ნიდერლანდების სამეფო კარეტა რასისტული ნახატის გამო შეიძლება მუზეუმში გადაიტანონ
დახვეწილი მოოქრული კარეტა, რომელსაც ნიდერლანდური სამეფო ოჯახი იყენებს, შეიძლება "პენსიაზე გაუშვან" მას შემდეგ, რაც უკვე წლებია, მის გვერდითა პანელებზე არსებული რასისტული, კოლონიალური ნახატების გამო დავა მიმდინარეობს.
დავის მთავარი საგანია ნიკოლას ვან დერ ვაის 1898 წლის ტრიპტიქი კოლონიათა თაყვანისცემა (Homage of the Colonies). ტრიპრიქზე გამოსახულია ნახევრადშიშველი შავკანიანი და სამხრეთაზიელი ადამიანები, რომლებიც "ტახტზე დაბრძანებული თეთრკანიანი ქალის წინაშე ქედს იხრიან, ძირს განერთხმებიან და მას ძღვენს სთავაზობენ". კრიტიკების თქმით, ეს ფიგურები — სავარაუდოდ, დამონებული ხალხი — სამეფო ავტორიტეტისადმი მორჩილებად არიან წარმოდგენილნი.
სამეფო კარეტა, რომელსაც "ოქროს ეტლს" ეძახიან და რომელიც 2015 წლიდან რესტავრირდებოდა, მომავალი წლის ივნისში ამსტერდამის მუზეუმში უნდა გამოიფინოს. ნიდერლანდური მედიის ცნობით, მეფე ვილემ-ალექსანდერი ნოემბერში გამოფენის დასრულების შემდეგ კარეტის ბედს საბოლოოდ გადაწყვეტს.
ეტლის პოტენციური "პენსიაზე გაშვების" ამბავი ე.წ. ბიუჯეტის დღის წინ გავრცელდა — ყოველწლიური ღონისძიების, რომელიც სექტემბრის მესამე სამშაბათს ტარდება და ნიდერლანდების საპარლამენტო წლის დასაწყისს აღნიშნავს. ჩვეულებრივ, "ოქროს ეტლი" ამ დღესასწაულზე საკვანძო როლს ასრულებს და ნიდერლანდების მონარქს ჰააგის რაინდების დარბაზში მიუძღვება, სადაც ის შემდეგ ოფიციალური სიტყვით გამოდის (სანამ "ოქროს ეტლი" რესტავრირდებოდა, მისი ადგილი სხვა სამეფო კარეტამ, ე.წ. "მინის ეტლმა", დაიკავა). მაგრამ ამ წლის ბიუჯეტის დღე, იგივე Prinsjesdag, ჩუმად ჩაივლის: COVID-19-ის გავრცელების პრევენციის მიზნით ნიდერლანდების მთავრობამ გააუქმა კარეტის პროცესია და აკრძალა მაყურებელთა დასწრება.
ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში რასიზმისა და სისტემური უსამართლობის საწინააღმდეგო პროტესტები კონტროვერსიული მონუმენტებისა და არტეფაქტების მოშორებას ან რეკონტექსტუალიზაციას ითხოვს მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. ონლაინ პეტიციას, რომელიც "ოქროს ეტლის" მუზეუმში გადატანას ითხოვს, უკვე თითქმის 8000 ხელმოწერა აქვს.
კარეტისადმი კრიტიკა 2015 წლის პროტესტების სერიის დროს დაიწყო, თუმცა ტრიპტიქის მიმართ დაწყებული საჯარო დავა ჯერ კიდევ 2011 წლიდან არსებობს, როდესაც სურინამში დაბადებულმა ბერილ ბიკმანმა და რამდენიმე სხვა ნიდერლანდელმა პოლიტიკოსმა ოპ-ედში განაცხადა, რომ ტრიპტიქი ეტლს უნდა მოაშორონ და მუზეუმში გადაიტანონ.
კარეტა ამსტერდამის ხალხმა დედოფალ ვილჰელმინას მისი კორონაციის პატივსაცემად 1898 წელს აჩუქა. ეტლი ადგილობრივმა ხელოსნებმა — "მდიდართა და ღარიბთა" შემოწირულობების დაფინანსებით — შექმნეს ტექის ხისგან და ის ოქროთი მოავარაყეს.
