ცენზურა 451° ფარენჰაიტის გარეშე — ანუ რატომ ებრძვიან საქართველოში წიგნებს
რეი ბრედბერის 451° ფარენჰაიტით ერთ-ერთ პირველი ნაწარმოებია, რომელიც წიგნების წინააღმდეგ ბრძოლაზე მახსენდება. როცა ეს წიგნი ბავშვობაში პირველად წავიკითხე, მისი შინაარსით გაოცებული დავრჩი: როგორ შეიძლება არსებობდეს სამყარო, რომელშიც წიგნებს წვავენ? რაც გავიზარდე, მივხვდი, რომ ასეთი სამყარო არსებობს, მიუხედავად იმისა, რომ წიგნების დასაწვავად გამზადებულ ცეცხლს ფიზიკურად ვერ ვხედავთ. თუმცა ის ფაქტი, რომ ცეცხლი თვალით უხილავია, ცენზურით გამოწვეული დამწვრობის ტკივილს ნამდვილად ვერ ანელებს.
სოციალურ ქსელებში ცალკეული წიგნით აღშფოთებული ადამიანების პოსტები აქამდეც არაერთხელ შემხვედრია, თუმცა ბოლო პერიოდში უფრო გააქტიურდა. თავდაპირველად საზოგადოება მაკდონალდსის მიერ გამოშვებული ელტონ ჯონის ბროშურით აღშფოთდა, რომელშიც ნახსენები იყო, რომ მუსიკოსს ქმარი ჰყავს. საპატრიარქოსა და მმართველი ძალის ჰომოფობიური კომენტარებით წახალისებულმა ადამიანებმა მაკდონალდსი "ლგბტ პროპაგანდაში" დაადანაშაულეს.
ამ ბრალდებებს საზოგადოების ის ნაწილი დაეთანხმა, რომელიც თვლის, რომ ქვიარ ადამიანების ბრძოლა კონსტიტუციით გარანტირებული უფლებებისთვის "ლგბტ პროპაგანდაა". კიდევ უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, თურმე, სურვილი, რომ ადამიანი საკუთარ ქვეყანაში თავს უსაფრთხოდ გრძნობდეს და საკუთარი უფლებებით შიშის გარეშე სარგებლობდეს, ბევრს პროპაგანდა ჰგონია. სწორედ ამ მოსაზრების მომხრეები თვლიან "უდიდეს საფრთხედ" ბავშვებისთვის იმის თქმას, რომ ელტონ ჯონს ქმარი ჰყავს, მიზეზად კი ხშირად იმას ასახელებენ, თითქოს ქვიარ ადამიანებზე ინფორმაციის მიღებას ადამიანის ორიენტაციის ან იდენტობის შეცვლა შეუძლია — რა თქმა უნდა ყველანაირი მყარი არგუმენტისა თუ სანდო კვლევის დასახელების გარეშე.
მალე იმავე ბრალდებებითა და "ქართველი დედების" სახელით რამდენიმე ადამიანი სულაკაურის გამომცემლობაში მივარდა. გამომცემლობას შარლ პეროს ერთ-ერთი ზღაპრისა და წიგნის ძილისპირული ამბები მეამბოხე გოგონებისთვის "ლგბტ პროპაგანდაში" ადანაშაულებდნენ და ლანძღავდნენ. ეს ქმედებები მმართველმა ძალამაც წაახალისა — ირაკლი ღარიბაშვილმა წლიური ანგარიშის წარდგენისას ისაუბრა "ლგბტ პროპაგანდაზე" და ჰომოფობიური გზავნილები გააჟღერა. მან ამავე კონტექსტში ახსენა და "პროპაგანდაში" დაადანაშაულა სულაკაურის გამომცემლობაც.
სხვა დროს, ალბათ, გამეცინებოდა, რომ მე-17 საუკუნის მეზღაპრეს "ლგბტ პროპაგანდას" აბრალებენ და ზოგიერთ ზრდასრულ ადამიანს ბავშვისთვის წიგნის შინაარსის სწორად ახსნას მისი — პირდაპირი თუ გადატანითი მნიშვნელობით — დაწვა ურჩევნია, თუმცა ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენების ფონზე, ირონიული ღიმილის დრო არაა. რამდენიმე თვის წინ რუსული კანონის შემოღების მცდელობა, ახლა კი კინოცენტრში მიმდინარე მოვლენები ჩემთვის ცენზურის საფრთხეზე მიუთითებს.
ცენზურის შესახებ შიში სულაკაურის გამომცემლობის დირექტორმა, თინა მამულაშვილმაც, დამიდასტურა, რომელსაც ბოლო პერიოდში გამომცემლობის წინააღმდეგ აგორებული სიძულვილის კამპანიის შესახებ გავესაუბრე.
