იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მოსამართლეთა ნაწილის მიერ გამოხატვის თავისუფლების სტანდარტი დაირღვა — TI
საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველომ (TI) მოსამართლეთა საჯარო განცხადებები შეისწავლა, რომლის თანახმად, აღმოჩნდა, რომ იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ზოგიერთი ყოფილი თუ მოქმედი წევრის საჯარო ქმედებები, ხშირ შემთხვევაში ეთიკურობის სტანდარტს არღევდა. TI-ს განცხადებით, მოსამართლეებს უფლება აქვთ საკუთარი მოსაზრებები საჯაროდ გამოხატონ, თუმცა არსებობს ეთიკური ნორმები, რომელიც გარკვეულ ჩარჩოებს ადგენს და რომლის დაცვაც ყველა მოსამართლეს ევალება.
"ზოგიერთი მოსამართლე სასამართლო სისტემისადმი კრიტიკულად განწყობილი ადამიანების თუ ჯგუფების მისამართით ხშირად იყენებდა შეურაცხმყოფელ ეპითეტებს, ხშირად ისეთ ფორმებშიც კი, რაც მოსამართლის სტატუსს არ შეესაბამება. ბუნებრივია, რომ მოსამართლის მიერ გამოხატვის თავისუფლების სტანდარტის დარღვევა არ შეიძლება დისციპლინირების საფუძველი გახდეს", — აცხადებს TI.
ორგანიზაციაში მიაჩნიათ, რომ არაეთიკური გამოხატვის ყველა შემთხვევის დისციპლინირებამ შესაძლოა სისტემაში განსხვავებული აზრის წარმოქმნა დათრგუნოს. მათი თქმით, პასუხისმგებლობის დაკისრების საფუძველი უნდა იყოს მხოლოდ ისეთი გამოხატვა, რომელიც "საერთო სასამართლოების შესახებ" ორგანული კანონით პირდაპირ და არაორაზროვნად არის გათვალისწინებული.
"მაგალითად, იყო უკიდურესი შემთხვევებიც, როდესაც მოსამართლე პოლიტიკურ განცხადებებს აკეთებდა და პოლიტიკურ დებატებში მიიღო მონაწილეობა. ასეთი ქმედება კი ცალსახად კანონის დარღვევას წარმოადგენს, პირდაპირ ვნებს სასამართლოს რეპუტაციას და შესაბამისად, დისციპლინურ პასუხისმგებლობას უნდა იწვევდეს", — ნათქვამია განცხადებაში.
არასამთავრობო ორგანიზაციის კვლევამ შემდეგი საკითხები გამოკვეთა:
- მოსამართლის გამოხატვის თავისუფლება დაცულია, მათ შორის, მას უნდა ჰქონდეს შესაძლებლობა მონაწილეობა მიიღოს ისეთ განხილვებში, რომელიც სასამართლოს ეფექტიან ფუნქციონირებას ეხება. ამასთან, მოსამართლემ ამ უფლებით სარგებლობისას არ უნდა შელახოს მართლმსაჯულების ინტერესი, მიუკერძოებლობა და დამოუკიდებლობა;
- იუსტიციის უმაღლესი საბჭო ვალდებულია დაიცვას სასამართლოს ავტორიტეტი და ინდივიდუალური მოსამართლის რეპუტაცია. ამ ფუნქციის შესრულებისას საბჭოს მოსამართლე წევრებზე ვრცელდება ბანგალორის პრინციპები და საქართველოს მოსამართლეთა ეთიკის წესები. სამწუხაროდ, იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მოსამართლე წევრების ნაწილის ქმედებები, ხშირ შემთხვევაში მოსამართლის მაღალ სტატუსს არ შეესაბამებოდა და ეთიკურობის სტანდარტს არღვევდა;
- მოსამართლეს სოციალური მედიით სარგებლობა არ ეკრძალება. თუმცა, სხვა შემთხვევების მსგავსად, მოსამართლემ თავი უნდა შეიკავოს იმგვარი მოსაზრებების გაჟღერებისგან, რაც მართლმსაჯულების ინტერესს დააზიანებს. ქართულ რეალობაში, ინდივიდუალური მოსამართლეების გამოხატვის ფორმა, რიგ შემთხვევებში, არ შეესაბამება ეთიკის აღიარებულ სტანდარტებს, რაც საბოლოოდ მართლმსაჯულებისადმი საზოგადოების ნდობას აზიანებს;
