ჩვენ და ისინი - წარუმატებელი გზა ლიბერალური საზოგადოებისკენ
ვარდების რევოლუციის შემდეგ, ახლად არჩეულ მთავრობას საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობა უჭერდა მხარს. თუმცა არ მგონია რომ ეს მხარდაჭერა იყო გაცნობიერებული გადაწყვეტილება.
ახალი მთავრობა მოვიდა არა იმიტომ, რომ საზოგადოებამ აწონ-დაწონა მისი ეკონომიკური და სოციალური პოლიტიკა, არამედ იმიტომ, რომ საზოგადოებას უბრალოდ სურდა ცვლილება.
ერთადერთი გამოკვეთილი პოლიტიკური მოწოდება რაც გააჩნდა ნაციონალურ მოძრაობას, იყო კორუფციის შემცირება და ქვეყნისთვის დასავლური კურსის მინიჭება. ეს მესიჯი ცხადია უზარმაზარი მხარდაჭერით სარგებლობდა.
დღემდე, NDI-ს ბოლო მონაცემებით, გამოკითხულთა 70 პროცენტამდე ემხრობა მაგალითად ნატოში ინტეგრაციას, თუ არ ვცდები კიდევ უფრო მეტს სურს ევროკავშირში გაწევრიანება. თუმცა ჩემი დაკვირვებით, ფართო პუბლიკას თითქმის არანაირი ცოდნა არ აქვს ევროკავშირის შესახებ, როგორ მოქმედებს ის ან რა ეკონომიკური შედეგები ექნება საქართველოს ინტეგრაციას და ა.შ.
მთავარი მიზეზი, რატომაც ქართველებს ევროკავშირში ან ნატოში გაწევრიანება სურთ, არის რუსული ოკუპაციის საფრთხე. ევროპისკენ და ამერიკისკენ სწრაფვა (თუ არსებობს საერთოდ ასეთი რამ) საზოგადოების დიდ ნაწილში არის გამოწვეული არა იმიტომ, რომ ევროპული მმართველობის მოდელი ან ლიბერალური დემოკრატია მომხიბვლელია, არამედ იმიტომ, რომ საქართველოს აგრესორი ქვეყანა ესაზღვრება.
ბევრისთვის ეს ალბათ საკმარისი მიზეზია, თუმცა ჩემთვის ნამდვილად არა. ის ფასეულობები და იდეალები, რომელზეც აშენდა თანამედროვე სახელმწიფოები და ლიბერალური დემოკრატია, შეიძლება სულაც მიუღებელი აღმოჩნდეს საქართველოს მოსახლეობისთვის.
იმისთვის, რომ საქართველო გახდეს ლიბერალური სახელმწიფო, ლიბერალიზმმა ჯერ ფართო საზოგადოების გული უნდა მოიგოს. ლიბერალური სახელმწიფოს ჩამოყალიბება ლიბერალური საზოგადოების გარეშე შეუძლებელია ან შორეულ პერსპექტივაში არამდგრადი.
იმისთვის, რომ სოციუმში რომელიმე იდეოლოგიამ გაიმარჯვოს, იქნება ეს ლიბერალიზმი, პროგრესივიზმი თუ სოციალიზმი, აუცილებელია ასპარეზი დაეთმოს იდეოლოგიურ დაპირისპირებას, რაც საქართველოს მოსახლეობას ნამდვილად აკლია.
ევროპაში, ბოლო საუკუნის ცვლილებები, ჩემი აზრით, სწორედ იდეოლოგიური ჭიდილის გამო მოხდა. იქნება ეს ქალთა უფლებების რეფორმა, შრომითი უფლებების რეფორმა, რასიზმის აღმოფხვრის მცდელობა და ა.შ.
ფართო საზოგადოების ჩართულობა მსგავს დისკუსიებში, ევროპისთვის გადამწყვეტი იყო. არსებობს ძალიან კარგი წიგნი; The Intellectual Life of the British Working Classes, სადაც ავტორი დეტალურად აღწერს ყველაზე უბრალო ინგლისელების ინტელექტუალურ ცხოვრებას. რა წიგნებით ინტერესდებოდნენ, რა საკითხებზე დაობდნენ და ბოლოს, როგორ ერთვებოდნენ უბრალო, გაჭირვებული ადამიანები ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში.
დღეს, საქართველოში ხშირად ასეთი (კონსტრუქციული) დებატები ფილოსოფიის სემინარებს ან ინტერნეტ განხილვებს ნაკლებად ცდება. მაშინ, როდესაც საქართველოში, გაერთიანებული ერების განვითარების პროგრამის მონაცემებით, ინტერნეტით მოსახლეობის მხოლოდ 45% სარგებლობს.
პოპულარული მედია, მაგალითად იმედის ტელევიზია ან რუსთავი 2, მსგავს განხილვებს დროს იშვიათად უთმობს. ამის მთავარი მიზეზი ის არის, რომ საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებას ორი პარტიის ყალბი ქილიკი წარმართავს.
სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტია, რომ ქართული ოცნება ხალხს იმიტომ არ აურჩევია, რომ მათი ეკონომიკური და სოციალური პროგრამებით იხიბლებოდნენ. მმართველი პარტია დღეს, საზოგადოების ყველა უბედურებას წარმატებით აწერს ნაციონალურ მოძრაობას და მის ყოფილ წევრებს.
