ოქტომბრის დასაწყისი ნობელის პრემიის სეზონის დაწყებასაც ნიშნავს. ამ პერიოდში ნობელის კომიტეტი იკრიბება სტოკჰოლმსა და ოსლოში, რათა ყოველწლიური კონკურსის ლაურეატები გამოაცხადონ. ექვსი დღე, ექვსი პრიზი და ახალი სახეები მთელი მსოფლიოდან, რომლებმაც სამყარო იმაზე უკეთესი გახადეს, ვიდრე იყო.

2024 წლის ნობელის პრემიის დაჯილდოების ცერემონიები 7-დან 14 ოქტომბრამდე გაგრძელდება. ყველა დაჯილდოება პირდაპირ ეთერში გადაიცემა nobelprize.org-ზე და ნობელის პრემიის YouTube არხზე.

როგორ გამოიყურება დაჯილდოების ცერემონიათა განრიგი?

  • ფიზიოლოგია და მედიცინა — ორშაბათი (7 ოქტომბერი, 2024)
  • ფიზიკა — სამშაბათი (8 ოქტომბერი, 2024)
  • ქიმია — ოთხშაბათი (9 ოქტომბერი, 2024)
  • ლიტერატურა — ხუთშაბათი (10 ოქტომბერი, 2024)
  • მშვიდობა — პარასკევი (11 ოქტომბერი, 2024)
  • ეკონომიკურ მეცნიერებებში — ორშაბათი (14 ოქტომბერი, 2024)

ნობელის პრემიის ისტორია

ნობელის პრემია შვედი გამომგონებლის, ინჟინრის, მეცნიერის და ქველმოქმედის, ალფრედ ნობელის სახელს ატარებს.

1895 წელს დაწერილ ანდერძში ნობელმა თავისი ქონება ამ პრიზების დაწესებას მიუძღვნა. ანდერძის მიხედვით, მისი ქონებით უნდა შექმნილიყო პრემია, რომელიც იმ პირებს ან ორგანიზაციებს გადაეცემოდათ, რომლებმაც უდიდესი სარგებელი მოუტანეს კაცობრიობას ფიზიკის, ქიმიის, ფიზიოლოგიის, მედიცინის, ლიტერატურასა და მშვიდობის დარგში.

პირველად ნობელის პრემიის დაჯილდოება 1901 წელს, ნობელის გარდაცვალებიდან ხუთი წლის შემდეგ გაიმართა.

1968 წლიდან ნობელის პრემია გაიცემა ეკონომიკურ მეცნიერებებშიც, რომელიც შვედეთის ცენტრალურმა ბანკმა ალფრედ ნობელის ხსოვნის პატივსაცემად.

როგორ ხდები ნობელის პრემიაზე ნომინირებული?

იმისათვის, რომ გახდე ნობელის პრემიის ლაურეატი, ჯერ შესაბამისმა კანდიდატმა უნდა წარგადგინოს პრემიაზე. თვითდასახელება დაუშვებელია. მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიის გარდა, სხვა ნომინანტებმა უნდა შეასრულონ მიმღები ინსტიტუტების მიერ დადგენილი კრიტერიუმები. ნომინანტთა სია საჯარო ხდება ნომინაციის მიღებიდან 50 წლის შემდეგ.

ვინ იყვნენ 2023 წლის ნობელის პრემიის ლაურეატები?

  • ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში — კატალინ კარიკოსა და დრიუ ვაისმანს.
  • ფიზიკაში — 2023 წელს ამ დარგში სამ მეცნიერს გადაეცა ნობელი — პიერ აგოსტინს, ფერენც კრაუსსა და ანა ლ'უილიეს.
  • ქიმიაში — მანგი ბავენდის, ლუის ბრიუსსა და ალექსეი ეკიმოვს.
  • ლიტერატურაში — ნორვეგიელი მწერალი იუნ ოლაფ ფოსეს.
  • მშვიდობის დარგში — ნარგეს მოჰამადის.
  • ეკონომიკაში — კლაუდია გოლდინს.