ცენზურა 451° ფარენჰაიტის გარეშე — ანუ რატომ ებრძვიან საქართველოში წიგნებს
რეი ბრედბერის 451° ფარენჰაიტით ერთ-ერთ პირველი ნაწარმოებია, რომელიც წიგნების წინააღმდეგ ბრძოლაზე მახსენდება. როცა ეს წიგნი ბავშვობაში პირველად წავიკითხე, მისი შინაარსით გაოცებული დავრჩი: როგორ შეიძლება არსებობდეს სამყარო, რომელშიც წიგნებს წვავენ? რაც გავიზარდე, მივხვდი, რომ ასეთი სამყარო არსებობს, მიუხედავად იმისა, რომ წიგნების დასაწვავად გამზადებულ ცეცხლს ფიზიკურად ვერ ვხედავთ. თუმცა ის ფაქტი, რომ ცეცხლი თვალით უხილავია, ცენზურით გამოწვეული დამწვრობის ტკივილს ნამდვილად ვერ ანელებს.
სოციალურ ქსელებში ცალკეული წიგნით აღშფოთებული ადამიანების პოსტები აქამდეც არაერთხელ შემხვედრია, თუმცა ბოლო პერიოდში უფრო გააქტიურდა. თავდაპირველად საზოგადოება მაკდონალდსის მიერ გამოშვებული ელტონ ჯონის ბროშურით აღშფოთდა, რომელშიც ნახსენები იყო, რომ მუსიკოსს ქმარი ჰყავს. საპატრიარქოსა და მმართველი ძალის ჰომოფობიური კომენტარებით წახალისებულმა ადამიანებმა მაკდონალდსი "ლგბტ პროპაგანდაში" დაადანაშაულეს.
ამ ბრალდებებს საზოგადოების ის ნაწილი დაეთანხმა, რომელიც თვლის, რომ ქვიარ ადამიანების ბრძოლა კონსტიტუციით გარანტირებული უფლებებისთვის "ლგბტ პროპაგანდაა". კიდევ უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, თურმე, სურვილი, რომ ადამიანი საკუთარ ქვეყანაში თავს უსაფრთხოდ გრძნობდეს და საკუთარი უფლებებით შიშის გარეშე სარგებლობდეს, ბევრს პროპაგანდა ჰგონია. სწორედ ამ მოსაზრების მომხრეები თვლიან "უდიდეს საფრთხედ" ბავშვებისთვის იმის თქმას, რომ ელტონ ჯონს ქმარი ჰყავს, მიზეზად კი ხშირად იმას ასახელებენ, თითქოს ქვიარ ადამიანებზე ინფორმაციის მიღებას ადამიანის ორიენტაციის ან იდენტობის შეცვლა შეუძლია — რა თქმა უნდა ყველანაირი მყარი არგუმენტისა თუ სანდო კვლევის დასახელების გარეშე.
მალე იმავე ბრალდებებითა და "ქართველი დედების" სახელით რამდენიმე ადამიანი სულაკაურის გამომცემლობაში მივარდა. გამომცემლობას შარლ პეროს ერთ-ერთი ზღაპრისა და წიგნის ძილისპირული ამბები მეამბოხე გოგონებისთვის "ლგბტ პროპაგანდაში" ადანაშაულებდნენ და ლანძღავდნენ. ეს ქმედებები მმართველმა ძალამაც წაახალისა — ირაკლი ღარიბაშვილმა წლიური ანგარიშის წარდგენისას ისაუბრა "ლგბტ პროპაგანდაზე" და ჰომოფობიური გზავნილები გააჟღერა. მან ამავე კონტექსტში ახსენა და "პროპაგანდაში" დაადანაშაულა სულაკაურის გამომცემლობაც.
სხვა დროს, ალბათ, გამეცინებოდა, რომ მე-17 საუკუნის მეზღაპრეს "ლგბტ პროპაგანდას" აბრალებენ და ზოგიერთ ზრდასრულ ადამიანს ბავშვისთვის წიგნის შინაარსის სწორად ახსნას მისი — პირდაპირი თუ გადატანითი მნიშვნელობით — დაწვა ურჩევნია, თუმცა ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენების ფონზე, ირონიული ღიმილის დრო არაა. რამდენიმე თვის წინ რუსული კანონის შემოღების მცდელობა, ახლა კი კინოცენტრში მიმდინარე მოვლენები ჩემთვის ცენზურის საფრთხეზე მიუთითებს.
