ქალაქი „ზურგით ზღვისკენ“ – უცხოელი ჟურნალისტის თვალით დანახული ფოთი
150 წელზე მეტია ფოთის შუქურა შავ ზღვას გადაჰყურებს და მეზღვაურებისთვის უსაფრთხო ნავიგაციას უზრუნველყოფს. მასიური რკინის გასაღები აღებს კარს. 152 საფეხურის ავიარეთ და იმ ოთახში შევედით, საიდანაც შუქურა იმართება. რუსა ძაძუა მეუბნება, რომ ეს გასაღები ყველაზე ძველია და იმდენივე წლისაა, რამდენისაც თვითონ შუქურა.
შუქურა დაახლოებით 40 მეტრამდე სიმაღლისაა და საქართველოს საპორტო ქალაქ ფოთში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი ნაგებობაა. იგი ზღვის სანაპიროსა და მდინარე რიონის დელტის ერთ-ერთი განშტოების მახლობლად მდებარეობს. „მის სანახავად მოსული ყველა ადამიანი გაოცებულია მისი დიზაინით“ - ამბობს ძაძუა, რომელიც საქართველოს სახელმწიფო ჰიდროგრაფიული სამსახურის თანამშრომელია, რომელიც შუქურას მართავს. „ძალიან ლამაზია, ის ჩვენი ქალაქის სიმბოლოა“.
კარგ ამინდში შუქურიდან მოსჩანს თოვლი მცირე კავკასიონის მთებზე, დაინახავთ სადავო საზღვარს აფხაზეთთან, სუფსის ნავთობსადენებსა და ცნობილ ტურისტულ ქალაქ ბათუმს. ჩვენ გარშემო კი ფოთის ქუჩების ხედი იშლება.
დასავლეთ საქართველოს დიდი ნაწილი ტენიან სუბტროპიკულ ზონაშია მოქცეული. ფოთი კი ჭაობიან მიწებზეა გაშენებული. ადგილობრივები დღესაც გაგაფრთხილებენ დიდი ზომის კოღოების არსებობის შესახებ. სანაპირო ეროზიული პროცესებისა და დატბორვის საფრთხის ქვეშაა. „ფოთი სამოთხეა დედამიწაზე ღორებისთვის“, წერდა ალექსანდრე დიუმა. მე-19 საუკუნის არაერთი ევროპელი მოგზაური მიუთითებდა გზების უკმარისობასა და ხალხის სიზარმაცეზე. მიუხედავად ამისა, ისინი აღფრთოვანებით შეხვდნენ ტრანსკავკასიის რკინიგზის პროექტს, რომლის ავტორების შეფასებით, საქართველო არის ევროპისა და ახლო აღმოსავლეთის კომერციული ბაზრების დამაკავშირებელი. ფოთი, შეიძლება არასასურველი, თუმცა, აუცილებელი კვანძია აზერბაიჯანული ნავთობის ტრანზიტისათვის.
შავი ზღვის უძველესი სანავიგაციო ობიექტი, ფოთის შუქურა, დღესაც საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად მუშაობს. შუქურის დანახვა 27 კილომეტრის მანძილზეა შესაძლებელი. იგი რუსეთის მეფე ალექსანდრე II-ის სპეციალური შეკვეთით დაამზადეს. დღეს აქ ჰიდროგრაფიული სამსახურის 80-ზე მეტი თანამშრომელი მუშაობს. უწყების დირექტორი რევაზ ბაბილუა განმარტავს, რომ მათი სამუშაო ზღვის ფსკერის შემოწმება, სანავიგაციო რუკების განახლება და ზღვაში რადიომიმღებებთან კავშირის შენარჩუნებაა.
