ჩვენ და ისინი - წარუმატებელი გზა ლიბერალური საზოგადოებისკენ
ვარდების რევოლუციის შემდეგ, ახლად არჩეულ მთავრობას საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობა უჭერდა მხარს. თუმცა არ მგონია რომ ეს მხარდაჭერა იყო გაცნობიერებული გადაწყვეტილება.
ახალი მთავრობა მოვიდა არა იმიტომ, რომ საზოგადოებამ აწონ-დაწონა მისი ეკონომიკური და სოციალური პოლიტიკა, არამედ იმიტომ, რომ საზოგადოებას უბრალოდ სურდა ცვლილება.
ერთადერთი გამოკვეთილი პოლიტიკური მოწოდება რაც გააჩნდა ნაციონალურ მოძრაობას, იყო კორუფციის შემცირება და ქვეყნისთვის დასავლური კურსის მინიჭება. ეს მესიჯი ცხადია უზარმაზარი მხარდაჭერით სარგებლობდა.
დღემდე, NDI-ს ბოლო მონაცემებით, გამოკითხულთა 70 პროცენტამდე ემხრობა მაგალითად ნატოში ინტეგრაციას, თუ არ ვცდები კიდევ უფრო მეტს სურს ევროკავშირში გაწევრიანება. თუმცა ჩემი დაკვირვებით, ფართო პუბლიკას თითქმის არანაირი ცოდნა არ აქვს ევროკავშირის შესახებ, როგორ მოქმედებს ის ან რა ეკონომიკური შედეგები ექნება საქართველოს ინტეგრაციას და ა.შ.
მთავარი მიზეზი, რატომაც ქართველებს ევროკავშირში ან ნატოში გაწევრიანება სურთ, არის რუსული ოკუპაციის საფრთხე. ევროპისკენ და ამერიკისკენ სწრაფვა (თუ არსებობს საერთოდ ასეთი რამ) საზოგადოების დიდ ნაწილში არის გამოწვეული არა იმიტომ, რომ ევროპული მმართველობის მოდელი ან ლიბერალური დემოკრატია მომხიბვლელია, არამედ იმიტომ, რომ საქართველოს აგრესორი ქვეყანა ესაზღვრება.
ბევრისთვის ეს ალბათ საკმარისი მიზეზია, თუმცა ჩემთვის ნამდვილად არა. ის ფასეულობები და იდეალები, რომელზეც აშენდა თანამედროვე სახელმწიფოები და ლიბერალური დემოკრატია, შეიძლება სულაც მიუღებელი აღმოჩნდეს საქართველოს მოსახლეობისთვის.
იმისთვის, რომ საქართველო გახდეს ლიბერალური სახელმწიფო, ლიბერალიზმმა ჯერ ფართო საზოგადოების გული უნდა მოიგოს. ლიბერალური სახელმწიფოს ჩამოყალიბება ლიბერალური საზოგადოების გარეშე შეუძლებელია ან შორეულ პერსპექტივაში არამდგრადი.
იმისთვის, რომ სოციუმში რომელიმე იდეოლოგიამ გაიმარჯვოს, იქნება ეს ლიბერალიზმი, პროგრესივიზმი თუ სოციალიზმი, აუცილებელია ასპარეზი დაეთმოს იდეოლოგიურ დაპირისპირებას, რაც საქართველოს მოსახლეობას ნამდვილად აკლია.
ევროპაში, ბოლო საუკუნის ცვლილებები, ჩემი აზრით, სწორედ იდეოლოგიური ჭიდილის გამო მოხდა. იქნება ეს ქალთა უფლებების რეფორმა, შრომითი უფლებების რეფორმა, რასიზმის აღმოფხვრის მცდელობა და ა.შ.
ფართო საზოგადოების ჩართულობა მსგავს დისკუსიებში, ევროპისთვის გადამწყვეტი იყო. არსებობს ძალიან კარგი წიგნი; The Intellectual Life of the British Working Classes, სადაც ავტორი დეტალურად აღწერს ყველაზე უბრალო ინგლისელების ინტელექტუალურ ცხოვრებას. რა წიგნებით ინტერესდებოდნენ, რა საკითხებზე დაობდნენ და ბოლოს, როგორ ერთვებოდნენ უბრალო, გაჭირვებული ადამიანები ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში.
დღეს, საქართველოში ხშირად ასეთი (კონსტრუქციული) დებატები ფილოსოფიის სემინარებს ან ინტერნეტ განხილვებს ნაკლებად ცდება. მაშინ, როდესაც საქართველოში, გაერთიანებული ერების განვითარების პროგრამის მონაცემებით, ინტერნეტით მოსახლეობის მხოლოდ 45% სარგებლობს.
