ემა უოტსონი: პერსეპოლისში მოთხრობილია იმ თავისუფლების შესახებ, რომელიც 1970-იანი წლების ირანში ჰქონდათ ქალებს, რომელიც რევოლუციის შემდეგ მკაცრი კანონებით შეიცვალა. თქვენი აზრით, ქალებისთვის ცხოვრება მარტივი დღეს უფროა თუ თქვენს ბავშვობაში?

მარჯან სატრაპი: კანონის მიხედვით, უფრო მეტი თავისუფლება გვქონდა. მაგალითად, შეგვეძლო მოგვეთხოვა განქორწინება, მაგრამ როდესაც ქალს განათლება არ აქვს და არ არის ეკონომიკურად დამოუკიდებელი, განქორწინების მოთხოვნის უფლება ცხოვრებას დიდად არ შეგიცვლის.

წარმოიდგინე - გყავს 3 შვილი, არ გაქვს განათლება და სამსახური - რა უნდა ქნა? ვერ გაშორდები; ამიტომ მთელი ცხოვრება იმ ნაძირალასთან ყოფნა გიწევს.

დღესდღეობით წესები ქალების წინააღმდეგაა. თუმცა, ამავე დროს იმის მოსმენა, რომ “ქალი მხოლოდ მამაკაცის ნახევარია” ქალებს აძლევს მოტივაციას, რომ წავიდნენ და მეტი ისწავლონ. დღეს ირანში სტუდენტების ორი მესამედი - 70 პროცენტი - გოგოებია.

დღეს გოგოები თითქმის ყველა სფეროში არიან ჩართულები, რაც ნიშნავს იმას, რომ ქორწინების შემდეგ, ეს გოგოები საკუთარ მამებზე, ქმრებზე და ძმებზე უფრო განათლებულები იქნებიან - ამ დროს, გოგოებს ვეღარ ეტყვიან, რომ ისინი მამაკაცების მხოლოდ ნახევრები არიან, ხომ გესმის?

ასე რომ, თუ ქალებს აქვთ მუშაობისა და თავის რჩენის შესაძლებლობა, მათ უკვე განქორწინებაზე ფიქრიც შეეძლებათ. თავიდან ეკონომიკური დამოუკიდებლობაა საჭირო, შემდეგ უკვე თავისუფლებაზეც შეგვიძლია საუბარი. განათლებული ქალი ეკონომიკურად დამოუკიდებელია, რომელიც შეურაცხყოფას ნაკლებად აიტანს. ეს პირველი ნაბიჯია დემოკრატიისკენ.

დემოკრატიის მტერი ერთი ადამიანი არ არის. დემოკრატიის მტერი პატრიარქალური კულტურაა. ისევე, როგორც ოჯახში მამაკაცს აქვს უფლება, გადაწყვიტოს ყველაფერი და ბოლო სიტყვაც მისია, ასეა დიქტატორის შემთხვევაშიც - რომელიც მთელი ერის მამის როლშია.

რაც უფრო მეტი განათლებული ქალი გვეყოლება, მით უფრო განათლებული საზოგადოება გექნება. ეს არ არის “ფემინისტური წინასწარგანწყობა”, ეს - ფაქტია.

მინდა გითხრა, როდესაც პატარა ვიყავი, დედა ყოველთვის მეუბნებოდა, "შენი სილამაზის იმედი არასოდეს იქონიო, შენი ინტელექტია მთავარი. ჩემთვის სულ ერთია, გათხოვდები თუ არა. მე მინდა, რომ ისწავლო და ეკონომიკურად დამოუკიდებელი გახდეო”.

ბავშვობაში მეგონა, გულისხმობდა, რომ მახინჯი ვიყავი, ისეთი მახინჯი, რომ არც კი უნდა მეცადა თავი გამელამაზებინა, იმიტომ რომ მაინც არავინ მომიყვანდა ცოლად.

ემა: მართლა ასეთი ინტერპრეტაციით გესმოდა?

მარჯანი: კი, აბსოლუტურად ასე იყო. მეგონა, დედა მარწმუნებდა, რომ რომანტიული ამბები არ მელოდა და ამიტომ ბეჯითად უნდა მესწავლა. ამის შესახებ მას 28 წლის ასაკში დაველაპარაკე, მან, რა თქმა უნდა, მითხრა, რომ სულელი ვიყავი. მისი სიტყვების ჩემეული ინტერპრეტაცია ასეთი იყო: “ჩემო გოგონა, საშინლად მახინჯი ხარ. ჩემი შვილი ხარ, გიცნობ, ასე რომ დანებდი! არავინ მოგიყვანს ცოლად”.

ემა: მაგრამ ახლა, როცა მისი ნათქვამის კონტექსტსა და პერიოდს აანალიზებ, საკმაოდ გასაოცარია, რომ მსგავსს მესიჯს გაწვდიდა. შენი აზრით, რამ გააძლიერა ასე? საიდან წამოვიდნენ ასეთი ძლიერი ქალები შენს წინაპრებში?

