რასიზმის ასარიდებლად ოქსფორდის მუზეუმმა "დაჩიავებული თავები" გამოფენიდან აიღო
ფოტო: Pitt Rivers Museum
ოქსფორდის პიტ-რივერსის მუზეუმში რამდენიმე ცანცა — ე.წ. "დაჩიავებული თავები" — 80 წლის შემდეგ გამოფენიდან აიღეს. მართალია, ცანცები დამთვალიერებლებში ძალიან პოპულარული არტეფაქტები იყო, მაგრამ როდესაც 22 სექტემბერს მუზეუმი გაიხსნება, გაურკვეველი ვადით ისინი საჯაროდ ხილვისთვის ხელმისაწვდომი აღარ იქნება.
ცანცები ეკვადორისა და სამხრეთ ამერიკის ადგილობრივი მცხოვრებლების, შუარებისა და აჩუარების, შექმნილი იყო. შუარები და აჩუარები დახოცილი მტერი კაცების თავებს იღებდნენ და ინახავდნენ, რათა დაცემულ მოწინააღმდეგეთა სულებში არსებული ძალები მოეპოვებინათ.
1884 წლიდან 1936 წლამდე მუზეუმმა 12 ცანცა მოიპოვა. მათგან შვიდი ადამიანისაა (რომელთაგან მხოლოდ სამია მიჩნეული ავთენტურად, დანარჩენებზე კი ვარაუდობენ, რომ ისინი მორგიდან აღებული სხეულებისგან დამზადებული ყალბი ცანცებია), დანარჩენები კი — ზარმაცებისა და მაიმუნების.
ფოტო: Pitt Rivers Museum
მუზეუმის მთელ კატალოგს ეთიკური კვლევა ჩაუტარდა, რის შედეგადაც თავები გამოფენიდან მოხსნეს. მუზეუმის აუდიტორიის კვლევის მიხედვით, მნახველებისთვის თავები ხშირად სხვა კულტურების "ველურობისა" და "პრიმიტიულობის" მაჩვენებელი იყო, რაც სერიოზულ რასისტულ სტერეოტიპებს აძლიერებდა.
პრესრელიზში მუზეუმმა თავისი გადაწყვეტილება შემდეგნაირად ახსნა:
"მართალია, ზოგიერთი მნახველისთვის ისინი პოპულარული იყო, მაგრამ უმრავლესობას მუზეუმის მიერ ადამიანთა ნარჩენების ჩვენება რჩებოდა იმის დამოწმებად, რომ სხვა კულტურები 'ველური', 'პრიმიტიული' და 'შემზარავია', რის გამოც [ცანცების] გამოფენა არ შეესაბამებოდა მუზეუმის იმ ძირეულ ღირებულებას, რომ მნახველებს მისცემოდათ იმის საშუალება, უფრო ღრმად გაეაზრებინათ კაცობრიობის არსებობისა და შემეცნების გზები. ამის ნაცვლად ამან რასისტული სტერეოტიპები გააძლიერა".
არტეფაქტების მოშორებამდე შუარის წარმომადგენლებს გაესაუბრნენ და ჰკითხეს, თუ როგორ სურდათ მათ საკუთარი კულტურის მუზეუმში წარმოჩენა. შუარის ადგილობრივმა ლიდერებმა, მიგელ პუვაინჩირმა და ფელიპე ცენკუშმა, თქვეს: "არ გვინდა, ჩვენზე ისე იფიქრონ, თითქოს მუზეუმში გამოფენილი, წიგნში აღწერილი ან ფილმში გადაღებული მკვდარი ხალხი ვართ... ჩვენმა წინაპრებმა ეს წმინდა ობიექტები ისე გადმოგვცეს, რომ შესაძლო შედეგები ბოლომდე არ გაუაზრებიათ".
მუზეუმში მანამდე გამოფენილი ცანცების დაბრუნების თხოვნა არ შესულა. პიტ-რივერსის მუზეუმში ცანცების გამოფენიდან მოშორება ინსტიტუციის დეკოლონიზაციის პროცესის ნაწილია. მუზეუმის გახსნამდე გამოფენიდან ადამიანთა სხვა ნარჩენებიც მოაშორეს.
