თაგვებზე გამოცდილი წამლები ადამიანებზე, ხშირ შემთხვევაში, არ მოქმედებს
ფოტო: Sam Rowe
თაგვებზე ჩატარებული ცდებით გამოგონილი ახალი წამლები, ხშირად, ადამიანებზე არ ამართლებს. თუმცა მთავარი იმედგაცრუება ეს არ არის. უმთავრესი პრობლემა ისაა, რომ ამგვარი ექსპერიმენტის ჩაფლავების შემდეგ, ახალი წამლის გამოგონებაა საჭირო, რაც ხარჯებს კატასტროფულად ზრდის.
მეცნიერები ამბობენ, რომ ექსპერიმენტების ჩაფლავების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, წამლების თაგვებზე, ვირთხებსა და სხვა ცხოველებზე ტესტირებაა. მათზე დაკვირვებით მიღებული შედეგი ხშირად დიდ იმედს იძლევა, თუმცა რეალობა სხვაგვარი აღმოჩნდება ხოლმე.
მეცნიერების ნაწილი ცხოველებზე ჩასატარებელი ექსპერიმენტების ახალ მეთოდზე ფიქრობენ, რათა მომავალში მსგავსი იმედგაცრუებები აირიდონ და უფრო ეფექტური შედეგები მიიღონ.
დაახლოებით საუკუნის წინ, როდესაც მეცნიერებმა პირველად დაიწყეს ცხოველებზე ექსპერიმენტების ჩატარება, მიზანი ამ ცხოველების შესწავლა იყო და არა მათზე წამლების ან ადამიანების სამკურნალო მეთოდების გამოცდა.
„როგორც კი ეს პროცესი დაიძრა, ადამიანები ვეღარ აღიქვამდნენ ცხოველებს, როგორც სპეციფიკურ არსებებს და დროთა განმავლობაში უფრო და უფრო პროტოტიპულ ძუძუმწოვრებად მოიაზრებდნენ,“ - ამბობს ემორის უნივერსიტეტის მკვლევარი ტოდ პრეუსი.
არიან თუ არა ვირთხები უნივერსალური ძუძუმწოვრები? - ამ კითხვაზე პრეუსი გადაჭრით პასუხობს, რომ არა. მაგრამ არსებული არასწორი წარმოდგენა გახდა საფუძველი იმისა, რომ თავის დროზე მღრღნელების მეცნიერებისთვის მიყიდვა დაიწყეს.
"ამ საქმეში არ იყო მხოლოდ ფინანსური დაინტერესება. გამყიდველებს მართლა სჯეროდათ, რომ ამ ცხოველების დახმარებით შესაძლებელი იყო თითქმის ყველაფრის გამოკვლევა. მათი აზრით, მღრღნელებზე ჩატარებული ექსპერიმენტებით ადამიანის სხეულის ნებისმიერი ნაწილის მახასიათებლების შესწავლა და სხვადასხვა დაავადებების განკურნება იყო შესაძლებელი", - ამბობს ემორის უნივერსიტეტის მკვლევარი.
ჰაცელტონის ლაბორატორიის ვირთხების საცავი, 1967 წ; ვაშინგტონი
ფოტო: Fox Photos/Getty Images
ეს საკმაოდ სახიფათო და სარისკო ვარაუდი გახლდათ. მღრღნელები და ადამიანები საუკუნეების განმავლობაში დამოუკიდებლად განიცდიდნენ ევოლუციას. ადამიანებსა და მღრღნელებს თავისი უნიკალური თვისებები გამოუმუშავდათ და ისინი ერთმანეთისგან განსხვავდებიან.
რა გასაკვირია, რომ თაგვებზე წარმატებით გამოცდილი წამლები ხშირ შემთხვევაში ადამიანებზე არ მოქმედებს?
მიუხედავად ამისა, უამრავი რესურსი იხარჯება ცხოველების, როგორც ადამიანის შემცვლელების შენახვაში. დღევანდელი სამეცნიერო საზოგადოება სწორედ თაგვებზე, ვირთხებსა და სხვა ლაბორატორიული ცხოველებზეა დამოკიდებული.
პრეუსი ამბობს, რომ მეცნიერებამ უნდა შეწყვიტოს მღრღნელების ადამიანებთან გაიგივება. მისი აზრით, უმჯობესი იქნება თუ ძირითადი კონცენტრაცია მიმართული იქნება თავად ამ ცხოველების შესწავლაზე. ამ გზით, მეცნიერებს მაინც შეეძლებათ ბიოლოგიისა და დაავადებების შესახებ აღმოჩენების გაკეთება. მაგალითად, პრეუსის აზრით, მეცნიერებმა უნდა იკვლიონ თუ როგორ განსხვავდებიან მღრღნელები ადამიანებისგან ან რა საერთო აქვთ მათ.
ამგვარად, მეცნიერები უფრო მეტს გაიგებენ ბიოლოგიის შესახებ და თავს დააღწევენ გავრცელებულ მიდგომას, რომ რაც მუშაობს მღრღნელებზე, ის აუცილებლად იმუშავებს ადამიანებზეც.
