ფორთოხალი ადამიანის შექმნილია, ვარდისფერი ფერი კი არ არსებობს - 8 უცნაური სამეცნიერო ფაქტი
ფოტო: Graphic Tweakz
ამ სტატიაში უცნაური სამეცნიერო ფაქტები შევკრიბეთ, რომელთა ცოდნის გარეშეც აქამდეც ჩვეულებრივად ცხოვრობდით, მაგრამ სულაც არაა აუცილებელი, ეს ასე გაგრძელდეს.
ზოგიერთი პუნქტის დაჯერება გაგიჭირდებათ, მაგრამ გვენდეთ, რომ თითოეული მათგანი დიდი ყურადღებით არის გადამოწმებული.
1. სიმინდი ბალახია
ფოტო: Steemit / Youtube
როდესაც ეზოში ბალახზე წამოგორებული სიმინდს მიირთმევთ, შეიძლება ვერ წარმოიდგინოთ, რომ სიმინდი, რომელსაც მიირთევთ და ბალახი, რომელზეც ზიხართ, ერთი და იგივე მცენარეა. თუ ამ თემაზე შეკითხვას ბიოლოგს ან ბოტანიკოსს დაუსვამთ, ისინი ამ ფაქტს ნამდვილად დაადასტურებენ.
თავდაპირველი ველური სიმინდი უფრო მეტად ჰგავს ბალახს, თუმცა ათასობით წლის განმავლობაში მიმდინარე მოშინაურების პროცესმა თავისი შედეგი გამოიღო და დიდი ძალისხმევის შედეგად, ჩვენთვის ნაცნობი სიმინდი მივიღეთ.
2. ბათუმის ზღვაში ჩაღვრილი ერთი ჭიქა ღვინის ნაწილი შეგვიძლია ჰავაის სანაპიროზე უკან ამოვიღოთ
ფოტო: IAKOVKALININ. GETTY IMAGES
მოდი, ვთქვათ, რომ ბათუმის სანაპიროზე, ზღვაში ერთი ჭიქა ღვინო ჩავასხით, შემდეგ მსოფლიოს ოკეანეებს გიგანტური კოვზით მოვურიეთ, ან უბრალოდ დიდი დრო მივეცით იმისათვის, რომ ჩვენი ჩაღვრილი ღვინო მასში სრულად განაწილებულიყო, შემდეგ კი, ჰავაიზე, ოკეანიდან ერთი ჭიქა წყალი უკან ამოვიღეთ. თქვენი აზრით, ამოჰყვება თუ არა ჰავაიზე, ოკეანიდან ამოღებულ ერთ ჭიქა წყალს ბათუმში ჩაღვრილი ღვინის მოლეკულები და თუ კი, რამდენი? ერთი ? ან იქნებ ორი. მათემატიკური გამოთვლების მიხედვით, პასუხი დაახლოებით 8 000 მოლეკულაა.
3. ფორთოხალი ადამიანის შექმნილია
ფოტო: NATIONAL GEOGRAPHIC
ბუნებაში ფორთოხალი ველურად არ გვხვდება, ის მანდარინის და თურინჯის ჰიბრიდია. ლიმონი, ლაიმი და გრეიფრუტიც ასევე ჰიბრიდიზაციით არის მიღებული. ბუნებაში ველურად მხოლოდ ოთხი სხვადასხვა ციტრუსი გვხვდება: მანდარინი, თურინჯი, პაპედა და ციტრონი. სხვა ყველა დანარჩენი კი მათი შეჯვარებით მიღებული კომბინაციებია.
