ამერიკული ლექსიკონი ტერმინ რასიზმის განმარტებას ცვლის
მას შემდეგ, რაც ამერიკულმა ლექსიკონმა Merriam-Webster ახალგაზრდა შავკანიანი ქალისგან ელექტრონული ფოსტით წერილი მიიღო, კომპანიამ გადაწყვიტა, ტერმინ რასიზმის განმარტებაში ცვლილება შეეტანა.
კენედი მიჩამი, რომელმაც აიოვაში დრეიკის უნივერსიტეტი სულ ცოტა ხნის წინ დაამთავრა, ლექსიკონის მესვეურებისთვის გაგზავნილ წერილში წერს, რომ განმარტება სისტემურ ჩაგვრაზე უნდა მიანიშნებდეს.
კენედი მიჩამის მოსაზრებას ლექსიკონის რედაქტორი დაეთანხმა და განმარტებაში ცვლილების შეტანა გადაწყვიტა.
ეს გადაწყვეტილება იმ ფონზე მიიღეს, როცა მინეაპოლისის შტატში აფროამერიკელი მოქალაქის, ჯორჯ ფლოიდის, მკვლელობის შემდეგ მთელ მსოფლიოში ანტირასისტული საპროტესტო გზავნილები ისმის. ფლოიდი მას შემდეგ გარდაიცვალა, რაც თეთრკანიან პოლიციელს მისი კისერი მუხლის ქვეშ თითქმის ცხრა წუთის განმავლობაში ჰქონდა მოქცეული.
მიჩამის თქმით, მან აღმოაჩინა, რომ ადამიანები ლექსიკონში არსებულ განმარტებას იშველიებდნენ, რათა დაემტკიცებინათ, რომ მათი დამოკიდებულებები განსხვავებული კანის ფერის მქონე ადამიანების მიმართ რასისტული არ იყო. სწორედ ამის შემდეგ მიხვდა ის, რომ საჭირო იყო, სიტყვის განმარტებას ფართო საზოგადოებაში არსებული რასობრივი უთანასწორობა უფრო ზუსტად აესახა.
სიტყვა "რასიზმის" ამჟამინდელი განმარტება მერიემ-უებსტერის ლექსიკონში:
1. შეხედულება, რომ რასა არის ადამიანის თვისებების და შესაძლებლობების მთავარი განმსაზღვრელი ფაქტორი და ეს რასობრივი განსხვავებები კონკრეტულ რასას თანდაყოლილ უპირატესობას ანიჭებს.
2. ა) დოქტრინა ან პოლიტიკური პროგრამა, რომელიც ეფუძნება რასისტულ შეხედულებებს და მიზნად ისახავს მისი პრინციპების შესრულებას; ბ) პოლიტიკური ან სოციალური სისტემა, რომელიც რასიზმზეა დაფუძნებული.
3. რასობრივი მიკერძოება და დისკრიმინაცია.
BBC-სთან საუბარში მიჩამი ამბობს, რომ ამჟამინდელ განმარტებაში არასაკმარისი ინფორმაციის არსებობა ჯერ კიდევ ოთხი წლის წინ შენიშნა.
"სოციალურ ქსელში ხშირად ვსაუბრობდი რასიზმსა და იმაზე, რაც სკოლასა და კოლეჯში თავად გამოვცადე. იმაზე გაცილებით მეტ რასისტულ გამოვლინებას ვაწყდებოდი ხოლმე, ვიდრე ეს სხვებისთვის ცხადი იყო", — ამბობს იგი.
მიჩამი ამბობს, რომ ადამიანები, რომლებიც ცდილობდნენ, დაერწმუნებინათ, რომ იგი ცდებოდა, არგუმენტად ლექსიკონის განმარტებას იშველიებდნენ ხოლმე.
"ზოგიერთი ყალბი ანგარიშიდან მწერდა, შენ არ გესმის, რასიზმი რა არისო".
ადამიანები ლექსიკონიდან აღებულ განმარტებას უგზავნიდნენ და ცდილობდნენ, დაემტკიცებინათ, რომ რასიზმი მხოლოდ ის არის, როცა საკუთარ რასას სხვისაზე უპირატესად მიიჩნევ.
"ისინი მეუბნებოდნენ: "შენ სკოლაში [უნივერსიტეტში] ხარ და რისი თქმა გინდა? პრივილეგიებითაც ჩვეულებრივ სარგებლობ". მე კი ვპასუხობდი, რომ იმ ბარიერებს ვგულისხმობ, რომელთაც ჩემი კანის ფერისა და არსებული სისტემის გამო წავაწყდი".
