სოციალური სამართლიანობის ცენტრის წარმომადგენელი, თამთა მიქელაძე მიხეილ სააკაშვილთან დაკავშირებით სტრასბურგის გადაწყვეტილებაზე ამბობს, რომ სინამდვილეში ევროპულმა სასამართლომ ამ საქმეზე ნამდვილად გამოიყენა დროებითი ხასიათის ღონისძიება და ჩართო კონვენციით, სასამართლოს რეგლამენტით ადამიანის უფლებების მყისიერი და შეუქცევადი დარღვევის პრევენციისთვის გათვალისწინებული ეს სპეციალური პროცედურა.

"ევროპული სასამართლოს დღევანდელი გადაწყვეტილების წაკითხვის პროცესშიც კი პოლარიზება გამოჩნდა.

სინამდვილეში ევროპულმა სასამართლომ სააკაშვილის საქმეზე ნამდვილად გამოიყენა დროებით ხასიათის ღონისძიება და ჩართო კონვენციით და სასამართლოს რეგლამენტით ადამიანის უფლებების მყისიერი და შეუქცევადი დარღვევის პრევენციისთვის გათვალისწინებული ეს სპეციალური პროცედურა. დროებითი ღონისძიების მექანიზმის ფარგლებში, ევროპულმა სასამართლომ საქართველოს მთავრობას პატიმრის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ ინფორმაციის გაზიარება მოსთხოვა, სააკაშვილს კი შიმშილობის შეწყვეტისკენ მოუწოდა. ამ საქმეს ევროპულმა სასამართლომ პრიორიტეტი მიანიჭა", — წერს ის ფეისბუქგვერდზე.

მისივე თქმით, ეს იმას ნიშნავს, რომ პატიმრობის პირობებთან დაკავშირებულ დავებზე ეს არის დროებითი ღონისძიების გამოყენების სტანდარტული პირობა, როდესაც საკითხის შესწავლას სასამართლო ინფორმაციის მიღებით იწყებს და ეს ეტაპი უკვე არის ზედამხედველობის ფორმა.

"ეს ნიშნავს, რომ პატიმრობისა და იქ მოპყრობის (მათ შორის, სამედიცინო მოპყრობის) შემდგომი პროცესები ევროპული სასამართლოს ზედამხედველობის ქვეშ მოხვდა და ცხადია, თუ ამის საფუძველი იარსებებს, სასამართლომ მთავრობას შეიძლება ახალი ტიპის დავალებები, მათ შორის, სათანადო სამედიცინო მკურნალობის უზრუნველყოფა და სხვა კლინიკაში გადაყვანაც შეიძლება მოსთხოვოს. თუმცა ეს შემოწმდება დოკუმენტების და მტკიცებულებების საფუძველზე. ჯერ ეს სასამართლომ არ გააკეთა და განხილვის პირველ ეტაპზე ინფორმაციისა და დოკუმენტების გაზიარების მოთხოვნითა და მათი შემოწმებით შემოიფარგლა.

ყველა შემთხვევაში ამ პროცესზე ევროპული სასამართლოს ზედამხედველობა მნიშვნელოვანი პროცესია სააკაშვილის უფლებების და უსაფრთხოების დაცვის და ამ თემით პოლიტიკური სპეკულირების შეკავებისთვის", — აცხადებს მიქელაძე.

სტრასბურგის გადაწყვეტილებაში ვკითხულობთ, რომ ადვოკატები ითხოვდნენ, რეგლამენტის 39-ე წესის შესაბამისად, მიეთითოს საქართველოს მთავრობას, სააკაშვილი ციხის საავადმყოფოდან დაუყოვნებლივ გადაიყვანონ მრავალპროფილურ სამოქალაქო კლინიკაში. ადვოკატები განმარტავენ, რომ მათი მოთხოვნა იყო სააკაშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობისა და უსაფრთხოების პრობლემებთან დაკავშირებით სახელმწიფოს დავალდებულება.

სტრასბურგის სასამართლომ საქართველოს ხელისუფლებას შიმშილობის შემდეგ მიხეილ სააკაშვილის შესაბამისი მკურნალობა დაავალა. მათივე გადაწყვეტილებით, სახელმწიფომ, ასევე, ციხეში და ზოგადად, სააკაშვილის უსაფრთხოება უნდა უზრუნველყოს. მათ მთავრობას სააკაშვილის ჯანმრთელობის ამჟმინდელი მდგომარეობის შესახებ ინფორმაციის მიწოდება სთხოვეს, სააკაშვილს კი შიმშილობის შეწყვეტისკენ მოუწოდეს.

გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით, იუსტიციის მინისტრმა, რატი ბრეგაძემ ფეისბუქგვერდზე დაპოსტა და ამტკიცებდა, რომ სტრასბურგმა არ დააკმაყოფილა სააკაშვილის საჩივარი კერძო კლინიკაში გადაყვანასთან დაკავშირებით. გვარამიამ განმარტა, რომ მათი სარჩელი არ ეხებოდა მხოლოდ კერძო კლინიკაში გადაყვანას და სასამართლომ დააკმაყოფილა მოთხოვნა დროებითი ღონისძიების შესახებ. მისივე თქმით, ერჩივნათ, გადაწყვეტილებაში ყოფილიყო პირდაპირ მითითება გადაყვანასთან დაკავშირებით, თუმცა "ასეთი რაღაცები პრაქტიკულად არ ხდება".

მინისტრი ამტკიცებს იმასაც, რომ სასამართლომ სააკაშვილს "მოსთხოვა" შეწყვიტოს შიმშილობა, თუმცა ამავე პოსტში წერს, რომ სასამართლომ მას "დაჟინებით მოუწოდა" შიმშილობის შეწყვეტისკენ. პასუხად გვარამიამ განმარტა, რომ სასამართლო მოქალაქეს მოუწოდებს და არა მოითხოვს.

"ჯერ ერთი, ბატონმა რატი ბრეგაძემ უნდა იცოდეს, რომ სასამართლო ინდივიდუალს ვერ დაავალებს რამის გაკეთებას და ხელშემკვრელი მხარე არის სახელმწიფო. თუ არ იცის, სამწუხაროა, რომ იუსტიციის მინისტრია. თუმცა საერთაშორისო ურთიერთობის დეპარტამენტისთვის მაინც უნდა ეკითხა. ბატონმა რატი ბრეგაძემ ამ გადაწყვეტილებაში — "call off his hunger strike" — თუ ინგლისური არ იცის (ვიცი, რომ გერმანიაში მიიღო განათლება) ვუთარგმნი, რომ მოუწოდა შიმშილობის შეწყვეტა, იმ შიმშილობის, რომელზეც რატი ბრეგაძე ამტკიცებს, რომ არ არსებობს", – განაცხადა მან.

ერთადერთი საერთო, რაზეც როგორც დაცვის, ისე სახელმწიფოს მხარე თანხმდება, არის ის, რომ 24 ნოემბრამდე ევროპულ სასამართლოს უნდა მიეწოდოს ინფორმაცია სააკაშვილის ჯანმრთელობისა და უსაფრთხოების თაობაზე. გვარამიას განმარტებით, 24 ნოემბერს ეს ინფორმაციები კიდევ ერთხელ შეჯერდება და მაღალი ალბათობით, სასამართლო ისევ იმსჯელებს.