დაგნი — მუნკის მუზა, რომელიც თბილისში მოკლეს
დაგნი იუელი ნორვეგიელი მწერალი იყო, რომელიც მეცხრამეტე საუკუნის მიწურულს ევროპულ ლიტერატურულ წრეებში განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობდა.
დაგნი 1867 წელს ქალაქ კონგსვინგერში დაიბადა და განათლება კერძო სკოლაში მიიღო. 1890 წელს ის ოსლოში გადავიდა საცხოვრებლად და დიდი ალბათობით, სწორედ ამ დროს დაუახლოვდა ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ ნორვეგიელ მხატვარ ედვარდ მუნკს.
როგორც ცნობილია, დაგნი იუელმა იმდენად დიდი გავლენა იქონია მუნკზე, რომ ის თავისი რამდენიმე ცნობილი ნახატის მოდელად გამოიყენა. ერთ-ერთი ვერსიით, ყველასათვის კარგად ნაცნობ ნახატზე მადონა სწორედ დაგნია გამოსახული.
ასევე კიდევ ერთი ვერსიით, დაგნია გამოსახული ნახატზე ეჭვიანობა: უკანა ფონზე აღბეჭდილი ადამისა და ევას პროტოტიპი ფიგურები მუნკი და დაგნი არიან, წინ კი დაგნის ქმრისა და მუნკის მეგობრის, სტანისლავ პშიბიშევსკის სახეა გამოსახული.
1892 წელს დაგნი იუელი სწავლის გასაგრძელებლად ბერლინში წავიდა, სადაც ის ადგილობრივ ხელოვანებს დაუახლოვდა. მათ შორის იყო დრამატურგი ავგუსტ სტრინდბერგიც, რომელიც სხვა ბევრის მსგავსად დაგნის მშვენიერებითა და ქარიზმატულობით იმდენად მოიხიბლა, რომ მას ასპასია — ანტიკურ საბერძნეთში სილამაზითა და გონიერებით განთქმული ქალის სახელი უწოდა.
ასევე ბევრი ფიქრობს, რომ დაგნიმ განსაკუთრებული გავლენა მოახდინა ნობელის ლაურეატ მწერალ კნუტ ჰამსუნზე: 1892 წელს გამოქვეყნებულ რომანში მისტერიები ერთ-ერთ პერსონაჟს დაგნი ჰქვია და მკითხველების ნაწილი მიიჩნევს, რომ ის თავისი მომხიბვლელობით ძალიან ჰგავს დაგნი იუელის.
1893 წელს დაგნიმ ცნობილ პოლონელ მწერალ სტანისლავ პშიბიშევსკიზე იქორწინა: ამის გამო პშიბიშევსკიმ ცოლი, მარტა ფორბერი და ორი შვილი მიატოვა. სტანისლავსა და დაგნისაც ორი შვილი შეეძინათ, თუმცა არც მათი ქორწინება აღმოჩნდა ბედნიერი: სტანისლავმა მალევე სხვა ქალი შეიყვარა და დაგნი მიატოვა, თუმცა მათ ბოლომდე ურთიერთობა არ გაუწყვეტიათ.
რამდენადაც მრავალფეროვანი, ურთიერთსაწინააღმდეგო ემოციებით სავსე და ბოჰემური იყო დაგნის ცხოვრება, იმდენად ტრაგიკული და იდუმალებით მოცულია მისი საკმაოდ ხანმოკლე სიცოცხლის გზის დასასრული.
რაც ყველაზე მთავარია, ეს ყველაფერი თბილისს უკავშირდება.
1901 წელს მწერალმა ვლადისლავ ემერიკმა სტანისლავ პშიბიშევსკი და დაგნი იუელი საქართველოში დაპატიჟა. ისინი მოწვევას დასთანხმდნენ, თუმცა გამგზავრებამდე ცოტა ხნით ადრე სტანისლავმა წასვლა გადაიფიქრა და ცოლს დაჰპირდა, რომ მოგვიანებით ჩააკითხავდა. დაგნი შვილთან, ზენონთან ერთად მარტო გაემგზავრა საქართველოში.
ის სასტუმრო გრანდ ოტელში დაბინავდა, სადაც 1901 წლის 5 ივნისს ვლადისლავ ემერიკმა იარაღის გასროლით მოკლა, შემდეგ კი თავი მოიკლა. ამ ყველაფერს დაგნის 5 წლის შვილი შეესწრო.
ამ ამბავმა მთელ თბილისთან ერთად იმდროინდელი ევროპელი ინტელექტუალების წრეებიც შეაშფოთა, რადგან დანამდვილებით არავინ იცოდა მკვლელობის მოტივი. ერთი ვერსიით, დაგნის მკვლელობა ემერიკს პშიბიშევსკიმ დაავალა: ის მანამდეც იყო ეჭვმიტანილი წინა ცოლის მკვლელობაში და ასევე პოლონეთში კიდევ სხვა ორი ქალის მკვლელობასთან მისი კავშირი შეინიშნებოდა.