- მნიშვნელოვანია, მოსამართლის პოლიტიკური საქმიანობისაგან დისტანცირება. მოსამართლემ თავი უნდა შეიკავოს იმგვარი განცხადების ან/და პოლიტიკური ხასიათის ნებისმიერი ქმედებისაგან, რამაც შესაძლოა ეჭვქვეშ დააყენოს მისი მიუკერძოებლობა. ამის საპირისპიროდ, მოსამართლე ლევან მურუსიძემ, წინასაარჩევნო პერიოდში მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატთან საჯარო დებატებში მიიღო მონაწილეობა და მიუკერძოებელი და დამოუკიდებელი მოსამართლის შთაბეჭდილება არ დატოვა. დებატების დროს მურუსიძის მიერ გამოთქმული მოსაზრებები, სრულად ემთხვეოდა ხელისუფლების წარმომადგენელთა იმ განცხადებებს, რომლებიც მაჟორიტარობის კანდიდატის დისკრედიტაციას ისახავდა მიზნად. მისი ქმედება გამოხატვის თავისუფლების ფარგლების დარღვევის ერთ-ერთი ყველაზე მწვავე შემთხვევა იყო;
- მოსამართლეთა გავლენიანი ჯგუფის სრული და დაუბალანსებელი ძალაუფლების პირობებში სახიფათო პრეცედენტად უნდა შეფასდეს გავლენიანი მოსამართლეების მიერ კონკრეტული პირების საჯარო პერსონალური კრიტიკა;
- მოსამართლის მიერ გამოხატვის თავისუფლების ფარგლების ნებისმიერი დარღვევა არ შეიძლება დისციპლინირების საფუძველი გახდეს. არაეთიკური გამოხატვის ყველა შემთხვევის დისციპლინირებას შესაძლოა "მსუსხავი ეფექტი" ჰქონდეს სისტემაში განსხვავებული აზრის წარმოქმნაზე ან მისი რეალიზებაზე. პასუხისმგებლობის დაკისრების საფუძველი უნდა იყოს მხოლოდ ისეთი გამოხატვა, რომელიც "საერთო სასამართლოების შესახებ" ორგანული კანონით პირდაპირ და არაორაზროვნად არის გათვალისწინებული;
- მოსამართლეს არ უნდა ჰქონდეს მოლოდინი, რომ გამოხატვის თავისუფლებით ნებისმიერი სარგებლობა მის დისციპლინირებას გამოიწვევს. ქართული მართლმსაჯულების სისტემაში მოსამართლეთა მხრიდან კრიტიკული მოსაზრებების გამოხატვა არ არის წახალისებული. უფრო მეტიც, წარსულში განსხვავებული აზრის გამო სისტემიდან ეტაპობრივად განიდევნენ "მოსამართლეთა ერთობის" წევრები. ზოგიერთი მათგანის მიმართ დისციპლინური წარმოებაც კი დაიწყო;
- სპიკერ-მოსამართლეების საზოგადოებასთან კომუნიკაცია მწირია. არსებული ფორმით აღნიშნული ინსტიტუტი საზოგადოებასთან ეფექტიანი კომუნიკაციის ფუნქციას ვერ ასრულებს.
-
გადახედვამამა ილია: მიეცით ქვეყანას სუნთქვის საშუალება – სამართლიანი და თავისუფალი მომავლის შანსი! მამა ილია: მიეცით ქვეყანას სუნთქვის საშუალება – სამართლიანი და თავისუფალი მომავლის შანსი!
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარეს მხარდაჭერისთვის მადლობას უხდის სალომე ზურაბიშვილი ჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარეს მხარდაჭერისთვის მადლობას უხდის
-
გადახედვაგიორგი გახარია: დარწმუნებული ვარ, ევროპული სახელმწიფოები არც ერთ შემთხვევაში არ აღიარებენ ჩატარებულ არჩევნებს გიორგი გახარია: დარწმუნებული ვარ, ევროპული სახელმწიფოები არც ერთ შემთხვევაში არ აღიარებენ ჩატარებულ არჩევნებს
-
გადახედვაჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარე:საქართველოსთვის წინსვლის ერთადერთი გზა ახალი არჩევნებია ჰელსინკის კომისიის თავმჯდომარე:საქართველოსთვის წინსვლის ერთადერთი გზა ახალი არჩევნებია
-
გადახედვამაგდებურგის საშობაო ბაზარზე თავდასხმის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობა 5-მდე გაიზარდა მაგდებურგის საშობაო ბაზარზე თავდასხმის შედეგად გარდაცვლილთა რაოდენობა 5-მდე გაიზარდა
-
გადახედვაქუთაისში მთავარი ნაძვის ხე პროტესტის ფონზე აინთო ქუთაისში მთავარი ნაძვის ხე პროტესტის ფონზე აინთო
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: კონსტიტუციური წესრიგის ერთადერთი საშუალება ახალი, სამართლიანი არჩევნებია ანა ნაცვლიშვილი: კონსტიტუციური წესრიგის ერთადერთი საშუალება ახალი, სამართლიანი არჩევნებია