მარჯანი: ეს გეოგრაფიასთანაა დაკავშირებული - როგორც იცი, მე ჩრდილოეთ ირანიდან ვარ. ეს არის ადგილი, სადაც ბრინჯი მოგვყავს, სადაც ქალები გვერდიგვერდ, მუხლჩაუხრელად მუშაობენ. ამიტომ აქ სქესთა შორის არანაირი სხვაობა არაა.

დედაჩემი ამ ადგილას გაიზარდა, ძალიან მოსიყვარულე მამა და ოჯახი ჰყავდა.

მაგრამ ირგვლივ იხედები და ხედავ საზოგადოებას, რომელიც არ თვლის, რომ კაცი და ქალი თანასწორია. საზოგადოებას, რომელიც ამტკიცებს, რომ ქალები მხოლოდ ბავშვების გასაჩენად და სექსისთვისაა საჭირო. ხედავ, რომ ქალებს საკუთარი უნარის, ნიჭისა და ფუნქციის მხოლოდ ნახევრის, ან უფრო ნაკლების გამოყენების შესაძლებლობა აქვთ; შესაბამისად, ეს საზოგადოება ნახევარი ან უფრო ნაკლები სიჩქარით ვითარდება.

დედაჩემი 1960-70-იანი წლების ქალი იყო და არ უნდოდა, რომ მე ამ იდეოლოგიით გავზრდილიყავი. დედა მარწმუნებდა, რომ მე ადამიანი ვიყავი. ჩემთვის არასოდეს უთქვამთ, “შენ გოგო ხარ” ან “შენ ბიჭი ხარ”. ამის მაგივრად მეუბნებოდნენ: “ადამიანისთვის შესაძლებელი ნებისმიერი რამ, შეგიძლია გააკეთო შენც”.

ჩემი მშობლები დარწმუნებულები იყვნენ, რომ პირველი რაც უნდა გააკეთო, არის სწავლა. ისინი მეუბნებოდნენ, თუ ისწავლი, ყველაფრის უფლება გექნება, რაც გინდა ის აკეთეო. მაგრამ თუ არ ისწავლი, ჩვენგანაც ვერაფერს მიიღებო. არჩევანი მარტივი იყო - თუ მინდოდა, რომ მშვიდად მეცხოვრა და მეკეთებინა, რასაც მოვისურვებდი, ბეჯითი უნდა ვყოფილიყავი. და ეს იყო ის, რაც ავირჩიე.

ემა: მეც იგივე სიტუაციაში ვიყავი - დედაჩემი ბევრ თავისუფლებას მაძლევდა, მაგრამ სამაგიეროდ, კარგად უნდა მესწავლა.

მარჯანი: ასევე, ჩემი აზრით, ბევრ რამეში, რაშიც კაცებს ვადანაშაულებთ, ქალებსაც მიგვიძღვის წვლილი. ვინ ზრდის შვილებს პატრიარქალურ კულტურაში? ქალები. სწორედ ისინი არიან, ვინც თავიანთ შვილებს ეუბნებიან: “ჩემო გოგონა, ლამაზი უნდა იყო. ჩემო ბიჭუნა, შენ ყველაფრის უფლება გაქვს”, და ა.შ.

მე ექსტრემალურად პატრიარქალურ ქალებთან ერთად ფემინისტი კაცებიც მინახავს, ამიტომ არ მგონია, რომ ეს საკითხი სქესთანაა დაკავშირებული. ეს ინტელექტის ამბავია.

შეხედე ქალურ ჟურნალებს, ყველა ქალურ ჟურნალს! არასოდეს ვკითხულობ მათ, ყველა საშინელი და ზედაპირულია.

“როგორ დავიკლო 5 კგ ზაფხულამდე?” და თუ არ მინდა დაკლება? იმიტომ რომ ის პატარა ნაკეცი რომელიც მაქვს, ძალიან მიყვარს. და რა, თუ არ მინდა უნაკლო კანის ქონა? რადგანაც უკვე 45 წლის ვარ და რა გასაკვირია, რომ ვბერდები?

ეს კაცების ბრალია? არამგონია.

ეს ჩვენი პასუხისმგებლობაა და როცა კაცებს ვადანაშაულებთ, საკუთარ თავები მსხვერპლის როლში შეგვყავს. ჩვენ მსხვერპლი არ ვართ, ჩვენ ადამიანები ვართ. ჩვენ საკუთარი ტვინი გაგვაჩნია. ვერავინ დაგვიშლის ვიყოთ მშვენიერები და ჭკვიანები.

გასაგებია, რომ ოლიმპიურ თამაშებზე იგივე კატეგორიაში ვერ შევალთ, რადგანაც ასეთი კუნთები არ გვაქვს. მაგრამ, რაც მაბრაზებს, არის სპეციფიკური ფესტივალები, მაგალითად - ქალთა ლიტერატურული ფესტივალი - ამ დროს მიჩნდება კითხვა, რადგან ძუძუები მაქვს, სხვანაირად ვწერ? თუ ეს ჩემი ქალური მდგომარეობის ბრალია? კაცების მიერ დაწერილ ბევრ წიგნს ვკითხულობ და მათ მიერ აღწერილ ქალებთან თვითიდენტიფიკაციას ვერ ვაკეთებ.

ცოტა უფრო ჭკვიანები უნდა ვიყოთ.

