ბოლო პერიოდის ერთ-ერთი ყველაზე ეპიკური სერიალი სამეფო კარის თამაშები დასრულდა, თუმცა, HBO მაინც წარმატებულად ახერხებს მაყურებლის ყურადღების მიქცევას. ვესტეროსის ქარტეხილების პარალელურად, ეკრანზე მინი სერიალი ჩერნობილი გამოჩნდა, რომელიც 1986 წლის 26 აპრილს მომხდარ ბირთვულ კატასტროფაზე მოგვითხრობს.

ამ ამბის შესახებ თითქმის ყველას გაუგია და ინტერესი დღემდე არ განელებულა; ინტერნეტში ხშირად გვხდება სტატიები ჩერნობილზე, ფოტორეპორტაჟები უკაცრიელი ქალაქიდან, რომელშიც დრო ევაკუაციის დღის შემდეგ გაიყინა; გვიჩვენებენ ცვლილებებს, რომლებსაც ფლორა და ფაუნა აკრძალულ ზონაში განიცდის. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ეს არის ერთადერთი რეალური ადგილი დედამიწაზე, რომელიც სწორედ იმ დისტოპიურ გარემოსა და მძაფრ შეგრძნებებს გვთავაზობს, სამეცნიერო ფანტასტიკის მოყვარულები წიგნებში, ფილმებსა თუ თამაშებში ასე გამალებით რომ ეძებენ.

ამ მიმზიდველობის მიღმა კი საკმაოდ მძიმე წარსული დგას — გლობალური ისტერია, შიში, რომლის გაგებაც ძნელი იქნება მათთვის, ვინც ასეთი ფაქტის წინაშე არ დამდგარა. თემას თუ ჩავუღრმავდებით, ალბათ არც ამ ამბის თანამედროვეებს გაუაზრებიათ ის რეალობა, რომელიც 27 აპრილს დადგა, რადგან საბჭოთა ხელისუფლება მაქსიმალურად ცდილობდა მომხდარის გასაიდუმლოებას. ჩერნობილი კი, საშუალებას გვაძლევს, ვცადოთ და შეძლებისდაგვარად გავიზიაროთ იმ ადამიანთა განცდები, რომლებიც უშუალოდ ცდილობდნენ ამ გამოწვევასთან გამკლავებას.

სერიალის მთავარი ფიგურა პროფესორი ვალერი ლეგასოვია, სწორედ მას დაავალეს ჩერნობილში მომხდარი კატასტროფის გამოძიება და მიმდინარე პროცესების შეჩერება. პირველ სერიაში მას ეკრანზე მხოლოდ რამდენიმე წუთით ვხედავთ, რადგან სიუჟეტი ძირითადად, 26 აპრილის ღამეს, ელექტროსადგურის ტერიტორიაზე ვითარდება. მაყურებელი ყოველგვარი მომზადების გარეშე პირდაპირ ფაქტის წინაშე დგება. ჩერნობილის ატომურ ელექტროსადგურზე რაღაც აფეთქდა. საკონტროლო ოთახში პანიკაა, თანამშრომლები ვერ ხვდებიან, რა მოხდა. ეჭვი რეაქტორის გაგრილების ავზზეა, თუმცა რეალობა სხვანაირია, მეოთხე რეაქტორი აღარ არსებობს და მისი ნაწილები შენობის მთელ პერიმეტრზეა მიმოფანტული. ასეთი რამ მიმდინარე ექსპერიმენტის დროს, ფიზიკურად, ვერცერთ შემთხვევაში ვერ უნდა მომხდარიყო. თუმცა მოხდა და ამაში დასარწმუნება საბჭოთა ხელისუფლებას საკმაოდ ძვირიც დაუჯდა.

მაყურებელი მოვლენებს სამი პერსპექტივით ეცნობა, პირველი - უშუალოდ სადგურზე მომუშავე ადამიანები, მეორე - სამთავრობო სხდომები და მესამე - მოქალაქის მიერ დანახული ამბავი, რომელსაც სადგურზე მისული მეხანძრის მეუღლის - ლუდმილა იგნატენკოს თვალით ვხედავთ.

აფეთქების შემდგომ, მთელი დროის განმავლობაში ვხედავთ, როგორ არ უნდა სადგურის ხელმძღვანელობას იმის დაჯერება, რომ ეს ნამდვილად მოხდა. ისინი არ უსმენენ თანამშრომლებს, რომლებმაც ყველაფერი საკუთარი თვალით ნახეს. შესაბამისად, მთავრობაც არასწორ ინფორმაციას ფლობს და სიტუაცია ყოველ საათში უფრო და უფრო მძიმდება.

ამ ამბის ყველაზე მნიშვნელოვანი და მძიმე საკითხი ფაქტების ჯიუტად უარყოფაა. ვხედავთ, როგორ ეჯახება სიმართლე და ცოდნა უგუნურ ბიუროკრატიას, რომელიც ფასადური სიმშვიდით ცდილობს სახის შენარჩუნებას ლოკალური თუ მსოფლიო მასშტაბით. სწორედ ეს ბადებს მაყურებელში პანიკური უსუსურობის განცდას, რომელიც მეოთხე რეაქტორივით ღვივდება და ფონად მთელ სერიას გასდევს. ამ ყველაფერს კი, პარალელურად, არაჩვეულებრივი ხმის დიზაინი ამძაფრებს, რომელსაც მაყურებლამდე თითქოს ტალღებად მოაქვს სერიალის მთავარი ანტაგონისტის - რადიაციული დასხივების ხმა.

მეორე სერიის სახელია გთხოვთ, შეინარჩუნოთ სიმშვიდე, რაც თითქოს ცეცხლზე ნავთს ასხამს და აქამდე არსებულ ემოციურ კოქტეილს აბსურდის მოზრდილ დოზას უმატებს. ეკრანზე ახლა უკვე მეორე მნიშვნელოვანი ფიგურა შემოდის, ბორის შჩერბინა. ის თავიდან უარყოფითი პერსონაჟის შთაბეჭდილებას ტოვებს. თუმცა, სწორედ ის ხდება ლეგასოვის თანამებრძოლი, რომელიც სადგურის დათვალიერების შემდეგ მის სიმართლეში რწმუნდება და შემდეგ ყველანაირად ცდილობს, მოქმედებაში დაეხმაროს.

ჩერნობილი ამერიკული პროექტია, რამაც შესაძლოა, სკეპტიკური განწყობა გამოიწვიოს. როგორი იქნება დასავლური თვალით დანახული საბჭოთა ცხოვრება? იქნება ეს მხოლოდ რეჟიმის კრიტიკა? რამდენად დაცლილი ან სავსე იქნება კლიშეებით და ხომ არ იმოქმედებს ეს ყველაფერი იმ ამბის თხრობაზე, რომელშიც ობიექტურობა ძალიან მნიშვნელოვანია? ყველაფრის მიუხედავად, სერიალი საკმაოდ კარგად ახერხებს ავთენტური გარემოს შექმნას, არ კარგავს კონცენტრაციას და არ ავიწყდება არჩეული მიმართულება - ადამიანები, რომელთა თვალითაც ვხედავთ ტრაგედიას.

ამავე თემაზე:

• Chernobyl-ის ვასილი იგნატენკო რეალურად არსებობდა – ეს მისი ისტორიაა
• ცხოვრება პრიპიატში და დილა ჩერნობილის კატასტროფის შემდეგ