რატომ აღარ უნდა ვიყიდოთ ახალი ტანსაცმელი
მოდის ინდუსტრია გარემოს დაბინძურების ერთ-ერთი მთავარი ხელშემწყობია. მსოფლიოს მასშტაბით, ჩამდინარე წყლის 20% და ნახშირბადის ემისიის 10% სწორედ ამ ინდუსტრიაზე მოდის (ვარაუდობენ, რომ 2050 წლისთვის უკანასკნელი მაჩვენებელი 25%-მდე გაიზრდება). ყოველწლიურად მხოლოდ ბრიტანეთის ნაგავსაყრელებზე დაახლოებით 300,000 ტონა ტანსაცმელი ხვდება.
სწრაფი მოდის ბიზნეს-მოდელი 2000-იან წლებში ჩამოყალიბდა და სწორედ ისაა პასუხისმგებელი იმაზე, რომ დიდი რაოდენობის დაბალხარისხიან ტანსაცმელზე მოთხოვნა უპრეცედენტოდ გაიზარდა. ტანსაცმლის მნიშვნელოვანი ნაწილი დღეს მხოლოდ მოკლევადიანი მოხმარების მიზნით იქმნება. შედეგად, წარმოებული პროდუქტის ხარისხი იკლებს, მისი მასობრივად მოხმარების დონე კი იმატებს. ეს, თავის მხრივ, უბიძგებს მოდის ინდუსტრიას, წარმოების პროცესში ბუნებრივი რესურსები დიდი რაოდენობით გამოიყენოს.
მომხმარებლის სურვილების დაკმაყოფილებაზე ორიენტირებული სამრეწველო-სამიმწოდებლო პროცესი რიგ სოციალურ და ეკოლოგიურ პრობლემებს წარმოშობს. ტანსაცმლის მოხმარების მაჩვენებლით ევროპაში ბრიტანეთი ლიდერობს; აქ ერთ სულ მოსახლეზე 26,7 კილოგრამი სამოსი მოდის. გერმანიაში ეს მაჩვენებელი 16.7კილოგრამია, დანიაში - 16, იტალიაში - 14.5, ჰოლანდიაში - 14, ხოლო შვედეთში - 12.6 კილოგრამი.
ცვლილების საჭიროება მოდის ბრენდებსა და მწარმოებლებს ასე თუ ისე გააზრებული აქვთ. მოდის სფეროს წარმომადგენლები სიტუაციის გამოსასწორებლად გარკვეული ნაბიჯების გადადგმას იწყებენ, თუმცა პროცესი მაინც ნელა მიმდინარეობს. მაგალითად, H&M ბოიკოტს უცხადებს წარმოებაში ბრაზილიური ტყავის გამოყენებას, რადგან ტყავის მწარმოებელი ინდუსტრია ამაზონის ტყის განადგურებაში მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სხვა ისეთი ბრენდები კი, როგორებიცაა Adidas, Stella McCartney და Patagonia, ახალი მატერიალების შესაქმნელად აქტიურად იყენებენ ნარჩენ პროდუქტებს.
ცხადია, მსგავსი პოლიტიკა მხოლოდ დადებითი შედეგის მომტანია, მაგრამ საკითხავი ისაა, საკმარისია თუ არა ბრენდების ეს მცდელობები რეალური ცვლილების მისაღწევად? გაეროს ბოლოდროინდელ ანგარიშებზე დაყრდნობით, 11 წელი გვაქვს იმისთვის, რომ კლიმატის ცვლილებისგან გამოწვეული შეუქცევადი ზარალი თავიდან ავირიდოთ. ნაკლებია იმის ალბათობა, რომ ბიზნესების მიერ ცვლილებებისკენ გადადგმული პატარა ნაბიჯები მნიშვნელოვან შედეგს გამოიღებს. ამიტომ სიტუაციის გამოსწორებაზე თავად მომხმარებელმაც აქტიურად უნდა იზრუნოს.
