როგორ იხსნა ათობით ებრაელი გამოგონილმა დაავადებამ ნაცისტებისგან
მაშინ, როცა ნაცისტებისგან ოკუპირებულ იტალიაში მძიმე დღეები იდგა, რომის საავადმყოფოებში უცნობი და მომაკვდინებელი დაავადების შემთხვევები დაფიქსირდა. დაავადებული პაციენტები დაწესებულებას ქალაქის ებრაული გეტოდან აკითხავდნენ.
სინამდვილეში, დაავადება ნაცისტების თვალის ასახვევად ხელოვნურად გამოიგონეს. ეს ყველაფერი საავადმყოფოს ექიმების ჯგუფმა შეთხზა, რათა ათეულობით ებრაელის სიცოცხლე გადაერჩინათ.
1943 წლის შემოდგომაზე იტალია ერთბაშად გაეხვა უბედურებების ქარიშხალში. როცა მუსოლინის ფაშისტური რეჟიმი დაემხო, იტალიის ახალმა მთავრობამ ყოფილ პარტნიორს, ნაცისტურ გერმანიას, ომი გამოუცხადა და მოკავშირეებს შეუერთდა. თუმცა ქვეყნის ჩრდილოეთი ნაწილი, რომელსაც იტალიის სოციალისტური რესპუბლიკა ეწოდებოდა, კვლავ ნაცისტების დაქვემდებარების ქვეშ დარჩა.
ქვეყანაში ანტისემიტური განწყობები მას შემდეგ გაიზარდა, რაც 1920-იან წლებში მუსოლინიმ ძალაუფლება იგდო ხელთ, თუმცა სიტუაცია კიდევ უფრო დამძიმდა 1943 წელს, გერმანული ოკუპაციის შემდეგ. ამ დროისთვის გერმანია აკონტროლებდა კონტინენტური ევროპის დიდ ნაწილს და ჰოლოკოსტის საშინელებების განხორციელებაც უკვე დაწყებული იყო. 1943 წლის 16 ოქტომბერს ნაცისტებმა რომის ებრაულ თემებში რეიდების ჩატარება დაიწყეს და ასობით ადამიანი აუშვიცის სიკვდილის ბანაკში გაგზავნეს.
სასოწარკვეთილი ოჯახები ხსნის იმედით რომში, ტიბერის კუნძულზე მდებარე ფატებენეფრატელის საავადმყოფოს მიადგნენ. თუმცა, რამდენიმე ექიმი რას გააწყობდა, თუკი ნაცისტები მათაც მიადგებოდნენ?
პროფესორმა ჯოვანი ბორომეომ, ექიმმა ვიტორია საჩერდოტიმ და საავადმყოფოს რამდენიმე თანამშრომელმა გეგმა დასახეს. მათ ხალხი პალატებში მოათავსეს, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ავად არ იყვნენ. დოკუმენტებში ჩაწერეს, რომ ეს ადამიანები "il morbo di K"-თი, იგივე "სინდრომ K"-თი იყვნენ დაავადებულნი. K ერთგვარი მინიშნება იყო ორ ადამიანზე: ჰერბერტ კეპლერზე, რომელიც რომის ნაცისტური პოლიციის უფროსი იყო და ებრაელთა უბნებში რეიდებს ხელმძღვანელობდა და ალბერტ კესელრინგზე, რომელიც გენერალფელდმარშალი იყო და იტალიის მოკავშირეებისგან "დაცვა" ევალებოდა — ორივე მათგანი მოგვიანებით ომის დანაშაულებებზე პასუხისმგებლად ცნეს.
"სინდრომი K" არა მხოლოდ თავშესაფრის მაძიებლების ამოსაცნობ ერთგვარ კოდად გამოიყენებოდა საავადმყოფოს თანამშრომლებისთვის, არამედ შიშის ზარსაც სცემდა ნაცისტებსაც, რადგან ასო "K" მათ კოხის დაავადებას — ტუბერკულოზს ახსენებდა. გერმანელ ოფიცრებს ეუბნებოდნენ, რომ დაავადებულის პალატის კარიც კი არ შეეღოთ.
"სამედიცინო დოკუმენტებში ვწერდით, რომ პაციენტი დაავადებული იყო სინდრომ K-თი", — ამბობდა ექიმი საჩერდოტი BBC-სთან ინტერვიუში 2004 წელს.
