როგორ დაადგინა ოლე რომერმა, რომ სინათლის სიჩქარე უსასრულო არ არის
340 წლის წინ დანიელმა მეცნიერმა ოლე რომერმა წარმატებით გამოთვალა სინათლის სიჩქარე და კოსმოსზე არსებული წარმოდგენა მთლიანად შეცვალა.
რომერის გამოთვლებამდე, ასტრონომები ფიქრობდნენ, რომ სინათლის სიჩქარე უსასრულო იყო. არსებობდა საპირისპირო აზრიც. მაგალითად, გალილეო გალილეი დარწმუნებული იყო, რომ სინათლის სიჩქარის გაზომვა შეიძლებოდა და ამისთვის საკუთარი მეთოდიც ჰქონდა შემუშავებული. ცდის ფარგლებში ორი ადამიანი ხელში ფანრებით ერთმანეთისგან ერთი კილომეტრის მოშორებით უნდა დამდგარიყვნენ. შემდეგ, ერთ-ერთი მათგანი ფანარს რამეს ააფარებდა, ხოლო მეორეს უნდა დაეფიქსირებინა, რამდენი ხანი დასჭირდებოდა სინათლეს მის ლოკაციამდე მისასვლელად. ცხადია, ეს ცდა წარუმატებელი გამოდგა, რადგან სინათლე წამში 299 700 კილომეტრს გადის.
რომერმა სხვა მეთოდს მიმართა. 1676 წელს ის იუპიტერის მთვარის იოს დაბნელებას აკვირდებოდა. ეს მოვლენა ყოველ 421/2 საათში ერთხელ ხდება. ამ დროს მან ერთი უცნაურობა შეამჩნია. რაც უფრო უახლოვდებოდა დედამიწა იუპიტერის ორბიტას, მით უფრო მცირდებოდა დრო იოს დაბნელებებს შორის, ხოლო რაც უფრო შორდებოდა - შესაბამისად, მით მეტი დრო გადიოდა. რომერმა იცოდა, რომ დედამიწას იოსა და იუპიტერზე გავლენა ვერ ექნებოდა, ამიტომ ცხადი გახდა, რომ ეს ფენომენი სხვა რამესთან იყო კავშირში.
რომერი სწორედ ამ დროს მიხვდა, რომ მან სინათლის სიჩქარე გაზომა. მან გამოთვალა, რომ დაბნელებები მოსალოდნელზე 11 წუთით ადრე ხდებოდა, როცა დედამიწა და იუპიტერი ერთმანეთთან უახლოეს წერტილში მდებარეობდნენ, ხოლო 11 წუთით გვიან - როცა ყველაზე მეტად დაშორებულები იყვნენ.
რომერმა და სხვა დანიელმა ასტრონომმა, კრისტიან ჰაიგენსმა, სინათლის სიჩქარის ზუსტი გამოთვლაც სცადეს, მაგრამ ნამდვილ მაჩვენებელს ასცდნენ. მიუხედავად ამისა, რომერი მაინც პირველი მეცნიერია, რომელმაც აღმოაჩინა, რომ სინათლის სიჩქარე არსებობს და სულაც არ არის უსასრულო.
-
გადახედვარა თქმა უნდა, ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ — მეთიუ მილერი რა თქმა უნდა, ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ — მეთიუ მილერი
-
გადახედვავლადიმერ ხუჭუა: ამ ხმის დამთვლელი აპარატით ხმის დაცულობისა და ხმის ფარულობის გარანტია ამომრჩეველს არ ჰქონდა ვლადიმერ ხუჭუა: ამ ხმის დამთვლელი აპარატით ხმის დაცულობისა და ხმის ფარულობის გარანტია ამომრჩეველს არ ჰქონდა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: საქართველო გადარჩება - ერთი წესიერი მოსამართლე გამოჩნდა, ერთი ღირსეული დიპლომატი და უამრავი უცნობი გმირი სალომე ზურაბიშვილი: საქართველო გადარჩება - ერთი წესიერი მოსამართლე გამოჩნდა, ერთი ღირსეული დიპლომატი და უამრავი უცნობი გმირი
-
გადახედვაგორის სასამართლომ 15 უბანზე ბათილი ბიულეტენების გადათვლის შესახებ ISFED-ის სარჩელი დააკმაყოფილა გორის სასამართლომ 15 უბანზე ბათილი ბიულეტენების გადათვლის შესახებ ISFED-ის სარჩელი დააკმაყოფილა
-
გადახედვათეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე თეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე
-
გადახედვამდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს! მდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს!
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა" მამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა"
-
გადახედვაზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად ზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად
-
გადახედვამე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა მე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა
-
გადახედვანიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით ნიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით
-
გადახედვაგიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით გიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით
-
გადახედვაურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია ურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია
-
გადახედვარუსთაველის გამზირი გადაიკეტა რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა
-
გადახედვაWednesday-ს მეორე სეზონი 23 ნოემბერს გამოდის Wednesday-ს მეორე სეზონი 23 ნოემბერს გამოდის
-
გადახედვაინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი ინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი
-
გადახედვანონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა ნონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა სალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა
-
გადახედვაბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა ბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა
-
გადახედვაკალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს კალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს
-
გადახედვასაპროტესტო აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირისკენ მიემართებიან საპროტესტო აქციის მონაწილეები რუსთაველის გამზირისკენ მიემართებიან
კომენტარები