კანადაში ხალხი კანადაზე უფრო ძველი ხის გადარჩენისთვის იბრძვის
კანადის ქალაქ ტორონტოში ხალხი საუკუნეების სიძველის დიდებული მუხის გადარჩენას ცდილობს, თუმცა კორონავირუსის პანდემიის გამო ეს ბრძოლა უფრო გართულდა.
24 მეტრის სიმაღლის ჩრდილოური წითელი მუხა ამ მიწებზე ერთ-ერთი ყველაზე ხანდაზმული ხეა, დაახლოებით 300 წლის — ჯერ კიდევ იმდროინდელი, როდესაც ონტარიოს ტბის ახლომდებარე ნაპირებზე ფრანგმა მოგზაურებმა სავაჭრო პუნქტი დააარსეს.
ხე ამჟამად ნორთ-იორკის საცხოვრებელი რაიონის ცენტრალური ქუჩის ერთი ჩვეულებრივი ბუნგალოს უკანა ეზოშია.
ხის უზარმაზარი ტანის გარშემოწერილობა ხუთ მეტრს აღწევს და ის 1960-იანი წლების სახლის უკანა ნაწილს ებჯინება.
ზაფხულში მისი გრძელი, ფოთლოვანი ტოტები მზის სხივებისგან მთელ ტერიტორიას ჩრდილავს.
თუმცა ბოლო წლებში სახლის ახალმა მფლობელმა დარდი გამოხატა იმაზე, რომ მას ხის შესაფერისად მოვლა არ შეუძლია, მისი ფესვები კი სახლის ფუნდამენტს შლის.
მეზობლებს ისიც ადარდებთ, რომ ეს ჩინებული ხე, შესაძლოა, ერთ დღესაც ძლიერმა ქარმა ან ქარიშხალმა წააქციოს.
ხის დასაცავად და იმისთვის, რომ 6-მილიონიან ქალაქში ის ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდეს, ტორონტოს მერიამ 2018 წელს ამ მიწის ყიდვა გადაწყვიტა, რათა სახლი დაანგრიოს და მიმდებარე ტერიტორია პატარა საჯარო პარკად აქციოს.
ისეთია, რომ სუნთქვას შეგიკრავთ
წინა წელს სახლის მფლობელსა და ქალაქს შორის საკუთრების გაყიდვის შეთანხმება შედგა.
ამ შეთანხმებად ძალიან გაახარა ადგილობრივი მცხოვრები ედით ჯორჯი, რომელიც 14 წელი ლობირებდა მუხის დაცვას, რომლის სილამაზეც, მისი თქმით, "სუნთქვას შეგიკრავთ".
"ეს ძველი ხეების როლს-როისია. კანადის არცერთ სხვა ხეს არ აქვს ისეთი მემკვიდრული ღირებულება, როგორიც ამას", — თქვა 68 წლის პენსიონერმა.
ექსპერტების თქმით, მოვლითა და სწორი პირობების შექმნით ხე კიდევ 200 ან მეტ წელიწადსაც კი იცოცხლებს.
"ასეთი ხის მოვლა ძვირი ჯდება. თუკი ეს ადგილი საჯარო სივრცე გახდება, ქალაქი მას ჩემზე უკეთ მოუვლის. არც ის მინდა, რომ ეგოისტი ვიყო და ხე ჩემთვის დავიტოვო", — ამბობს ალი სიმაგა, რომელმაც სახლი 2015 წელს შეიძინა.
მიუხედავად ამისა, შეთანხმება ჯერ არ შემდგარა. ქალაქის შემოთავაზება კერძო შემოწირულობებზეა დამოკიდებული, რომლებმაც საკუთრების საფასურის ნახევარი უნდა დაფაროს.
შემოწირულობები 2019 წლის დეკემბერში დაიწყო და მიზანი ამ წლის ბოლომდე $325 000-ის შეგროვებაა. იმედისმომცემი დასაწყისის, მათ შორის რამდენიმე ადგილობრივი ფილანტროპის მიერ $75 000-ის შეწირვის, შემდეგ შემოწირულობები პანდემიის დროს შენელდა.
ივლისის შუა რიცხვებისთვის სამიზნე რიცხვის დაახლოებით 30 პროცენტი, $95 000, შეგროვდა. თუკი დროის ამოწურვისთვის საკმარისი თანხის შეგროვება ვერ მოხერხდება, გახანგრძლივების გარეშე, თანხა მთელი ქალაქის მასშტაბით ხეების დარგვას მოხმარდება, თუმცა ისტორიული მუხის სამომავლო ბედი გაურკვეველი იქნება.
კანადური მემკვიდრეობა
ისტორიკოს მადლენ მაკდაუელის ცნობით, ხე ყოფილი ჰამბერის ველის ბილიკზე მდებარეობს, რომელსაც ადგილობრივები, მოგვიანებით კი ევროპელი ბეწვით მოვაჭრეები ონტარიოსა და სიმკოს ტბებს შორის ტრანსპორტირებისთვის იყენებდნენ — ეს იმ სავაჭრო გზის ნაწილია, რომელიც მთელ კონტინენტზე იყო გადაჭიმული, მექსიკის ყურიდან ზემო ტბის ჩრდილოეთ სანაპიროზე.
ისტორიკოსი ამბობს, რომ მოგზაურები დიდ ხეებს ორიენტირებად იყენებდნენ. ეს ხე, სავარაუდოდ, უკვე საკმაოდ დიდი იყო, როდესაც ფრანგებმა ეს ტერიტორია ბრიტანელებთან წააგეს, რომლებმაც 1793 წელს იორკი (მოგვიანებით ტორონტო) დააარსეს.
"ეს შესანიშნავი ხე ტორონტოსა და კანადის მემკვიდრეობის ნაწილია და ის ჩვენი ქვეყნის ამბავს მოგვითხრობს", — თქვა ქალაქ ტორონტოს პარტნიორობის ოფისის ხელმძღვანელმა მანჯიტ ჯიტამ.
წინა წელს ქალაქმა მის პატივსაცემად მემორიალური დაფა გახსნა, რომელიც ქვეყნის უდიდეს მეტროპოლისში ცალკეული ხისთვის გახსნილი პირველი დაფაა.
ხის ეკოლოგიური ღირებულებაც არანაკლებია: მუხამ ატმოსფეროდან 11 ტონაზე მეტი ნახშირბადი შეიწოვა და შეინახა.
"ცუდი რამ როცა ხდება, ეკლესიაში კი არა, აქ მოვდივარ, რადგან ეს ჩემი ტაძარივითაა. ხემ გადარჩენა მოახერხა და ის იმედს გვაძლევს იმ პლანეტისთვის, რომელიც ახლა საფრთხის ქვეშაა", — თქვა ედით ჯორჯმა.
-
გადახედვახმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე ხმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი ქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვადარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული დარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული
-
გადახედვაიოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა იოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
-
გადახედვაწალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა წალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
კომენტარები