როგორ დაადგინა ოლე რომერმა, რომ სინათლის სიჩქარე უსასრულო არ არის
340 წლის წინ დანიელმა მეცნიერმა ოლე რომერმა წარმატებით გამოთვალა სინათლის სიჩქარე და კოსმოსზე არსებული წარმოდგენა მთლიანად შეცვალა.
რომერის გამოთვლებამდე, ასტრონომები ფიქრობდნენ, რომ სინათლის სიჩქარე უსასრულო იყო. არსებობდა საპირისპირო აზრიც. მაგალითად, გალილეო გალილეი დარწმუნებული იყო, რომ სინათლის სიჩქარის გაზომვა შეიძლებოდა და ამისთვის საკუთარი მეთოდიც ჰქონდა შემუშავებული. ცდის ფარგლებში ორი ადამიანი ხელში ფანრებით ერთმანეთისგან ერთი კილომეტრის მოშორებით უნდა დამდგარიყვნენ. შემდეგ, ერთ-ერთი მათგანი ფანარს რამეს ააფარებდა, ხოლო მეორეს უნდა დაეფიქსირებინა, რამდენი ხანი დასჭირდებოდა სინათლეს მის ლოკაციამდე მისასვლელად. ცხადია, ეს ცდა წარუმატებელი გამოდგა, რადგან სინათლე წამში 299 700 კილომეტრს გადის.
რომერმა სხვა მეთოდს მიმართა. 1676 წელს ის იუპიტერის მთვარის იოს დაბნელებას აკვირდებოდა. ეს მოვლენა ყოველ 421/2 საათში ერთხელ ხდება. ამ დროს მან ერთი უცნაურობა შეამჩნია. რაც უფრო უახლოვდებოდა დედამიწა იუპიტერის ორბიტას, მით უფრო მცირდებოდა დრო იოს დაბნელებებს შორის, ხოლო რაც უფრო შორდებოდა - შესაბამისად, მით მეტი დრო გადიოდა. რომერმა იცოდა, რომ დედამიწას იოსა და იუპიტერზე გავლენა ვერ ექნებოდა, ამიტომ ცხადი გახდა, რომ ეს ფენომენი სხვა რამესთან იყო კავშირში.
რომერი სწორედ ამ დროს მიხვდა, რომ მან სინათლის სიჩქარე გაზომა. მან გამოთვალა, რომ დაბნელებები მოსალოდნელზე 11 წუთით ადრე ხდებოდა, როცა დედამიწა და იუპიტერი ერთმანეთთან უახლოეს წერტილში მდებარეობდნენ, ხოლო 11 წუთით გვიან - როცა ყველაზე მეტად დაშორებულები იყვნენ.
რომერმა და სხვა დანიელმა ასტრონომმა, კრისტიან ჰაიგენსმა, სინათლის სიჩქარის ზუსტი გამოთვლაც სცადეს, მაგრამ ნამდვილ მაჩვენებელს ასცდნენ. მიუხედავად ამისა, რომერი მაინც პირველი მეცნიერია, რომელმაც აღმოაჩინა, რომ სინათლის სიჩქარე არსებობს და სულაც არ არის უსასრულო.
