ამერიკული ლექსიკონი ტერმინ რასიზმის განმარტებას ცვლის
მას შემდეგ, რაც ამერიკულმა ლექსიკონმა Merriam-Webster ახალგაზრდა შავკანიანი ქალისგან ელექტრონული ფოსტით წერილი მიიღო, კომპანიამ გადაწყვიტა, ტერმინ რასიზმის განმარტებაში ცვლილება შეეტანა.
კენედი მიჩამი, რომელმაც აიოვაში დრეიკის უნივერსიტეტი სულ ცოტა ხნის წინ დაამთავრა, ლექსიკონის მესვეურებისთვის გაგზავნილ წერილში წერს, რომ განმარტება სისტემურ ჩაგვრაზე უნდა მიანიშნებდეს.
კენედი მიჩამის მოსაზრებას ლექსიკონის რედაქტორი დაეთანხმა და განმარტებაში ცვლილების შეტანა გადაწყვიტა.
ეს გადაწყვეტილება იმ ფონზე მიიღეს, როცა მინეაპოლისის შტატში აფროამერიკელი მოქალაქის, ჯორჯ ფლოიდის, მკვლელობის შემდეგ მთელ მსოფლიოში ანტირასისტული საპროტესტო გზავნილები ისმის. ფლოიდი მას შემდეგ გარდაიცვალა, რაც თეთრკანიან პოლიციელს მისი კისერი მუხლის ქვეშ თითქმის ცხრა წუთის განმავლობაში ჰქონდა მოქცეული.
მიჩამის თქმით, მან აღმოაჩინა, რომ ადამიანები ლექსიკონში არსებულ განმარტებას იშველიებდნენ, რათა დაემტკიცებინათ, რომ მათი დამოკიდებულებები განსხვავებული კანის ფერის მქონე ადამიანების მიმართ რასისტული არ იყო. სწორედ ამის შემდეგ მიხვდა ის, რომ საჭირო იყო, სიტყვის განმარტებას ფართო საზოგადოებაში არსებული რასობრივი უთანასწორობა უფრო ზუსტად აესახა.
სიტყვა "რასიზმის" ამჟამინდელი განმარტება მერიემ-უებსტერის ლექსიკონში:
1. შეხედულება, რომ რასა არის ადამიანის თვისებების და შესაძლებლობების მთავარი განმსაზღვრელი ფაქტორი და ეს რასობრივი განსხვავებები კონკრეტულ რასას თანდაყოლილ უპირატესობას ანიჭებს.
2. ა) დოქტრინა ან პოლიტიკური პროგრამა, რომელიც ეფუძნება რასისტულ შეხედულებებს და მიზნად ისახავს მისი პრინციპების შესრულებას; ბ) პოლიტიკური ან სოციალური სისტემა, რომელიც რასიზმზეა დაფუძნებული.
3. რასობრივი მიკერძოება და დისკრიმინაცია.
BBC-სთან საუბარში მიჩამი ამბობს, რომ ამჟამინდელ განმარტებაში არასაკმარისი ინფორმაციის არსებობა ჯერ კიდევ ოთხი წლის წინ შენიშნა.
"სოციალურ ქსელში ხშირად ვსაუბრობდი რასიზმსა და იმაზე, რაც სკოლასა და კოლეჯში თავად გამოვცადე. იმაზე გაცილებით მეტ რასისტულ გამოვლინებას ვაწყდებოდი ხოლმე, ვიდრე ეს სხვებისთვის ცხადი იყო", — ამბობს იგი.
მიჩამი ამბობს, რომ ადამიანები, რომლებიც ცდილობდნენ, დაერწმუნებინათ, რომ იგი ცდებოდა, არგუმენტად ლექსიკონის განმარტებას იშველიებდნენ ხოლმე.
"ზოგიერთი ყალბი ანგარიშიდან მწერდა, შენ არ გესმის, რასიზმი რა არისო".
ადამიანები ლექსიკონიდან აღებულ განმარტებას უგზავნიდნენ და ცდილობდნენ, დაემტკიცებინათ, რომ რასიზმი მხოლოდ ის არის, როცა საკუთარ რასას სხვისაზე უპირატესად მიიჩნევ.
"ისინი მეუბნებოდნენ: "შენ სკოლაში [უნივერსიტეტში] ხარ და რისი თქმა გინდა? პრივილეგიებითაც ჩვეულებრივ სარგებლობ". მე კი ვპასუხობდი, რომ იმ ბარიერებს ვგულისხმობ, რომელთაც ჩემი კანის ფერისა და არსებული სისტემის გამო წავაწყდი".
