სასაფლაოზე ჭამა საქართველოსა და ამერიკის საერთო ტრადიცია ყოფილა
გახსოვთ BBC-ის 2013 წლის რეპორტაჟი, როდესაც ჟურნალისტი დემიენ მაკგინესი ქართული ოჯახების სააღდგომო ტრადიციაზე, "გარდაცვლილებთან სადილზე" ჰყვებოდა?
როგორც ჩანს, ეს ტრადიცია დანარჩენი მსოფლიოსგან გამორჩეულებად არ გვაქცევს. მეცხრამეტე საუკუნეში სასაფლაოზე პიკნიკი და დროსტარება ამერიკული ტრადიცია იყო — წერს Atlas Obscura.
მთელი ქვეყნის მასშტაბით, სიმშვიდეში დასვენება არამხოლოდ ნორმალური მოვლენა, მოდური ჩვეულებაც კი იყო. განსაკუთრებით იმ დროს, როცა რეკრეაციული ზონები ზოგიერთ მუნიციპალიტეტში იშვიათობა იყო.
მაშინ, როცა ვიქტორიანული ეპოქის ქალები ოჰაიოში ვუდლენდის სასაფლაოს მიაშურებდნენ, ნიუ-იორკელები ქვედა მანჰეტენზე მდებარე წმინდა პოლის ეკლესიის უკან მდებარე ეზოსა და სასაფლაოს კალათებით სტუმრობდნენ, რომლებშიც ხილი, ხორცის სენდვიჩები და ორცხობილები ელაგათ.
და მაინც, საიდან იღებს სათავეს სასაფლაოზე დასასვენებლად წასვლის ენთუზიაზმი?
როგორც იმდროინდელი ცნობებით ირკვევა, ყვითელი ციება და ქოლერა ქვეყნის მასშტაბით გავრცელებული იყო: 10 წლამდე ბავშვები დაავადებებით იღუპებოდნენ, დედები — მშობიარობისას. სიკვდილი უამრავი ოჯახის ხშირი სტუმარი იყო, სასაფლაოებზე კი, ადამიანებს შეეძლოთ "პური გაეტეხათ" და ესაუბრათ როგორც ცოცხალ, ისე გარდაცვლილ ოჯახის წევრებთან.
"ჩვენ გვინდა, რომ მადლიერების დღე მამაჩვენთან ერთად აღვნიშნოთ, რომელიც შარშან ამ დღეს ჩვენს გვერდით იყო. ჩვენ საჭმელი და ასევე სპირტის სანათი მოვიტანეთ, რომ ყავა მოვიდუღოთ", - ამბობდა 1884 წელს სასაფლაოზე ოჯახის წევრებთან ერთად მისული ახალგაზრდა კაცი.
სასაფლაოებისთვის საპიკნიკე და სარელაქსაციო დანიშნულების მიცემაზე გავლენა იქონია სოფლის სასაფლაოებზე ყვავილების მოშენების კულტურამაც. მანამდე, ამერიკისა და ევროპის სასაფლაოები მკაცრი და კუშტი სანახავი იყო და გამუდმებით ახსენებდა მოსახლეობას, რომ ცოდვები არ უნდა დაეშვათ, რადგანაც "მომენტო მორი".
ახალი სასაფლაოები ქალაქის ცენტრიდან შორს იყო და მათი დიზაინი უფრო ლამაზი, ყვავილებით მორთული და დასასვენებელი ბაღის შესაბამისი იყო. თავის ქალისა და გადაჯვარედინებული ძვლების ყვავილებით ჩანაცვლებამ, სასაფლაო ამერიკელებისთვის ერთ-ერთ მშვიდ ადგილად აქცია.
საფლავზე სადილის მოწყობას ისტორიული დატვირთვაც აქვს. საქართველოს გარდა, ეს ტრადიცია გავრცელებულია გვატემალაში, საბერძნეთში და აზიის ბევრ ქვეყანაში.
თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ იმ დროსაც კი, უამრავ ამერიკელს პიკნიკის ადგილობრივ სასაფლაოზე მოწყობა ამაზრზენ დღესასწაულად მიაჩნდა. თუმცა ეს კონტროვერსული შეხედულება უამრავ ადამიანს ხელს არ უშლიდა სასაფლაოზე განსატვირთავად წასულიყო.
ქვეყნის რამდენიმე ნაწილში, როგორიცაა მაგალითად დენვერი, სასაფლაოზე საპიკნიკოდ წასვლა იმდენად ხშირი ჩვეულება გახდა, რომ პოლიციის ჩარევა გახდა საჭირო. სასაფლაოები პიკნიკის შემდეგ დატოვებული ნაგვით ივსებოდა.
სასაფლაოებზე მოწყობილი პიკნიკები მეოცე საუკუნის 20-იან წლებში უკვე ნელ-ნელა კარგავდა პოპულარობას. მედიცინის განვითარებით, ადრეულმა სიკვდილიანობამ იკლო და ქვეყნის მასშტაბით საჯარო პარკები მოეწყო. ადვილი მისახვედრია, რომ გარდაცვლილების გვერდით სადილი ინტერესს აღარ იწვევდა.
100 წელზე მეტი გავიდა მას შემდეგ, რაც ამერიკაში გავრცელებულ ტრენდზე ქვეყნის მასშტაბით კამათი დაიწყო. დღეს, განსაკუთრებით დიდ ქალაქებში რთულად საპოვნია სასაფლაო, რომელსაც გამოყოფილი აქვს მიწა პიკნიკისთვის. ბრუკლინში მდებარე გრინვუდის სასაფლაოს გზამკვლვევში წერია: "გვესტუმრე, სანამ აქედან წასვლა ჯერ კიდევ შეგიძლია", თუმცა ადგილზე პიკნიკის მოწყობა აკრძალულია.
თუმცა, შტატებში ჩვეულება ბოლომდე გამქრალი ჯერ არაა. ჯერ კიდევ არის მიმოფანტულ სასაფლაოებსა და საფლავის ქვებს შორის საპიკნიკე ადგილის პოვნის შანსი — მთავარია წასახემსებლებით სავსე კალათა და ვინმე ისეთის პოვნა, ვისაც ძირძველი ამერიკული ტრადიციის გაცნობა თქვენთან ერთად ენდომება.
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს პრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს
კომენტარები