4. ლუდის მიმზიდველი ბოთლები
ფოტო: Julodimorpha bakewelli (c) Jiri Lochman
ავსტრალიაში ბინადრობს ხოჭოს ერთ-ერთი სახეობა, რომელსაც, როგორც სხვა ხოჭოებს, ცხოვრებაში მარტივი მისია აქვს - მიირთვას სხვადასხვა მცენარის ფოთლები, ხოლო ზრდასრულობისას კი გამრავლდეს. ხოჭოები მარტივად აზროვნებენ, მათ დაბადებიდან იციან, ზრდასრულობისას როგორი მეწყვილე უნდა ეძებონ. მაგალითად, მათთვის, რაც უფრო მკაფიო შეფერილობა აქვს მდედრს, ის უფრო მიმზიდველია, ან რაც უფრო დიდი ზომის ფრთები აქვს მეწყვილეს - მათი შვილიც დიდფრთიანი გამოვა, ხოჭოებს კი, ისევე როგორც ყველას, თავიანთი შთამომავლობისთვის მხოლოდ საუკეთესო უნდათ. ამ კონკრეტული სახეობისთვის მეწყვილე რაც უფრო სტაფილოსფერი და ხორკლიანია, მით უფრო მიმზიდველია. ამ სტრატეგიას ხოჭოები ასეულობით ათასობით წლის განმავლობაში ცდიდნენ, ის ყოველთვის წარმატებით მუშაობდა, ყველაზე მკაფიო შეფერილობის და დიდი ზომის ხორკლების მქონე ხოჭოები მართლაც უფრო ჯანმრთელები არიან ვიდრე ისინი, ვისაც ეს ნიშნები ცხადად გამოხატული არ აქვთ.. ამიტომაც ხოჭოები მხოლოდ ჯანმრთელ მეწყვილეებთან მრავლდებოდნენ და სახეობა არსებობას წარმატებით აგრძელებდა. თუმცა ერთ დღესაც ეს ყველაფერი შეიცვალა, ბუნებაში გამოჩნდა ადამიანის მიერ შექმნილი ლუდის ბოთლები, რომლებსაც ისინი ხშირად მანქანებიდან ისროდნენ. ეს ბოთლები კი, ხელოვნური საღებავის გამო, ბევრად უფრო სტაფილოსფერი და ასევე ბევრად უფრო ხორკლიანი იყო, ვიდრე ნებისმიერი მდედრი ხოჭო. ამიტომაც, სუპერ სტაფილოსფერი და სუპერ ხორკლიანი ბოთლების დანახვით განცვიფრებული მამრი ხოჭოები, ნამდვილ მდედრ ხოჭოებს ყურადღებას აღარ აქცევდნენ და გასამრავლებლად ლუდის ბოთლებს დასდევდნენ, რომლებიც გიგანტური მდედრი ხოჭოები ეგონათ. რამდენიმე წელიწადში ხოჭოების რაოდენობა საგრძნობლად შემცირდა და მათი გადაშენების საფრთხე დადგა. საბედნიეროდ, ეს ყველაფერი ტორონტოს უნივერსიტეტის პროფესორებმა, დერილ გეინმა და დევიდ რენცმა შეამჩნიეს და შეისწავლეს, რისთვისაც მათ ნობელის პრემიაც მიიღეს. საბოლოოდ კი, ლუდის კომპანიამ ბოთლის დიზაინი შეცვალა და რამდენიმე წელიწადში ხოჭოების რაოდენობაც ნორმალურ ნიშნულს დაუბრუნდა.
5. ყავას ბოლომდე ვერასდროს მოურევთ
ფოტო: Julius Schorzman
თქვენ ალბათ ფიქრობთ, რომ შეგიძლიათ, ყავას ბოლომდე მოურიოთ. რეალობა კი ისაა, რომ მორევის შემდეგ, ყავაში ყოველთვის რჩება ერთი მოლეკულა მაინც, რომელიც მორევის შემდეგ ისევ იმ ადგილზე ბრუნდება, სადაც ის მორევამდე იყო.
ბროუვერის ფიქსირებული წერტილების თეორიის მიხედვით, თუ წერტილების ერთობლიობა შემოსაზღვრულია, ხოლო ამ სივრცეს არ აქვს ხვრელები და წერტილების ამოჭრა და გადაკერებაც დაუშვებელია, შეუძლებელია ის ისე შევურიოთ, რომ რომელიმე წერტილი მაინც, თავის საწყის პოზიციაზე არ დაბრუნდეს.
6. უჩრდილო დღე ჰავაიზე
ფოტო: https://steemit.com
ჰავაიზე წელიწადში ორჯერ დგება მომენტი, როდესაც მზე ზუსტად ჰავაის თავზე ექცევა, ანუ ის იდეალურად ზემოდან ანათებს, ამიტომაც ამ დროს ჩრდილები აღარ ჩნდება და ყველაფერი კომპიუტერული გრაფიკით შექმნილ სამყაროს ჰგავს.
7. ვარდისფერი არ არსებობს
ფოტო: Youtube
ჩვენ ყველას გვგონია, რომ ხილული სპექტრი - ანუ ყველა ფერი, რომელსაც ჩვენ ვხედავთ - ცისარტყელაშია წარმოდგენილი. მაგრამ ეს ასე არ არის. როდესაც პრიზმას სინათლის შუქს ვანათებთ, ჩვენ ვხედავთ მისგან გამომავალ წითელ, სტაფილოსფერ, ყვითელ, მწვანე, ლურჯ და იისფერ სინათლეს. მაგრამ სად არის ვარდისფერი?
ჩვენ ფერებს სხვადასხვაგვარად იმიტომ აღვიქვამთ, რომ მათი ტალღის სიგრძეები განსხვავებულია. მაგალითად, წითელი დაახლოებით 700 ნანომეტრის ტალღაა, მწვანე - 540-ის და ა.შ.
საქმე ისაა, რომ ვარდისფერის შესაბამისი ტალღის სიგრძე არ არსებობს. როდესაც ჩვენ ვარდისფერ ფერს აღვიქვამთ, რასაც ჩვენ ვხედავთ არის წითლის და ლურჯის შერევა - ფერები რომლებიც ცისარტყელის საპირისპირო ბოლოებში გვხვდება
8. ცხოველთა სამყაროში ყველაზე ხანგრძლივი დროით გაუჩერებლად სირბილი ადამიანებს შეუძლიათ
ფოტო: David De Lossy Digital Vision Getty Images
მოკლე დისტანციაზე სირბილში, ადამიანი, ბევრ სხვა ცხოველს ჩამოუვარდება. თუმცა, როდესაც საქმე გრძელ დისტანციაზე სირბილს ეხება, ცხოველთა უმეტესობა ჩვენს შედეგებთან ახლოსაც კი ვერ მოდის.