ივნისში პრემიერ-მინისტრმა მარკ რიუტემ აღიარა, რომ კარეტა "ემოციებს აღძრავს", მაგრამ აღნიშნა, რომ "ეს ჩვენი ისტორიის ნაწილია". სამეფო ოჯახმა მანამდე განაცხადა, რომ თვითონ ტრიპტიქს კარეტას არ მოაშორებენ.
ივლისში პრესღონისძიების დროს მეფემ რეპორტიორებს უთხრა, რომ ის Black Lives Matter-ის პროტესტებით გამოწვეულ "დისკუსიას თვალს ადევნებდა".
"მანამ, სანამ ნიდერლანდებში პირდაპირი და არაპირდაპირი დისკრიმინაცია არსებობს, ჩვენ ამას უნდა ვებრძოლოთ, როგორც საზოგადოებამ", — თქვა მან.
ნიდერლანდების მთავრობის ეს განცხადება იმ პერიოდს დაემთხვა, როცა ქვეყანაში მისი კოლონიალური ისტორიის გააზრება მიმდინარეობს. ლეიდენის უნივერსიტეტის აფრიკის კვლევების ცენტრის მიხედვით, ნიდერლანდელმა ოფიციალურმა პირებმა მე-17 და მე-19 საუკუნეებს შორის შუალედში 600 000 აფრიკელი დაიმონეს და გაყიდეს. ნიდერლანდურმა რესპუბლიკამ თავისი ძლიერება დიდწილად სწორედ კოლონიური ექსპლუატაციისა და მონებით ვაჭრობის დამსახურებით მოიპოვა.
წინა წლის შემოდგომაზე ამსტერდამის მუზეუმმა განაცხადა, რომ ის მე-17 საუკუნის "ნიდერლანდების ოქროს ხანად" შერაცხვას შეწყვეტდა. ამ ცვლილების ასასახად კულტურულმა ინსტიტუციამ განსაზღვრული ზომები მიიღო, მათ შორის "ოქროს ხანის ნიდერლანდელების" გამოფენას სახელი შეუცვალა და "მე-17 საუკუნის ჯგუფური პორტრეტები" უწოდა.
"დასავლურ ოქროს ხანას დასავლურ ისტორიოგრაფიაში მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია და ის მჭიდროდ ებმის ეროვნულ სიამაყეს, მაგრამ ამ ტერმინთან ისეთი პოზიტიური ასოციაციები, როგორებიცაა კეთილდღეობა, მშვიდობა, სიმდიდრე და უმანკოება, ამ პერიოდის ისტორიულ რეალობას სრულად არ ასახავს. ეს ტერმინი უგულებელყოფს მე-17 საუკუნის ბევრ უარყოფით მხარეს, როგორებიცაა სიღარიბე, ომი, დაძალებით მუშაობა და ადამიანთა ტრეფიკინგი", — განაცხადა მე-17 საუკუნის კურატორმა ტომ ვან დერ მოლენმა.
-
გადახედვაახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება ახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება
-
გადახედვატაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს ტაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს
-
გადახედვარატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები რატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები
-
გადახედვაოცნება ოფშორებთან დაკავშირებულ კანონს ივანიშვილს არგებს, იზრდება კრიმინალური და რუსული კაპიტალის შემოდინების რისკიც — TI ოცნება ოფშორებთან დაკავშირებულ კანონს ივანიშვილს არგებს, იზრდება კრიმინალური და რუსული კაპიტალის შემოდინების რისკიც — TI
-
გადახედვაპარლამენტში გომელაურის მოსმენისას ხმაური იყო — პაპუაშვილმა სალომე სამადაშვილს დარბაზი დაატოვებინა პარლამენტში გომელაურის მოსმენისას ხმაური იყო — პაპუაშვილმა სალომე სამადაშვილს დარბაზი დაატოვებინა
-
გადახედვამოუსმინეთ: ტეილორ სვიფტმა ახალი "ორმაგი" ალბომი გამოუშვა 31 სიმღერით მოუსმინეთ: ტეილორ სვიფტმა ახალი "ორმაგი" ალბომი გამოუშვა 31 სიმღერით
-
