ელექტროშოკით მიღებული ემოციები — ნახეთ მე-19 საუკუნის შემაძრწუნებელი ექსპერიმენტი ფოტოებში
1862 წელს, ფრანგმა ნევროპათოლოგმა გიიომ დიუშენმა ექსპერიმენტი ჩაატარა: იმის გასაგებად, თუ სახის რომელ კუნთებს ვიყენებთ ამა თუ იმ გამომეტყველების მისაღებად, მცირეოდენი ელექტრობით მათი სტიმულირება სცადა. ასე შეიტყო, რომელი კუნთები გამოიყენება, მაგალითად, ღიმილისთვის, მოღუშვისთვის, ტირილისთვის და სხვა.
თუმცა, ეს ცდები, მისი მონაწილეების გამო, ჯერ კიდევ იმ დროს იქცა საკამათო ექსპერიმენტად. დიუშენის ექსპერიმენტში მონაწილეობის სურვილი მაინცდამაინც ბევრს არ გამოუთქვამს, ასე რომ, გავრცელებული ცნობით, მან ფსიქიკური პრობლემების მქონე პაციენტებიც ჩართო ცდებში. და მართალია, მხოლოდ მცირეოდენ ელექტრობას იყენებდა კუნთების სტიმულირებისთვის და ამტკიცებდა, ეს მტკივნეული არ არისო, ექსპერიმენტი მაინც უსიამოვნო სპაზმებს იწვევდა. ზოგიერთი წყაროს ცნობით, დიუშენმა ცდებისთვის განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულებისთვის დასჯილი ადამიანების თავებიც კი გამოიყენა.
ნევროპათოლოგის ექსპერიმენტის შედეგები ფოტომასალამ შემოგვინახა. ეს ფოტოები, რომლებიც, ერთი შეხედვით, სასაცილოა, თვალიერებისას მაინც უცნაურ შეგრძნებას გგვრის. სურათებში სულ ხუთი სხვადასხვა ადამიანი ჩნდება: პატარა გოგო, ახალგაზრდა ქალი, ასაკოვანი ქალი, ახალგაზრდა კაცი და ასაკოვანი კაცი. ეს უკანასკნელი, რომელსაც დიუშენი შეზღუდულ გონებრივ შესაძლებლობებს და "მეტ-ნაკლებად არაფრით გამორჩეულ გარეგნობას" მიაწერდა, ექსპერიმენტის მთავარი გმირი გახლდათ და ცდების შედეგები, ნაოჭების სიმრავლის დამსახურებით, ყველაზე თვალსაჩინოდ სწორედ მის მიმიკებზე აისახა.
რამდენად ეთიკური იყო ფრანგი მეცნიერის ექსპერიმენტი, ეს დღესაც სადავო თემაა, მაგრამ იგი მედიცინის სფეროში საკმაოდ გავლენიან ფიგურად იქცა. დღეს ხუთი სხვადასხვა ნევროლოგიური დაავადება ატარებს მის სახელს, ყველაზე გულწრფელ ღიმილად კი, არც მეტი, არც ნაკლები, "დიუშენის ღიმილი" მიიჩნევა. დიუშენის ღიმილი ნამდვილი ბედნიერების აღმნიშვნელ ემოციას ჰქვია — როცა გაღიმება არა მხოლოდ ბაგეების კუთხეების აწევით, თვალების გასწვრივ ნაოჭების წარმოქმნითაც გამოიხატება.
2019 წელს მკვლევრებმა დაასკვნეს, რომ დიუშენის ღიმილი ემოციების გაკონტროლებაშიც გვეხმარება — მაგალითად, ადამიანები, რომლებიც საზოგადოებისგან გარიყულად გრძნობენ თავს, დიუშენის ღიმილით სტრესულ სოციალურ სიტუაციებში უკეთ მართავენ თავიანთ ემოციებს.
სხვათა შორის, გიიომ დიუშენს ასევე მიეწერება კუნთოვანი დისტროფიის აღმოჩენა 1860-იან წლებში. კუნთოვანი დისტროფიის ყველაზე გავრცელებული ფორმა სწორედ ფრანგი ნევროპათოლოგის სახელს ატარებს, რადგან დიუშენმა იგი პირველმა აღწერა; არადა, მისი გამომწვევი გენი 1980-იანებამდე არ აღმოუჩენიათ.