ადამიანების ეს უნიკალური თვისება ჩვენი კანის და საოფლე სისტემის დამსახურებაა. ადამიანს ბევრად უფრო ეფექტურად შეუძლია გაგრილება, ვიდრე, მაგალითად, ავაზას, რომელიც მოკლე დისტანციაზე ყველაზე სწრაფი ცხოველია. ადამიანს საათობის განმავლობაში შეუძლია მზის გულზე შეუჩერებლად ირბინოს, ეს კარგად იცოდნენ პირველყოფილმა ადამიანებმა და ამ უპირატესობას ისინი ნადირობისთვის იყენებდნენ - მზის გულზე, გაუჩერებლად დასდევდნენ დიდ, ბალახისმჭამელ ცხოველებს, ისინი კი ძალიან მალე გადახურებისგან კვდებოდნენ.
-
მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს
გადახედვა
-
"ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა "ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა
გადახედვა
-
ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს
გადახედვა
-
"მაგთიკომი": "მოვუწოდებთ "ენერგო-პრო ჯორჯიას", ნუ დატოვებს მოსახლეობას ინტერნეტისა და ტელევიზიის გარეშე" "მაგთიკომი": "მოვუწოდებთ "ენერგო-პრო ჯორჯიას", ნუ დატოვებს მოსახლეობას ინტერნეტისა და ტელევიზიის გარეშე"
გადახედვა
-
DRI: "დაკავებამდე რამდენიმე საათით ადრე თამარ მეარაყიშვილმა Facebook-ზე საჯაროდ მიმართა თვითაღიარებულ პრეზიდენტ ალან გაგლოევს" DRI: "დაკავებამდე რამდენიმე საათით ადრე თამარ მეარაყიშვილმა Facebook-ზე საჯაროდ მიმართა თვითაღიარებულ პრეზიდენტ ალან გაგლოევს"
გადახედვა
-
კროსვორდი: ხარ თუ არა ახალი წლის ექსპერტი? კროსვორდი: ხარ თუ არა ახალი წლის ექსპერტი?
-
ყოველ დილით შენს თავს ჰკითხე — მე ამ ყავით თავს რა ვარგე? ყოველ დილით შენს თავს ჰკითხე — მე ამ ყავით თავს რა ვარგე?
-
დოდონატი — ჯადოსნური წრე, რომელიც არასოდეს ჩერდება დოდონატი — ჯადოსნური წრე, რომელიც არასოდეს ჩერდება
-
კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება
გადახედვა
-
2022 წელს გრიგოლ ლილუაშვილმა "მთავარს" და "ფორმულას" ე.წ ქოლცენტრების საქმეზე "ცილისწამებისთვის" სამართლებრივი დავა მოუგო 2022 წელს გრიგოლ ლილუაშვილმა "მთავარს" და "ფორმულას" ე.წ ქოლცენტრების საქმეზე "ცილისწამებისთვის" სამართლებრივი დავა მოუგო
გადახედვა
-
ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან? ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან?
-
TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს
გადახედვა
- ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი? ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი?
-
თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა
გადახედვა
-
გამოკითხვა: აირჩიე 2025 წლის საუკეთესო სერიალი გამოკითხვა: აირჩიე 2025 წლის საუკეთესო სერიალი
გადახედვა
-
კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა
გადახედვა
-
სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს
გადახედვა
-
ჩინელი მომღერლის კონცერტზე გამოჩნდნენ რობოტები, რომლებიც ჩვენზე უკეთ ცეკვავენ — იხილეთ ვიდეო ჩინელი მომღერლის კონცერტზე გამოჩნდნენ რობოტები, რომლებიც ჩვენზე უკეთ ცეკვავენ — იხილეთ ვიდეო
გადახედვა
-
"სიცილის გაზს" დეპრესიის შემსუბუქება შეუძლია — ახალი კვლევა "სიცილის გაზს" დეპრესიის შემსუბუქება შეუძლია — ახალი კვლევა
გადახედვა
-
სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს
გადახედვა
-
ახსარ ჯიოევი იმედოვნებს, რომ უახლოეს მომავალში საქართველო ოკუპირებულ ტერიტორიებთან "კონსტრუქციული ურთიერთობებს დაამყარებს". ახსარ ჯიოევი იმედოვნებს, რომ უახლოეს მომავალში საქართველო ოკუპირებულ ტერიტორიებთან "კონსტრუქციული ურთიერთობებს დაამყარებს".
გადახედვა
კომენტარები