ემა: საშინელებაა. ვხედავ, რომ თქვენ ნამდვილად გწამთ ადამიანის დამოუკიდებლობის და მისი შინაგანი სიძლიერის, გარემოებების მართვის უნარის. ჩემი აზრით, ეს მშვენიერია.

მარჯანი: ერთადერთი ადამიანი, ვინც თავისუფლებაში გვიშლის ხელს, ჩვენივე თავია. არავის შეუძლია წაგართვას თავისუფლება. მიცხოვრია დიქტატურაში და ვიცი, რასაც ვამბობ.

ემა: ამის თქმა მინდოდა. მათთვის, ვისაც ამგვარ რეჟიმში არ უცხოვრია, რთული წარმოსადგენია ასეთ პირობებში ცხოვრება. მაგრამ თქვენ გაქვთ უფლება, ამაზე ისაუბროთ, რადგან თქვენ ნამდვილად იცით, თქვენ ეს გაიარეთ.

მარჯანი: ვცხოვრობდი დიქტატურაში, სადაც ყველაფერი აკრძალული იყო. და რა, ნაკლებად თავისუფალი ვიყავი გონებაში? არა, არ ვყოფილვარ. გავსულელდი? არა. იმიტომ, რომ რამდენიც არ უნდა ეთვალთვალათ ჩემთვის, გონებაში ვერ შემოაღწევდნენ - ის მე მეკუთვნის. და თუ გადავწყვეტ, რომ ჩემი კონტროლის ქვეშაა, ასეც იქნება. კონტროლი კი, მხოლოდ გავარჯიშების შემდეგაა შესაძლებელი. თუ ჭკუას არ იყენებ, ის პატარავდება, ხოლო თუ იყენებ - იზრდება. ეს ყველაფერი ჩვენზეა დამოკიდებული.

არ უნდა შევიზღუდოთ თავი. პრობლემებს წინ უნდა აღვუდგეთ.

ქალები სხვა ქალების მიმართ ძალიან მკაცრები არიან. აი მაგალითად, როცა 30 წლის გავხდი და ყველა ინტერვიუში მეკითხებოდნენ - “შვილი გყავს?”

“არა”, ვპასუხობდი მე.

მერე კიდევ: “გყავს შვილი?”

“არა”.

“რატომ არ გყავს შვილი?”

“იმიტომ, რომ არ მინდა ვიყო დედა”.

ყოველთვის მიწევს თავის მართლება და როცა ვამბობ, რომ მინდა ჩემი ცხოვრება ჩემს საქმეს მივუძღვნა, ამბიციურ ძუკნას მეძახიან!

ასე კაცს არასოდეს ეპყრობიან. არასოდეს.

და ვინ მისვამს ამ კითხვების უმრავლესობას? ქალები.

ჩვენ არ ვუწევთ ანგარიშს არც სხვა ქალებს და არც საკუთარ თავებს. მგონი დროა ერთმანეთი ადამიანებად აღვიქვათ. კარგი დასაწყისი იქნებოდა.

ემა: გეთანხმები. წიგნში მოთხრობილი გაქვს, რომ ბიძია ანუში ახალგაზრდობაში გეუბნებოდა: “მნიშვნელოვანია გახსოვდეს, რომ ჩვენი ოჯახის მოგონებები არ უნდა დაიკარგოს, მაშინაც კი, თუ ეს ცუდი მოგონებებია და მაშინაც კი, თუ არ გესმის, რატომ მოხდა ასე.” რა გავლენა იქონია ამ ფრაზამ პერსეპოლისის წერისას?

მარჯანი: ძალიან დიდი. პატიება კარგი რამეა, იმიტომ, რომ არ შეიძლება მთელი ცხოვრება გაბრაზებულმა იარო. იმიტომ, რომ ხდები ის ადამიანი, რომელიც გძულს. და ზუსტად ეს ხდება სამყაროში, რომელშიც ჩვენ ვცხოვრობთ.

ჩვენი პასუხი ძალადობაზე ისევ ძალადობაა. ძალიან საშიშია იმავე თამაშის წესებით თამაში, რომლითაც ის ადამიანები თამაშობენ, რომლებიც არ მოგვწონს.

უვიცი ადამიანების პატიება შემიძლია, რადგანაც უვიცები არიან. მაგრამ ადამიანი, რომელმაც იცის, რომ ცუდს აკეთებს და მაინც აგრძელებს, ათჯერ უარესია. ვეცადე შენდობა, მაგრამ წიგნის წერის დროს გავაანალიზე, რომ ბრაზითა და ზიზღით ვიყავი სავსე - მინდოდა ყველა მომეკლა! ყველა დამესაჯა.

რამდენიმე გვერდის დაწერის შემდეგ მივხვდი: ჯანდაბა, მეც ზუსტად მათნაირი ვარ. მეც მათნაირი ვარ და ზუსტად აქ გაიმარჯვეს - მათნაირი გამხადეს. ამიტომ, გასაანალიზებლად და დასამშვიდებლად, ცოტა ხანი დავისვენე. როცა რამეს მიხვდები, ეს იმას კი არ ნიშნავს, რომ ამართლებ მას, არამედ იმას, რომ უკეთ აანალიზებ ყველაფერს.