თინა მამულაშვილის თქმით, გამომცემლობის მიმართ გაჟღერებული ცრუ ბრალდებები მათთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა არამხოლოდ წიგნების შინაარსის გამო, არამედ იმის გამოც, რომ ეს წიგნები 3 წელია, გაყიდვაში აღარაა. თინა მამულაშვილი თვლის, რომ ეს მხოლოდ ერთი გამომცემლობის წინააღმდეგ ბრძოლა არაა და მიმდინარე მოვლენები ცენზურის დაკანონებისთვის საფუძველს ამზადებს, რაც, საბოლოოდ, ქვეყნის ევროპულ მომავალს უქმნის საფრთხეს.
"ესაა ცრუ ბრალდებები, რადგან ამ წიგნებში 'ლგბტ პროპაგანდა' არაა და ვერც შეიძლება იყოს. საუბარია 1695 წელს გამოცემულ ზღაპარზე. როგორ უნდა იყოს შარლ პეროს ზღაპარში 'ლგბტ პროპაგანდა'? უნდათ, ამ გზით კიდევ ერთხელ ჩაგვიკეტონ ევროპული მომავალი. თუ ამ კანონს მიიღებენ, რეალურად საქართველოს ევროპულ საზოგადოებაში აღარავინ აღარ მიიღებს. ჩვენს ქვეყანას უარს ეტყვიან სტატუსის მინიჭებაზე. ცენზურის დაანონსებით, ფაქტობრივად, დიქტატურას აანონსებენ".
თინა მამულაშვილი თვლის, რომ მსგავსი ბრალდებებით მმართველი ძალა რუსული კანონის შემოღებასა და ცენზურის დაწესებას ცდილობს. რადგან ხალხმა რუსულ კანონს ერთხელ უკვე უარი უთხრა, ამჯერად მათ მანიპულაციას სენსიტიური თემით ცდილობენ, რომლის მიმართაც საზოგადოების ნაწილს უარყოფითი დამოკიდებულება აქვს.
ამასთან ერთად "ლგბტ პროპაგანდის" საკანონმდებლო მოწესრიგებაზე საუბარი და ამ მოტივით სიტყვის თავისუფლებაზე თავდასხმა, თინა მამულაშვილის აზრით, ქვეყნის რეალური პრობლემებისგან აქცენტის გადატანასაც ემსახურება:
"ბავშვებს წამალი რომ სჭირდებათ, საკვები რომ სჭირდებათ, ჯანდაცვა რომ შავ დღეშია, განათლება რომ კატასტროფულ მდგომარეობაშია, ამაზე არ ლაპარაკობენ. ლაპარაკობენ 'ლგბტ პროპაგანდის' აკრძალვაზე, თითქოს ჩვენი ქვეყნის მთავარი პრობლემა ეგ იყოს".
თინა მამულაშვილმა ჩემთან საუბრისას ქართულ კინოს სოლიდარობა გამოუცხადა და აღნიშნა, რომ ცენზურის დაკანონება მხოლოდ ერთ გამომცემლობას კი არა, ხელოვნების სხვა სფეროებს, მედიას და ქვეყნის თითოეულ მოქალაქეს შეეხება, რადგან "ლგბტ პროპაგანდის" მიღმა რეალურად სიტყვის თავისუფლების შეზღუდვის სურვილი იმალება.
"წარმოგიდგენიათ, რა მოხდება, ეს კანონი რომ მიიღონ? 'ლგბტ პროპაგანდას' გამოიყენებენ საბაბად, რომ შეზღუდონ ჩვენი სიტყვის თავისუფლება. ეს არ უნდა დავუშვათ. ეს არაა ერთი გამომცემლობის პრობლემა. ამის უკან დგას გამიზნული ქმედება, მიიღონ კანონი, რომელიც შეზღუდავს თითოეული ჩვენგანის თავისუფლებას.
თუ რაიმე მონაპოვარი აქვს დამოუკიდებელ საქართველოს, ესაა სიტყვის თავისუფლება. როცა სიტყვის თავისუფლებას ეხებიან, ეს ნიშნავს, რომ ადამიანის ფუნდამენტურ უფლებას და საქართველოს ევროპულ მომავალს ეხებიან".
შეიძლება თვლიდეთ, რომ საზოგადოების ნაწილის მიერ წიგნების აბსურდული მიზეზით აკრძალვის მოთხოვნა, გამომცემლობაში მივარდნა, კინოცენტრის რეორგანიზაცია, მთავრობის წარმომადგენლების ჰომოფობიური გზავნილები და სხვა პატარა "ნაპერწკლები" სინამდვილეში არაფერს ნიშნავს და თქვენს ყოველდღიურობას არ ეხება. მაგრამ ნუ დაგავიწყდებათ, რომ ნაპერწკალი მარტივად შეიძლება იქცეს ცეცხლად, რომელსაც მხოლოდ წიგნებისა და ფილმების კი არა, თითოეული ჩვენგანის თავისუფლების დაწვა შეუძლია.
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს პრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს
კომენტარები