2014 წელს საქართველომ ასოცირების შესახებ შეთანხმებაზე ხელმოწერით იკისრა ვალდებულება დაეახლოვებინა ეროვნული კანონმდებლობა ევროკავშირის საკანონმდებლო აქტებთან. ამიტომაც, 2020 წლის საქართველოს შრომის კოდექსში შეტანილი ცვლილებების მიზანი სწორედ ევროპული სტანდარტების დამკვიდრება უნდა იყოს, რაშიც ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი ახალ რეგულაციებში გაბნეული აღნიშნული სტანდარტების სწორი გაგება და ინტერპრეტაცია უნდა იყოს.

ამ სტატიაში გაეცნობით 2020 წლის სიახლეებს ზეგანაკვეთურ სამუშაოსთან დაკავშირებით.

ზეგანაკვეთური სამუშაო

ზეგანაკვეთურ სამუშაოსთან მიმართებით 2020 წელს დადგენილი ცვლილებები საქართველოს შრომის კოდექსში არსებითად დასაქმებულის მხარეზეა მორგებული და სამართლიანად ემსახურება მისი ინტერესების დაცვას.

კოდექსში გაჩნდა "ნორმირებული სამუშაო დროის" განსაზღვრება, რომლის მიხედვითაც, ეს არის ნებისმიერი დროის მონაკვეთი, როდესაც დასაქმებული მუშაობს დამსაქმებლის განკარგულების პირობებში, ახორციელებს თავის საქმიანობას ან/და ასრულებს თავის მოვალეობებს. სამუშაო დროში არ ითვლება შესვენებისა და დასვენების პერიოდი.

ზეგანაკვეთური სამუშაოს შინაარსი პირდაპირ მიება ნორმირებულ სამუშაო დროს, შესაბამისად, მიიჩნევა, რომ "ზეგანაკვეთური სამუშაო" არის მხარეთა შეთანხმებით დასაქმებულის მიერ სამუშაოს შესრულება დროის იმ მონაკვეთში, რომლის ხანგრძლივობა აღემატება ნორმირებულ სამუშაო დროს. აქედან გამომდინარე, შეცვლილია მოდელი, რომლის მიხედვითაც ზეგანაკვეთური სამუშაო კვირაში 40 საათიანი რეჟიმის გადაჭარბებისას წარმოიშობოდა.

ასევე, დადგინდა ზეგანაკვეთური სამუშაოს ნორმირებული დროებიც, კერძოდ: არასრულწლოვანის მიერ ზეგანაკვეთური სამუშაოს შესრულების დროის ხანგრძლივობა ჯამურად:

  • სამუშაო დღის განმავლობაში არ უნდა აღემატებოდეს — 2 საათს;
  • სამუშაო კვირის განმავლობაში — 4 საათს.

რაც შეეხება ზეგანაკვეთური შრომის ანაზღაურების ოდენობას, ამ ნაწილში მიდგომა არ შეცვლილა, მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველი კანონპროექტით ინიცირებული იყო მყარი საათობრივი განაკვეთის შემოღება.

რაც შეეხება ანაზღაურების წესს, როგორც თანხობრივი, ასევე, დროით ანაზღაურების შემთხვევაში, განისაზღვრა ანაზღაურების მაქსიმალური ვადები:

  • თანხობრივი: ზეგანაკვეთური სამუშაო ანაზღაურდება მისი შესრულების შემდეგ, გადასახდელ ყოველთვიურ შრომის ანაზღაურებასთან ერთად და
  • დროითი: ანაზღაურდება ზეგანაკვეთური სამუშაოს შესრულებიდან არაუგვიანეს 4 კვირისა, თუ მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის განსაზღვრება.

დამსაქმებელი ვალდებულია 1 კვირით ადრე წერილობით შეატყობინოს დასაქმებულს შესასრულებელი ზეგანაკვეთური სამუშაოს შესახებ, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც, დამსაქმებლის ობიექტური საჭიროებიდან გამომდინარე, მისი გაფრთხილება შეუძლებელი იყო.

შრომითი კანონმდებლობა საქართველოში წლების განმავლობაში ერთ-ერთი ყველაზე პრობლემატური საკითხი იყო, ამიტომაც 2020 წელს განხორციელებულმა ცვლილებებმა არაერთი მნიშვნელოვანი სიახლე მოიტანა შრომითი ურთიერთობის მონაწილეთათვის.

BDO Academy გთავაზობთ კურსს "შრომის სამართალი", სადაც მიიღებთ იმ აუცილებელ ცოდნას, რომელიც ნორმათა სწორი ინტერპრეტირების პროცესში დაგეხმარებათ.