პოპულარული მედია, მაგალითად იმედის ტელევიზია ან რუსთავი 2, მსგავს განხილვებს დროს იშვიათად უთმობს. ამის მთავარი მიზეზი ის არის, რომ საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებას ორი პარტიის ყალბი ქილიკი წარმართავს.
სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტია, რომ ქართული ოცნება ხალხს იმიტომ არ აურჩევია, რომ მათი ეკონომიკური და სოციალური პროგრამებით იხიბლებოდნენ. მმართველი პარტია დღეს, საზოგადოების ყველა უბედურებას წარმატებით აწერს ნაციონალურ მოძრაობას და მის ყოფილ წევრებს.
დაპირისპირება ნაციონალურ მოძრაობასა და ქართულ ოცნებას შორის, სრულებით მოკლებულია მნიშვნელოვან არგუმენტებს. შესაბამისად ტელევიზიების მთავარი კრიტიკის საგანი ან ქართული ოცნებაა ან ნაციონალური მოძრაობა. ის გადაცემებიც კი, სადაც იდეაში განიხილება მნიშვნელოვანი ეთიკური და საზოგადოებრივი პრობლემები, მაგალითად ინგა გრიგოლიას რეაქცია და ა.შ, რეალურად სხვა არაფერია გარდა იაფფასიანი პერფორმანსისა, რომელიც მაყურებლებს ინფორმაციის მაგივრად სანახაობას სთავაზობს.
ტელევიზიების უმეტესობა და მათი გადაცემები ძირითადად მიმართული ოპოზიციური ძალების ან მთავრობის დისკრედიტაციისკენ.
იდეოლოგიური დაპირისპირება საზოგადოებაში (ისიც პატარა ნაწილში) მხოლოდ ახლა იწყება. იმისთვის, რომ საქართველომ აიღოს მყარი ლიბერალური გეზი, ლიბერალებმა რამენაირად უნდა შეძლონ და ხმა მიაწვდინონ საზოგადოების ყველაზე „უბრალო“ წევრებს. იქნება ეს გლეხი, მუშა თუ სანელებლების გამყიდველი. სამწუხაროა, მაგრამ უნდა ვაღიარო რომ ამის იმედი საერთოდ არ მაქვს. ამას მნიშვნელოვანი მიზეზი აქვს;
პირველი მიზეზი ალბათ ყველასთვის ცხადია; როგორც აქამდე აღვნიშნე, საქართველოში არ არსებობს რეალური იდეოლოგიური დაპირისპირება პოლიტიკურ პარტიებს შორის. ქართული ოცნება, რომელიც უკვე მეორე ვადით რჩება ხელისუფლებაში, სრულად ოპორტუნისტული და ინერციული კოალიციაა. მას არც გამოკვეთილი მიმართულება აქვს, არც გამოკვეთილი ეკონომიკური ან სოციალური პოლიტიკა. საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებას წარმართავს სრულიად ყალბი დიქოტომია.
მეორე მიზეზი შემდეგია: შედარებით ლიბერალური შეხედულებების მქონე ადამიანები ვინც გმობენ ულტრანაციონალიზმის აგორებულ ტალღას, იშვიათად მიმართავენ ეთნიკური ნაციონალიზმის მთავარი იდეების ჯანსაღ კრიტიკას. ჩემი დაკვირვებით, პროგრესივიზმის და ლიბერალიზმის ქართველი მომხრეები უფრო მეტ დროს უთმობენ შეთქმულების თეორიებს, ვიდრე იდეოლოგიურ დებატს.
მაგალითად მთავარი კრიტიკა რაც გაჟღერდა „ქართველთა მარშის“ და მისი ორგანიზატორების წინააღმდეგ, არის მათი (სავარაუდო) კავშირი რუსეთთან. მსგავსი ბრალდებები, გარდა იმისა რომ ჩემი აზრით ფაქტებს მოკლებულია, მეორეხარისხოვანია. მოწინააღმდეგის დისკრედიტაციის ყველაზე ეფექტური, გრძელვადიანი ხერხია მისი ლოგიკური ცდომილებების გამოვლენა. აუცილებელია, ამას მეტი დრო დაეთმოს.
ახალი ამბავი არ არის, რომ ნებისმიერი პარტია თუ ორგანიზაცია, რომელიც ქვეყნის უბედურებებს ემიგრანტებს აბრალებს, მარტივად იხვეჭს პოპულარობას. ამას გარდა, საქართველოს მოსახლეობის დიდ ნაწილს დღემდე სწამს, რომ ჩვენ ყველასგან გამორჩეული ერი ვართ, რომ ქართველობა ღვთის საჩუქარია და ასე შემდეგ. თუ ეს ფართოდ მიღებული აქსიომაა, მაშინ გასაკვირი არ არის, რომ როდესაც ხალხი იწყებს პრობლემების ძიებას, ბევრი თითს თურქებისკენ და ჩინელებისკენ იშვერს. „ჩვენ“ ღვთისმშობლის მადლი გვფარავას, „ისინი“ წარმართები არიან. ქართველთა მარშის მესიჯი საზოგადოების ბევრად დიდ ნაწილს წვდება, ვიდრე ლიბერალური ნააზრევი.