-
მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს მეცნიერებმა ფარადეის 166-წლიანი საიდუმლო ამოხსნეს
გადახედვა
-
"ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა "ოცნების" ხელისუფლებამ 2026 წლის 5 და 6 იანვარი უქმე დღეებად გამოაცხადა
გადახედვა
-
ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს ისტორიაში პირველად, კოსმოსში წელს ქვემოთ პარალიზებული ადამიანი გაუშვეს
გადახედვა
-
"მაგთიკომი": "მოვუწოდებთ "ენერგო-პრო ჯორჯიას", ნუ დატოვებს მოსახლეობას ინტერნეტისა და ტელევიზიის გარეშე" "მაგთიკომი": "მოვუწოდებთ "ენერგო-პრო ჯორჯიას", ნუ დატოვებს მოსახლეობას ინტერნეტისა და ტელევიზიის გარეშე"
გადახედვა
-
DRI: "დაკავებამდე რამდენიმე საათით ადრე თამარ მეარაყიშვილმა Facebook-ზე საჯაროდ მიმართა თვითაღიარებულ პრეზიდენტ ალან გაგლოევს" DRI: "დაკავებამდე რამდენიმე საათით ადრე თამარ მეარაყიშვილმა Facebook-ზე საჯაროდ მიმართა თვითაღიარებულ პრეზიდენტ ალან გაგლოევს"
გადახედვა
-
კროსვორდი: ხარ თუ არა ახალი წლის ექსპერტი? კროსვორდი: ხარ თუ არა ახალი წლის ექსპერტი?
-
1990-იანი წლების შემდეგ პირველად, რუსული მარცვლეული აზერბაიჯანის გავლით სომხეთში რკინიგზით გაიგზავნა 1990-იანი წლების შემდეგ პირველად, რუსული მარცვლეული აზერბაიჯანის გავლით სომხეთში რკინიგზით გაიგზავნა
გადახედვა
-
დოდონატი — ჯადოსნური წრე, რომელიც არასოდეს ჩერდება დოდონატი — ჯადოსნური წრე, რომელიც არასოდეს ჩერდება
-
400 ახალი საბაზო სადგური — სელფის მასშტაბური განახლება 400 ახალი საბაზო სადგური — სელფის მასშტაბური განახლება
-
კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება კახა კალაძე: პროექტის განხორციელებას ვფიქრობთ აღმაშენებლის ხეივნის შუა ნაწილში, სადაც ტრამვაისთან ერთად სხვა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი გადაადგილდება
გადახედვა
-
2022 წელს გრიგოლ ლილუაშვილმა "მთავარს" და "ფორმულას" ე.წ ქოლცენტრების საქმეზე "ცილისწამებისთვის" სამართლებრივი დავა მოუგო 2022 წელს გრიგოლ ლილუაშვილმა "მთავარს" და "ფორმულას" ე.წ ქოლცენტრების საქმეზე "ცილისწამებისთვის" სამართლებრივი დავა მოუგო
გადახედვა
-
ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან? ქვიზი: რომელი პერსონაჟი ხარ Stranger Things-ის ბოლო სეზონიდან?
-
TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს TI "ქართული ოცნების" მიერ რუსეთისკენ გადადგმულ 41 ნაბიჯს ასახელებს
გადახედვა
- ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი? ტრამვაის ხაზი, საბაგირო გზა, რუსთაველის გამზირის რეაბილიტაცია — რა პროექტებს მოიცავს 2026 წლის თბილისის ბიუჯეტი?
-
თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა თბილისის 2026 წლის ბიუჯეტი, რომელიც 2.2 მლნ-მდე ლარს შეადგენს, დამტკიცდა
გადახედვა
-
კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა კახა კალაძე: მიწისზედა მეტროს პროექტი დროებით შევაჩერეთ, რადგან ამ ეტაპზე უფრო პრიორიტეტული "ახმეტელის თეატრისა" და "ვარკეთილის" მეტროსადგურების ხაზების დაგრძელებაა
გადახედვა
-
სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს სახალხო დამცველი ზვიად ცეცხლაძის, ვეფხია კასრაძის და ვასილ კაძელაშვილის საქმეზე სასამართლოს მეგობრის მოსაზრებით მიმართავს
გადახედვა
-
ჩინელი მომღერლის კონცერტზე გამოჩნდნენ რობოტები, რომლებიც ჩვენზე უკეთ ცეკვავენ — იხილეთ ვიდეო ჩინელი მომღერლის კონცერტზე გამოჩნდნენ რობოტები, რომლებიც ჩვენზე უკეთ ცეკვავენ — იხილეთ ვიდეო
გადახედვა
-
შეხვდით ახალ წელს კოხტა ბაკურიანში ქართველ მუსიკოსებთან ერთად — ღონისძიების მხარდამჭერია SOLO და Visa შეხვდით ახალ წელს კოხტა ბაკურიანში ქართველ მუსიკოსებთან ერთად — ღონისძიების მხარდამჭერია SOLO და Visa
-
სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს სუს-ში აცხადებენ, რომ თამარ მეარაყიშვილის უკანონოდ დაკავება ცხინვალიდან ცხელი ხაზით დაადასტურეს
გადახედვა
-
ახსარ ჯიოევი იმედოვნებს, რომ უახლოეს მომავალში საქართველო ოკუპირებულ ტერიტორიებთან "კონსტრუქციული ურთიერთობებს დაამყარებს". ახსარ ჯიოევი იმედოვნებს, რომ უახლოეს მომავალში საქართველო ოკუპირებულ ტერიტორიებთან "კონსტრუქციული ურთიერთობებს დაამყარებს".
გადახედვა
კომენტარები