28 მაისს მიჩამმა მერიემ-უებსტერის ლექსიკონს მისწერა წერილი, რომ რასიზმი არის "ორივე — სოციალურ და ინსტიტუციურ ძალაუფლებასთან შერწყმული მიკერძოება. ეს არის სისტემა, რომელიც უპირატესობას კანის ფერზე დაყრდნობით განსაზღვრავს".
მიჩამისდა გასაოცრად, მან პასუხი მომდევნო დღესვე მიიღო. რამდენიმე წერილის გაცვლის შემდეგ, მერიემ-უებსტერმა განაცხადა, რომ "პრობლემა მალევე უნდა მოგვარებულიყო" და განმარტება ჩასწორებულიყო.
ლექსიკონის რედაქციის მენეჯერმა, პიტერ სოკოლოვსკიმ, BBC-ის განუცხადა, რომ რასიზმის მეორე განმარტების ფორმულირება "უფრო ნათელი იქნება მომდევნო გამოცემაში".
"განმარტება შეიძლება უფრო განივრცოს და მასში ტერმინი "სისტემური" იყოს გამოყენებული. ამავდროულად კი მაგალითისთვის ერთი-ორი წინადადებაც დაერთოს თან", — თქვა მან.
როგორც მან დასძინა, ხალხი, რომელიც ახალ განმარტებაზე მუშაობს, თანამშრომლობს შავკანიანთა საკითხებზე მომუშავე ექსპერტებთან, ჩასწორება კი აგვისტოში უნდა გაკეთდეს.
მიჩამი ამბობს, რომ მსგავსი საკითხები, როგორებიცაა განმარტებაში არსებული ხარვეზი, ძალიან მნიშვნელოვანია.
"ვფიქრობ, აუცილებელია, რომ ადამიანებს ამ ტერმინის განმარტება ერთნაირად ესმოდეთ", — განაცხადა მან.
-
-
გადახედვაყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი ყველაზე დიდი ცხოველი, რომელსაც ხმელეთზე უარსებია — პატაგოტიტანი
-
გადახედვაSETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ SETI-ს მეცნიერის თქმით, არამიწიერი სიცოცხლის აღმოჩენა გარდაუვალია და ამას ჯეიმს ვების ტელესკოპით შევძლებთ
-
გადახედვაამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია ამომავალი ვარსკვლავები — გიორგი გიგაშვილი პრესტიჟული ევროპული პროგრამის გამარჯვებულია
-
გადახედვამეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს მეცნიერებმა ძველ გრაგნილში პლატონის საფლავის მდებარეობაზე მინიშნებას მიაგნეს
-
-
-
-
გადახედვაილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ ილიაუნი მოსწავლეებისთვის ასტროფიზიკის პრაქტიკულ შეხვედრებს გამართავს — როგორ დავესწროთ
-
-
-
გადახედვამკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს მკვლევრებმა 90 მილიონი წლის წინ მცხოვრები გიგანტური ფრინველის ნაკვალევი აღმოაჩინეს
-
გადახედვა29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს 29 აპრილს, პარლამენტი გენდერული კვოტირების გაუქმებაზე, პრეზიდენტის ვეტოს განიხილავს
-
-
გადახედვაკობახიძე: მიგრაციის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ გახსნილია საზღვრები, ანუ ადვილია ქვეყნის დატოვება და ევროკავშირის ქვეყნებში გადასვლა კობახიძე: მიგრაციის ერთ-ერთი მიზეზი არის ის, რომ გახსნილია საზღვრები, ანუ ადვილია ქვეყნის დატოვება და ევროკავშირის ქვეყნებში გადასვლა
-
გადახედვაკობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს" კობახიძე აცხადებს, რომ ევროპარლამენტის რეზოლუციაში ვიზალიბერალიზაციაზე ჩანაწერს "ჩალის ფასი აქვს"
-
-
გადახედვალელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს! ლელო: ვუერთდებით 28 აპრილს დაანონსებულ ევროპულ მარშს, რათა კიდევ ერთხელ ვუთხრათ "კი" ევროპას და "არა" რუსულ კანონს!
-
გადახედვარუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა რუსული კანონის მეორე საკომიტეტო მოსმენა 29 აპრილს დაინიშნა
-
გადახედვაალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო ალტ-ინფო აცხადებს, რომ საჯარო რეესტრმა მათი ახალი პარტიის, "ქართული იდეის" გაუქმების პროცესი დაიწყო
-
გადახედვა18-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა პირს, რომელმაც ყოფილი ცოლი დაჭრა, მისი ქმარი კი მოკლა 18-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა პირს, რომელმაც ყოფილი ცოლი დაჭრა, მისი ქმარი კი მოკლა
კომენტარები