რაც შეეხება გიიომ დიუშენის საკამათო ექსპერიმენტს, მისი შედეგების ამსახველი ფოტოები ასე გამოიყურება:
1. გაოცება
2. სიამოვნება
3. შიში
4. ტკივილი
5. ბუნებრივი ღიმილი
6. უკმაყოფილება
7. სისასტიკე
8. სიხარული
9. აგრესია
10. ტირილი
11. ზიზღი
12. ყალბი ღიმილი
13. ყურადღება
14. არშიყი
15. დაბოლოს — ისევ შიში
-
წინა ათწლეულში სამხრეთ აფრიკის სანაპიროზე 62 000 პინგვინი შიმშილისგან მოკვდა — კვლევა წინა ათწლეულში სამხრეთ აფრიკის სანაპიროზე 62 000 პინგვინი შიმშილისგან მოკვდა — კვლევა
გადახედვა
-
სტივენ დაუთი: "ველოდებით, რომ საქართველო შეასრულებს ქიმიური იარაღის კონვენციით ნაკისრ ვალდებულებებს" სტივენ დაუთი: "ველოდებით, რომ საქართველო შეასრულებს ქიმიური იარაღის კონვენციით ნაკისრ ვალდებულებებს"
გადახედვა
-
"ოცნება" შეკრება-მანიფესტაციის კანონს კიდევ ამკაცრებს — ხალხის მოძრაობის ადგილას შეკრება იზღუდება "ოცნება" შეკრება-მანიფესტაციის კანონს კიდევ ამკაცრებს — ხალხის მოძრაობის ადგილას შეკრება იზღუდება
გადახედვა
-
მარსზე აღმოჩენილი ქვები მიანიშნებს, რომ იქ ძველად ტროპიკული კლიმატი იყო მარსზე აღმოჩენილი ქვები მიანიშნებს, რომ იქ ძველად ტროპიკული კლიმატი იყო
გადახედვა
-
სასამართლომ ჯუანშერ ბურჭულაძე კვლავ წინასწარ პატიმრობაში დატოვა სასამართლომ ჯუანშერ ბურჭულაძე კვლავ წინასწარ პატიმრობაში დატოვა
გადახედვა
-
ამ პროცესში უნდა მოხდეს საერთაშორისო ექსპერტების ჩართვა — "ლელო" BBC-ის გამოძიებაზე ამ პროცესში უნდა მოხდეს საერთაშორისო ექსპერტების ჩართვა — "ლელო" BBC-ის გამოძიებაზე
გადახედვა
-
ჯივიპი წყალმომარაგების სისტემის გაუმჯობესებასა და მოძველებული ქსელების რეაბილიტაციას აქტიურად აგრძელებს ჯივიპი წყალმომარაგების სისტემის გაუმჯობესებასა და მოძველებული ქსელების რეაბილიტაციას აქტიურად აგრძელებს
-
აღმოაჩინეს 6 000 წლის თავის ქალა, რომელიც ლომის თავდასხმას გადარჩენილ ადამიანს ეკუთვნის აღმოაჩინეს 6 000 წლის თავის ქალა, რომელიც ლომის თავდასხმას გადარჩენილ ადამიანს ეკუთვნის
გადახედვა
-
ნეტფლიქსი Warner Bros. Discovery-ს ყიდულობს — რას ნიშნავს ეს ჩვენთვის? ნეტფლიქსი Warner Bros. Discovery-ს ყიდულობს — რას ნიშნავს ეს ჩვენთვის?
გადახედვა
-
შინაური ცხოველის საზოგადოებრივ სივრცეში ალიკაპის გარეშე გაყვანის შემთხვევაში, დაჯარიმდებით — რა იცვლება კანონში 2026 წლიდან? შინაური ცხოველის საზოგადოებრივ სივრცეში ალიკაპის გარეშე გაყვანის შემთხვევაში, დაჯარიმდებით — რა იცვლება კანონში 2026 წლიდან?