მხოლოდ მოდის ბრენდებს არ აქვთ ცვლილებების გამოწვევის უნარი; ვითარების შეცვლის ძალას, ჩვენ, მოდის რიგითი მომხმარებლებიც ვფლობთ. სექტემბერში ლონდონის მოდის კვირეულის გახსნას პროტესტი და დემონსტრაციები მოჰყვა. დემონსტრანტები მოდის ინდუსტრიას გარემოს დაბინძურებაში შეტანილი დიდი წვლილის გამო აპროტესტებდნენ. ამ მოვლენებმა ცხადყო, თუ როგორ შეუძლიათ რიგით მომხმარებლებს ეკოლოგიური პრობლემისადმი საზოგადოების ყურადღების მიპყრობა. სწორედ მომხმარებლებს შეგვიძლია, წავახალისოთ ბრენდები, შეცვალონ წარმოების ფორმები, რითაც მოდის ინდუსტრიას ეკო-მეგობრული მომავლისკენ გავუკაფავთ გზა.
რეალური ცვლილებისთვის მეტმა ადამიანმა უნდა აიღოს საკუთარ თავზე წილი პასუხისმგებლობა და ზნეობრივი ღირებულებების შესატყვისად უნდა იმოქმედოს. ცხოვრების სტილის მცირედით გადასხვაფერებასაც კი დიდი და მდგრადი ცვლილებების მოტანა შეუძლია. ამიტომ გთავაზობთ ახალი ტანსაცმლის ყიდვამდე გასათვალისწინებელ რამდენიმე რჩევას:
1. დაფიქრდი, სანამ იყიდი
სანამ ახალ ტანსაცმელს ვიყიდდეთ და ამით ჩვენს წვლილს შევიტანდეთ გარემოს დაბინძურებაში, ალტერნატიულ ვარიანტებზე დაფიქრება ღირს. მაგალითად, კარგი იქნება თუ ჩვენს თავებს მსგავს კითხვებს დავუსვამთ: იქნებ საკმარისი ტანსაცმელი მაქვს? ან იქნებ შემიძლია, ვინმესგან ვითხოვო? მეორეული ტანსაცმლის ყიდვაც კარგი იდეაა ან სულაც - ძველის გადაკეთება. ახალი ტანსაცმლის ყიდვა მხოლოდ ბოლო - ყველაზე ნაკლებად სასურველი ალტერნატივა თუ იქნება, გარემოზე მავნე ზემოქმედების პროცესს მნიშვნელოვნად შევამცირებთ.
2. პასუხისმგებლობით მიუდექი ყიდვის პროცესს
კონკრეტული ბრენდის ნაწარმის ყიდვა ამ ბრენდის პრინციპების გაზიარებად შეიძლება ჩავთვალოთ, რადგან გადახდილი თანხით ჩვენ მას თავისი პოლიტიკის შენარჩუნებაში ვეხმარებით. სანამ რომელიმე ბრენდის ნაწარმს ვიყიდით, სჯობს, პატარა კვლევა ჩავატაროთ და გავიგოთ, რა ღირებულებებზე დაყრდნობით აწარმოებს ის პროდუქტს. ამ გზით ინფორმირებული არჩევანის გაკეთებას შევძლებთ.
თუ გინდათ იცოდეთ, სად შეიქმნა თქვენი ტანსაცმელი, ისეთ ბრენდებს უნდა მიმართოთ, რომლებიც წარმოება-მიწოდების პროცესს სრულად აცნობენ მომხმარებლებს. მაგალითად, ბრენდი Community Clothing მყიდველებს სრულად ეუბნება, სად მოიპოვეს წარმოებისთვის საჭირო მატერია, საიდანაა ძაფი და სად დამზადდა თავად ტანსაცმელი. ხოლო თუ ოკეანეების პლასტმასით დაბინძურების პრობლემა მიგაჩნიათ ყველაზე მწვავე, მაშინ Ecoalf-ის მსგავსი კომპანიების სამოსის ყიდვა თქვენთვის ზედგამოჭრილი იქნება.