ამიტომ, ეს წიგნი მაინცდამაინც ავტობიოგრაფია არ არის, რადგან ავტობიოგრაფიას, ზოგადად, მაშინ წერ, როცა შენი ოჯახი და მეგობრები გეზიზღება და პირდაპირ ვერ ეუბნები მათ. ამიტომ, წერ ავტობიოგრაფიას და აცდი, რომ თავად წაიკითხონ.

ემა: ეს ავტობიოგრაფიის საუკეთესო აღწერაა!

მარჯანი: ჩემი ისტორიის დაწერის სხვა საშუალება არ მქონდა. არ შემეძლო უცებ მეთქვა - “ეს არის ის, რაც 70-80-90-იანი წლების ირანში მოხდა”, იმიტომ, რომ მე არც ისტორიკოსი ვარ და არც პოლიტიკოსი. მე ვარ ადამიანი, რომელიც გარკვეულ ადგილას, გარკვეულ დროს დაიბადა, რაღაცები შეიძლება არ ვიცოდე და ისტორიული უზუსტობა გამომივიდეს, მაგრამ ის, რაც მე გამოვცადე და ვნახე, ყველაფერი ზუსტია და ამიტომაც მოვყევი.

ეს ისტორია პირადია - ძალიან პატარა, მაგრამ მნიშვნელოვანი ფაქტორია. აი, მაგალითად, ერზე რომ დავიწყოთ საუბარი, რა არის ერი? ანუ, ყველა ბრიტანელი ერთნაირია? რა თქმა უნდა, არა. თქვენ გყავთ ძალიან კარგი ადამიანები - როგორიც ხარ შენ. გყავთ ხულიგნები და ყველა ტიპის ადამიანი. მკითხველს მხოლოდ ერთ ადამიანთან შეუძლია თვითიდენტიფიცირება, მაგრამ არა მთელ ერთან.

ამის გამო, უნდა დამეწერა ძალიან პირადი თვალთახედვით, სხვა შემთხვევაში, ეს იქნებოდა ვიღაც უინტერესო და უცნობი ადამიანის ისტორია. ადამიანები რომ ამბობენ - “მე ყველაფერი ვიცი”. მე ყველაფერი არ ვიცი; მე მხოლოდ ის ვიცი, რაც ვიცხოვრე. ამიტომაც ვცადე ჩემი გამოცდილების აღწერა. იმის, რაც ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, იმიტომ, რომ ხალხმა ირანის შესახებ ცოტა რამ იცის. ისინი უყურებენ ტელევიზორს, რაღაცებს ნახავენ, დაასკვნიან, რომ ყველაფერი ისეა, როგორც მედიაში და სულელურ კითხვებს მისვამენ.

ემა: რა იყო ყველაზე სასაცილო კითხვა რომელიც შენთვის დაუსვამთ? ყოფილა რამე აბსურდული?

მარჯანი: რა თქმა უნდა, კი!

გერმანიაში ვიყავი რაღაც კონფერენციაზე და იქ იყო ერთი ფრაუ დოქტორი - ფრიად განათლებული ქალი. და მკითხა:

“თქვენს წიგნში ნაჩვენები ხართ თქვენ და თქვენი ოჯახი ბინაში… ოჯახის დანარჩენი წევრები სად არიან?”

და მეთქი “რას გულისხმობთ ოჯახის დანარჩენ წევრებში? ჩემი ოჯახი 3 ადამიანისგან შედგება - ჩემი მშობლები და მე, ჰოდა...”

“ჰო, თქვენ ასე ამბობთ და დანარჩენები სად არიან?”

ანუ მართლა სჯეროდა, რომ ჩვენ დიდ კარვებში ვცხოვრობდით, 26 სული ერთმანეთის გვერდიგვერდ და ცილი დამწამა ტყუილში! ჰოდა ვიფიქრე, ქალბატონო, უვიცი ხართ და ცოტა ტვინი გაანძრიეთ.

ემა: მართლა?! რა სიგიჟეა. მაგრამ საინტერესოა, აშკარაა, რომ დასავლეთში გარკვეული და ცოტა უცნაური წარმოდგენა გვაქვს ირანში არსებულ სიტუაციაზე, ცხოვრების წესზე.

როგორ ფიქრობთ, ქალები, და განსაკუთრებით დასავლელი ქალები, თვალს ხომ არ ვხუჭავთ ჩვენს შევიწროებაზე? ანუ, როცა სხვა კულტურებს ვკიცხავთ, ამავე დროს, ჩვენივე კულტურაში არსებული ხარვეზები ხომ არ გვეპარება?

მარჯანი: ვფიქრობ, დასავლელი ქალები გაცილებით უკეთეს სიტუაციაში არიან. მათ შეუძლიათ საკუთარი სხეული განკარგონ. გადაწყვეტილება დამოუკიდებლად მიიღონ. ეს მართლაც შესანიშნავი შესაძლებლობებია.

მაგრამ ჩვენი საზოგადოების კულტურა და აზროვნება, ძირითადად რელიგიას ეყრდნობა. ნებისმიერი მონოთეისტური რელიგიის ფუძე არის ადამი და ევა და ის, რომ ღმერთმა თქვა - “არ შეჭამო ვაშლი”. შემდეგ, ცუდმა ევამ უთხრა ადამს - “ოჰ, რა მოხდა ვითომ, წამოდი ვჭამოთ ვაშლი”. ამ დროს არავის ახსენდება, რომ ადამს უბრალოდ შეეძლო ეთქვა - “არა...”

