტი და პიკასო.
კვლევა
ლონდონის უნივერსიტეტის პროფესორმა, კრისტოფერ ტაილერმა რენესანსის ხელოვნების ექვს ნამუშევარი შეისწავლა, რაც ასევე მოიცავდა ლეონარდოს ნახატებსაც. მისი შემოქმედების შემხედვარე მან ნახატებთან ის ტექნიკა გამოიყენა, რასაც ოფთალმოლოგები საკუთარ პაციენტებთან იყენებენ. სწორედ აქ დაადგინა პროფესორმა, რომ ხელოვანი ელამი იყო.
როგორ დაეხმარა ლეონარდო და ვინჩის მხატვრობაში სიელმე?
შირა რობინსი, რომელიც კალიფორნიის უნივერსიტეტის ოფთალმოლოგიის პროფესორია, ამ პროექტში ჩართული არ იყო, თუმცა The Washington Post-თან აღნიშნა, თუ როგორ აღიქვამენ ელამი ადამიანები სამყაროს:
"ზოგჯერ ისინი მხოლოდ ცალ თვალს იყენებენ... მათ უვითარდებათ სხვა სიგნალები, რითიც სრულიად სხვაგვარად აღიქვამენ სამყაროს, მისი სინათლისა და ჩრდილების მონაცვლეობას. ადამიანები, რომლებსაც ორივე თვალი ჯანმრთელი აქვთ, ამას ვერ აფასებენ, რადგან ასე უბრალოდ ვერ ხედავენ".
რობინსი ეთანხმება იმას, რომ თუ ნახატები აკურატულადაა შესწავლილი, მაშინ ლეონარდოს მართლაც ექსოთროპია სჭირდა. სწორედ ეს ეხმარებოდა მხატვარს ფოკუსირებასა და კონცენტრაციაში. როგორც ტაილერი ასკვნის, და ვინჩის თავისივე ნებითვე შეეძლო სამყაროს 2-განზომილებიანი ან 3-განზომილებიანი სივრციდან აღქმა. ეს კი, ალბათ, მხატვრის სუპერძალადაც შეიძლება ჩაითვალოს.
ეს იმას ნიშნავს, რომ და ვინჩი ელამი რომ არ ყოფილიყო, გენიალურ ნახატებს ვერ შექმნიდა?
არანაირად. ადამიანები, რომლებსაც ექსოთროპია სჭირთ, ძირითადად, სამყაროს აღსაქმელად ერთ თვალს იყენებენ, რაც მათ სიღრმისეულ აღქმაში ხელს უშლის. თუმცა ლეონარდო და ვინჩიმ ეს სინდრომი სწორედ იმისთვის გამოიყენა, რომ უკეთესად გაეგო, როგორ გადაეყვანა სამ-განზომილებიანი სივრცის ობიექტები ორ-განზომილებიან სივრცეში - ტილოზე. შესაძლოა, ეს იყოს მიზეზი მისი გენიალური და უნიკალური შუქ-ჩრდილებისა, რომელიც ყველა ნახატს თან სდევს.
და ვინჩი, ხელოვანის გარდა, გამომგონებელიც იყო. მას დიდი წვლილი აქვს შეტანილი საფრენი აპარატების შექმნაში, რაზეც ზეგავლენა მისი მხედველობის პრობლემას სრულიად არ ჰქონია.
როგორ ვასკვნით ამას? ის ხომ 500 წლის წინ გარდაიცვალა?
ხანდახან, ფრთხილად უნდა ვიყოთ, სანამ რამდენიმე საუკუნის წინ მცხოვრებ ადამიანზე ვისაუბრებთ. ამ შემთხვევაში, ამ ყველაფერს ერთი პრობლემა ემატება, ის, რომ ნახატები, რომლებზეც წესით ლეონარდო და ვინჩია, ზუსტი შეიძლება არც იყოს. ანუ მეცნიერებმა ზუსტად არ იციან, და ვინჩი როგორ გამოიყურებოდა.
მაგალითად, ერთ-ერთი ქანდაკება, რომელიც იტალიელ მხატვარს, ანდრეა დელ ვეროკიოს ეკუთვნის, წესით ახალგაზრდა ლეონარდო და ვინჩისაა. თუმცა, რეალურად ყოველი სურათი მის შემდეგ მტკიცებაზეა აგებული: "სული ხელოვანის მკლავს მეგზურობას უწევს, სწორედ ასე გამოხატავს იგი საკუთარ თავს ყველაზე კარგად".
ტაილერი ამბობს, რომ პორტრეტები, რომლებიც და ვინჩის დახატულია, ძალიან ჰგავს იმ ნახატებს, სადაც წესით თვითონაა გამოსახული. ძირითადად, მსგავსებები სახის ნაკვთებსა და თმაში შეინიშნება. ეს უფრო არეალურებს იმ იდეას, რომ ხელოვანმა თავისივე გარეგნობა მის ნამუშევრებში გამოიყენა, მხედველობის პრობლემასთან ერთად.
ლეონარდო და ვინჩი, ისტორიის მანძილზე კვლავ ერთ-ერთ ცენტრალურ ფიგურად რჩება. თუ მას ექსოტროპია ჰქონდა, ეს მხოლოდ მისივე ნიჭისთვის იყო მომგებიანი.
-
გადახედვასსს-ის მტკიცებით, უწყებას აქტივისტ ნატალი ჭანიშვილთან არცერთი ზარი არ განუხორციელებია სსს-ის მტკიცებით, უწყებას აქტივისტ ნატალი ჭანიშვილთან არცერთი ზარი არ განუხორციელებია
-
გადახედვა23 ნოემბერს, 15:00 საათზე ოპოზიციური პარტიები თსუ-ს I კორპუსთან საერთო აქციას გამართავენ 23 ნოემბერს, 15:00 საათზე ოპოზიციური პარტიები თსუ-ს I კორპუსთან საერთო აქციას გამართავენ
-
გადახედვათსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ თსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
კომენტარები