მეცნიერები 80 წლის წინ გადაშენებული ტასმანიური მგლის გაცოცხლებას აპირებენ
ფოტო: Australian Museum
ტასმანიური მგელი 80 წელიწადზე მეტია, რაც გადაშენებულ სახეობათა რიცხვს მიეკუთვნება, თუმცა მალე შეიძლება ეს სიტუაცია შეიცვალოს. ტასმანიური მგელი - ცნობილი, როგორც ტილაცინი, ჩანთოსან ძუძუმწოვართა ოჯახს მიეკუთვნებოდა და ავსტრალიასა და ტასმანიის კუნძულზე ბინადრობდა. ავსტრალიიდან მისი კვალი დაახლოებით 3000 წლის წინ გაქრა, ხოლო ტასმანიის კუნძულზე ტილაცინებმა საკმაოდ დიდი ხანი იცხოვრეს. მე-19 საუკუნეში იმ მიზეზით, რომ ტასმანიურმა მგლებმა დიდი რაოდენობით ცხვრები გაწყვიტეს, მათი მოკვლისთვის ჯილდოც კი დაწესდა.
1936 წელს სიტუაცია იმდენად შეიცვალა, რომ ტასმანიის მთავრობამ ამ ცხოველებზე ნადირობა აკრძალა. სულ რაღაც 2 თვის შემდეგ, ვაშინგტონში ჰობარტის ზოოპარკში უკანასკნელი ტასმანიური მგელი მოკვდა. წლების განმავლობაში დადიოდა ხმები, რომ ჩრდილოეთ ავსტრალიაში ტილაცინები ისევ ბინადრობდნენ, თუმცა ამის არავითარი მტკიცებულება არ არსებობს.
უკანასკნელი ტილაცინი
ფოტო: Getty Images
2017 წლის დეკემბერში მელბურნის უნივერსიტეტის მეცნიერთა ჯგუფმა შეძლო ამ ჩანთოსანი ცხოველის მთლიანი გენომის აგება და მომავალში მის "გაცოცხლებასაც" გეგმავს. გენომის აგება შესაძლებელი აღმოჩნდა მხოლოდ იმის წყალობით, რომ ლაბორატორიებში დღემდე შენახულია ტილაცინთა "ლეკვების" ნიმუშები. ტილაცინთა გაცოცხლების პროცესში მთავარი პრობლემა მათი ახლო მონათესავე სახეობის არარსებობაა. მაგალითისათვის, მეცნიერთა სხვა ჯგუფი უახლოეს მომავალში მამონტების დაბრუნებას აპირებს, რასაც ხელს ძალიან უწყობს ის ფაქტი, რომ თანამედროვე აზიური სპილოები და მამონტები ევოლუციურად ახლო მონათესავე სახეობები არიან. თანამედროვე ტექნოლოგიების წყალობით, მეცნიერებს შეუძლიათ, აზიური სპილოს დნმ მაქსიმალურად დაამსგავსონ მამონტის დნმ-ს და მიღებული შედეგი მამონტის გამოსაყვანად გამოიყენონ. ამისათვის ისინი CRISPR ტექნიკას იყენებენ, რომელსაც "მოლეკულურ მაკრატელსაც" უწოდებენ და რომლითაც საკმაოდ მოსახერხებელია დნმ-ს რედაქტირება. პროფესორ პასკის შეფასებით, ტილაცინის შემთხვევაში გენური რედაქტირების მოცულობა ათჯერ მეტი იქნება, ვიდრე მამონტების შემთხვევაში. ეს გასაკვირი სულაც არაა იმის გათვალისწინებით, რომ ტილაცინის დნმ-ს გამოსაყვანად მეცნიერები ჩანთოსანი ჭიანჭველაჭამიას დნმ-ს გამოყენებას აპირებენ (ჩანთოსანი ჭიანჭველაჭამია ტილაცინებთან ევოლუციურად ყველაზე ახლო მონათესავე სახეობაა).
