რომან გოცირიძე ლარის კურსის ბოლოდროინდელ გამყარებას ეხმაურება და ამის გამომწვევ მრავალ ფაქტორს შორის რამდენიმეზე ამახვილებს ყურადღებას. ის ფიქრობს, რომ სეზონურობა და არჩევნები ის ორი ფაქტორია, რომელიც ლარის კურსის ცვლილებაზე მოკლევადიან პერიოდში მოქმედებენ.

"ლარი მყარდება მრავალი მიზეზის გამო. ამაზე არაერთხელ გვისაუბრია. ერთ-ერთი მიზეზი სეზონური ფაქტორიცაა. ტრადიციულად, ზაფხულში ლარს გამყარების ტენდენცია აქვს. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ყოველთვის ასე მოხდება. გააჩნია, სხვა ფაქტორები რა ზომით მოახდენენ მასზე ზემოქმედებას.

მოდით, დავაკვირდეთ ლარის კურსზე მოკლევადიან პერიოდში ზემოქმედების ორ ფაქტორს, რომელზეც იშვიათად ან თითქმის არ საუბრობენ — სეზონურობას და არჩევნებს. ერთისა და მეორე ფაქტორის მოქმედების მექანიზმები დღეისათვის უკვე ჩართულია. წელს არჩევნებია. სიღრმისეულ ანალიზს თავი რომ დავანებოთ, მივმართოთ ყველაზე პრიმიტიულ, შემთხვევითი დაკვირვების მეთოდს. როგორც ამინდს აკვირდებიან ხოლმე წლის ამა თუ იმ დღეს, მსგავსად ამისა დავაკვირდეთ ლარსაც. ჩვენდა გასაკვირად, დავინახავთ, რომ ასეთი სახის დაკვირვების შედეგიც კი მრავლისმეტყველი იქნება" — წერს ეროვნული ბანკის ყოფილი პრეზიდენტი.

რომან გოცირიძე წერს, რომ ეროვნული ბანკი ყოველ არჩევნებამდე სავალუტო ინტერვენციებით ლარის კურსის შენარჩუნებას ცდილობს, ხოლო შემდეგ სწრაფი ვარდნის საშუალებას აძლევს. მისის თქმით, ეს არის იმის გამომწვევი ერთ-ერთი მიზეზი, რის გამოც ლარი ზაფხულის დასაწყისში მყარდება, ხოლო შემოდგომის ბოლოს უფასურდება.

"მოდით, ანალიზისთვის ავიღოთ ეს დღე, 2 ივნისი და ვნახოთ რა ხდებოდა ამ დღეს ბოლო ექვსი წლის განმავლობაში და შევადაროთ ასევე იმას, თუ რა ხდებოდა, ვთქვათ, იმავე წლის 2 დეკემბერს. დეკემბრის თვე იმიტომ ავიღეთ, რომ არჩევნების მეორე ტურები შემოდგომის ბოლოს უკვე მორჩენილია და შედეგებიც ცნობილია. ამის ცოდნა იმიტომ გვჭირდება, რომ ეროვნული ბანკი უკვე არაა მონდომებული ამ დროისათვის კბილებით (ძირითადად, ინტერვენციებით) შეინარჩუნოს ლარის კურსი, როგორც ამას ყოველთვის აკეთებდა წინასაარჩევნო პერიოდში და ამით პოლიტიკურ სამსახურს უწევდა ხელისუფლებას.

დავიწყოთ წმინდა მექანიკური შედარება. ერთი დოლარი ტოლი იყო:

  • 2021 წ. 2 ივნისი — 3,22 ლარი; 2 დეკემბერი? ვნახოთ რამდენი იქნება. პროგნოზი: არჩევნების წელია, მის დამთავრებამდე არსად გაიქცევა. მერე, როგორც ყოველთვის;
  • 2020 წ. 2 ივნისი — 3,11 ლარი; 2 დეკემბერი — 3,32 ლ (არჩევნების წელი);
  • 2019 წ. 2 ივნისი — 2,78 ლარი; 2 დეკემბერი — 2,97 ლ;
  • 2018 წ. 2 ივნისი — 2,47 ლარი; 2 დეკემბერი — 2,67 ლ;
  • 2017 წ. 2 ივნისი — 2,41 ლარი; 2 დეკემბერი — 2,71 ლ (არჩევნების წელი);
  • 2016 წ. 2 ივნისი — 2,14 ლარი; 2 დეკემბერი — 2,58 ლ (არჩევნების წელი);

როგორც ვხედავთ, კანონზომიერება აშკარაა. ზაფხულის დასაწყისში ლარი იწყებს გამყარებას, შემოდგომის ბოლოს იწყებს გაუფასურებას. არჩევნების დამთავრებისთანავე ეროვნული ბანკი უშვებს ხელს და აძლევს სწრაფი ვარდნის საშუალებას. კურსთა შორის სხვაობა შესადარის საწყის და საბოლოო თვეებს შორის არის 20-30-40 თეთრი. მის სიდიდეს საარჩევნო წელიც განსაზღვრავს" — წერს რომან გოცირიძე.

ეროვნული ბანკის ყოფილი პრეზიდენტის თქმით, კიდევ ერთი ტენდენციის შესახებ, რაც ამ, საანალიზო პერიოდში იკვეთება და რისი გადამოწმებაც ადვილია არის ის, რომ როდესაც ლარი სეზონურ გამყარებას იწყებს, ეროვნული ბანკი ვარდება ილუზიებში და იწყებს დოლარების შესყიდვას რეზერვების შესავსებად. ამას გოცირიძე შეცდომად მიიჩნევს, რადგან მისი თქმით, ამ დროს ეროვნული ბანკი აპანიკებს ბაზარს და ირთვება გაუფასურების მექანიზმი.

რომან გოცირიძე ამბობს, რომ მნიშვნელოვანია მოსახლეობამ იცოდეს იმის შესახებ, თუ რა ფაქტორები ახდენენ გავლენას ლარის კურსის ცვლილებაზე. მისი თქმით, ეროვნული ბანკისა და მთავრობის მიერ არასდროს ყოფილა მცდელობაც კი, სტატისტიკურ მონაცემებზე დაყრდნობით აეხსნათ საზოგადოებისათვის, თუ რა მოსდის ლარს. როგორც გოცირიძე წერს, ესეც ლარის გაუფასურების მრავალ ფაქტორთაგან ერთ-ერთია.

შეგახსენებთ, რომ ლარი დოლართან მიმართებით ბოლო 7 თვის განმავლობაში ყველაზე მეტად გამყარებულია. დღევანდელი კურსის მიხედვით, ერთი დოლარის ღირებულება 3,22 ლარს უტოლდება, რაც ნიშნავს იმას, რომ ბოლო ერთი თვის ჭრილში ლარი 22 თეთრით არის გამყარებული.