სასაფლაოზე ჭამა საქართველოსა და ამერიკის საერთო ტრადიცია ყოფილა
გახსოვთ BBC-ის 2013 წლის რეპორტაჟი, როდესაც ჟურნალისტი დემიენ მაკგინესი ქართული ოჯახების სააღდგომო ტრადიციაზე, "გარდაცვლილებთან სადილზე" ჰყვებოდა?
როგორც ჩანს, ეს ტრადიცია დანარჩენი მსოფლიოსგან გამორჩეულებად არ გვაქცევს. მეცხრამეტე საუკუნეში სასაფლაოზე პიკნიკი და დროსტარება ამერიკული ტრადიცია იყო — წერს Atlas Obscura.
მთელი ქვეყნის მასშტაბით, სიმშვიდეში დასვენება არამხოლოდ ნორმალური მოვლენა, მოდური ჩვეულებაც კი იყო. განსაკუთრებით იმ დროს, როცა რეკრეაციული ზონები ზოგიერთ მუნიციპალიტეტში იშვიათობა იყო.
მაშინ, როცა ვიქტორიანული ეპოქის ქალები ოჰაიოში ვუდლენდის სასაფლაოს მიაშურებდნენ, ნიუ-იორკელები ქვედა მანჰეტენზე მდებარე წმინდა პოლის ეკლესიის უკან მდებარე ეზოსა და სასაფლაოს კალათებით სტუმრობდნენ, რომლებშიც ხილი, ხორცის სენდვიჩები და ორცხობილები ელაგათ.
და მაინც, საიდან იღებს სათავეს სასაფლაოზე დასასვენებლად წასვლის ენთუზიაზმი?
როგორც იმდროინდელი ცნობებით ირკვევა, ყვითელი ციება და ქოლერა ქვეყნის მასშტაბით გავრცელებული იყო: 10 წლამდე ბავშვები დაავადებებით იღუპებოდნენ, დედები — მშობიარობისას. სიკვდილი უამრავი ოჯახის ხშირი სტუმარი იყო, სასაფლაოებზე კი, ადამიანებს შეეძლოთ "პური გაეტეხათ" და ესაუბრათ როგორც ცოცხალ, ისე გარდაცვლილ ოჯახის წევრებთან.
"ჩვენ გვინდა, რომ მადლიერების დღე მამაჩვენთან ერთად აღვნიშნოთ, რომელიც შარშან ამ დღეს ჩვენს გვერდით იყო. ჩვენ საჭმელი და ასევე სპირტის სანათი მოვიტანეთ, რომ ყავა მოვიდუღოთ", - ამბობდა 1884 წელს სასაფლაოზე ოჯახის წევრებთან ერთად მისული ახალგაზრდა კაცი.
სასაფლაოებისთვის საპიკნიკე და სარელაქსაციო დანიშნულების მიცემაზე გავლენა იქონია სოფლის სასაფლაოებზე ყვავილების მოშენების კულტურამაც. მანამდე, ამერიკისა და ევროპის სასაფლაოები მკაცრი და კუშტი სანახავი იყო და გამუდმებით ახსენებდა მოსახლეობას, რომ ცოდვები არ უნდა დაეშვათ, რადგანაც "მომენტო მორი".
ახალი სასაფლაოები ქალაქის ცენტრიდან შორს იყო და მათი დიზაინი უფრო ლამაზი, ყვავილებით მორთული და დასასვენებელი ბაღის შესაბამისი იყო. თავის ქალისა და გადაჯვარედინებული ძვლების ყვავილებით ჩანაცვლებამ, სასაფლაო ამერიკელებისთვის ერთ-ერთ მშვიდ ადგილად აქცია.
საფლავზე სადილის მოწყობას ისტორიული დატვირთვაც აქვს. საქართველოს გარდა, ეს ტრადიცია გავრცელებულია გვატემალაში, საბერძნეთში და აზიის ბევრ ქვეყანაში.
თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ იმ დროსაც კი, უამრავ ამერიკელს პიკნიკის ადგილობრივ სასაფლაოზე მოწყობა ამაზრზენ დღესასწაულად მიაჩნდა. თუმცა ეს კონტროვერსული შეხედულება უამრავ ადამიანს ხელს არ უშლიდა სასაფლაოზე განსატვირთავად წასულიყო.
