ევროკავშირმა სომხეთთან "ამბიციური" პარტნიორობის დღის წესრიგის შესახებ განაცხადა, რომელიც მოიცავს ვიზალიბერალიზაციას, ვაჭრობას და უსაფრთხოების სფეროში თანამშრომლობას.

მიმდინარე კვირას, ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენელმა საგარეო საქმეთა საკითხებში, ჯოზეფ ბორელმა, ბრიუსელში, სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ არარატ მირზოიანთან ერთობლივ პრესკონფერენციაზე პარტნიორობის დღის წესრიგის შესახებ ისაუბრა.

"ეს გადაწყვეტილება არის ძლიერი სიგნალი ჩვენი საერთო ინტერესის შესახებ, რომელიც ურთიერთობებში ახალი სტრატეგიული ეტაპის დაწყებას ეხება და ის უზრუნველყოფს მკაფიო გეგმას და ხედვას წინსვლისთვის“, — თქვა ბორელმა და დასძინა, რომ ევროკავშირი-სომხეთის ურთიერთობები "უფრო ძლიერია, ვიდრე ოდესმე“.

ბორელმა შეაჯამა ევროკავშირი-სომხეთის პარტნიორობის საბჭოს მეხუთე შეხვედრის შედეგები, რომლის დროსაც, მან თქვა, რომ ბრიუსელმა და ერევანმა "აღიარეს, რომ არსებობს სივრცე ყოვლისმომცველი და გაძლიერებული პარტნიორობის (CEPA) შეთანხმების სრული პოტენციალის გასახსნელად".

CEPA-ს შეთანხმება ძალაში შევიდა 2021 წლის მარტში, მთიანი ყარაბაღის მეორე ომის დასრულებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ.

ბრიფინგზე ბორელმა, ასევე, ისაუბრა სომხეთთან ვიზალიბერალიზაციის მოლაპარაკებების დაწყებაზე და ვაჭრობის, ენერგეტიკის, კავშირისა და საავიაციო უსაფრთხოების ინფრასტრუქტურის გაძლიერებაზე.

მან ასევე გამოაცხადა, რომ ევროკავშირი დაეხმარება მეწამორის ატომური ელექტროსადგურის დეკომისიასა და ატომური უსაფრთხოების გაუმჯობესებაში.

ბორელმა აღნიშნა, რომ იმავე დღეს ევროკომისიამ გამოყო დამატებითი 5,5 მილიონი ევრო, სომხეთში მთიანი ყარაბაღიდან ლტოლვილების დასახმარებლად.

თავის მხრივ, მირზოიანმა განაცხადა, რომ სომხეთის მზადაა გააღრმაოს კავშირები ევროკავშირთან, რათა მოხდეს "მოქალაქეების მისწრაფებების რეალიზება".

თავდაცვა და უსაფრთხოება

ბრიფინგზე ბორელმა სომხეთთან უსაფრთხოებისა და თავდაცვის კავშირებზეც ისაუბრა.

მეორე მთიანი ყარაბაღის ომის დამთავრების შემდეგ, სომხეთი, ეტაპობრივად, შორდება ტრადიციულ სამხედრო მოკავშირეს, რუსეთს და იწყებს დასავლეთთან, ძირითადად — საფრანგეთთან, თავდაცვისა და უსაფრთხოების კავშირების დივერსიფიკაციას.

ბორელმა თქვა, რომ ევროკავშირი იღებს ვალდებულებას, გააძლიეროს თანამშრომლობა უსაფრთხოებისა და თავდაცვის სფეროში.

"ჩვენ ვაწარმოებთ დიალოგს საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკაზე უახლოეს თვეებში,” — თქვა მან.

გასული წლის ნოემბერში, ევროკავშირის საგარეო საქმეთა მინისტრების საბჭომ მიიღო გადაწყვეტილება, "შეისწავლონ" სომხეთისთვის "არალეტალური“ მხარდაჭერის გაწევის შესაძლებლობა, მისი სამხედრო დახმარების პროგრამის ფარგლებში, რაზეც სომხეთი მანამდე უარს ამბობდა.

2022 წლის სექტემბერში, სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის ორდღიანი ომის შემდეგ, ევროკავშირმა გაუშვა სამოქალაქო სადამკვირვებლო მისია ორი ქვეყნის საერთო საზღვარზე, 138 დამკვირვებლით. 2023 წლის დეკემბერში ევროკავშირი დამკვირვებელთა რიცხვის 209-მდე გაზრდას დათანხმდა.

ბორელის განცხადებას წინ უძღოდა სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობის ესკალაცია; სამშაბათს, ოთხი სომეხი ჯარისკაცი დაიღუპა აზერბაიჯანის "შურისძიების ოპერაციაში", რომელიც მას შემდეგ მოხდა, რაც სომეხმა ჯარისკაცმა, სავარაუდოდ, აზერბაიჯანელი ჯარისკაცი დაჭრა.

აზერბაიჯანმა საპასუხო დარტყმა განახორციელა იმის მიუხედავად, რომ სომხეთმა პირობა დადო, რომ ინციდენტს გამოიძიებდნენ და პასუხისმგებელი პირები დაისჯებოდნენ.

ბორელმა აზერბაიჯანელი ჯარისკაცის დაჭრას "სამწუხარო“ უწოდა, მაგრამ გააკრიტიკა აზერბაიჯანის პასუხი და თქვა, რომ ეს იყო არაპროპორციული. ასევე, აღნიშნა, რომ სომხეთის თავდაცვის მინისტრის განცხადება, რომ ინციდენტი სრულად იქნებოდა გამოძიებული, აზერბაიჯანის მხრიდან იგნორი მოჰყვა.

ევროკავშირის დიპლომატმა თქვა, რომ ინციდენტი ხაზს უსვამს "ძალების დისტანცირების გადაუდებელ აუცილებლობას", რასაც ევროკავშირი "დიდი ხანია მხარს უჭერს".

აზერბაიჯანმა ბორელის კომენტარებს "უსაფუძვლო" უწოდა.

სტატიაში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის ავტორს და არ წარმოადგენს On.ge-ის პოზიციას. მასალა ქვეყნდება OC Media-სთან პარტნიორობის ფარგლებში, რომლის შედეგად, გამოცემის სტატიები ამიერიდან ოთხ ენაზე გავრცელდება. საქართველოში OC Media-ს პარტნიორი On.ge-ა. სტატია ინგლისურად შეგიძლიათ წაიკითხოთ აქ.