ფიზიკური ძალადობა, დაშინებები, ამომრჩეველთა შესაძლო მოსყიდვა — ეს ის ძირითადია ჩამონათვალია დარღვევებისა, რომელიც NDI-ს წინასაარჩევნო ბიულეტენში მოხვდა. NDI-ს თანახმად, ქართული ოცნების შემოსავლები და დანახარჯები ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის, ევროპული საქართველოს, ლელოს, სტრატეგია აღმაშენებლისა და პატრიოტთა ალიანსის შემოსავლებსა და დანახარჯებს იმავე პერიოდში მნიშვნელოვნად აჭარბებს.

ასევე, სხვადასხვა ჩართული მხარე NDI-ისთან საუბრისას ფიზიკური ძალადობის, დაშინებისა და ამომრჩეველთა ხმების მოსყიდვის სავარაუდო შემთხვევებზე მუდმივად ამახვილებს ყურადღებას. NDI-ში განმარტავენ, რომ რამდენიმე საჩივარს დეტალური დოკუმენტაცია ახლავს თან, თუმცა უმეტესობა დამოუკიდებელი გადამოწმებისთვის საკმარისად დასაბუთებული არ არის.

წინასაარჩევნო ბიულეტენში ვკითხულობთ, რომ სხვადასხვა ჩართული მხარე და მედია პარტიის წევრებზე, აქტივისტებზე, მხარდამჭერებსა და ჟურნალისტებზე თავდასხმების შესახებ, მათ შორის საარჩევნო კამპანიისა და საარჩევნო კომისიის საქმიანობის შეფერხების შესახებ საუბრობს. რამდენიმე საქმეზე სავარაუდო დამრღვევები დაკავებულები არიან ან მიმდინარეობს გამოძიება. თუმცა, ზოგიერთი მხარე აცხადებს, რომ ხშირად მსხვერპლი ანგარიშსწორების შიშისა და სასამართლოს დამოუკიდებლობისადმი უნდობლობის გამო — რომელიც განპირობებულია წარსულში სასამართლოს მიერ დაწესებული არასათანადო სანქციებითა და დაგვიანებული რეაგირებით — სამართლებრივი დაცვის საშუალებების გამოყენებისგან თავს იკავებს.

8 ოქტომბრის მდგომარეობით, ცენტრალური საარჩევნო კომისია (ცესკო) 49 პოლიტიკური პარტიისა და 2 საარჩევნო ბლოკის პარტიულ სიებს ამოწმებს. ანგარიშში წერია, რომ მაჟორიტარობის კანდიდატების ჯამური მონაცემების ანალიზი, ჯერჯერობით, ხელმისაწვდომი არ არის.

3 სექტემბერს პარლამენტმა სისხლის სამართლისა და საარჩევნო კოდექსებში ცვლილება შეიტანა და ამომრჩევლებზე ზეწოლის ან მათი იძულების ფაქტებზე სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგეbლობა დააწესა. NDI-ში ამ ნაბიჯს პოზიტიურად აფასებენ, თუმცა NDI-სთან საუბარში სხვადასხვა მხარეებმა აღნიშნეს, რომ მთავარი გამოცდა ამ წესების მიუკერძოებელი აღსრულება იქნება.

ორგანიზაციაში შეფასებით, მიუხედავად იმისა, რომ საარჩევნო კანონმდებლობაში ცვლილებები საკმაოდ გვიან შევიდა, ამ ეტაპისთვის ცენტრალური საარჩევნო კომისია არჩევნებისთვის ეფექტიანად და ვადების დაცვით ემზადება.

"მეტი ჩართულობისა და გამჭვირვალობის უზრუნველსაყოფად ცესკომ თანმიმდევრული ნაბიჯები გადადგა", — აცხადებენ NDI-ში.

7 ოქტომბრის მონაცემებით, ცესკომ 72 ადგილობრივი სადამკვირვებლო ჯგუფი დაარეგისტრირა. ჩართული მხარეები სადამკვირვებლო სივრცის ასეთ მრავალფეროვნებას პოზიტიურად აფასებენ, თუმცა ბევრი საუბრობს იმაზე, რომ ზოგიერთი სადამკვირვებლო ჯგუფი, რომელიც მიუკერძოებელი უნდა იყოს, სხვადასხვა პარტიასთან არის დაკავშირებული, ან საარჩევნო ადმინისტრაციის მუშაობის ხელის შეშლას ცდილობს. მათ წუხილი გამოთქვეს, რომ ამ ჯგუფებმა, შესაძლოა, მიუკერძოებელი ჯგუფების საქმიანობის მიმართ ნდობა შეარყიონ.

დამატებით, სამოქალაქო საზოგადოება და ოპოზიციური პარტიები კვლავ კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებენ მთავრობის მზაობას, აღასრულოს რეგულაციები, რომელიც ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებას, ამომრჩევლების დაშინებასა და მოსყიდვას ეხება. სავარაუდო დარღვევები ძირითადად შემდეგი ტიპის შემთხვევებს მოიცავს:

საჯარო მოხელეების მიერ მმართველი პარტიის კანდიდატების სასარგებლოდ კამპანიაში მონაწილეობა, საჯარო სექტორში დასაქმებულებზე ან სოციალური დახმარების მიმღებ ადამიანებზე ზეწოლა, რომ მხარი დაუჭირონ მმართველ პარტიას, ან სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დაფინანსებული დახმარების იმგვარად გაცემა, რომელიც, შესაძლოა, კამპანიის აქტივობად იქნას აღქმული. ქართული ოცნება უარყოფს და დაუსაბუთებელს უწოდებს მსგავს ბრალდებებს, ზოგ შემთხვევაში კი აცხადებს, რომ Covid-19 პანდემიის პირობებში ეკონომიკური სირთულეების დაძლევისთვის პირდაპირი დახმარების გაცემა აუცილებელია.

ბიულეტენი ეყრდნობა 8 საერთაშორისო ექსპერტისგან შემდგარი გუნდის ანალიზს, რომლებიც საქართველოში მყოფი თანაშემწეების დახმარებით, საარჩევნო ადმინისტრაციის მუშაობას, წინასაარჩევნო კამპანიებს, პოლიტიკაში გენდერულ თანასწორობას და ნაკლებად წარმოდგენილი ჯგუფების ჩართულობას, მედიას და დეზინფორმაციას და საარჩევნო პროცესებზე კოვიდ-19-ის გავლენას ადევნებენ თვალს.

31 ოქტომბერს საქართველოს მოქალაქეები ახალ პარლამენტს აირჩევენ, რომელიც პროპორციული სისტემით არჩეული 120 და მაჟორიტარული სისტემით არჩეული 30 პარლამენტის წევრისაგან შედგება.