ქვეყნის რამდენიმე ნაწილში, როგორიცაა მაგალითად დენვერი, სასაფლაოზე საპიკნიკოდ წასვლა იმდენად ხშირი ჩვეულება გახდა, რომ პოლიციის ჩარევა გახდა საჭირო. სასაფლაოები პიკნიკის შემდეგ დატოვებული ნაგვით ივსებოდა.
სასაფლაოებზე მოწყობილი პიკნიკები მეოცე საუკუნის 20-იან წლებში უკვე ნელ-ნელა კარგავდა პოპულარობას. მედიცინის განვითარებით, ადრეულმა სიკვდილიანობამ იკლო და ქვეყნის მასშტაბით საჯარო პარკები მოეწყო. ადვილი მისახვედრია, რომ გარდაცვლილების გვერდით სადილი ინტერესს აღარ იწვევდა.
100 წელზე მეტი გავიდა მას შემდეგ, რაც ამერიკაში გავრცელებულ ტრენდზე ქვეყნის მასშტაბით კამათი დაიწყო. დღეს, განსაკუთრებით დიდ ქალაქებში რთულად საპოვნია სასაფლაო, რომელსაც გამოყოფილი აქვს მიწა პიკნიკისთვის. ბრუკლინში მდებარე გრინვუდის სასაფლაოს გზამკვლვევში წერია: "გვესტუმრე, სანამ აქედან წასვლა ჯერ კიდევ შეგიძლია", თუმცა ადგილზე პიკნიკის მოწყობა აკრძალულია.
თუმცა, შტატებში ჩვეულება ბოლომდე გამქრალი ჯერ არაა. ჯერ კიდევ არის მიმოფანტულ სასაფლაოებსა და საფლავის ქვებს შორის საპიკნიკე ადგილის პოვნის შანსი — მთავარია წასახემსებლებით სავსე კალათა და ვინმე ისეთის პოვნა, ვისაც ძირძველი ამერიკული ტრადიციის გაცნობა თქვენთან ერთად ენდომება.
-
გადახედვათეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე თეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე
-
გადახედვამდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს! მდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს!
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა" მამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა"
-
გადახედვაოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს ოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს
-
გადახედვაზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად ზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად
-
გადახედვამე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა მე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა
-
გადახედვანიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით ნიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით
-
გადახედვაგიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით გიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით
-
გადახედვაურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია ურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია
-
გადახედვაინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი ინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან მამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა სალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა
-
გადახედვაბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა ბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა
-
გადახედვაკალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს კალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს
-
გადახედვასაპროტესტო აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირისკენ მიემართებიან საპროტესტო აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირისკენ მიემართებიან
-
გადახედვარუსეთის საგარეო უწყების საერთო ევროპული თანამშრომლობის დეპარტამენტს "ევროპულ პრობლემათა დეპარტამენტი" დაერქვა რუსეთის საგარეო უწყების საერთო ევროპული თანამშრომლობის დეპარტამენტს "ევროპულ პრობლემათა დეპარტამენტი" დაერქვა
-
გადახედვავიდეო: რიანა Savage x Fenty-ს კამპანიაში შვილებთან ერთად გადაიღეს ვიდეო: რიანა Savage x Fenty-ს კამპანიაში შვილებთან ერთად გადაიღეს
-
გადახედვამთავარი ტექ კონფერენცია კავკასიის რეგიონში — Touch Summit ბრუნდება მთავარი ტექ კონფერენცია კავკასიის რეგიონში — Touch Summit ბრუნდება
-
გადახედვაპარლამენტის ეზოში სამართალდამცავები შეიყვანეს პარლამენტის ეზოში სამართალდამცავები შეიყვანეს
-
გადახედვაკახა კალაძე: ფაქტი არ არსებობს ბუნებაში, რომ არჩევნები გაყალბდა კახა კალაძე: ფაქტი არ არსებობს ბუნებაში, რომ არჩევნები გაყალბდა
კომენტარები