უნდა გვესმოდეს, რომ ვერ იარსებებს ლიბერალური სახელმწიფო, ლიბერალური საზოგადოების გარეშე. მე მჯერა, რომ ადამიანი თანდაყოლილად ლიბერალია. მხოლოდ ცრურწმენებს და კოერსიულ პროპაგანდას ძალუძს ის მიდრეკილი გახადოს ტოტალიტარიზმისკენ, კოერსიული იდეოლოგიებისკენ და ფაშისტური ნააზრევისკენ.
-
გადახედვათურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი თურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი
-
გადახედვა"ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება "ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება
-
გადახედვაირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს ირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს
-
გადახედვაკობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს კობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს
-
გადახედვაკობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ კობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ
-
გადახედვაპუტინი: სურვილის შემთხვევაში რუსეთისა და აშშ-ს ურთიერთობის ნორმალიზება შესაძლებელია პუტინი: სურვილის შემთხვევაში რუსეთისა და აშშ-ს ურთიერთობის ნორმალიზება შესაძლებელია
-
გადახედვაწილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა წილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა
-
გადახედვასაგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა საგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა
-
გადახედვარაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს რაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს
-
გადახედვაუწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი უწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი
-
გადახედვაშ-ფოთი: ფოთში, საახალწლო ღონისძიებებში ჯამში 385 908 ლარი დაიხარჯება შ-ფოთი: ფოთში, საახალწლო ღონისძიებებში ჯამში 385 908 ლარი დაიხარჯება
-
გადახედვათავისუფალი ბიზნესების განცხადებას ხელს 1900-ზე მეტი კომპანია აწერს თავისუფალი ბიზნესების განცხადებას ხელს 1900-ზე მეტი კომპანია აწერს
-
გადახედვა21:00 საათზე პრეზიდენტი პარლამენტთან ხალხს მიმართავს 21:00 საათზე პრეზიდენტი პარლამენტთან ხალხს მიმართავს
-
გადახედვასაზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომელთა ნაწილი განცხადებას ავრცელებს საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომელთა ნაწილი განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვამამა ილია: მიეცით ქვეყანას სუნთქვის საშუალება – სამართლიანი და თავისუფალი მომავლის შანსი! მამა ილია: მიეცით ქვეყანას სუნთქვის საშუალება – სამართლიანი და თავისუფალი მომავლის შანსი!
-
გადახედვაგიორგი გახარია: დარწმუნებული ვარ, ევროპული სახელმწიფოები არც ერთ შემთხვევაში არ აღიარებენ ჩატარებულ არჩევნებს გიორგი გახარია: დარწმუნებული ვარ, ევროპული სახელმწიფოები არც ერთ შემთხვევაში არ აღიარებენ ჩატარებულ არჩევნებს
-
გადახედვავიკერი: ადმინისტრაციას მოვუწოდებ, მათ შორის, ივანიშვილი, კალაძე, კობახიძე დაასანქციროს ვიკერი: ადმინისტრაციას მოვუწოდებ, მათ შორის, ივანიშვილი, კალაძე, კობახიძე დაასანქციროს
-
გადახედვაჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარე:საქართველოსთვის წინსვლის ერთადერთი გზა ახალი არჩევნებია ჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარე:საქართველოსთვის წინსვლის ერთადერთი გზა ახალი არჩევნებია
-
გადახედვამაგდებურგის საშობაო ბაზარზე თავდასხმის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობა 5-მდე გაიზარდა მაგდებურგის საშობაო ბაზარზე თავდასხმის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობა 5-მდე გაიზარდა
-
გადახედვა"ხორუმით ევროპისკენ" – ამ ლოზუნგით ფილარმონიიდან რუსთაველის გამზირის მიმართულებით მოცეკვავეები ხორუმის მწკრივით მსვლელობას მართავენ "ხორუმით ევროპისკენ" – ამ ლოზუნგით ფილარმონიიდან რუსთაველის გამზირის მიმართულებით მოცეკვავეები ხორუმის მწკრივით მსვლელობას მართავენ
-
გადახედვაქუთაისში მთავარი ნაძვის ხე პროტესტის ფონზე აინთო ქუთაისში მთავარი ნაძვის ხე პროტესტის ფონზე აინთო
კომენტარები