-
გადახედვა"მეგრელებს წიწაკის სპრეით ვერ შეგვაშინებთ" — თსუ-ის პირველი კორპუსიდან მეგრელების მარში მიმდინარეობს "მეგრელებს წიწაკის სპრეით ვერ შეგვაშინებთ" — თსუ-ის პირველი კორპუსიდან მეგრელების მარში მიმდინარეობს
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ამ პირობებში არ შეიძლება სხვა პოლიტიკური გამოსავალი იყოს, თუ არა არჩევნების დანიშვნა პრეზიდენტი: ამ პირობებში არ შეიძლება სხვა პოლიტიკური გამოსავალი იყოს, თუ არა არჩევნების დანიშვნა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ხვალ პროევროპულ აქციას შეუერთდება სალომე ზურაბიშვილი ხვალ პროევროპულ აქციას შეუერთდება
-
გადახედვაევროპის მოედნიდან აჭარლების მარში იწყება ევროპის მოედნიდან აჭარლების მარში იწყება
-
გადახედვა"სვანური კოშკი არასდროს იქნება "ბაშნია" — თბილისში სვანების მარში მიმდინარეობს "სვანური კოშკი არასდროს იქნება "ბაშნია" — თბილისში სვანების მარში მიმდინარეობს
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ორბელიანების სასახლეში ოპოზიციასა და არასამთავრობოებს ხვდება სალომე ზურაბიშვილი ორბელიანების სასახლეში ოპოზიციასა და არასამთავრობოებს ხვდება
-
გადახედვაკასპარ ველდკამპი: მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, საერთაშორისო თანამეგობრობის მიერ დასმულ კითხვებს უპასუხოს კასპარ ველდკამპი: მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, საერთაშორისო თანამეგობრობის მიერ დასმულ კითხვებს უპასუხოს
-
გადახედვაThe Guardian: ოლაფ შოლცი მაგდებურგში ჩავიდა The Guardian: ოლაფ შოლცი მაგდებურგში ჩავიდა
-
გადახედვამაგდებურგის საშობაო ბაზრობაზე თავდასხმის შედეგად მსხვერპლთა რიცხვი 5-მდე გაიზარდა – ეჭვმიტანილი დაკავებულია მაგდებურგის საშობაო ბაზრობაზე თავდასხმის შედეგად მსხვერპლთა რიცხვი 5-მდე გაიზარდა – ეჭვმიტანილი დაკავებულია
-
გადახედვაგანათლების და მეცნიერების სამინისტრო: ძირითადი ხარვეზი, რაზეც შესაძლოა კითხვები ჰქონდეს EQAR-ს გამოსწორებულია განათლების და მეცნიერების სამინისტრო: ძირითადი ხარვეზი, რაზეც შესაძლოა კითხვები ჰქონდეს EQAR-ს გამოსწორებულია
-
გადახედვალონდა თოლორაია: ეუთო/ოდირმა თქვა, რომ კანონმდებლობაში არის პრობლემა და რომ არჩევნებში ჩართულმა არცერთმა უწყებამ არ იმუშავა ეფექტიანად ლონდა თოლორაია: ეუთო/ოდირმა თქვა, რომ კანონმდებლობაში არის პრობლემა და რომ არჩევნებში ჩართულმა არცერთმა უწყებამ არ იმუშავა ეფექტიანად
-
გადახედვაარჩევნების თაობაზე საჩივრების განხილვამ ძირი გამოუთხარა სამართლიანი სასამართლო პროცესის პრინციპს – ვახუშტი მენაბდე ეუთო/ოდირის დასკვნას ეხმაურება არჩევნების თაობაზე საჩივრების განხილვამ ძირი გამოუთხარა სამართლიანი სასამართლო პროცესის პრინციპს – ვახუშტი მენაბდე ეუთო/ოდირის დასკვნას ეხმაურება
-
გადახედვალაშა მარგიშვილი: EQAR-ის გადაწყვეტილებას არანაირი გავლენა არ აქვს დიპლომების აღიარებისა და კვალიფიკაციების აღიარების საკითხებთან ლაშა მარგიშვილი: EQAR-ის გადაწყვეტილებას არანაირი გავლენა არ აქვს დიპლომების აღიარებისა და კვალიფიკაციების აღიარების საკითხებთან
-
გადახედვანინო წილოსანი: ეუთო/ოდირის დასკვნა შეიცავს კრიტიკულ და სარეკომენდაციო ასპექტებს, რაზეც აუცილებლად გვექნება შესაბამისი რეაგირება ნინო წილოსანი: ეუთო/ოდირის დასკვნა შეიცავს კრიტიკულ და სარეკომენდაციო ასპექტებს, რაზეც აუცილებლად გვექნება შესაბამისი რეაგირება
კომენტარები