გადახედვა
-
პენსია იზრდება 20-დან 45 ლარამდე, საჯარო სექტორში დასაქმებულთა ხელფასის 10%-ით — რა წერია 2026 წლის ბიუჯეტის საბოლოო კანონპროექტში? პენსია იზრდება 20-დან 45 ლარამდე, საჯარო სექტორში დასაქმებულთა ხელფასის 10%-ით — რა წერია 2026 წლის ბიუჯეტის საბოლოო კანონპროექტში?
გადახედვა
-
500 Global in Eurasia-ს მონაწილე ქართულმა სტარტაპმა — Helio AI-მ $1- მილიონიანი ინვესტიცია მოიზიდა 500 Global in Eurasia-ს მონაწილე ქართულმა სტარტაპმა — Helio AI-მ $1- მილიონიანი ინვესტიცია მოიზიდა
-
მეცნიერებმა შექმნეს შავი ქსოვილი, რომელიც სინათლის 99.87%-ს შთანთქავს მეცნიერებმა შექმნეს შავი ქსოვილი, რომელიც სინათლის 99.87%-ს შთანთქავს
გადახედვა
-
შეიმსუბუქე ყოველდღიური ხარჯების ტვირთი თიბისის ერთგული საკრედიტო ბარათით შეიმსუბუქე ყოველდღიური ხარჯების ტვირთი თიბისის ერთგული საკრედიტო ბარათით
-
იყენებდა თუ არა შსს 28 ნოემბრიდან 4 დეკემბრამდე ტრიქლორეთილენს, მოხდა თუ არა მარაგის შევსება? — დარახველიძე კითხვებს არ პასუხობს იყენებდა თუ არა შსს 28 ნოემბრიდან 4 დეკემბრამდე ტრიქლორეთილენს, მოხდა თუ არა მარაგის შევსება? — დარახველიძე კითხვებს არ პასუხობს
გადახედვა
-
"ინტოქსიკაციის მასშტაბების გაზომვა იმ მონაცემებზე დაყრდნობით, რაც გაჟღერდა, არასრულია" — ნონა ქურდოვანიძე სუს-ის განცხადებაზე "ინტოქსიკაციის მასშტაბების გაზომვა იმ მონაცემებზე დაყრდნობით, რაც გაჟღერდა, არასრულია" — ნონა ქურდოვანიძე სუს-ის განცხადებაზე
გადახედვა
-
"ისინი ტყუიან, მათ ბევრი რამე დამალეს" — ლაშა შერგელაშვილი სუს-ის განცხადებაზე "ისინი ტყუიან, მათ ბევრი რამე დამალეს" — ლაშა შერგელაშვილი სუს-ის განცხადებაზე
გადახედვა
-
Amnesty International OPCW-ის წევრ ქვეყნებს მოუწოდებს, დაიწყონ ოფიციალური გამოძიება BBC-ის გამოძიებასთან დაკავშირებით Amnesty International OPCW-ის წევრ ქვეყნებს მოუწოდებს, დაიწყონ ოფიციალური გამოძიება BBC-ის გამოძიებასთან დაკავშირებით
გადახედვა
-
სომხეთში მეოთხე მაღალი რანგის სასულიერო პირი დააკავეს სომხეთში მეოთხე მაღალი რანგის სასულიერო პირი დააკავეს
გადახედვა
-
საქართველოში განსხვავებული აზრის წინააღმდეგ ძალის გადაჭარბებული გამოყენება ქმნის დაუსჯელობის საშიშ ატმოსფეროს — OSCE-ს 39 ქვეყნის განცხადება საქართველოში განსხვავებული აზრის წინააღმდეგ ძალის გადაჭარბებული გამოყენება ქმნის დაუსჯელობის საშიშ ატმოსფეროს — OSCE-ს 39 ქვეყნის განცხადება
გადახედვა
-
ექიმების ნაწილი BBC-ის საგამოძიებო ფილმთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს ექიმების ნაწილი BBC-ის საგამოძიებო ფილმთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს
გადახედვა
კომენტარები