რამდენიმე დღის წინ მოსწავლეთა შეფასების საერთაშორისო პროგრამა PISA 2018-ის შედეგები გამოქვეყნდა და თუ საქართველოს განათლების სისტემაზე გული შეგტკივათ, ეს ინფორმაცია არ მოგეწონებათ: საქართველოს მაჩვენებელი 2015 წელთან შედარებით ყველა ნაწილში (მათემატიკა, საბუნებისმეტყველო საგნები და წიგნიერება) გაუარესებულია.

2015 წლის შედეგი კითხვაში: 401
2018 წლის შედეგი კითხვაში: 380

2015 წლის შედეგი მათემატიკაში: 404
2018 წლის შედეგი მათემატიკაში: 398

2015 წლის შედეგი საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში: 411
2018 წლის შედეგი საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში: 383 .

ქართველი მოსწავლეების შედეგები მნიშვნელოვნად ჩამორჩება ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD) საშუალო მაჩვენებელს.

საქართველო საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში 80 ქვეყანას შორის ბოლოდან მე-6 ადგილზეა, კითხვაში კი - ბოლოდან მე-8-ზე. ამ შედეგებით საქართველოს უსწრებს ყაზახეთი, საუდის არაბეთი, აზერბაიჯანი, ბულგარეთი, თურქეთი, უკრაინა და რუსეთი.

ვინ არიან PISA-ს ლიდერები?

PISA-ს გამოკითხვის სამივე ნაწილში აზიური ქვეყნები, ჩინეთი და სინგაპური ლიდერობენ. ევროპის ქვეყნებში კი საუკეთესო შედეგი ესტონეთსა და ფინეთს აქვთ.

ანუ ქართველი მოსწავლეები კარგად არ სწავლობენ?

არა, PISA-ს მიზანი იმის შემოწმება არაა, თუ რამდენად კარგად აითვისეს მოსწავლეებმა უშუალოდ სკოლის პროგრამა. მისი მიზანია, განსაზღვროს, რამდენად კარგად არიან მოსწავლეები მომზადებულები სკოლის დამთავრების შემდეგ საზოგადოებაში სრულფასოვანი ჩართულობისათვის.

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორი, გიგა ზედანია საქართველოს სასკოლო განათლების მდგომარეობას მძიმეს უწოდებს: "სასკოლო განათლების გარეშე ამ ქვეყანაში წარმატება უბრალოდ არ იქნება. მართალია, ჩვენ გვაქვს, ერთი მხრივ, ინდივიდუალური წარმატებების მაგალითები, თუმცა ზოგადი მდგომარეობა არცთუ სახარბიელოა. საერთაშორისო დონორებს რომ ვხვდები და მეკითხებიან, უნივერსიტეტს რა სჭირდებაო, მე ვუყვები, რომ სკოლებს ბევრად მეტი რამ სჭირდებათ, რადგან სკოლაში მომზადებული მოსწავლის გარეშე წარმატებული და აკადემიური სწავლებისთვის მომზადებული სტუდენტი უბრალოდ ვერ გვეყოლება".

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი პრობლემის მოგვარებაში საკუთარი წვლილის შესატანად საკვირაო სკოლას ხსნის. გიგა ზედანიას თქმით, უნივერსიტეტისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იარსებოს გარემომ, სადაც მოტივირებული და განათლებული ახალგაზრდა თაობა იქნება, რასაც ხელშეწყობა არა მხოლოდ სტუდენტების დონეზე, არამედ უფრო პატარა ასაკის დონეზეც სჭირდება. მისი თქმით, მსგავს ინიციატივაზე ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი დიდი ხანია ფიქრობდა, თუმცა პიზას შედეგების გამოცხადებამ ეს გადაწყვეტილება ნამდვილად დააჩქარა.

"ამ საკვირაო სკოლის მიზანია, 14-17 წლამდე ახალგაზრდებმა მეტი გაიგონ ადამიანის, საზოგადოების და ამ საზოგადოებაში საკუთარი ადგილის შესახებ. ჩვენ მათ შევთავაზებთ საუკეთესო პროფესორ-მასწავლებლების მიერ კვირაობით წაკითხულ ლექციებს სხვადასხვა დისციპლინებში: დაწყებული ქართული და მსოფლიო ლიტერატურით, დამთავრებული მათემატიკითა და ბიოლოგიით. ეს სკოლა ფუნქციონირებას 2020 წლიდან დაიწყებს, თუმცა მოსწავლეებს უკვე შეუძლიათ გამოგზავნონ თავიანთი სამოტივაციო წერილები. კარგი ამბავია ისიც, რომ გადასახადი აბსოლუტურად სიმბოლურია (ერთჯერადად 50 ლარი) და იმ შემთხვევაში, თუ მოსწავლეები სოციალურად დაუცველი ოჯახებიდან იქნებიან, ამ გადასახადს ჩვენ თვითონ დავფარავთ", — გიგა ზედანია.

რატომ არის მნიშვნელოვანი PISA?

PISA-ს კვლევა 2000 წლიდან ყოველ სამ წელიწადში ერთხელ ტარდება 80-მდე ქვეყანაში და მისი სამიზნე ჯგუფი 15 წლის მოზარდებია. ეს ის ასაკია, როცა მოსწავლეები სავალდებულო განათლების კურსს თითქმის ასრულებენ. საქართველო ამ სისტემაში 2009 წლიდან მონაწილეობს.

PISA საშუალებას იძლევა, რომ ქვეყანა არა მხოლოდ საკუთარი საგანმანათლებლო პოლიტიკის სისწორეს დააკვირდეს, არამედ გაიგოს, რამდენად კონკურენტუნარიანები არიან მისი მოსწავლეები მსოფლიო ბაზარზე. კვლევის ფორმატი კი მაქსიმალურად მორგებულია იმაზე, რომ შესაბამისმა ინსტიტუტებმა კვლევის შედეგები განათლების პოლიტიკის განსაზღვრისას გაითვალისწინონ.