ცენზურის შესახებ შიში სულაკაურის გამომცემლობის დირექტორმა, თინა მამულაშვილმაც, დამიდასტურა, რომელსაც ბოლო პერიოდში გამომცემლობის წინააღმდეგ აგორებული სიძულვილის კამპანიის შესახებ გავესაუბრე.
თინა მამულაშვილის თქმით, გამომცემლობის მიმართ გაჟღერებული ცრუ ბრალდებები მათთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა არამხოლოდ წიგნების შინაარსის გამო, არამედ იმის გამოც, რომ ეს წიგნები 3 წელია, გაყიდვაში აღარაა. თინა მამულაშვილი თვლის, რომ ეს მხოლოდ ერთი გამომცემლობის წინააღმდეგ ბრძოლა არაა და მიმდინარე მოვლენები ცენზურის დაკანონებისთვის საფუძველს ამზადებს, რაც, საბოლოოდ, ქვეყნის ევროპულ მომავალს უქმნის საფრთხეს.
"ესაა ცრუ ბრალდებები, რადგან ამ წიგნებში 'ლგბტ პროპაგანდა' არაა და ვერც შეიძლება იყოს. საუბარია 1695 წელს გამოცემულ ზღაპარზე. როგორ უნდა იყოს შარლ პეროს ზღაპარში 'ლგბტ პროპაგანდა'? უნდათ, ამ გზით კიდევ ერთხელ ჩაგვიკეტონ ევროპული მომავალი. თუ ამ კანონს მიიღებენ, რეალურად საქართველოს ევროპულ საზოგადოებაში აღარავინ აღარ მიიღებს. ჩვენს ქვეყანას უარს ეტყვიან სტატუსის მინიჭებაზე. ცენზურის დაანონსებით, ფაქტობრივად, დიქტატურას აანონსებენ".
თინა მამულაშვილი თვლის, რომ მსგავსი ბრალდებებით მმართველი ძალა რუსული კანონის შემოღებასა და ცენზურის დაწესებას ცდილობს. რადგან ხალხმა რუსულ კანონს ერთხელ უკვე უარი უთხრა, ამჯერად მათ მანიპულაციას სენსიტიური თემით ცდილობენ, რომლის მიმართაც საზოგადოების ნაწილს უარყოფითი დამოკიდებულება აქვს.
ამასთან ერთად "ლგბტ პროპაგანდის" საკანონმდებლო მოწესრიგებაზე საუბარი და ამ მოტივით სიტყვის თავისუფლებაზე თავდასხმა, თინა მამულაშვილის აზრით, ქვეყნის რეალური პრობლემებისგან აქცენტის გადატანასაც ემსახურება:
"ბავშვებს წამალი რომ სჭირდებათ, საკვები რომ სჭირდებათ, ჯანდაცვა რომ შავ დღეშია, განათლება რომ კატასტროფულ მდგომარეობაშია, ამაზე არ ლაპარაკობენ. ლაპარაკობენ 'ლგბტ პროპაგანდის' აკრძალვაზე, თითქოს ჩვენი ქვეყნის მთავარი პრობლემა ეგ იყოს".
თინა მამულაშვილმა ჩემთან საუბრისას ქართულ კინოს სოლიდარობა გამოუცხადა და აღნიშნა, რომ ცენზურის დაკანონება მხოლოდ ერთ გამომცემლობას კი არა, ხელოვნების სხვა სფეროებს, მედიას და ქვეყნის თითოეულ მოქალაქეს შეეხება, რადგან "ლგბტ პროპაგანდის" მიღმა რეალურად სიტყვის თავისუფლების შეზღუდვის სურვილი იმალება.
"წარმოგიდგენიათ, რა მოხდება, ეს კანონი რომ მიიღონ? 'ლგბტ პროპაგანდას' გამოიყენებენ საბაბად, რომ შეზღუდონ ჩვენი სიტყვის თავისუფლება. ეს არ უნდა დავუშვათ. ეს არაა ერთი გამომცემლობის პრობლემა. ამის უკან დგას გამიზნული ქმედება, მიიღონ კანონი, რომელიც შეზღუდავს თითოეული ჩვენგანის თავისუფლებას.