28 მაისს მიჩამმა მერიემ-უებსტერის ლექსიკონს მისწერა წერილი, რომ რასიზმი არის "ორივე — სოციალურ და ინსტიტუციურ ძალაუფლებასთან შერწყმული მიკერძოება. ეს არის სისტემა, რომელიც უპირატესობას კანის ფერზე დაყრდნობით განსაზღვრავს".
მიჩამისდა გასაოცრად, მან პასუხი მომდევნო დღესვე მიიღო. რამდენიმე წერილის გაცვლის შემდეგ, მერიემ-უებსტერმა განაცხადა, რომ "პრობლემა მალევე უნდა მოგვარებულიყო" და განმარტება ჩასწორებულიყო.
ლექსიკონის რედაქციის მენეჯერმა, პიტერ სოკოლოვსკიმ, BBC-ის განუცხადა, რომ რასიზმის მეორე განმარტების ფორმულირება "უფრო ნათელი იქნება მომდევნო გამოცემაში".
"განმარტება შეიძლება უფრო განივრცოს და მასში ტერმინი "სისტემური" იყოს გამოყენებული. ამავდროულად კი მაგალითისთვის ერთი-ორი წინადადებაც დაერთოს თან", — თქვა მან.
როგორც მან დასძინა, ხალხი, რომელიც ახალ განმარტებაზე მუშაობს, თანამშრომლობს შავკანიანთა საკითხებზე მომუშავე ექსპერტებთან, ჩასწორება კი აგვისტოში უნდა გაკეთდეს.
მიჩამი ამბობს, რომ მსგავსი საკითხები, როგორებიცაა განმარტებაში არსებული ხარვეზი, ძალიან მნიშვნელოვანია.
"ვფიქრობ, აუცილებელია, რომ ადამიანებს ამ ტერმინის განმარტება ერთნაირად ესმოდეთ", — განაცხადა მან.
-
გადახედვავენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ ვენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ
-
გადახედვადააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს დააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს
-
გადახედვაორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე ორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე
-
გადახედვარამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა რამ გამოიწვია ათენის ცის გასაოცარი მოწითალო შეფერილობა
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება საქართველოში უქმეებზე როგორი ამინდი იქნება საქართველოში უქმეებზე
-
-
-
გადახედვადაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი ამბობს, რომ პოლიცია მას სცემს და აწამებს — რა ვიცით იმრან ალიევზე დაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი ამბობს, რომ პოლიცია მას სცემს და აწამებს — რა ვიცით იმრან ალიევზე
-
-
გადახედვაყალბი ჯანმრთელობის ცნობა 2000 დოლარის სანაცვლოდ — სუსმა რუსთავის პოლიკლინიკის დირექტორი და ექიმი ამხილა ყალბი ჯანმრთელობის ცნობა 2000 დოლარის სანაცვლოდ — სუსმა რუსთავის პოლიკლინიკის დირექტორი და ექიმი ამხილა
-
გადახედვარა ასაკში მიაჩნიათ ადამიანი ხანდაზმულად რა ასაკში მიაჩნიათ ადამიანი ხანდაზმულად
-
გადახედვამკვლევრებმა კოსმოსში ახალი მოლეკულა აღმოაჩინეს მკვლევრებმა კოსმოსში ახალი მოლეკულა აღმოაჩინეს
-
გადახედვამოლაპარაკებები არ დაიწყება, ვიდრე ეს კანონი დღის წესრიგშია — ევროპარლამენტის რეზოლუციის საბოლოო პროექტი მოლაპარაკებები არ დაიწყება, ვიდრე ეს კანონი დღის წესრიგშია — ევროპარლამენტის რეზოლუციის საბოლოო პროექტი
-
გადახედვაშესაძლოა, პაციენტებს გადარჩენის მეტი შანსი ჰქონდეთ, თუ მათი ექიმი ქალია — კვლევა შესაძლოა, პაციენტებს გადარჩენის მეტი შანსი ჰქონდეთ, თუ მათი ექიმი ქალია — კვლევა
-
-
-
გადახედვაბორელი: ჩვენი კარი ღიაა, მოვუწოდებ საქართველოს ლიდერებს, გამოხატონ მოქალაქეების მოლოდინები და ქვეყანა ევროკავშირის გზას არ ააცდინონ ბორელი: ჩვენი კარი ღიაა, მოვუწოდებ საქართველოს ლიდერებს, გამოხატონ მოქალაქეების მოლოდინები და ქვეყანა ევროკავშირის გზას არ ააცდინონ
-
-
გადახედვამესტიის მერი დეკლარაციაში ქონებას მალავს — TI მესტიის მერი დეკლარაციაში ქონებას მალავს — TI
-
-
კომენტარები