„საბჭოთა კავშირის დაშლასთან ერთად, ძალიან ბევრი მონაცემი გაუჩინარდა, დიდი რაოდენობით ინფორმაცია კი უბრალოდ გაქრა, ან დაიწვა“, - ამბობს ერთ-ერთი სპეციალისტი, ალექსანდრე დოლბაია. „ჩვენ კვლავ განვაგრძობთ მის ძებნას ფურცლებსა და წიგნებში, ვცდილობთ ხელახლა შევაგროვოთ მონაცემები. ჩვენ უნიკალური რაღაც გვაქვს აქ, ჩვენს ბაღში - შუქურა, რომელიც ძალიან გვიყვარს და მთელი გულით ვზრუნავთ მასზე.“
თანამედროვე ქალაქი ფოთი, რომელიც 50 ათასი მცხოვრებისგან შედგება, ძველი ბერძნული დასახლების, დიოსკურიას ახლოს აშენდა. ქალაქი მისი ისტორიითაა ცნობილი, კერძოდ, მითებით არგონავტებსა და მედეაზე. მე–16 საუკუნეში ფოთი ოსმალეთის იმპერიამ დაიპყრო. ისინი ქალაქს „ფასს“ ეძახდნენ და მონების სავაჭრო ცენტრად იყენებდნენ, საიდანაც ახალგაზრდა ქართველი გოგოები და ბიჭები კონსტანტინოპოლისკენ მიჰყავდათ. 1858 წლიდან, რუსეთის მმართველობის პერიოდში, ქალაქს პორტის სტატუსი მიენიჭა.
ქალაქის ტრანსფორმაცია საზოგადო მოღვაწესა და ინტელექტუალს, ნიკო ნიკოლაძეს უკავშირდება. ის იყო პირველი ქართველი, რომელმაც დოქტორის ხარისხი ევროპულ უნივერსიტეტში მიიღო. ციურიხში იგი კარლ მარქსმა მემარცხენე ფრთაში მიიწვია, რათა ამიერკავკასიაში მემარცხენე ფრთის წარმომადგენელი ყოფილიყო, თუმცა ნიკოლაძეს განსხვავებული იდეები ჰქონდა და მან შეთავაზებაზე უარი თქვა.
ნიკო ნიკოლაძე 50 წლის ასაკში ფოთის მერი გახდა და 20 წლის განმავლობაში შეძლო ჭაობი ამოეშრო და ქალაქი მნიშვნელოვნად გარდაექმნა.
მან გაზარდა გადასახადები გემებზე, ფაქტობრივად, ხელახლა ააშენა პორტი. ნიკო ნიკოლაძეს ქალაქის დაგეგმარებაში გერმანელი არქიტექტორი ედმუნდ ფრიკი დაეხმარა, რომელმაც ქალაქი პარიზის ბულვარის მიხედვით დააპროექტა. ნიკოლაძემ ააშენა ეკლესია, რომელიც 12 ქუჩის ცენტრში მდებარეობს. ასევე, რუსული კონსტრუქციები ქართული აივნებით ჩაანაცვლა. შენობის სახურავზე კი მექანიკური საათი დააყენა. მომდევნო 100 წლის განმავლობაში, პორტი, რომელიც ნიკოლაძემ შექმნა, ფოთში დასაქმების ძირითად წყაროდ იქცა.
სოციალურ–ეკონომიკურ პროექტებში ნიკოლაძის განსაკუთრებული წვლილის გათვალისწინებით, ის უკმაყოფილო იქნებოდა 2008 წელს მთავრობის გადაწყვეტილებით, რომლის მიხედვითაც, თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის შესაქმნელად პორტის 51 პროცენტი გასხვისდა. მოგვიანებით, მთავრობამ პორტის დანარჩენი ნაწილიც გაყიდა და ასე დასრულდა ქალაქის ხელმძღვანელობისა და პორტის ადმინისტრაციის ხანგრძლივი ურთიერთობა. ფოთის პორტი არის კავკასიაში მშრალი ტვირთის გადასაზიდი ყველაზე დიდი პორტი. იგი ყოველწლიურად 9 მილიონი ტონა ტვირთს აბრუნებს, იტევს 6 მეტრი სიგრძის 600 000 კონტეინერს და იქ დასაქმებულია 1 100-ზე მეტი ადამიანი.
