როგორ დაადგინა ოლე რომერმა, რომ სინათლის სიჩქარე უსასრულო არ არის
340 წლის წინ დანიელმა მეცნიერმა ოლე რომერმა წარმატებით გამოთვალა სინათლის სიჩქარე და კოსმოსზე არსებული წარმოდგენა მთლიანად შეცვალა.
რომერის გამოთვლებამდე, ასტრონომები ფიქრობდნენ, რომ სინათლის სიჩქარე უსასრულო იყო. არსებობდა საპირისპირო აზრიც. მაგალითად, გალილეო გალილეი დარწმუნებული იყო, რომ სინათლის სიჩქარის გაზომვა შეიძლებოდა და ამისთვის საკუთარი მეთოდიც ჰქონდა შემუშავებული. ცდის ფარგლებში ორი ადამიანი ხელში ფანრებით ერთმანეთისგან ერთი კილომეტრის მოშორებით უნდა დამდგარიყვნენ. შემდეგ, ერთ-ერთი მათგანი ფანარს რამეს ააფარებდა, ხოლო მეორეს უნდა დაეფიქსირებინა, რამდენი ხანი დასჭირდებოდა სინათლეს მის ლოკაციამდე მისასვლელად. ცხადია, ეს ცდა წარუმატებელი გამოდგა, რადგან სინათლე წამში 299 700 კილომეტრს გადის.
რომერმა სხვა მეთოდს მიმართა. 1676 წელს ის იუპიტერის მთვარის იოს დაბნელებას აკვირდებოდა. ეს მოვლენა ყოველ 421/2 საათში ერთხელ ხდება. ამ დროს მან ერთი უცნაურობა შეამჩნია. რაც უფრო უახლოვდებოდა დედამიწა იუპიტერის ორბიტას, მით უფრო მცირდებოდა დრო იოს დაბნელებებს შორის, ხოლო რაც უფრო შორდებოდა - შესაბამისად, მით მეტი დრო გადიოდა. რომერმა იცოდა, რომ დედამიწას იოსა და იუპიტერზე გავლენა ვერ ექნებოდა, ამიტომ ცხადი გახდა, რომ ეს ფენომენი სხვა რამესთან იყო კავშირში.
რომერი სწორედ ამ დროს მიხვდა, რომ მან სინათლის სიჩქარე გაზომა. მან გამოთვალა, რომ დაბნელებები მოსალოდნელზე 11 წუთით ადრე ხდებოდა, როცა დედამიწა და იუპიტერი ერთმანეთთან უახლოეს წერტილში მდებარეობდნენ, ხოლო 11 წუთით გვიან - როცა ყველაზე მეტად დაშორებულები იყვნენ.
რომერმა და სხვა დანიელმა ასტრონომმა, კრისტიან ჰაიგენსმა, სინათლის სიჩქარის ზუსტი გამოთვლაც სცადეს, მაგრამ ნამდვილ მაჩვენებელს ასცდნენ. მიუხედავად ამისა, რომერი მაინც პირველი მეცნიერია, რომელმაც აღმოაჩინა, რომ სინათლის სიჩქარე არსებობს და სულაც არ არის უსასრულო.
-
გადახედვათსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ თსუ-ში მყოფ სტუდენტებს დაცვის თანამშრომლები და ერთი უცნობი პირი დაუპირისპირდნენ
-
გადახედვაპიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს პიტერ ფიშერის თქმით, არსებულ ვითარებაში, საქართველოსთვის EU-ში გაწევრიანების შანსი არ არსებობს
-
გადახედვა"ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს "ჩემი ხმა" 25 ნოემბერს, დილის 9 საათზე, პარლამენტის უკან აქციას აანონსებს
-
გადახედვამერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება მერია: კოსტავას ქუჩის ნაწილზე საავტომობილო მოძრაობა დროებით შეიზღუდება
-
გადახედვაილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი ილიაუნის "ა" კორპუსის წინ ხვალ 7 ლექცია ჩატარდება — ლექციების განრიგი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს მამუკა ხაზარაძე გახარიას გუნდს შეხვედრას სთავაზობს
-
გადახედვაგიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია გიორგი ვაშაძე: შაბათს გვექნება დიდი აქცია
-
გადახედვაპუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს პუტინის თქმით, ბაიდენის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების საპასუხოდ, უკრაინაში ახალი ჰიპერბგერითი ბალისტიკური რაკეტა გამოიყენეს
-
გადახედვაეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით ეუთო/ოდირი: ოდირი შეშფოთებულია საქართველოში გადაჭარბებული საპოლიციო ძალის გამოყენების შესახებ ცნობებით
-
გადახედვაპროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა პროკურატურა ბრალდებას დაუმძიმებს პირს, რომელმაც საგარეჯოში მეუღლეს სიცოცხლისთვის სახიფათო დაზიანებები მიაყენა — ქალი კლინიკაში გარდაიცვალა
-
გადახედვააშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა აშშ-მა რუსულ "გაზპრომბანკს" სანქციები დაუწესა
-
გადახედვალიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა ლიზი თირქია: საგამოძიებოში მითხრეს, რომ გაურკვევლობა მოხდა
-
გადახედვაგიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ გიორგი გახარია: "ოცნებას" მალე წამოვაძახებ რაღაცებს, პირველ რიგში ბოდიშს გავახსენებ
-
გადახედვა1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება 1 იანვრიდან "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" გენერალური დირექტორის ხელფასი 16 250 ლარი იქნება
-
გადახედვადამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ ქართულ დიასპორას ხმის მიცემის უფლება შეეზღუდა
-
გადახედვაგიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია გიორგი კალანდარიშვილს 6-საათიანი გამოკითხვის შემდეგ, კომენტარი არ გაუკეთებია
-
გადახედვააზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს აზერბაიჯანელ აქტივისტ ვაფა ნაგს COP29-ის პროტესტისთვის სამთავრობო მედია ესხმის თავს
-
გადახედვაარსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია არსებობს სიტყვა, რომელიც მრავალ ენაში უნივერსალურია
-
გადახედვადღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება დღეს 20 საათზე მელიქიშვილზე საპროტესტო აქცია — "მათეს თავისუფლებისთვის" გაიმართება
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვა24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება 24 ნოემბერს, თავისუფლების მოედანზე ქალთა მარში გაიმართება
კომენტარები