საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატამ საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორიის მკვლევრის, ირაკლი ხვადაგიანის საკასაციო საჩივარი საქართველოს ეროვნული არქივის წინააღმდეგ წარმოებაში არ მიიღო.

სოვლაბის განცხადებით, ხვადაგიანის დავა არქივთან 2017 წლის დეკემბრიდან დაიწყო, როდესაც მკვლევარმა თბილისის არქივიდან იმ დოკუმენტების ასლები მოსთხოვა, რომლებიც ძირითადად 1940-იან და 1951 წელს თბილისიდან საბჭოთა რეჟიმის მიერ მასობრივად დეპორტირებული მოქალაქეების ნაწილის მონაცემებს წარმოადგენდა, ვინც გულაგს ცოცხლები გადაურჩნენ და გადასახლებიდან დაბრუნების შემდეგ 1995 წლიდან თბილისში საცხოვრებელი სივრცის გამოყოფას ითხოვდნენ.

ორგანიზაციის თქმით, არქივმა მოთხოვნილი დოკუმენტების ასლები, რომელიც დაახლოებით 400 ლარის საფასურის იყო, გასცა დაშტრიხული ფორმით, სადაც მსხვერპლთა სახელი და გვარის გარდა თითქმის ყველა მნიშვნელოვანი მონაცემი წაშლილი იყო, მათ შორის, დეპორტირებულთა მისამართებიც გადასახლების მომენტში, საქართველოს ეროვნული საარქივო ფონდისა და ეროვნული არქივიც შესახებ კანონის მუხლის მითითებით, რომლითაც დღემდე იკრძალება პერსონალური ინფორმაციის გაცემა მესამე პირზე, დოკუმენტის შექმნის მომენტიდან 75 წლის ვადის გასვლამდე.

საკასაციო სასამართლომ იმსჯელა და დაადგინა, რომ საჩივარი არ იყო მნიშვნელოვანი სფეროში ახალი პრაქტიკის შექმნის კუთხით, ვერ მოიტანდა არსებული პრაქტიკისგან განსხვავებულ შედეგს, არ მოიცავდა ფუნდამენტური უფლებების დარღვევის შემთხვევას და სამართლის განვითარების პრაქტიკის ჩამოყალიბებისათვის უმნიშვნელო იყო.

"ჩვენდა სამწუხაროდ, საკასაციო პალატამ, არ გაამართლა მცირე თეორიული მოლოდინები, რომ იგი კანონის ბუკვალურად წაკითხვის მიღმა, ფართოდ შეხედავდა დავის საგანს, მხედველობაში მიიღებდა საარქივო კანონმდებლობის სფეროში არსებულ შეუსაბამობებს სხვადასხვა მარეგულირებელ დოკუმენტებს შორის და ასევე გაითვალისწინებდა, რომ დავა ეხება ისტორიული კონტექსტის ამსახველ წყაროებს - საბჭოთა ტოტალიტარული რეჟიმის დანაშაულებებს, რომლის ამსახველი დოკუმენტაციის ხელმისაწვდომობაზე, სრულიად განსხვავებული და პოზიტიური პრაქტიკა არსებობს ევროპის და დასავლეთის კანონმდებლობაში", — აცხადებენ ორგანიზაციაში.

აღსანიშნავია, რომ თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულმა კოლეგიამ ეროვნული არქივის მოქმედება კანონიერად სცნო 2018 წლის 28 ივნისის გადაწყვეტილებით, 2018 წლის 24 დეკემბერს სააპელაციო სასამართლომ, ასევე, არ დააკმაყოფილა სააპელაციო საჩივარი.

ორგანიზაციის თქმით, ასევე საგანგაშოა, რომ საკასაციო პალატამ ხაზგასმით დაადასტურა პირველ და მეორე ინსტანციები სასამართლოების მტკიცება, რომ მკვლევარია ვალდებული არქივს წარუდგინოს საბჭოთა ტოტალიტარიზმის მსხვერპლთა გარდაცვალებიდან 30 წლის გასვლის დამადასტურებელი სრულფასოვანი სამართლებრივი ძალის მქონე დოკუმენტები და ასევე უნდა დაამტკიცოს ამ პერსონალური მონაცემების გასაჯაროებისთვის აღმატებული საჯარო ტუ საზოგადოებრივი ინტერესის არსებობა. ორგანიზაცია აცხადებს, რომ ეს არსობრივად მიუღებელი, უკიდურესად არასამართლიანი და ცინიკური მოთხოვნაა, როდესაც დავა შეეხება ტოტალიტარიზმის მსხვერპლთა შესახებ ინფორმაციის ხელმისაწვდომობას და საბჭოთა რეჟიმის მიერ კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილ მასობრივ დანაშაულებების ამსახველ წყაროებს. მათივე თქმით, სახელმწიფოს და არქივს პირის გარდაცვალების შესახებ ინფორმაცია თავად მოეპოვება.