"როცა ნაცისტები საავადმყოფოს მოადგნენ, ვიღაც ჩვენს ოთახში შემოვიდა და გვითხრა: 'უნდა დაახველოთ. ძალიან ბევრი უნდა ახველოთ, რადგან ხველას უფრთხიან. ეშინიათ, რამე დაავადება არ აიკიდონ, ამიტომ არ შემოვლენ'. ნაცისტებს ეგონათ, რომ ეს სიმსივნე ან ტუბერკულოზი იყო, ამიტომ შეშინებული კურდღლებივით გარბოდნენ".
მიუხედავად იმისა, რომ ათწლეულების განმავლობაში ამ ისტორიას ადამიანები რამდენჯერმე მოჰყვნენ უმნიშვნელო დეტალების ცვლილებით, "სინდრომი K"-ს ამბავი არაერთი თვითმხილველის ჩვენებაში ფიგურირებს. მათ შორისაა ანტიფაშისტი პარტიზანი ანდრიანო ოსიჩინი, რომელიც ქვეყნის ჯანდაცვის მინისტრი გახდა 1990-იან წლებში. ექიმმა საჩერდოტიმ ამბავი ასევე დაუდასტურა სამხრეთ კალიფორნიის უნივერსიტეტის შოას ფონდის ინსტიტუტს. ერთ-ერთი ყველაზე სარწმუნო წყარო ისრაელის ჰოლოკოსტის მსხვერპლთა ხსოვნის ოფიციალურ ცენტრს, იად ვაშემს, ეკუთვნის, სადაც პროფესორ ჯოვანი ბორომეოს მოგონებებია წარმოდგენილი. ამ წყაროში აღნიშნულია კონკრეტული ოჯახები და ადამიანები, რომელიც ფატებენეფრატელის საავადმყოფოს და სინდრომ K-ს წყალობით გადარჩნენ.
უცნობია, ზუსტად რამდენი ადამიანი უმადლის სიცოცხლეს გამოგონილ დაავადებას, თუმცა შეფასებათა უმეტესობა რამდენიმე ათეულიდან ასეულამდე მერყეობს. მიუხედავად ამისა, აღიარებულია ფატებენეფრატელის საავადმყოფოსა და მისი ექიმების როლი ნაცისტების საშინელებების წინააღმდეგ გაბედული ნაბიჯების გადადგმაში.
სწორედ ამიტომ, რაულ ვალენბერგის საერთაშორისო ფონდმა საავადმყოფოს ეზოში დაფა განათავსა, სადაც წერია: "ეს ადგილი ჰოლოკოსტის ბნელ დროში შუქურას წარმოადგენდა. ჩვენი მორალური ვალდებულებაა, გვახსოვდეს დიდებული გმირები, რათა მომავალმა თაობამ აღიაროს და დააფასოს ისინი".
-
გადახედვახაშურში ორ არასრულწლოვან გოგონას მანქანა დაეჯახა — მათი მდგომარეობა მძიმეა ხაშურში ორ არასრულწლოვან გოგონას მანქანა დაეჯახა — მათი მდგომარეობა მძიმეა
-
გადახედვახელვაჩაურში მაღაზია გაქურდეს — დაწყებულია გამოძიება ხელვაჩაურში მაღაზია გაქურდეს — დაწყებულია გამოძიება
-
გადახედვარესპუბლიკის მოედანზე საქართველო-ალბანეთის მატჩის გამო სატრანსპორტო მოძრაობა აიკრძალება რესპუბლიკის მოედანზე საქართველო-ალბანეთის მატჩის გამო სატრანსპორტო მოძრაობა აიკრძალება
-
გადახედვააშშ-ის პრეზიდენტი 18 ოქტომბერს გერმანიას ეწვევა აშშ-ის პრეზიდენტი 18 ოქტომბერს გერმანიას ეწვევა
-
გადახედვამეტროს მეორე ხაზი "ტექნიკური ხარვეზების" გამო გაჩერებულია მეტროს მეორე ხაზი "ტექნიკური ხარვეზების" გამო გაჩერებულია
-
გადახედვაბებიის გაუპატიურებაში ბრალდებული ირწმუნება რომ უდანაშაულოა ბებიის გაუპატიურებაში ბრალდებული ირწმუნება რომ უდანაშაულოა
-