პორტი დღეს Moller-Maersk Group-ის შვილობილ APM Terminals-ს ეკუთვნის. ისინი უახლოეს მომავალში ორი მეგა პორტის აშენებას გეგმავენ, რომელთა საინვესტიციო თანხა $250 მილიონს შეადგენს.
ფოთში 800–ადგილიანი თეატრიცაა, რომელიც საბჭოთა პერიოდში დამოუკიდებლად ფუნქციონირებდა. 1992-93 წლებში ფოთის დახურული ობიექტები საცხოვრებლად აფხაზეთიდან დევნილებს გადაეცათ.
ფოთის, არასდროს იყო ჩაფიქრებული როგორც ტურისტული რეგიონი. ქალაქი ისე აშენდა, რომ ზღვა მის უკან აღმოჩნდა. ის ყოველთვის უფრო მეტად ინდუსტრიის განვითარებაზე იყო ორიენტირებული. ფოთში იმედოვნებენ, რომ რადგანაც ყოველდღიურად იზრდება დაბალბიუჯეტიანი ავიაკომპანიების რეისების რაოდენობა ევროპიდან, ისინიც შეძლებენ ვიზიტორთა მოზიდვას.
-
გადახედვარატი ბრეგაძე: სტრასბურგიდან შემოვიდა შეტყობინება, რომელსაც თან ერთვის სააკაშვილის წერილი მისი საჩივრის გახმობის თაობაზე. რატი ბრეგაძე: სტრასბურგიდან შემოვიდა შეტყობინება, რომელსაც თან ერთვის სააკაშვილის წერილი მისი საჩივრის გახმობის თაობაზე.
-
გადახედვარუსული კანონის საპროტესტო აქციაზე დაკავებული ალექსი პეტრიაშვილი თავისუფალია რუსული კანონის საპროტესტო აქციაზე დაკავებული ალექსი პეტრიაშვილი თავისუფალია
-
გადახედვაჩინეთში შექმნეს ტვინის ჩიპი, რომლითაც მაიმუნი რობოტულ ხელს "ტელეპათიურად" ამოძრავებს ჩინეთში შექმნეს ტვინის ჩიპი, რომლითაც მაიმუნი რობოტულ ხელს "ტელეპათიურად" ამოძრავებს
-
გადახედვაანრი ოხანაშვილმა, რუსული კანონის განხილვისას, დარბაზიდან გააძევა 14 ოპოზიციონერი დეპუტატი და არასამთავრობოების 2 წარმომადგენელი ანრი ოხანაშვილმა, რუსული კანონის განხილვისას, დარბაზიდან გააძევა 14 ოპოზიციონერი დეპუტატი და არასამთავრობოების 2 წარმომადგენელი
-
გადახედვაოკუპირებულ სოფელ დისევთან საქართველოს მოქალაქე უკანონოდ დააკავეს — სუსი ოკუპირებულ სოფელ დისევთან საქართველოს მოქალაქე უკანონოდ დააკავეს — სუსი
-
გადახედვა13 წლის გოგოს გაუპატიურების ბრალდებით, მამა დააკავეს — მედია 13 წლის გოგოს გაუპატიურების ბრალდებით, მამა დააკავეს — მედია
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება 2 მაისამდე როგორი ამინდი იქნება 2 მაისამდე
-
გადახედვარუსეთმა კოსმოსში ბირთვული იარაღის გატანის აკრძალვას მხარი არ დაუჭირა რუსეთმა კოსმოსში ბირთვული იარაღის გატანის აკრძალვას მხარი არ დაუჭირა
-
გადახედვაOn.ge-ის 10 ქვიზი, რომელიც აპრილში მოგიმზადეთ და შეიძლება გამოგრჩა On.ge-ის 10 ქვიზი, რომელიც აპრილში მოგიმზადეთ და შეიძლება გამოგრჩა
-
გადახედვა28 მაისიდან, საქართველოს მოქალაქეებს შეეძლებათ უვიზოდ იმოგზაურონ ჩინეთში 28 მაისიდან, საქართველოს მოქალაქეებს შეეძლებათ უვიზოდ იმოგზაურონ ჩინეთში