თუ რაიმე მონაპოვარი აქვს დამოუკიდებელ საქართველოს, ესაა სიტყვის თავისუფლება. როცა სიტყვის თავისუფლებას ეხებიან, ეს ნიშნავს, რომ ადამიანის ფუნდამენტურ უფლებას და საქართველოს ევროპულ მომავალს ეხებიან".
შეიძლება თვლიდეთ, რომ საზოგადოების ნაწილის მიერ წიგნების აბსურდული მიზეზით აკრძალვის მოთხოვნა, გამომცემლობაში მივარდნა, კინოცენტრის რეორგანიზაცია, მთავრობის წარმომადგენლების ჰომოფობიური გზავნილები და სხვა პატარა "ნაპერწკლები" სინამდვილეში არაფერს ნიშნავს და თქვენს ყოველდღიურობას არ ეხება. მაგრამ ნუ დაგავიწყდებათ, რომ ნაპერწკალი მარტივად შეიძლება იქცეს ცეცხლად, რომელსაც მხოლოდ წიგნებისა და ფილმების კი არა, თითოეული ჩვენგანის თავისუფლების დაწვა შეუძლია.
-
გადახედვამაიკლ კარპენტერი: სასწორზე საქართველოს დემოკრატია დევს მაიკლ კარპენტერი: სასწორზე საქართველოს დემოკრატია დევს
-
გადახედვათურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი თურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი
-
გადახედვა"ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება "ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება
-
გადახედვაირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს ირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს
-
გადახედვაკობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს კობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს
-
გადახედვაკობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ კობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ
-
გადახედვაწილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა წილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა
-
გადახედვაუკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა უკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა
-
გადახედვასაგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა საგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა
-
გადახედვარაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს რაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს
-
გადახედვაუწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი უწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი
-
გადახედვაშ-ფოთი: ფოთში, საახალწლო ღონისძიებებში ჯამში 385 908 ლარი დაიხარჯება შ-ფოთი: ფოთში, საახალწლო ღონისძიებებში ჯამში 385 908 ლარი დაიხარჯება
-
გადახედვათავისუფალი ბიზნესების განცხადებას ხელს 1900-ზე მეტი კომპანია აწერს თავისუფალი ბიზნესების განცხადებას ხელს 1900-ზე მეტი კომპანია აწერს
-
გადახედვა21:00 საათზე პრეზიდენტი პარლამენტთან ხალხს მიმართავს 21:00 საათზე პრეზიდენტი პარლამენტთან ხალხს მიმართავს
-
გადახედვასაზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომელთა ნაწილი განცხადებას ავრცელებს საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომელთა ნაწილი განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვამამა ილია: მიეცით ქვეყანას სუნთქვის საშუალება – სამართლიანი და თავისუფალი მომავლის შანსი! მამა ილია: მიეცით ქვეყანას სუნთქვის საშუალება – სამართლიანი და თავისუფალი მომავლის შანსი!
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარეს მხარდაჭერისთვის მადლობას უხდის სალომე ზურაბიშვილი ჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარეს მხარდაჭერისთვის მადლობას უხდის
-
გადახედვავიკერი: ადმინისტრაციას მოვუწოდებ, მათ შორის, ივანიშვილი, კალაძე, კობახიძე დაასანქციროს ვიკერი: ადმინისტრაციას მოვუწოდებ, მათ შორის, ივანიშვილი, კალაძე, კობახიძე დაასანქციროს
-
გადახედვაჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარე:საქართველოსთვის წინსვლის ერთადერთი გზა ახალი არჩევნებია ჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარე:საქართველოსთვის წინსვლის ერთადერთი გზა ახალი არჩევნებია
-
გადახედვამაგდებურგის საშობაო ბაზარზე თავდასხმის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობა 5-მდე გაიზარდა მაგდებურგის საშობაო ბაზარზე თავდასხმის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობა 5-მდე გაიზარდა
-
გადახედვა"ხორუმით ევროპისკენ" – ამ ლოზუნგით ფილარმონიიდან რუსთაველის გამზირის მიმართულებით მოცეკვავეები ხორუმის მწკრივით მსვლელობას მართავენ "ხორუმით ევროპისკენ" – ამ ლოზუნგით ფილარმონიიდან რუსთაველის გამზირის მიმართულებით მოცეკვავეები ხორუმის მწკრივით მსვლელობას მართავენ
კომენტარები