-
გადახედვამეცნიერები უნივერსალურ ვაქცინაზე მუშაობენ, რომელიც ვირუსის ყველა შტამისგან დაგვიცავს მეცნიერები უნივერსალურ ვაქცინაზე მუშაობენ, რომელიც ვირუსის ყველა შტამისგან დაგვიცავს
-
გადახედვაშესაძლოა, დედამიწასთან ახლომდებარე ასტეროიდი მთვარის ფრაგმენტი იყოს შესაძლოა, დედამიწასთან ახლომდებარე ასტეროიდი მთვარის ფრაგმენტი იყოს
-
გადახედვაკანონის მიღების შემთხვევაში, ევროკავშირმა სანქციები უნდა დაუწესოს ყველა დეპუტატს, ვინც მის სასარგებლოდ მისცა ხმა — ევროპარლამენტში ინიციირებული რეზოლუცია კანონის მიღების შემთხვევაში, ევროკავშირმა სანქციები უნდა დაუწესოს ყველა დეპუტატს, ვინც მის სასარგებლოდ მისცა ხმა — ევროპარლამენტში ინიციირებული რეზოლუცია
-
გადახედვაკანის კინოფესტივალზე Studio Ghibli-ს საპატიო ოქროს პალმის რტო გადაეცემა კანის კინოფესტივალზე Studio Ghibli-ს საპატიო ოქროს პალმის რტო გადაეცემა
-
გადახედვამდინარაძე: როცა ქალი ამბობს, "არ ვარ დაოჯახებული, მაგრამ მინდა მყავდეს შვილი", ამის უფლება უნდა ჰქონდეს თუ არა, საკამათოა მდინარაძე: როცა ქალი ამბობს, "არ ვარ დაოჯახებული, მაგრამ მინდა მყავდეს შვილი", ამის უფლება უნდა ჰქონდეს თუ არა, საკამათოა
-
გადახედვაუცხოური დაფინანსებით, ქვეშეთის სოფელ კობთან დამაკავშირებელი 9 კმ-იანი გვირაბის გაჭრა დასრულდა უცხოური დაფინანსებით, ქვეშეთის სოფელ კობთან დამაკავშირებელი 9 კმ-იანი გვირაბის გაჭრა დასრულდა
-
გადახედვამზის სისტემაში ერთით მეტი პლანეტა შეიძლება იყოს და ასტრონომებმა ამის ახალ მტკიცებულებას მიაგნეს მზის სისტემაში ერთით მეტი პლანეტა შეიძლება იყოს და ასტრონომებმა ამის ახალ მტკიცებულებას მიაგნეს
-
გადახედვადღეს, 23 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება დღეს, 23 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება
-
გადახედვაკრამონი: სანქციები რაც შეიძლება სწრაფად უნდა დავაწესოთ მათ წინააღმდეგ, ვისაც საქართველოს ტრანსფორმაცია რუსული მოდელის მიხედვით სურთ კრამონი: სანქციები რაც შეიძლება სწრაფად უნდა დავაწესოთ მათ წინააღმდეგ, ვისაც საქართველოს ტრანსფორმაცია რუსული მოდელის მიხედვით სურთ
-
-
გადახედვაკობახიძე: ძალიან მნიშვნელოვანია სპორტის მხარდაჭერა, მადლობა ამისთვის ქართუს და პირადად ბატონ ბიძინა ივანიშვილს კობახიძე: ძალიან მნიშვნელოვანია სპორტის მხარდაჭერა, მადლობა ამისთვის ქართუს და პირადად ბატონ ბიძინა ივანიშვილს
-
-
-
გადახედვააქციის მშვიდობიან მონაწილეს, რომელზეც პოლიციამ იძალადა, სასამართლომ პატიმრობა შეუფარდა — SJC აქციის მშვიდობიან მონაწილეს, რომელზეც პოლიციამ იძალადა, სასამართლომ პატიმრობა შეუფარდა — SJC
-
-
-
-
გადახედვაგენდერული კვოტების გაუქმების კანონპროექტზე, სახალხო დამცველმა ეუთო/ოდირს მიმართა გენდერული კვოტების გაუქმების კანონპროექტზე, სახალხო დამცველმა ეუთო/ოდირს მიმართა
-
-
გადახედვაფონდი ქართუ საფეხბურთო ნაკრებს, ქვეჯგუფიდან გასვლის შემთხვევაში, 30 მილიონ ლარს გადასცემს ფონდი ქართუ საფეხბურთო ნაკრებს, ქვეჯგუფიდან გასვლის შემთხვევაში, 30 მილიონ ლარს გადასცემს
-
გადახედვამილიარდობით წლის შემდეგ პირველად, სიცოცხლის ორმა ფორმამ ერთი ორგანიზმი წარმოქმნა მილიარდობით წლის შემდეგ პირველად, სიცოცხლის ორმა ფორმამ ერთი ორგანიზმი წარმოქმნა
კომენტარები