-
გადახედვაანა წითელაძე: ყველა ის ადამიანი, ვინც ცდილობს, რომ შინაარსობრივი კითხვა დასვას, გამოაძევეს. ასრულებენ რუსულ დავალებას ანა წითელაძე: ყველა ის ადამიანი, ვინც ცდილობს, რომ შინაარსობრივი კითხვა დასვას, გამოაძევეს. ასრულებენ რუსულ დავალებას
-
გადახედვაზენდეია მუსიკის ინდუსტრიაში დაბრუნებას არ გამორიცხავს ზენდეია მუსიკის ინდუსტრიაში დაბრუნებას არ გამორიცხავს
-
გადახედვაამერიკული ავიაკომპანია 101 წლის ქალს შეცდომით 1 წლის ბავშვად არეგისტრირებს ამერიკული ავიაკომპანია 101 წლის ქალს შეცდომით 1 წლის ბავშვად არეგისტრირებს
-
გადახედვასალომე სამადაშვილი: საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრს ბრიუსელში უკანასკნელ გაფრთხილებას მისცემენ სალომე სამადაშვილი: საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრს ბრიუსელში უკანასკნელ გაფრთხილებას მისცემენ
-
გადახედვაალექსი პეტრიაშვილს ფიზიკური დაზიანებები არ აღენიშნება, ის დროებითი დაკავების იზოლატორშია — სახალხო დამცველის აპარატი ალექსი პეტრიაშვილს ფიზიკური დაზიანებები არ აღენიშნება, ის დროებითი დაკავების იზოლატორშია — სახალხო დამცველის აპარატი
-
გადახედვაქართველი დიპლომატები საზოგადოებას: მოგიწოდებთ - დადგეთ იქ, სადაც დღეს თქვენი შვილები დგანან! ქართველი დიპლომატები საზოგადოებას: მოგიწოდებთ - დადგეთ იქ, სადაც დღეს თქვენი შვილები დგანან!
-
გადახედვარუსული კანონის საკომიტეტო განხილვა კამათის ფონზე მიმდინარეობს — ანრი ოხანაშვილმა გიორგი ვაშაძე და ლევან ბეჟაშვილი დარბაზიდან გააძევა რუსული კანონის საკომიტეტო განხილვა კამათის ფონზე მიმდინარეობს — ანრი ოხანაშვილმა გიორგი ვაშაძე და ლევან ბეჟაშვილი დარბაზიდან გააძევა
-
გადახედვასამხარაძე აქციის მონაწილეებს: დაგცინით, გათრევთ და გთანგავთ! სამხარაძე აქციის მონაწილეებს: დაგცინით, გათრევთ და გთანგავთ!
-
გადახედვაპარლამენტში უსაფრთხოების ყვითელი დონე მოქმედებს, ონლაინმედიის წარმომადგენლებს შენობაში კვლავ არ გვიშვებენ პარლამენტში უსაფრთხოების ყვითელი დონე მოქმედებს, ონლაინმედიის წარმომადგენლებს შენობაში კვლავ არ გვიშვებენ
-
გადახედვა28 აპრილს აქციაზე, 23 საათისთვის, დაახლოებით 100 000 ადამიანი იყო — აგიხსნით, როგორ დავთვალეთ 28 აპრილს აქციაზე, 23 საათისთვის, დაახლოებით 100 000 ადამიანი იყო — აგიხსნით, როგორ დავთვალეთ
-
გადახედვალომჯარია მერიის განცხადებაზე: რა “არასანქცირებული” მიტინგი?! ასეთი ტერმინი მხოლოდ რუსეთს აქვს ლომჯარია მერიის განცხადებაზე: რა “არასანქცირებული” მიტინგი?! ასეთი ტერმინი მხოლოდ რუსეთს აქვს
კომენტარები