ეს ისტორია აჩვენებს, რომ ევა უფრო ძლიერი იყო და სცადა იმიტომ, რომ აინტერესებდა, რა მოხდებოდა. ხოლო ადამი ცხვარივით გაჰყვა. ასეთი იყო რეალობა.

მაგრამ ეს ამბავი ინტერპრეტირებულია, როგორც ევას დანაშაული. შესაბამისად, გაჩნდა წარმოდგენა, რომ ქალები ცუდები არიან. ესაა და ეს. სადაც არ უნდა წახვიდე, პრობლემა ქალთა იმიჯშია.

ზოგ ქვეყანაში ქალთა დაფარვას ცდილობენ, სხვა ქვეყანაში - შიშვლად უნდათ - მანქანის, ფორთოხლის წვენის ან ნებისმიერი რამის გაყიდვისას, ცდილობენ მკერდი დაგვანახონ. ესაა ქალების იმიჯის პრობლემა.

რა თქმა უნდა, ვფიქრობ, რომ დასავლელი ქალების სიტუაცია ასჯერ უკეთესია, ამიტომაც ჩამოვედი და ვცხოვრობ დასავლეთში. აქ გადაწყვეტილებების მიღება ჩემით შემიძლია, მაგრამ ამასთანავე, ძალიან შორს ვართ თანასწორობისგან. ქალებს ჯერ კიდევ იყენებენ როგორც ნივთს. ჩვენ ნივთები ვართ.

ემა: გეთანხმები. გოგოებმა და ქალებმა უნდა ვიპოვოთ უფრო მეტად გაძლიერების გზა.

მარჯანი: როცა კაცი ურტყამს სხვა კაცს, ის ხელს უბრუნებს. ეს ნიშნავს, რომ თუ სხვა ფიზიკურად გიკეთებს ისეთ რამეს, რაც არ გინდა, თავდაცვის უფლება გაქვს. ეს ფუნდამენტალური უფლებაა. მაგრამ როცა მე ვიცავ თავს, მეუბნებიან, რომ ველური ვარ. მე არ ვარ ველური. ველური და უზრდელი დადის და სხვა ადამიანებს ყოველგვარი მიზეზის გარეშე სცემს. მე თავს ვიცავ. თუმცა რამდენჯერ ყოფილა შემთხვევა, რომ თავი დაგვიხრია?

ქალები ფილმებში? რამდენი ქალი პერსონაჟია, რომელიც მამაკაცზე არაა მიბმული? ქალი ყოველთვის ან ვიღაცის ცოლია, ან დედა, ან საყვარელი, ან ბებია. არ შეიძლება, დამოუკიდებელი პერსონაჟი იყოს?

დიდი გზა გვაქვს გასავლელი, თუმცა, ეს მხოლოდ ჩვენი გადასაწყვეტია.

ჩვენს შვილებს უნდა ვუთხრათ: “უპირველეს ყოვლისა შენ ხარ ადამიანი”.

შენი სქესი მნიშვნელოვანია მხოლოდ მაშინ, როცა გყავს შეყვარებული. კი, მაშინ გენდერი მნიშვნელოვანია. მაშინ ხარ ან კაცი ან ქალი, რომელიც შენ გინდა, რომ იყო. დანარჩენ დროს მოიქეცი, როგორც ადამიანი. მორჩა და გათავდა.

ზოგი ფემინისტური მოძრაობა დიდად არ გვეხმარება, რადგან იუმორი აკლიათ.

მაგალითად, ამერიკაში ქალი რომ ცუდად იქცევა და მაშინვე ამბობენ, “ოჰ, რა კაცური საქციელია.” ამ დროს ფიქრობ - “დავიჯერო არ გინახავთ უზრდელი ქალი? რა შუაშია აქ კაცობა?”

ხომ იცი, სიმონ დე ბოვუარმა თქვა - “შენ არ იბადები ქალად; შენ ყალიბდები ქალად”. ჰოდა ასევე არ იბადები კაცად - შენ ყალიბდები კაცად, იმიტომ, რომ სოციუმი გეუბნება, როგორ მოიქცე.

ფემინისტური მოძრაობები დიდი ხანია ცდილობენ, რომ კაცებს პენისი მოკვეთონ. ეს არაა კარგი. ჩვენ აღარ უნდა გავიმეოროთ კაცების შეცდომები. ჩვენ უნდა ვიყოთ უფრო გონიერები და ვთქვათ, რომ ჩვენ ერთად ვიცხოვრებთ, ვითანამშრომლებთ, მოდით, ვიყოთ ერთად.

მინდა, ახალი ტიპის ფემინიზმი არსებობდეს, რომლითაც ჩვენ უფრო გონება გახსნილები ვიქნებით, ვიდრე საუკუნის წინანდელი უტვინო კაცები, რომლებსაც დავარიგებთ და ვასწავლით. ჩვენ შეგვიძლია, რომ ასეთები ვიყოთ. ეს სამყარო ერთად უნდა ავაწყოთ. ერთმანეთს კარგად და ადამიანურად მოვექცეთ და შემდეგ შეიძლება რამე გამოგვივიდეს.

