ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი (IDFI) თანამდებობის პირების ქონებრივი დეკლარაციების მონიტორინგის სისტემას აფასებს და რეკომენდაციებს ავრცელებს. ორგანიზაციაში მიაჩნიათ, რომ ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაციის მონიტორინგის ინსტრუქცია შესაძლებლობას იძლევა, თანამდებობის პირთა დეკლარაციები აღარ ატარებდეს მხოლოდ ფორმალურ ხასიათს და რეალურად მოწმდებოდეს დეკლარაციებში მოცემული მონაცემთა სისწორე.

"IDFI კიდევ ერთხელ მიესალმება საქართველოს მთავრობისა და საჯარო სამსახურის ბიუროს ძალისხმევას, აღმოფხვრან თანამდებობის პირთა ქონებრივი დეკლარაციების სისტემაში არსებული ხარვეზები," - აღნიშნულია ორგანიზაციის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

ორგანიზაცია მთავრობას რეკომენდაციით მიმართავს, განიხილოს დამტკიცებულ ინსტრუქციაში მათ მიერ გამოვლენილი ხარვეზები დადგენილების სრულად ამოქმედებამდე ასახოს მასში.

IDFI-ს რეკომენდაციები:

• დასაბუთებული წერილობითი განცხადებით დეკლარაციის მონიტორინგის მოთხოვნის შემთხვევაში, შემოწმებას უნდა ექვემდებარებოდეს ადრეული დეკლარაციებიც;
• კომისიის წევრობა არ უნდა იყოს შეზღუდული არასამთავრობო ორგანიზაციებით და აკადემიური წრის წარმომადგენლებით;
• შემცირდეს არასამთავრობო ორგანიზაციისთვის მისი შექმნიდან ხუთი წლის ვადის გასვლის ვალდებულება. ასევე, გაფართოვდეს მისი გამოცდილების სფეროების ჩამონათვალი და არ იყოს შემოსაზღვრული დეკლარაციების მონიტორინგის კომპონენტით;
• გაფართოვდეს აკადემიური წრის წარმომადგენლის გამოცდილების მოთხოვნა და არ შეიზღუდოს ანტიკორუფციულ საკითხებზე მუშაობით;
• კომისიის წევრთა შემთხვევითი შერჩევის წესი შეიცვალოს გაწერილი კრიტერიუმების მიხედვით შერჩევის სტანდარტით;
• დაწესდეს დასაბუთების მაღალი სტანდარტი კომისიის შექმნაზე უარის თქმის შემთხვევისთვის;
• მოიხსნას დამოუკიდებელი კომისიისთვის დაწესებული შეზღუდვა, რომ შესარჩევი დეკლარაციების ნახევარი უნდა ეკუთვნოდეს პოლიტიკური თანამდებობის პირებს.
• დადგენილების მე-13 მუხლის მე-5 პუნქტიდან ამოღებული იქნეს ფრაზა „საჭიროების შემთხვევაში“.

2017 წლის პირველი იანვრიდან, საჯარო სამსახურის ბიუროს არ ჰქონდა უფლება და ვალდებულება, შეემოწმებინა თანამდებობის პირის მიერ შევსებული დეკლარაციების სისწორე და მოეხდინა რეაგირება. მიმდინარე წლის პირველი იანვრიდან კი, საჯარო სამსახურის ბიუროს დაემატა მონიტორინგის ფუნქცია, რომელმაც წელს ჩაბარებული დეკლარაციების ნაწილის მონიტორინგი უნდა განახორციელოს.

საქართველოს კანონმდებლობით, დეკლარაციის არასწორად შევსების შემთხვევაში, თანამდებობის პირი ათასი ლარით ჯარიმდება. იმ შემთხვევაში კი, თუ დეკლარაციაში არასრული ან არასწორი მონაცემის განზრახ შეტანის შემთხვევაში დანაშაულის ნიშნების არსებობს, ბიურო ვალდებულია, შესაბამისი დეკლარაცია და წარმოების მასალები შემდგომი რეაგირებისათვის სათანადო სამართალდამცავ ორგანოს გადაუგზავნოს და თანამდებობის პირი ათასი ლარით დააჯარიმოს.

თანამდებობის პირის მიერ დეკლარაციის არასწორად შევსებაზე რეაგირება ორი გზით შეიძლება მოხდეს:

1. მიმართოს მოქალაქემ განცხადებით, დასაბუთებული არგუმენტებით, თუ რატომ მიაჩნია, რომ რომელიმე საჯარო პირმა დეკლარაცია არასწორად შევავსო;
2. საჯარო პირი მოხვდეს იმ პირთა შორის, რომელთა შემოწმებასაც კომისია საჯარო სამსახურის ბიურო განახორციელებს წლის განმავლობაში.

თითოეულ შემთხვევაში შესამოწმებელი თანამდებობის პირების რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს თანამდებობის პირთა საერთო რაოდენობის ხუთ პროცენტს.