ახალი კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა ინსომნიის გენეტიკური საფუძვლები შეისწავლეს და ამ დარღვევასთან ასოცირებული გენების კომპლექსური ჯგუფი აღმოაჩინეს.

ინსომნია ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დარღვევაა და ის მსოფლიოში 770 მილიონ ადამიანს აწუხებს. წინამორბედი კვლევები მიუთითებს, რომ ინსომნიას გარკვეულწილად გენეტიკური საწყისი აქვს და ის შთამომავლობით გადაეცემა, თუმცა ამ დარღვევის უკან მდგარი ასობით გენი ამ დრომდე ამოცნობილი არ ყოფილა.

მეცნიერების საერთაშორისო გუნდმა გენეტიკური მონაცემების ბაზა შეისწავლა, რომელშიც 1,3 მილიონი ადამიანის მონაცემები შედიოდა. მათ აღმოაჩინეს 956 გენის ვარიანტი, რომელიც ინსომნიის მომატებულ რისკთანაა კავშირში. მათ ასევე დაადგინეს, რომ ამ გენების ნაწილი დიდ როლს ტვინის უჯრედების აქსონების ჩამოყალიბებასა და მათ გამართულ ფუნქციონირებაში თამაშობს. აქსონები ნეირონებიდან გამომავალი ერგვარი "სადენებია", რომლითაც ერთი ნეირონი მეორეს უკავშირდება. კვლევის ფარგლებში აღმოჩენილი გენები ტვინის სხვადასხვა რეგიონში არსებულ ნეირონებზე გავლენას ინდივიდუალურად ახდენდნენ.

გენების ნაწილი ტვინის იმ უბნებთან (შუბლის ქერქი და ბაზალური განგლიები) ასოცირდა, რომლებიც დაბალი ხარისხის ძილთანაა კავშირში.

ასევე აღსანიშნავია, რომ კვლევამ ინსომნიას, დეპრესიასა და შფოთვას შორის გენეტიკური მსგავსებებიც აღმოაჩინა.

"ეს ძალიან დიდი აღმოჩენაა, რადგან ახლა უკვე ვიცით, რომელ უჯრედებზე ახდენენ პირდაპირ გავლენას ინსომნიასთან ასოცირებული გენები, რაც თავისმხრივ საშუალებას გვაძლევს, რომ შემდეგ ეს უჯრედები ლაბორატორიებში ინდივიდუალურად შევისწავლოთ", - აცხადებს ამსტერდამის უნივერსიტეტის პროფესორი გუს სმიტი.

"ჩვენი კვლევა აჩვენებს, რომ ინსომნია, ისევე როგორც სხვა ნეიროფსიქიატრიული დარღვევები ასობით სხვადასხვა გენით არის განპირობებული, თითოეულ მათგანს მცირე ეფექტი აქვს, თუმცა, მათი გაერთიანებით დიდი და მკაფიო სურათი მიიღება. თითოეული გენი დამოუკიდებლად შესაძლოა მნიშვნელოვანი არ იყოს, მაგრამ საბოლოო ჯამში გენების ამ ჯგუფისგან მიღებული ეფექტი ძალიან დიდია", - აცხადებს გენეტიკოსი დანიელა პოსტჰუმა.

აღნიშნული კვლევისთვის მეცნიერებმა UKBioBank-ისა და 23andMe-ს მონაცემთა ბაზები გამოიყენეს.

კვლევა ჟურნალ Nature Genetics-ში გამოქვეყნდა.