ემა: მომწონს და იუმორის თემაზეც გეთანხმებით, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანია.

პერსეპოლისის წაკითხვამდე, ინგლისელი კომიკოსი ქალის, კეიტლინ მორანის წიგნი წავიკითხე - “როგორ ვიყო ქალი”. იცი, საკმაოდ სადავო გახდა და იყო დეტალები, რამაც ზოგი ადამიანი შეურაცხყო. მაგრამ, რაც არ უნდა იყოს, იუმორითაა დაწერილი.

მარჯანი: და ჩვენც უნდა გვქონდეს იუმორი!

ემა: და გვჭირდება კიდეც.

მარჯანი: ისინი ძალიან...

ემა: სერიოზულები არიან!

ემა: და ვფიქრობ, რომ ქალებმა ასეთი რაღაცები უნდა გაიგონ და გაიაზრონ. იმიტომ რომ როცა ვიზრდებოდი, მეგონა, წინ ბევრი ხათაბალა მელოდა, რომ ქალობა საშინელება იყო და კაცად დაბადება გაცილებით უკეთესი იქნებოდა.

გავაგრძელოთ. არ ვიცი რამდენად ხართ ჩართული, მაგრამ მე ძალიან ვარ დაინტერესებული სოციალური მედიის პოპულარობის ზრდით. ირანელი ახალგაზრდები თავშესაფარს ვირტუალურ სივრცეში პოულობენ და საკუთარი თავის თავისუფლად გამოსახატად იყენებენ. თქვენი აზრით, ეს ცვლილებების ნაპერწკალია? რას ფიქრობთ ამის შესახებ?

მარჯანი: სოციალური მედიასთან დაკავშირებით ძალიან სკეპტიკური ვარ.

რადენიმე წლის წინ, ნიუ-იორკში ვიყავი და ერთი ტიპი იყო, რაღაც გაზეთის ახალი ტექნოლოგიების უფროსი, რომელმაც მითხრა: “აუ, იცით, რომ ირანელებს ფეისბუქმა მისცა რევოლუციის დაწყების საშუალება?” და მსგავსი რამეები. შეიძლება ასეც იყოს, მაგრამ იმავე ფეისბუქის საშუალებით მიაგნო ხელისუფლებამ ხალხს და დააპატიმრა. როგორც შენ შეგიძლია ეურთიერთო სხვას, ასევე შეუძლიათ მათ შენთან ურთიერთობა.

ძალიან მეშინია ტვიტერის - მგონია, რომ ასე მოკლედ წერა - მხოლოდ 140 სიმბოლოს გამოყენებით - ტვინს ავიწროებს.

თან, ისეთი სწრაფია, ფიქრის დროც არ გრჩება. არადა, ხანდახან საჭიროა. განსაკუთრებით პირის გაღების დროს! ამიტომ, სოც. მედიით დიდად არ ვარ დაინტერესებული - არ მაქვს ფეისბუქი, არ მაქვს ტვიტერი და არაფერი მსგავსი. ადამიანებთან საურთიერთოდ მათი საკუთარი თვალით ნახვა მჭირდება. თუ ადამიანს ვერ ვხედავ, ვერ ვგრძნობ მას, ვერ ვისმენ მის ხმას, მაშინ ვერც გავეცნობი და ვერ ვეურთიერთები. (იცინის)

თუმცა, ჩემი აზრით, ეს უფრო თაობებს შორის განსხვავების ამბავია. ვხედავ ბევრ ადამიანს, ვინც სურათებს იღებს და ყველგან დებს. როცა სოც. მედიას ჟურნალისტებთან საურთიერთოდ იყენებენ, მესმის. წიგნის კლუბისთვის ან რამე სხვა აქტივობაში ჩასართველად - ესეც გასაგებია. მაგრამ ზოგადად, ბევრი სისულელისთვისაც იყენებენ.

ემა: კი, ბევრი სისულელეა. მუდმივად შოკირებული ვარ ნარცისიზმის პროპაგანდით, რომელიც ჩემთვის ძალიან უცნაურია.

რაც არის, არის.

კენდრა, ჩემი წიგნის კლუბის წევრი, გეკითხებათ: “ჰიჯაბსა და ისლამზე, ფემინიზმის კონტექსტში, სხვადასხვა აზრი არსებობს; თქვენ როგორ ფიქრობთ, რომელიმე, ან ორივე, ანტი-ფემინისტურია?”

მარჯაანი: დასაწყისისთვის ვიტყვი, რომ ნებისმიერი რელიგია ანტი-ფემინისტური მგონია. ნებისმიერი. ქრისტიანობა, იუდაიზმი, ყველა რელიგია. ბუდიზმი და ინდუიზმიც კი. ყველა რელიგიაში გვხდება. რელიგია ნამდვილად პატრიარქალური რამეა.

ერთის მხრივ, მძულს ჩადრი იმიტომ, რომ მაიძულებენ გავიკეთო. მეორეს მხრივ, ვინ ვარ მე, რომ ვინმეს, ვისაც ჩადრის დაფარვა უნდა, დავუშალო?