3. იყიდე მეორეული ნივთები
ერთ დროს მეორეული ნივთების მაღაზიებში შოპინგი ინდივიდუალურ, ექსტრავაგანტულ და ეკონომიურ მეთოდად მიიჩნეოდა. თუმცა სამოსის ყიდვისადმი მსგავსი მიდგომა რაღაც ეტაპზე არამოდური გახდა და ის ბაზარზე მასობრივად წარმოებული დაბალხარისხიანი და იაფი ტანსაცმლის შესყიდვის მანიით ჩანაცვლდა. მაგრამ სხვადასხვა ბრენდისა და მაღაზიათა ქსელების საქველმოქმედო კამპანიების წყალობით მეორეული ტანსაცმლის ყიდვა ისევ იბრუნებს პოპულარობას, რაც, თავისთავად, ახალი ტანსაცმლის წარმოების საჭიროებას ამცირებს.
4. აიღე პასუხისმგებლობა ძველ ნივთებზე
როგორც ახალი ტანსაცმლის ყიდვაზე ვიღებთ პასუხისმგებლობას, ასევე უნდა მივუდგეთ ძველ ტანსაცმელზე უარის თქმის საკითხსაც. ყოველწლიურად ნაგავსაყრელებზე დაახლოებით 530 მილიონი ლარის ოდენობის ტანსაცმელი იყრება. მათი უმეტესობა სინთეტიკური მასალისგანაა წარმოებული, რაც ნიშნავს, რომ ზოგიერთი მათგანის დაშლას 200 წელი დასჭირდება. ამიტომ, სანამ ტანსაცმელს გადავყრით, აქაც უნდა განვიხილოთ სხვადასხვა ალტერნატივა - სამოსის საქველმოქმედო ცენტრებში ჩაბარება, გადამუშავება, გადაკეთება, მეგობრებისთვის ან ოჯახის წევრებისთვის მიცემა.
პასუხისმგებლობის აღება ტანსაცმლის ყიდვაზე, ფლობასა და თავიდან მოშორებაზე მნიშვნელოვან ცვლილებას გამოიწვევს როგორც მოდის ინდუსტრიაში, ასევე გარემოს დაცვის კუთხითაც. დღესდღეობით სოციალური მედიის ხელშეწყობით მომხმარებლების აზრს მეტი გავლენა აქვს, ვიდრე ოდესმე. ამიტომ გაუმართლებელია, უმოქმედოდ ვისხდეთ და ველოდოთ, როდის შეცვლიან ბრენდები თავიანთ ხედვასა და მიდგომას. ჩვენს მიზანდასახულობასა და კონკრეტულ ქმედებებს გადამწყვეტი როლის შესრულება შეუძლია მოდის ინდუსტრიის მიერ ეკოლოგიაზე მავნე ზემოქმედების შემცირების საკითხში.
-
გადახედვა"ჩვენ, Gen Z-ის დედებიც მაგრები ვართ!" — ფოტოებში: ქალთა მარში ბათუმში "ჩვენ, Gen Z-ის დედებიც მაგრები ვართ!" — ფოტოებში: ქალთა მარში ბათუმში
-
გადახედვაქალთა მარში: რა არის დღევანდელი მსვლელობის გეგმა და ძირითადი პოლიტიკური გზავნილები ქალთა მარში: რა არის დღევანდელი მსვლელობის გეგმა და ძირითადი პოლიტიკური გზავნილები
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება დღეს, 20 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება
-
გადახედვასტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს სტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს
-
გადახედვადაუშვებელია, მივიღოთ კანონი, რომლის უკან გაწვევისკენ მოგვიწოდებენ ცივილიზებული სამყაროს წევრი ქვეყნები — GPBA დაუშვებელია, მივიღოთ კანონი, რომლის უკან გაწვევისკენ მოგვიწოდებენ ცივილიზებული სამყაროს წევრი ქვეყნები — GPBA
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას დღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას როგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას
-
გადახედვაკინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი კინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი
-
გადახედვასააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს სააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს
-
გადახედვაშესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს შესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს
-
გადახედვაოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს! ოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს!
-
გადახედვაკვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ კვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ
-
გადახედვალაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო ლაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო
-
გადახედვალავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია" ლავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია"
-
გადახედვავახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება ვახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება
-
გადახედვახაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით ხაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით
-
გადახედვარა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა რა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა
-
გადახედვაოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2 ოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2
-
გადახედვაახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება ახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება
-
-
გადახედვატაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს ტაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს
კომენტარები