ნეირომეცნიერები: ლეონარდო და ვინჩი ნახატებს სხვადასხვა განზომილებაში ქმნიდა
რენესანსის ხელოვნების ანალიზის მიხედვით, ლეონარდო და ვინჩის შესაძლოა ექსოტროპია ჰქონოდა, რაც სიელმეს ნიშნავს. ეს დაავადება შეიძლება მიზეზი იყოს იმისა, თუ როგორ ხატავდა ხელოვანი 2-3 განზომილებიან სივრცეში ერთდროულად.
და ვინჩი ამ საკითხში მარტო არ არის. იგივე ხერხს ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო გაუმიზნებლად მიმართავდნენ რემბრანდტი და პიკასო.
კვლევა
ლონდონის უნივერსიტეტის პროფესორმა, კრისტოფერ ტაილერმა რენესანსის ხელოვნების ექვს ნამუშევარი შეისწავლა, რაც ასევე მოიცავდა ლეონარდოს ნახატებსაც. მისი შემოქმედების შემხედვარე მან ნახატებთან ის ტექნიკა გამოიყენა, რასაც ოფთალმოლოგები საკუთარ პაციენტებთან იყენებენ. სწორედ აქ დაადგინა პროფესორმა, რომ ხელოვანი ელამი იყო.
როგორ დაეხმარა ლეონარდო და ვინჩის მხატვრობაში სიელმე?
შირა რობინსი, რომელიც კალიფორნიის უნივერსიტეტის ოფთალმოლოგიის პროფესორია, ამ პროექტში ჩართული არ იყო, თუმცა The Washington Post-თან აღნიშნა, თუ როგორ აღიქვამენ ელამი ადამიანები სამყაროს:
"ზოგჯერ ისინი მხოლოდ ცალ თვალს იყენებენ... მათ უვითარდებათ სხვა სიგნალები, რითიც სრულიად სხვაგვარად აღიქვამენ სამყაროს, მისი სინათლისა და ჩრდილების მონაცვლეობას. ადამიანები, რომლებსაც ორივე თვალი ჯანმრთელი აქვთ, ამას ვერ აფასებენ, რადგან ასე უბრალოდ ვერ ხედავენ".
რობინსი ეთანხმება იმას, რომ თუ ნახატები აკურატულადაა შესწავლილი, მაშინ ლეონარდოს მართლაც ექსოთროპია სჭირდა. სწორედ ეს ეხმარებოდა მხატვარს ფოკუსირებასა და კონცენტრაციაში. როგორც ტაილერი ასკვნის, და ვინჩის თავისივე ნებითვე შეეძლო სამყაროს 2-განზომილებიანი ან 3-განზომილებიანი სივრციდან აღქმა. ეს კი, ალბათ, მხატვრის სუპერძალადაც შეიძლება ჩაითვალოს.
ეს იმას ნიშნავს, რომ და ვინჩი ელამი რომ არ ყოფილიყო, გენიალურ ნახატებს ვერ შექმნიდა?
არანაირად. ადამიანები, რომლებსაც ექსოთროპია სჭირთ, ძირითადად, სამყაროს აღსაქმელად ერთ თვალს იყენებენ, რაც მათ სიღრმისეულ აღქმაში ხელს უშლის. თუმცა ლეონარდო და ვინჩიმ ეს სინდრომი სწორედ იმისთვის გამოიყენა, რომ უკეთესად გაეგო, როგორ გადაეყვანა სამ-განზომილებიანი სივრცის ობიექტები ორ-განზომილებიან სივრცეში - ტილოზე. შესაძლოა, ეს იყოს მიზეზი მისი გენიალური და უნიკალური შუქ-ჩრდილებისა, რომელიც ყველა ნახატს თან სდევს.
და ვინჩი, ხელოვანის გარდა, გამომგონებელიც იყო. მას დიდი წვლილი აქვს შეტანილი საფრენი აპარატების შექმნაში, რაზეც ზეგავლენა მისი მხედველობის პრობლემას სრულიად არ ჰქონია.
როგორ ვასკვნით ამას? ის ხომ 500 წლის წინ გარდაიცვალა?
ხანდახან, ფრთხილად უნდა ვიყოთ, სანამ რამდენიმე საუკუნის წინ მცხოვრებ ადამიანზე ვისაუბრებთ. ამ შემთხვევაში, ამ ყველაფერს ერთი პრობლემა ემატება, ის, რომ ნახატები, რომლებზეც წესით ლეონარდო და ვინჩია, ზუსტი შეიძლება არც იყოს. ანუ მეცნიერებმა ზუსტად არ იციან, და ვინჩი როგორ გამოიყურებოდა.
მაგალითად, ერთ-ერთი ქანდაკება, რომელიც იტალიელ მხატვარს, ანდრეა დელ ვეროკიოს ეკუთვნის, წესით ახალგაზრდა ლეონარდო და ვინჩისაა. თუმცა, რეალურად ყოველი სურათი მის შემდეგ მტკიცებაზეა აგებული: "სული ხელოვანის მკლავს მეგზურობას უწევს, სწორედ ასე გამოხატავს იგი საკუთარ თავს ყველაზე კარგად".
ტაილერი ამბობს, რომ პორტრეტები, რომლებიც და ვინჩის დახატულია, ძალიან ჰგავს იმ ნახატებს, სადაც წესით თვითონაა გამოსახული. ძირითადად, მსგავსებები სახის ნაკვთებსა და თმაში შეინიშნება. ეს უფრო არეალურებს იმ იდეას, რომ ხელოვანმა თავისივე გარეგნობა მის ნამუშევრებში გამოიყენა, მხედველობის პრობლემასთან ერთად.
ლეონარდო და ვინჩი, ისტორიის მანძილზე კვლავ ერთ-ერთ ცენტრალურ ფიგურად რჩება. თუ მას ექსოტროპია ჰქონდა, ეს მხოლოდ მისივე ნიჭისთვის იყო მომგებიანი.
-
გადახედვახმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე ხმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი ქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვადარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული დარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
-
გადახედვაწალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა წალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
კომენტარები