როდესაც საფრანგეთში ჩადრის აკრძალვა მოუნდათ, ეგონათ მე მათკენ ვიქნებოდი და ვიტყოდი - “კი, კი! ავკრძალოთ!”

არ ვფიქრობ, რომ ეს კარგი იდეაა, რადგანაც ჩაგვრის სიმბოლოს აქცევ ამბოხის სიმბოლოდ. ამ შემთხვევაში კონტრ-პროდუქტიული იყო, რადგან, დღეს, პროტესტისა და დაუმორჩილებლობის გამოსახატად, უფრო მეტი და მეტი გოგონა იფარავს თავს ჩადრით.

ასევე ვფიქრობ, რომ ამ აკრძალვის ემანსიპაციის არგუმენტით გამყარება წინააღმდეგობრივია. როგორ შეიძლება, გოგოები ემანსიპირებულები იყვნენ, თუ სკოლაში არ წავლენ? თუ სკოლაში სიარულს იმიტომ აუკრძალავ, რომ ოჯახი ჩადრით სიარულს აიძულებს, ზუსტად იმ მიზანს მიაღწევ, რომლის მიღწევაც მათ ოჯახებს უნდოდათ - რომ ამ გოგოებს არ მიეღოთ განათლება და ცოლად გაჰყოლოდნენ თავის ნათესავს რომელიღაც პატარა ქალაქში.

და რა გამოდის? იმის მაგივრად, რომ სკოლაში ეარა, ის უკვე 20 წლის და 5 შვილის დედაა. ყოჩაღ, ეს ნამდვილი ემანსიპაციაა!

აკრძალვების ნაცვლად, დიალოგია საჭირო და თუ ადამიანებს მართლა სჯერათ რამის და უნდათ ჩადრის ტარება, ნუ დაუშლი. მაგრამ უფრო საინტერესო ისაა - რატომ იყო 30 წლის წინ უფრო ნაკლები ჩადრიანი ქალი, ვიდრე ახლაა?

ემა: რატომ გაიზარდა ეს რიცხვი ასე?

მარჯანი: იმიტომ, რომ ისევე, როგორც საფრანგეთში, ესაა ინდივიდუალურობის საკითხი. საფრანგეთში, ამ ადამიანებს, სამი თაობის შემდეგაც კი “არაბებს” უწოდებენ. ამ დროს, როცა ისინი მშობლების ქვეყანაში ბრუნდებიან, იქ ფრანგებს ეძახიან. მათ პატივს არსად სცემენ, ამიტომ სად პოულობენ ინდივიდუალურობას? რელიგიაში.

ჰოდა, იქნებ ჩვენ შევთავაზოთ ახალი იდენტობა, იმით რომ მივცეთ სწავლის საშუალება. ამით მათ ემანსიპაციის შანსი ეძლევათ. არამგონია, რომ რევოლუციებით და კანონებით რამის შეცვლა შესაძლებელია. კულტურის ნელი ევოლუცია ერთადერთი რამაა, რასაც სამყაროს შეცვლა შეუძლია.

თუ სოციუმის კულტურა არ იცვლება, ვერაფერს შეცვლი. რატომღაც ჰგონიათ, რომ თუ ავღანეთში ბომბებს ჩამოყრი და კოკა-კოლის ჯიხურებს დადგამ, ამით დემოკრატიას მიიღებ. რა სისულელეა!

ვის ადარდებს კულტურა? ყველას არჩევნებში მოგება და სკამზე 2 წლით დაჯდომა უნდა, 2 წელი კი რამეს შესაცვლელად საკმარისი არ არის.

ემა: ანუ თქვენ გგონიათ, რომ ხელოვნება და კულტურასთან ინტერაქცია არის ყველაზე რევოლუციური, მნიშვნელოვანი რამ, რაც შეგიძლია ადამიანმა გააკეთო, თუ კულტურის ნელი ევოლუციის გჯერა?

მარჯანი: იცი ემა, მე ირანიდან ვარ, არასოდეს მისწავლია ინგლისური. ინგლისურად ვლაპარაკობ იმიტომ, რომ ინგლისურ ფილმებს ვუყურებ. ესაა ჩემთვის სწავლის ერთადერთი გზა - არასოდეს გამივლია ინგლისურის ერთი გაკვეთილიც კი. ამან მომცა საშუალება, წამოვსულიყავი ირანიდან, მეცხოვრა საფრანგეთში და შემდეგ, გადამეღო ამერიკული ფილმი სერიულ მკვლელზე.

გამოდის, რომ კონკრეტულ ადგილას ცხოვრება, აპრიორი არ ნიშნავს გარკვეულად აზროვნებას, თუმცა, ეს ძალიან ხშირია. წარმოიდგინე, რომ მთელი ფული, რომელსაც იარაღში და ომებში დებენ, ჩადონ იდეაში, რომ ნებისმიერმა მოსწავლემ ან სტუდენტმა, 18 წლის შესრულებამდე, მსოფლიოს ერთ რომელიმე ქვეყანაში მაინც უნდა იმოგზაუროს. მერწმუნე, ამით სამყარო ბევრად უკეთესი ადგილი გახდება.