ჩანთოსანი ჭიანჭველაჭამია
ფოტო: Robert McLean
გენური ინჟინერია ახალგაზრდა სფეროა და სწორედ მამონტის გენომზე მომუშავე მეცნიერთა დამსახურებაა ამ სფეროს განვითარება. CRISPR ტექნიკით მუშაობა მხოლოდ 5 წელიწადია მიმდინარეობს და გადაშენებულ სახეობათა "გაცოცხლება" უკვე შესაძლებელია, ზუსტად ისე, როგორც მხატვრულ ფილმ "იურული პერიოდის პარკში" აცოცხლებენ დინოზავრებს. პროფესორ პასკის თქმით, ეს აღარაა სამეცნიერო ფანტაზიის ნაწილი და უკვე მეცნიერული ფაქტია. ამ ეტაპზე მელბურნის უნივერსიტეტის მეცნიერთა ჯგუფი მამონტის პროექტზე მუშაობის დასრულებას ელოდება და გრძელვადიან შედეგებზე დაკვირვებას აპირებს. შესაბამისად, თუ შედეგები იმედისმომცემი აღმოჩნდა, შესაძლებელია ჩვენმა პლანეტამ კვლავ უმასპინძლოს ავსტრალიის ერთ-ერთ ყველაზე სიმბოლურ მაცხოვრებელს.
-
რას გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის დნობა — მეცნიერთა პროგნოზი რას გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის დნობა — მეცნიერთა პროგნოზი
გადახედვა
-
ბიბლიაში დაშვებული შეცდომა მსოფლიოზე დღესაც ზემოქმედებს? — ახალი კვლევა ბიბლიაში დაშვებული შეცდომა მსოფლიოზე დღესაც ზემოქმედებს? — ახალი კვლევა
გადახედვა
-
მეცნიერებმა 12 წლის მოზარდებზე სმარტფონის გავლენა შეაფასეს — რა აჩვენა კვლევამ მეცნიერებმა 12 წლის მოზარდებზე სმარტფონის გავლენა შეაფასეს — რა აჩვენა კვლევამ
გადახედვა
-
მეცნიერებმა სახის ფილერებთან დაკავშირებული ახალი საფრთხე გამოავლინეს მეცნიერებმა სახის ფილერებთან დაკავშირებული ახალი საფრთხე გამოავლინეს
გადახედვა
-
2026 წლიდან კერძო უნივერსიტეტში ჩარიცხული სტუდენტები სახელმწიფო დაფინანსებას ვეღარ მიიღებენ 2026 წლიდან კერძო უნივერსიტეტში ჩარიცხული სტუდენტები სახელმწიფო დაფინანსებას ვეღარ მიიღებენ
გადახედვა
-
სელფი მობაილის 23.6 მილიონი ლარის ინვესტიცია ქსელის განახლებაში სელფი მობაილის 23.6 მილიონი ლარის ინვესტიცია ქსელის განახლებაში
-
პროკურატურამ გელა ბარკალაის აგარაკზე მომხდარი ყაჩაღობის ფაქტზე ორ პირს ბრალდება წარუდგინა პროკურატურამ გელა ბარკალაის აგარაკზე მომხდარი ყაჩაღობის ფაქტზე ორ პირს ბრალდება წარუდგინა
გადახედვა
-
ლევან იოსელიანმა ალეკო ელისაშვილი მოინახულა ლევან იოსელიანმა ალეკო ელისაშვილი მოინახულა
გადახედვა
-
სუხიშვილების გამოფენა — ტრიუმფის 80 წელი გრძელდება, სუხიშვილების მთავარი სპონსორია საქართველოს ბანკი სუხიშვილების გამოფენა — ტრიუმფის 80 წელი გრძელდება, სუხიშვილების მთავარი სპონსორია საქართველოს ბანკი
-
ComCom-მა „ტელეიმედი“ და „სტუდია მაესტრო“ წინასაარჩევნო დებატების განუთავსებლობისთვის წერილობით გააფრთხილა ComCom-მა „ტელეიმედი“ და „სტუდია მაესტრო“ წინასაარჩევნო დებატების განუთავსებლობისთვის წერილობით გააფრთხილა
