ასტეროიდით დაღუპვის შანსები ძალიან, ძალიან მცირეა.

ასტეროიდები, რომელმაც, შესაძლოა, დედამიწაზე სიცოცხლეს საფრთხე შეუქმნან, ჩვენს პლანეტას საშუალოდ მხოლოდ 500 000 წელიწადში ერთხელ ეცემიან. 140-მეტრიანი ასტეროიდებიც კი, რომელსაც ქალაქებისა და რეგიონების განადგურება შეუძლიათ, დედამიწაზე მხოლოდ 10 000 წელიწადში ერთხელ ვარდებიან.

ამ ზომის ერთ-ერთმა ასტეროიდმა დედამიწას სულ რამდენიმე დღის წინ, 73 000 კილომეტრის დაშორებით ჩაუფრინა, რაც დაახლოებით ხუთჯერ უფრო ნაკლებია, ვიდრე მანძილი დედამიწასა და მთვარეს შორის. შოკისმომგვრელი კი ისაა, რომ ასტეროიდი ასტრონომებმა დედამიწასთან მაქსიმალურად მოახლოებამდე მხოლოდ რამდენიმე საათით ადრე დააფიქსირეს.

გასაგებია, რომ შანსი მცირეა, მაგრამ რა მოხდება, თუ დედამიწას გარკვეული ზომის ასტეროიდი მართლაც შეეჯახება? ჰოლივუდის წარმოდგენები ამ საკითხზე ცნობილია — ჩვენ მასიურ ცუნამს, ან ცეცხლის შეუჩერებელ ტალღას უნდა შევეწიროთ. თუმცა, ეს მოსაზრება რეალობას მოკლებულია.

2017 წელს ჟურნალ Geophysical Research Letters-ში გამოქვეყნდა ანალიზი, სადაც განხილული იყო უშუალო მიზეზები, რომლებმაც ასტეროიდის ჩამოვარდნის შემთხვევაში, შესაძლოა, მსხვერპლი გამოიწვიოს.

ამ კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა კომპიუტერული მოდელების გამოყენებით ასტეროიდის ჩამოვარდნის 50 000 სიმულაცია შექმნეს, ასტეროიდის ზომები კი მრავალფეროვანი იყო.

მათ დასკვნა შემდეგია: თუ ასტეროიდის ჩამოვარდნას შეეწირებით, თქვენი სიკვდილის გამომწვევი მიზეზი ქარი და მაღალი წნევის ტალღები იქნება.

გასაკვირია, მაგრამ კრატერის წარმოქმნისას ამოტყორცნილი მასა და სეისმური არასტაბილურობა მსხვერპლის მხოლოდ მცირე ნაწილზეა პასუხისმგებელი.

ასტეროიდი 2019 OK, რომელმაც დედამიწას რამდენიმე დღის წინ ჩაუფრინა, ჩვენს პლანეტას რომ დაჯახებოდა, შეჯახების არეალში მცხოვრები ადამიანების უმეტესობა ქარის გამო დაიღუპებოდა.

რატომ ქარი?

როდესაც საკმარისად დიდი ზომის ასტეროიდი დედამიწასთან შეჯახებამდე ჰაერში ფეთქდება (ისიც კი არაა საჭირო, რომ ასტეროიდი დედამიწის ზედაპირს შეეხოს), ის წნევას წარმოქმნის, რომელიც, თავის მხრივ, უძლიერეს, ქალაქების გამანადგურებელ ქარებს იწვევს. აფეთქების შედეგად წარმოქმნილ წნევას ადამიანის შინაგანი ორგანოების გახეთქვაც შეუძლია.

მეცნიერების მიერ ჩატარებულ კვლევაში ასტეროიდის მსხვერპლის 60 პროცენტი ქარით და წნევით იყო დაღუპული.

ასტეროიდის ზომის ზრდასთან ერთად, ქარისა და წნევის გარდა სხვა მიზეზით დაღუპვის შანსი იმატებს, თუმცა ამ შემთხვევაშიც კი, ქარი სიკვდილის პირველი მიზეზია. ცუნამი, შედარებით, ნაკლებად სახიფათოა, რადგან სანაპირო ტალღების ძალას მეტნაკლებად ანეიტრალებს. ასევე, ცუნამის საშიშროება მხოლოდ მაშინ დგება, თუ ასტეროიდი წყალში ჩავარდა.

ამ ყველაფერზე, ახლა შეგიძლიათ არ იდარდოთ. შანსი, რომ თქვენი ცხოვრების განმავლობაში დედამიწას უზარმაზარი, გამანადგურებელი ასტეროიდი დაეცემა, მცირეა. პატარა ასტეროიდები დედამიწაზე უფრო ხშირად ცვივა, თუმცა ასეთი ასტეროიდით ზიანის მიღების შანსი კიდევ უფრო მიზერულია.