გადახედვასოფო ჯაფარიძე: თუკი დღეს ივანიშვილს ვინმეს ეშინია, "ერთიანობა ნაციონალური მოძრაობაა" სოფო ჯაფარიძე: თუკი დღეს ივანიშვილს ვინმეს ეშინია, "ერთიანობა ნაციონალური მოძრაობაა"
-
გადახედვაშუქრუთელები შიმშილობას წყვეტენ შუქრუთელები შიმშილობას წყვეტენ
-
გადახედვაჰამბურგში მეორე მსოფლიო ომის დროინდელი ბომბი აღმოაჩინეს ჰამბურგში მეორე მსოფლიო ომის დროინდელი ბომბი აღმოაჩინეს
-
გადახედვასაბა ბუაძე: ჩვენი ყურადღება მიმართულია, რომ დავამარცხოთ "ქართული ოცნება" საბა ბუაძე: ჩვენი ყურადღება მიმართულია, რომ დავამარცხოთ "ქართული ოცნება"
-
გადახედვანათია მეზვირიშვილი: ჩვენ გვაქვს შესაძლებლობა, რომ არ ჩამოყალიბდეს მხოლოდ "ქართული ოცნების" ან მხოლოდ "ნაციონალური მოძრაობის" მთავრობა ნათია მეზვირიშვილი: ჩვენ გვაქვს შესაძლებლობა, რომ არ ჩამოყალიბდეს მხოლოდ "ქართული ოცნების" ან მხოლოდ "ნაციონალური მოძრაობის" მთავრობა
-
გადახედვათინა ბოკუჩავა: ვიმეორებ, რომ ენმ ქართული ქარტიის ერთგულია თინა ბოკუჩავა: ვიმეორებ, რომ ენმ ქართული ქარტიის ერთგულია
-
გადახედვარატი იონათამიშვილმა შუქრუთელებს კომპანიასთან მედიატორობა შესთავაზა რატი იონათამიშვილმა შუქრუთელებს კომპანიასთან მედიატორობა შესთავაზა
-
გადახედვა"ფორმულა" გახარიას საარჩევნო რეკლამის გაშვების გამო 5000 ლარით დაჯარიმდა "ფორმულა" გახარიას საარჩევნო რეკლამის გაშვების გამო 5000 ლარით დაჯარიმდა
-
გადახედვახაბეიშვილი: სუს-მა და "მილიციამ" ენმ-ის ოფისი დაარბიეს ხაბეიშვილი: სუს-მა და "მილიციამ" ენმ-ის ოფისი დაარბიეს
-
გადახედვაშსს-ს გაფრთხილება: არანაირი შეტყობინება არ არის დაგზავნილი შსს-დან შსს-ს გაფრთხილება: არანაირი შეტყობინება არ არის დაგზავნილი შსს-დან
-
გადახედვაკომუნიკაციების კომისიამ "იმედის" და "რუსთავი 2"-ს ადმინისტრაციული სამართალდარღვევათა ოქმი შეუდგინა კომუნიკაციების კომისიამ "იმედის" და "რუსთავი 2"-ს ადმინისტრაციული სამართალდარღვევათა ოქმი შეუდგინა
-
გადახედვაკოალიცია ცვლილებისთვის პრეზიდენტის ინიციატივას ტექნიკური მთავრობის წარდგენაზე მხარს უჭერს კოალიცია ცვლილებისთვის პრეზიდენტის ინიციატივას ტექნიკური მთავრობის წარდგენაზე მხარს უჭერს
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: აგენტურის მთავარი დაპირება ტექნიკური მთავრობა ყოფილა, ზურაბიშვილმა გვამცნო მამუკა მდინარაძე: აგენტურის მთავარი დაპირება ტექნიკური მთავრობა ყოფილა, ზურაბიშვილმა გვამცნო
-
გადახედვაპრეზიდენტი: მე ამ ქარტიით წავედი ევროპაში და მივიღე პირობა, რომ თუ შესრულდება, ჩვენ დაგვაბრუნებენ მოლაპარაკებების გახსნის კართან პრეზიდენტი: მე ამ ქარტიით წავედი ევროპაში და მივიღე პირობა, რომ თუ შესრულდება, ჩვენ დაგვაბრუნებენ მოლაპარაკებების გახსნის კართან
-
გადახედვაპრეზიდენტი: მე ვაპირებ წარვადგინო ტექნიკური მთავრობა პრეზიდენტი: მე ვაპირებ წარვადგინო ტექნიკური მთავრობა
კომენტარები