გადახედვა
-
ასტრონომებმა გიგანტური მბრუნავი სტრუქტურა დააფიქსირეს, რომელშიც 14 გალაქტიკაა ასტრონომებმა გიგანტური მბრუნავი სტრუქტურა დააფიქსირეს, რომელშიც 14 გალაქტიკაა
გადახედვა
-
ენოტი სასმელების მაღაზიაში შეიჭრა, გატყვრა, იქაურობა დალეწა და ტუალეტში მიიძინა (ვიდეო) ენოტი სასმელების მაღაზიაში შეიჭრა, გატყვრა, იქაურობა დალეწა და ტუალეტში მიიძინა (ვიდეო)
-
გივი მიქანაძე: "შემდეგი სასწავლო წლიდან, სახელმწიფო უნივერსიტეტები ვერ მიიღებენ უცხოელ სტუდენტებს" გივი მიქანაძე: "შემდეგი სასწავლო წლიდან, სახელმწიფო უნივერსიტეტები ვერ მიიღებენ უცხოელ სტუდენტებს"
გადახედვა
-
საია: "შსს არ ასრულებს სასამართლოს გადაწყვეტილებას და 2019 წლის 20-21 ივნისის დაზარალებულებს ზიანს არ უნაზღაურებს" საია: "შსს არ ასრულებს სასამართლოს გადაწყვეტილებას და 2019 წლის 20-21 ივნისის დაზარალებულებს ზიანს არ უნაზღაურებს"
გადახედვა
-
"არაფერი ყოფილა გამოყენებული, რაც არის აკრძალული, რაც დაშვებულია და მისაღებია, ის იყო გამოყენებული" — კახა კალაძე BBC-ს გამოძიებაზე "არაფერი ყოფილა გამოყენებული, რაც არის აკრძალული, რაც დაშვებულია და მისაღებია, ის იყო გამოყენებული" — კახა კალაძე BBC-ს გამოძიებაზე
გადახედვა
-
The Hills: სენატორმა ჯონ თუნმა უარი განაცხადა მაიკ ჯონსონის მოთხოვნაზე "MEGOBARI აქტი" NDAA-ში შეეტანა The Hills: სენატორმა ჯონ თუნმა უარი განაცხადა მაიკ ჯონსონის მოთხოვნაზე "MEGOBARI აქტი" NDAA-ში შეეტანა
გადახედვა
-
ფლანგვის დეტექტორი: საახალწლო დეკორაციებსა და ღონისძიებებზე 2025 წელს ₾12,5 მლნ-ზე მეტი იხარჯება ფლანგვის დეტექტორი: საახალწლო დეკორაციებსა და ღონისძიებებზე 2025 წელს ₾12,5 მლნ-ზე მეტი იხარჯება
გადახედვა
-
სომხეთმა და EU-მ პარტნიორობის ახალი სტრატეგიული დღის წესრიგი მიიღეს — EU სომხეთს €15 მლნ-ს გამოუყოფს სომხეთმა და EU-მ პარტნიორობის ახალი სტრატეგიული დღის წესრიგი მიიღეს — EU სომხეთს €15 მლნ-ს გამოუყოფს
გადახედვა
-
ბოლივიაში არის ადგილი, სადაც დინოზავრთა 18 000-ამდე ნაკვალევია — რა ვიცით ბოლივიაში არის ადგილი, სადაც დინოზავრთა 18 000-ამდე ნაკვალევია — რა ვიცით
გადახედვა
-
სალომე ზურაბიშვილი: მმართველი პარტია ქმნის ახალ პოლიტიკურ განშტოებებს, რომელიც ღიად უჭერს მხარს ნეიტრალიტეტს! ეს რუსეთის მიზანია როგორც საქართველოში, ისე უკრაინაში. სალომე ზურაბიშვილი: მმართველი პარტია ქმნის ახალ პოლიტიკურ განშტოებებს, რომელიც ღიად უჭერს მხარს ნეიტრალიტეტს! ეს რუსეთის მიზანია როგორც საქართველოში, ისე უკრაინაში.
გადახედვა
-
მაიმუნებს რიტმის აღქმა აქვთ და მუსიკაზე აყოლა შეუძლიათ — ახალი კვლევა მაიმუნებს რიტმის აღქმა აქვთ და მუსიკაზე აყოლა შეუძლიათ — ახალი კვლევა
გადახედვა
კომენტარები