დაპირისპირება ნაციონალურ მოძრაობასა და ქართულ ოცნებას შორის, სრულებით მოკლებულია მნიშვნელოვან არგუმენტებს. შესაბამისად ტელევიზიების მთავარი კრიტიკის საგანი ან ქართული ოცნებაა ან ნაციონალური მოძრაობა. ის გადაცემებიც კი, სადაც იდეაში განიხილება მნიშვნელოვანი ეთიკური და საზოგადოებრივი პრობლემები, მაგალითად ინგა გრიგოლიას რეაქცია და ა.შ, რეალურად სხვა არაფერია გარდა იაფფასიანი პერფორმანსისა, რომელიც მაყურებლებს ინფორმაციის მაგივრად სანახაობას სთავაზობს.
ტელევიზიების უმეტესობა და მათი გადაცემები ძირითადად მიმართული ოპოზიციური ძალების ან მთავრობის დისკრედიტაციისკენ.
იდეოლოგიური დაპირისპირება საზოგადოებაში (ისიც პატარა ნაწილში) მხოლოდ ახლა იწყება. იმისთვის, რომ საქართველომ აიღოს მყარი ლიბერალური გეზი, ლიბერალებმა რამენაირად უნდა შეძლონ და ხმა მიაწვდინონ საზოგადოების ყველაზე „უბრალო“ წევრებს. იქნება ეს გლეხი, მუშა თუ სანელებლების გამყიდველი. სამწუხაროა, მაგრამ უნდა ვაღიარო რომ ამის იმედი საერთოდ არ მაქვს. ამას მნიშვნელოვანი მიზეზი აქვს;
პირველი მიზეზი ალბათ ყველასთვის ცხადია; როგორც აქამდე აღვნიშნე, საქართველოში არ არსებობს რეალური იდეოლოგიური დაპირისპირება პოლიტიკურ პარტიებს შორის. ქართული ოცნება, რომელიც უკვე მეორე ვადით რჩება ხელისუფლებაში, სრულად ოპორტუნისტული და ინერციული კოალიციაა. მას არც გამოკვეთილი მიმართულება აქვს, არც გამოკვეთილი ეკონომიკური ან სოციალური პოლიტიკა. საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებას წარმართავს სრულიად ყალბი დიქოტომია.
მეორე მიზეზი შემდეგია: შედარებით ლიბერალური შეხედულებების მქონე ადამიანები ვინც გმობენ ულტრანაციონალიზმის აგორებულ ტალღას, იშვიათად მიმართავენ ეთნიკური ნაციონალიზმის მთავარი იდეების ჯანსაღ კრიტიკას. ჩემი დაკვირვებით, პროგრესივიზმის და ლიბერალიზმის ქართველი მომხრეები უფრო მეტ დროს უთმობენ შეთქმულების თეორიებს, ვიდრე იდეოლოგიურ დებატს.
მაგალითად მთავარი კრიტიკა რაც გაჟღერდა „ქართველთა მარშის“ და მისი ორგანიზატორების წინააღმდეგ, არის მათი (სავარაუდო) კავშირი რუსეთთან. მსგავსი ბრალდებები, გარდა იმისა რომ ჩემი აზრით ფაქტებს მოკლებულია, მეორეხარისხოვანია. მოწინააღმდეგის დისკრედიტაციის ყველაზე ეფექტური, გრძელვადიანი ხერხია მისი ლოგიკური ცდომილებების გამოვლენა. აუცილებელია, ამას მეტი დრო დაეთმოს.
ახალი ამბავი არ არის, რომ ნებისმიერი პარტია თუ ორგანიზაცია, რომელიც ქვეყნის უბედურებებს ემიგრანტებს აბრალებს, მარტივად იხვეჭს პოპულარობას. ამას გარდა, საქართველოს მოსახლეობის დიდ ნაწილს დღემდე სწამს, რომ ჩვენ ყველასგან გამორჩეული ერი ვართ, რომ ქართველობა ღვთის საჩუქარია და ასე შემდეგ. თუ ეს ფართოდ მიღებული აქსიომაა, მაშინ გასაკვირი არ არის, რომ როდესაც ხალხი იწყებს პრობლემების ძიებას, ბევრი თითს თურქებისკენ და ჩინელებისკენ იშვერს. „ჩვენ“ ღვთისმშობლის მადლი გვფარავას, „ისინი“ წარმართები არიან. ქართველთა მარშის მესიჯი საზოგადოების ბევრად დიდ ნაწილს წვდება, ვიდრე ლიბერალური ნააზრევი.
უნდა გვესმოდეს, რომ ვერ იარსებებს ლიბერალური სახელმწიფო, ლიბერალური საზოგადოების გარეშე. მე მჯერა, რომ ადამიანი თანდაყოლილად ლიბერალია. მხოლოდ ცრურწმენებს და კოერსიულ პროპაგანდას ძალუძს ის მიდრეკილი გახადოს ტოტალიტარიზმისკენ, კოერსიული იდეოლოგიებისკენ და ფაშისტური ნააზრევისკენ.
-
გადახედვახმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე ხმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი ქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაიოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა იოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
კომენტარები