კანადაში ხალხი კანადაზე უფრო ძველი ხის გადარჩენისთვის იბრძვის
კანადის ქალაქ ტორონტოში ხალხი საუკუნეების სიძველის დიდებული მუხის გადარჩენას ცდილობს, თუმცა კორონავირუსის პანდემიის გამო ეს ბრძოლა უფრო გართულდა.
24 მეტრის სიმაღლის ჩრდილოური წითელი მუხა ამ მიწებზე ერთ-ერთი ყველაზე ხანდაზმული ხეა, დაახლოებით 300 წლის — ჯერ კიდევ იმდროინდელი, როდესაც ონტარიოს ტბის ახლომდებარე ნაპირებზე ფრანგმა მოგზაურებმა სავაჭრო პუნქტი დააარსეს.
ხე ამჟამად ნორთ-იორკის საცხოვრებელი რაიონის ცენტრალური ქუჩის ერთი ჩვეულებრივი ბუნგალოს უკანა ეზოშია.
ხის უზარმაზარი ტანის გარშემოწერილობა ხუთ მეტრს აღწევს და ის 1960-იანი წლების სახლის უკანა ნაწილს ებჯინება.
ზაფხულში მისი გრძელი, ფოთლოვანი ტოტები მზის სხივებისგან მთელ ტერიტორიას ჩრდილავს.
თუმცა ბოლო წლებში სახლის ახალმა მფლობელმა დარდი გამოხატა იმაზე, რომ მას ხის შესაფერისად მოვლა არ შეუძლია, მისი ფესვები კი სახლის ფუნდამენტს შლის.
მეზობლებს ისიც ადარდებთ, რომ ეს ჩინებული ხე, შესაძლოა, ერთ დღესაც ძლიერმა ქარმა ან ქარიშხალმა წააქციოს.
ხის დასაცავად და იმისთვის, რომ 6-მილიონიან ქალაქში ის ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდეს, ტორონტოს მერიამ 2018 წელს ამ მიწის ყიდვა გადაწყვიტა, რათა სახლი დაანგრიოს და მიმდებარე ტერიტორია პატარა საჯარო პარკად აქციოს.
ისეთია, რომ სუნთქვას შეგიკრავთ
წინა წელს სახლის მფლობელსა და ქალაქს შორის საკუთრების გაყიდვის შეთანხმება შედგა.
ამ შეთანხმებად ძალიან გაახარა ადგილობრივი მცხოვრები ედით ჯორჯი, რომელიც 14 წელი ლობირებდა მუხის დაცვას, რომლის სილამაზეც, მისი თქმით, "სუნთქვას შეგიკრავთ".
"ეს ძველი ხეების როლს-როისია. კანადის არცერთ სხვა ხეს არ აქვს ისეთი მემკვიდრული ღირებულება, როგორიც ამას", — თქვა 68 წლის პენსიონერმა.
ექსპერტების თქმით, მოვლითა და სწორი პირობების შექმნით ხე კიდევ 200 ან მეტ წელიწადსაც კი იცოცხლებს.
"ასეთი ხის მოვლა ძვირი ჯდება. თუკი ეს ადგილი საჯარო სივრცე გახდება, ქალაქი მას ჩემზე უკეთ მოუვლის. არც ის მინდა, რომ ეგოისტი ვიყო და ხე ჩემთვის დავიტოვო", — ამბობს ალი სიმაგა, რომელმაც სახლი 2015 წელს შეიძინა.
მიუხედავად ამისა, შეთანხმება ჯერ არ შემდგარა. ქალაქის შემოთავაზება კერძო შემოწირულობებზეა დამოკიდებული, რომლებმაც საკუთრების საფასურის ნახევარი უნდა დაფაროს.
შემოწირულობები 2019 წლის დეკემბერში დაიწყო და მიზანი ამ წლის ბოლომდე $325 000-ის შეგროვებაა. იმედისმომცემი დასაწყისის, მათ შორის რამდენიმე ადგილობრივი ფილანტროპის მიერ $75 000-ის შეწირვის, შემდეგ შემოწირულობები პანდემიის დროს შენელდა.
ივლისის შუა რიცხვებისთვის სამიზნე რიცხვის დაახლოებით 30 პროცენტი, $95 000, შეგროვდა. თუკი დროის ამოწურვისთვის საკმარისი თანხის შეგროვება ვერ მოხერხდება, გახანგრძლივების გარეშე, თანხა მთელი ქალაქის მასშტაბით ხეების დარგვას მოხმარდება, თუმცა ისტორიული მუხის სამომავლო ბედი გაურკვეველი იქნება.
კანადური მემკვიდრეობა
ისტორიკოს მადლენ მაკდაუელის ცნობით, ხე ყოფილი ჰამბერის ველის ბილიკზე მდებარეობს, რომელსაც ადგილობრივები, მოგვიანებით კი ევროპელი ბეწვით მოვაჭრეები ონტარიოსა და სიმკოს ტბებს შორის ტრანსპორტირებისთვის იყენებდნენ — ეს იმ სავაჭრო გზის ნაწილია, რომელიც მთელ კონტინენტზე იყო გადაჭიმული, მექსიკის ყურიდან ზემო ტბის ჩრდილოეთ სანაპიროზე.
ისტორიკოსი ამბობს, რომ მოგზაურები დიდ ხეებს ორიენტირებად იყენებდნენ. ეს ხე, სავარაუდოდ, უკვე საკმაოდ დიდი იყო, როდესაც ფრანგებმა ეს ტერიტორია ბრიტანელებთან წააგეს, რომლებმაც 1793 წელს იორკი (მოგვიანებით ტორონტო) დააარსეს.
"ეს შესანიშნავი ხე ტორონტოსა და კანადის მემკვიდრეობის ნაწილია და ის ჩვენი ქვეყნის ამბავს მოგვითხრობს", — თქვა ქალაქ ტორონტოს პარტნიორობის ოფისის ხელმძღვანელმა მანჯიტ ჯიტამ.
წინა წელს ქალაქმა მის პატივსაცემად მემორიალური დაფა გახსნა, რომელიც ქვეყნის უდიდეს მეტროპოლისში ცალკეული ხისთვის გახსნილი პირველი დაფაა.
ხის ეკოლოგიური ღირებულებაც არანაკლებია: მუხამ ატმოსფეროდან 11 ტონაზე მეტი ნახშირბადი შეიწოვა და შეინახა.
"ცუდი რამ როცა ხდება, ეკლესიაში კი არა, აქ მოვდივარ, რადგან ეს ჩემი ტაძარივითაა. ხემ გადარჩენა მოახერხა და ის იმედს გვაძლევს იმ პლანეტისთვის, რომელიც ახლა საფრთხის ქვეშაა", — თქვა ედით ჯორჯმა.
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვა22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება 22 ნოემბერს თბილისის ნაწილს ელექტროენერგია შეეზღუდება
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვასსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს სსს ცრუს უწოდებს მოქალაქის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას, თითქოს მას დაუკავშირდნენ და 5 პოლიციელის თავდასხმაში და მიმალვაში დაადანაშაულეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს პრეზიდენტი: ახალგაზრდა ქართველი აქტივისტების წინააღმდეგ სადამსჯელო ღონისძიებები მიმდინარეობს
კომენტარები