რაც არ უნდა ყოფილიყო, დღემდე არ ვიცით დანამდვილებით, თუ რა მოხდა ზუსტად მეოცე საუკუნის გარიჟრაჟზე თბილისში, სასტუმრო გრანდ ოტელში: მხოლოდ ის შეგვიძლია თამამად ვთქვათ, რომ დაგნიმ სიცოცხლე ტრაგიკულად დაასრულა და მისი ნეშტი დღემდე თბილისში, კუკიის სასაფლაოზე განისვენებს.
ასეთი ქარტეხილებით სავსე ცხოვრების გზა, რთულია, ვინმეს მხედველობიდან გამორჩენოდა და მეოცე საუკუნის მეორე ნახევრიდან დღემდე მკლევრები და ლიტერატურის მოყვარულები აქტიურად შეისწავლიან დაგნის ბიოგრაფიასა და შემოქმედებას.
დაგნის იდუმალი პიროვნების შეცნობის მცდელობებს შორის ერთი-ერთი საუკეთესო მხატვრული ნამუშევარია ქართველი მწერლის ზურაბ ქარუმიძის ინგლისურენოვანი რომანი Dagny or a Love Feast, რომელმაც უცხოელი მკითხველებისა და კრიტიკოსების დადებითი შეფასებები დაიმსახურა.
აღსანიშნავია, რომ ეს წიგნი მთარგმნელმა თამარ ჯაფარიძემ ქართულად თარგმნა და ზურაბ ქარუმიძის ამ წარმოუდგენელი ემოციებით სავსე სამყაროში მოგზაურობა ქართულენოვან მკითხველსაც შეუძლია.
-
გადახედვამანჯგალაძე: მინდა იცოდეს ყველამ, ვინც აპირებს 29 აპრილის აქციაზე მისვლას, ეს არ არის უბრალოდ თბილისში გასეირნება, ეს არის ღალატში თანამონაწილეობა მანჯგალაძე: მინდა იცოდეს ყველამ, ვინც აპირებს 29 აპრილის აქციაზე მისვლას, ეს არ არის უბრალოდ თბილისში გასეირნება, ეს არის ღალატში თანამონაწილეობა
-
გადახედვასანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო სანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო
-
გადახედვა"ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს "ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს
-
გადახედვაჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა ჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა
-
გადახედვატროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან ტროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან
-
გადახედვავენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ ვენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ
-
გადახედვადააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს დააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს
-
გადახედვაორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე ორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე
-
გადახედვარამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა რამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა
-
გადახედვაემა სტოუნს უნდა, თავისი ნამდვილი სახელი დავუძახოთ ემა სტოუნს უნდა, თავისი ნამდვილი სახელი დავუძახოთ
-
გადახედვახატია დეკანოიძე: 29 აპრილს იქნება აქცია "რუსული მარში" რუსული კანონის დასაცავად ხატია დეკანოიძე: 29 აპრილს იქნება აქცია "რუსული მარში" რუსული კანონის დასაცავად
-
-
-
გადახედვადაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი ამბობს, რომ პოლიცია მას სცემს და აწამებს — რა ვიცით იმრან ალიევზე დაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი ამბობს, რომ პოლიცია მას სცემს და აწამებს — რა ვიცით იმრან ალიევზე
-
გადახედვაყალბი ჯანმრთელობის ცნობა 2000 დოლარის სანაცვლოდ — სუსმა რუსთავის პოლიკლინიკის დირექტორი და ექიმი ამხილა ყალბი ჯანმრთელობის ცნობა 2000 დოლარის სანაცვლოდ — სუსმა რუსთავის პოლიკლინიკის დირექტორი და ექიმი ამხილა
-
გადახედვარა ასაკში მიაჩნიათ ადამიანი ხანდაზმულად რა ასაკში მიაჩნიათ ადამიანი ხანდაზმულად
-
გადახედვამოლაპარაკებები არ დაიწყება, ვიდრე ეს კანონი დღის წესრიგშია — ევროპარლამენტის რეზოლუციის საბოლოო პროექტი მოლაპარაკებები არ დაიწყება, ვიდრე ეს კანონი დღის წესრიგშია — ევროპარლამენტის რეზოლუციის საბოლოო პროექტი
-
გადახედვაშესაძლოა, პაციენტებს გადარჩენის მეტი შანსი ჰქონდეთ, თუ მათი ექიმი ქალია — კვლევა შესაძლოა, პაციენტებს გადარჩენის მეტი შანსი ჰქონდეთ, თუ მათი ექიმი ქალია — კვლევა
-
-
-
გადახედვაბორელი: ჩვენი კარი ღიაა, მოვუწოდებ საქართველოს ლიდერებს, გამოხატონ მოქალაქეების მოლოდინები და ქვეყანა ევროკავშირის გზას არ ააცდინონ ბორელი: ჩვენი კარი ღიაა, მოვუწოდებ საქართველოს ლიდერებს, გამოხატონ მოქალაქეების მოლოდინები და ქვეყანა ევროკავშირის გზას არ ააცდინონ
კომენტარები