გადახედვაევროკავშირს კი არა, ყველანაირ დასავლეთს დაგვავიწყებენ, არც ვიზალიბერალიზაცია შეგვრჩება — რას ამბობს ოპოზიცია ოფშორების კანონზე ევროკავშირს კი არა, ყველანაირ დასავლეთს დაგვავიწყებენ, არც ვიზალიბერალიზაცია შეგვრჩება — რას ამბობს ოპოზიცია ოფშორების კანონზე
-
გადახედვაპარლამენტმა ე.წ. ოფშორების შესახებ კანონი დაამტკიცა პარლამენტმა ე.წ. ოფშორების შესახებ კანონი დაამტკიცა
-
გადახედვაDRI-ის შეფასებით, რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციაზე, ყველა დაკავებულზე ფიზიკურად იძალადეს DRI-ის შეფასებით, რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციაზე, ყველა დაკავებულზე ფიზიკურად იძალადეს
-
გადახედვაOldboy-ის მიხედვით ინგლისურენოვან სერიალს გადაიღებენ Oldboy-ის მიხედვით ინგლისურენოვან სერიალს გადაიღებენ
-
გადახედვა"გერმანიის ელჩმა კანცლერის ციტირება სწორად მოახდინა, ბუნდესტაგის აბსოლუტური უმრავლესობა მკაცრად ეწინააღმდეგება აგენტების კანონს — როთი "გერმანიის ელჩმა კანცლერის ციტირება სწორად მოახდინა, ბუნდესტაგის აბსოლუტური უმრავლესობა მკაცრად ეწინააღმდეგება აგენტების კანონს — როთი
-
გადახედვაპროკურატურის თანამშრომლის სახელის გამოყენებით, თანხის გამოძალვის ფაქტზე, ორ პირს პატიმრობა მიესაჯა პროკურატურის თანამშრომლის სახელის გამოყენებით, თანხის გამოძალვის ფაქტზე, ორ პირს პატიმრობა მიესაჯა
-
გადახედვაპარლამენტთან ახალგაზრდები აქციას მართავენ — რუსთაველი გადაკეტილია პარლამენტთან ახალგაზრდები აქციას მართავენ — რუსთაველი გადაკეტილია
-
გადახედვააზერბაიჯანში, "ამორალური კონტენტის" გამო, 60-მდე ტიკტოკერი დასაჯეს აზერბაიჯანში, "ამორალური კონტენტის" გამო, 60-მდე ტიკტოკერი დასაჯეს
-
გადახედვააქციის დროს დაკავებული ირაკლი კუპრაძე და გელა ხასაია გაათავისუფლეს აქციის დროს დაკავებული ირაკლი კუპრაძე და გელა ხასაია გაათავისუფლეს
-
გადახედვადეგნანი: ვფიქრობ, კანონის შემობრუნების მიზეზი ისაა, რომ ოცნებამ არჩევნებზე საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიების მუშაობა არ დაუშვას დეგნანი: ვფიქრობ, კანონის შემობრუნების მიზეზი ისაა, რომ ოცნებამ არჩევნებზე საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიების მუშაობა არ დაუშვას
-
გადახედვასაგარეოში უარყოფენ, რომ საქართველოს ელჩი გერმანიაში ბუნდესტაგში დაიბარეს — რა ვიცით საგარეოში უარყოფენ, რომ საქართველოს ელჩი გერმანიაში ბუნდესტაგში დაიბარეს — რა ვიცით
-
გადახედვაროგორი იყო უძველესი ადამიანების ევოლუცია — კვლევა როგორი იყო უძველესი ადამიანების ევოლუცია — კვლევა
-
გადახედვარაზე საუბრობს პრეზიდენტი ევროპულ მედიასთან — ზურაბიშვილის ინტერვიუები სამ ტელეარხთან რაზე საუბრობს პრეზიდენტი ევროპულ მედიასთან — ზურაბიშვილის ინტერვიუები სამ ტელეარხთან
-
გადახედვაჩახუტება ტკივილს, შფოთვასა და დეპრესიას მართლაც ამსუბუქებს — კვლევა ჩახუტება ტკივილს, შფოთვასა და დეპრესიას მართლაც ამსუბუქებს — კვლევა
-
გადახედვასაერთაშორისო გამჭვირვალობის სათავო ოფისი მოუწოდებს მთავრობას, გამოითხოვოს კანონპროექტი საერთაშორისო გამჭვირვალობის სათავო ოფისი მოუწოდებს მთავრობას, გამოითხოვოს კანონპროექტი
კომენტარები