-
ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა
გადახედვა
-
EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა
გადახედვა
-
MAC: მზია ამაღლობელის დაკავება საყოველთაოდ არის შეფასებული, როგორც ავტორიტარული რეჟიმის გამოვლინება და ჟურნალისტზე ზეწოლის მაგალითი MAC: მზია ამაღლობელის დაკავება საყოველთაოდ არის შეფასებული, როგორც ავტორიტარული რეჟიმის გამოვლინება და ჟურნალისტზე ზეწოლის მაგალითი
გადახედვა
-
SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა
გადახედვა
-
ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება
გადახედვა
-
უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ
გადახედვა
-
ალექსანდრე რაქვიაშვილი: უნგრეთში "არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციის ცენტრში" ბავშვებზე ძალადობდნენ, მათ შორის, სექსუალურად ალექსანდრე რაქვიაშვილი: უნგრეთში "არასრულწლოვანთა რეაბილიტაციის ცენტრში" ბავშვებზე ძალადობდნენ, მათ შორის, სექსუალურად
გადახედვა
-
OpenAI-მ ახალი მოდელი გამოუშვა — როგორია და რას გვთავაზობს GPT-5.2 OpenAI-მ ახალი მოდელი გამოუშვა — როგორია და რას გვთავაზობს GPT-5.2
გადახედვა
-
რა გვხდის სხვა ცხოველებზე აღმატებულს? — კაცობრიობის პარადოქსი რა გვხდის სხვა ცხოველებზე აღმატებულს? — კაცობრიობის პარადოქსი
გადახედვა
-
სუპერდედამიწაზე, სადაც წელიწადი 10 საათს გრძელდება, მკვლევრებმა უჩვეულო რამ შენიშნეს სუპერდედამიწაზე, სადაც წელიწადი 10 საათს გრძელდება, მკვლევრებმა უჩვეულო რამ შენიშნეს
გადახედვა
-
TI: სექტემბერში ყველა პარტიამ ₾7მლნ-მდე შემოწირულება მიიღო, აქედან 59%, ₾4 მლნ-ზე მეტი — "ქართულმა ოცნებამ" TI: სექტემბერში ყველა პარტიამ ₾7მლნ-მდე შემოწირულება მიიღო, აქედან 59%, ₾4 მლნ-ზე მეტი — "ქართულმა ოცნებამ"
გადახედვა
-
შპს "თბილსერვის ჯგუფიდან" გათავისუფლებულმა თანამშრომელმა სასამართლო დავა მოიგო შპს "თბილსერვის ჯგუფიდან" გათავისუფლებულმა თანამშრომელმა სასამართლო დავა მოიგო
გადახედვა
-
ქვიზი: შენ უფრო მეტი იცი საქართველოზე თუ მეცხრეკლასელმა? ქვიზი: შენ უფრო მეტი იცი საქართველოზე თუ მეცხრეკლასელმა?
-
წინასაახალწლო შეთავაზებები საქართველოს ბანკისგან ნაწილ-ნაწილით გადახდისას წინასაახალწლო შეთავაზებები საქართველოს ბანკისგან ნაწილ-ნაწილით გადახდისას
-
ალდაგის ავტოდაზღვევას საჩუქრები მოყვება ალდაგის ავტოდაზღვევას საჩუქრები მოყვება
-
2 000-მდე მეორადი საბურავი — თეგეტამ გიორგიწმინდას დასახლება საავტომობილო ნარჩენებისგან გაწმინდა 2 000-მდე მეორადი საბურავი — თეგეტამ გიორგიწმინდას დასახლება საავტომობილო ნარჩენებისგან გაწმინდა
-
ვხედავთ პოლიტიკურ სპიკერებს, რომლებიც შეიძლება პროფესიით ექიმები არიან და ამას იყენებენ პარტიის წევრები პოლიტიკური მიზნისთვის ვხედავთ პოლიტიკურ სპიკერებს, რომლებიც შეიძლება პროფესიით ექიმები არიან და ამას იყენებენ პარტიის წევრები პოლიტიკური მიზნისთვის
გადახედვა
-
ირაკლი კობახიძე: მიმდინარე ოკუპაციის რეალობასთან ერთად, საქართველო მშვიდობას არა მხოლოდ პოლიტიკურ არჩევანად, არამედ ეგზისტენციალურ პრიორიტეტად მიიჩნევს ირაკლი კობახიძე: მიმდინარე ოკუპაციის რეალობასთან ერთად, საქართველო მშვიდობას არა მხოლოდ პოლიტიკურ არჩევანად, არამედ ეგზისტენციალურ პრიორიტეტად მიიჩნევს
გადახედვა
-
შალვა პაპუაშვილი: "მე არ ვიცი, გახარიას პარტიას რა გაუხარდა სტრასბურგის გადაწყვეტილებაში" შალვა პაპუაშვილი: "მე არ ვიცი, გახარიას პარტიას რა გაუხარდა სტრასბურგის გადაწყვეტილებაში"
გადახედვა
-
შალვა პაპუაშვილი: ქართული დემოკრატიის სტანდარტი დღეს გაცილებით მაღალი არის ვიდრე ზოგიერთი ევროპული დემოკრატიისა შალვა პაპუაშვილი: ქართული დემოკრატიის სტანდარტი დღეს გაცილებით მაღალი არის ვიდრე ზოგიერთი ევროპული დემოკრატიისა
გადახედვა
-
ყველგან საწამლავი და არსად მოწამლული — შალვა პაპუაშვილი ქიმიური იარაღის გამოყენებაზე ყველგან საწამლავი და არსად მოწამლული — შალვა პაპუაშვილი ქიმიური იარაღის გამოყენებაზე
გადახედვა
კომენტარები