ქართველი პროზაიკოსი და დრამატურგი ლაშა ბუღაძე მწერალთა სახლში მიმდინარე ცვლილებებს ეხმაურება. 10 აგვისტოს გახდა ცნობილი, რომ კულტურის მინისტრმა თეა წულუკიანმა მწერალთა სახლის დირექტორად ქეთევან დუმბაძე დანიშნა. შედეგად, ბუღაძის თქმით, ქართულმა ოცნებამ "ახალი ოფის-შტაბი მიამატა თავის პარტიულ ოფისებს".

"მწერალთა სახლში, როგორც იქნა, 'დაბრუნდება' საქ სსრ მწერალთა კავშირის სული...", — წერს ბუღაძე ფეისბუქგვერდზე, — "ქართულმა ოცნებამ ახალი ოფის-შტაბი მიამატა თავის პარტიულ ოფისებს. ვიდრე 'ოცნება' იქნება ხელისუფლებაში, ქვეყნის და სახელოვნებო სფეროთა ეროზია-დეგრადაცია გაგრძელდება...

"[თეა] წულუკიანი, რომელიც ყველაზე უვარგისი და დესტრუქციული მმართველია, ვინც კი ამ სფეროში ყოფილა, მწერალთაკავშირული რესენტიმენტებით ცდილობს, 'ბუნებაზე, ყვავილებზე და ჩიტებზე' პოსტების მდებებისა და ლექსების მკეთებელი აპოლიტიკური 'კულტურის მუშაკების' გულის მოგებას... რომელიმე რუსულ კანონ 2-ს ალბათ უკვე ტაშისკვრით მიიღებენ მწერალთა სახლის დარბაზში, როგორც ეს 'ძველ და საყვარელ' საბჭოთა მამების და ადრე თუ გვიან-შევარდნაძეულ ეპოქაში ხდებოდა. გილოცავთ, ამხანაგებო!".

"რუსული კანონით" ბუღაძე რამდენიმე თვის წინ მიმდინარე მოვლენებზე მიუთითებს, როცა ქართული ოცნებისგან ფორმალურად გამიჯნულმა ანტიდასავლურმა პარტიამ მოამზადა კანონპროექტი "უცხოური გავლენის აგენტების რეესტრის" შექმნის მოთხოვნით. მსგავსი კანონი რუსეთში მედიების, ორგანიზაციებისა და თავისუფალი სიტყვის წინააღმდეგ გამოიყენება. ამდენად, გასაკვირი არაა, რომ მისი ინიციირება არაერთმა ექსპერტმა, ადგილობრივმა და საერთაშორისო ორგანიზაციამ გააკრიტიკა. ამის მიუხედავად, პარლამენტმა კანონი პირველი მოსმენით მიიღო და მხოლოდ მასშტაბური საპროტესტო გამოსვლების შემდეგ ჩააგდო.

ახლა უკვე მწერალთა სახლის დირექტორად დანიშნულმა დეპუტატმა ქეთევან დუმბაძემ პირველი მოსმენის კენჭისყრაში მონაწილეობისგან თავი შეიკავა, მაგრამ მოგვიანებით აღნიშნა, რომ ეს "ტექნიკური ხარვეზი" იყო და გადაწყვეტილება "გუნდის სასარგებლოდ" მიიღო.

რა ხდება მწერალთა სახლში

ფოტო: Heinrich-Böll-Stiftung

მას შემდეგ, რაც 2021 წლის გაზაფხულზე თეა წულუკიანი კულტურის მინისტრად დაინიშნა, რამდენიმე დაწესებულებაში, მათ შორის, კინოცენტრსა და ეროვნულ მუზეუმში, მასშტაბური საკადრო ცვლილებები დაიწყო. რეპრესიებად შეფასებული პროცესის შედეგად დათხოვნილმა არაერთმა თანამშრომელმა მოგვიანებით სასამართლო დავა მოიგო.

რაც შეეხება მწერალთა სახლს — ორგანიზაციის საქმიანობაში ჩარევა კულტურის სამინისტრომ ჯერ კიდევ 2021 წელს დაიწყო, როცა კონკურსში ლიტერა თავისი წარმომადგენელი იოსებ ჭუმბურიძე ჟიურის წევრად დანიშნა. მაშინ სამინისტროს ჟიურის წევრის უკან გაწვევა მწერალთა სახლის სამეთვალყურეო საბჭომ და ლიტერას მონაწილეების ნაწილმა სთხოვა, თუმცა, ჭუმბურიძე ჟიურიში დარჩა. საბოლოოდ, ჟიური მის გარდა ყველა წევრმა დატოვა, ლიტერა 2021 კი გაუქმდა. მოგვიანებით, მინისტრმა წულუკიანმა, განაცხადა, რომ "პრემია [ლიტერას], რომელიც გახდა კეზერაშვილის პრემია, სამინისტრო უკან არ დაიბრუნებს", მის ნაცვლად კი ლიტერატურული კონკურსი წლის საუკეთესო დაფუძნდა. სხვათა შორის, ამ პრემიის შექმნის ინიციატორიც ქეთევან დუმბაძე გახლდათ.

რამდენიმე დღის წინ კი, ნატა ლომოურს, რომელიც მწერალთა სახლს 2019 წლიდან ხელმძღვანელობდა, სამინისტროდან წერილობით აცნობდეს, რომ თანამდებობაზე ყოფნის ვადა ეწურებოდა. ლომოურის თქმით, უწყებას მან წერილობითვე მიმართა, რომ უფლებამოსილების გაგრძელებით იყო დაინტერესებული, თუმცა, პასუხი არ მიუღია. მან აღნიშნა, რომ კომუნიკაცია ვერ შედგა, "ისევე, როგორც ბოლო 2 წლის განმავლობაში, თითქმის არ ყოფილა ურთიერთობა" მათსა და სამინისტროს შორის.

აღსანიშნავია, რომ კულტურის სამინისტრომ 2019 წელს მწერალთა სახლი გააუქმა, რასაც ქართველი ლიტერატორების პროტესტი მოჰყვა. ორგანიზაციის ნაცვლად მაშინ ქართული ლიტერატურის ეროვნული ფონდი დაარსდა.

რაც შეეხება ორგანიზაციის ახალდანიშნულ დირექტორს, სამინისტროს ცნობით, ქეთევან დუმბაძე საქმიანობას 4 სექტემბრიდან შეუდგება, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილება კი მას საშემოდგომო სესიაზე შეუწყდება.