როდესაც ვინმეს გაიცნობ სხვა ადგილიდან, უფრო რთული ხდება მიიღო ის როგორც მტერი. იმიტომ, რომ ეს ადამიანი რეალურია. ის უკვე აღარ არის აბსტრაქტული ცნება. ამიტომ მე ვფიქრობ, კულტურული განვითარება ძალიან, ძალიან მნიშვნელოვანია.

სანამ ჩემს ქვეყანაში ომი მოხდებოდა, ვუყურე ფილმს სახელად “ირმებზე მონადირე”. პატარა ვიყავი, არ ვიცი, რატომ გადაწყვიტეს ჩემმა მშობლებმა ეს ფილმი ეჩვენებინათ ჩემთვის. მაშინ მივხვდი, რომ მე ომის წინააღმდეგი ვიყავი, არა ომის, როგორც ასეთის, არამედ იმის, რაც ომის შემდეგ ხდებოდა. ყველა იმ საშინელების, რაც მას მოჰყვებოდა.

იცი, ამ ფილმმა მთელი ჩემი ცხოვრება შეცვალა. მართლა. ვკითხულობ წიგნს - ცხოვრებას მიცვლის. ვუსმენ მუსიკას - ცხოვრებას მიცვლის. ყველაფერს, რაც ტვინს ეხება, ცხოვრების შეცვლის ძალა აქვს.

იცი რატომ არიან ფუნდამენტალისტები ასეთი ძლიერები? იმიტომ, რომ ისინი ადამიანების ემოციებით თამაშობენ. შედეგად იღებენ ხალხს, რომლებიც მზად არიან იყვირონ, იკივლონ და თავები მოიკლან.

მაგრამ სულ სხვა შედეგია, თუ ადამიანებს დაფიქრებისკენ მოუწოდებ. ფიქრის დაწყებისთანავე ხვდები, რომ საქმე არც ისე მარტივადაა, როგოც ჩანს. თუ რაღაცებზე დაფიქრდები, ემოციებზე აყოლა ასე ადვილად აღარ ხდება, აღარ ყვირი და აღარც თავის მოკვლა და ვინმეზე ძალადობა გინდება. თუ ხალხი უფრო მეტს იფიქრებს და უფრო მეტად დაუკვირდება დეტალებს, ყველა დავმშვიდდებით.

ჩემი აზრით, კულტურა ძალიან მნიშვნელოვანია, თუმცა, ამასთანავე ვხედავთ, რომ 1930 წლის გერმანიას ბევრი ინტელექტუალი ჰყავდა, რომლებიც ნაცისტები გახდნენ. და რატომ მოხდა ეს? იმიტომ, რომ ისინი დამცირებულები და ძალიან ღარიბები იყვნენ.

ამიტომაა საჭირო, ყველას ცხოვრებას პატარა საძირკველი ჰქონდეს, რასაც დააშენებ კულტურას - და მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება უკეთესი მიმართულებით სვლა. მაგრამ ცხადია, ეს არასოდეს მოხდება. ზედმეტად სულელები ვართ ამისთვის.

ჩემი აზრით, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ საკუთარი ცხოვრების შეცვლას ვცდილობთ. როცა 30 წლის ვიყავი, ვთქვი, რომ ეს სამყარო უნდა შემეცვალა, მაგრამ 10 წლის შემდეგ, პირიქით - სამყარომ დაიწყო ჩემი შეცვლა. მე გავხდი ცინიკოსი, რომელსაც აღარაფრის სჯეროდა და მივხვდი, რომ საკუთარ თავს ვკარგავდი. ამიტომაც გადავწყვიტე, რომ შევცვლილიყავი და ვფიქრობდი, თუ შევიცვლებოდი, გამოვიდოდა, რომ სამყაროს პატარა ნაწილიც შევცვალე. ვთქვი, რომ ვეცდებოდი უკეთესი ადამიანი გავმხდარიყავი. რა თქმა უნდა, ყოველთვის არ გამომდიოდა, რადგანაც ჩემი უარყოფითი მხარე უფრო დიდი იყო, მაგრამ მე ვეცადე, და დღემდე ვცდილობ.

ემა: ძალიან მომწონს თქვენი აზრი იმის შესახებ, რომ ადამიანებს დამოუკიდებლად ფიქრი უნდა ვასწავლოთ, იმიტომ რომ, ხშირად, სკოლაში იღებ მესიჯს, რომ უნდა ისწავლო ის, რაც წიგნში წერია. და, სხვათა შორის, ყველაზე სასარგებლო რამ, რაც სკოლაში ვისწავლე, არის ის, თუ როგორ უნდა ვიფიქრო, როგორ გადავწყვიტო, როგორ მქონდეს საკუთარი აზრი, როგორ შევადარო სხვადასხვა პასუხები ერთმანეთს. ამიტომაც მომეწონა თქვენი აზრი დამოუკიდებლად ფიქრზე.

მაინტერესებს, როგორ აკეთებთ თვითიდენტიფიცირებას. მაგალითად, როცა ვინმე გეკითხებათ “საიდან ხართ? ან “ფრანგი ხართ?” - რას პასუხობთ?

მარჯანი: ჩემი რაღაც ნაწილი ყოველთვის ირანელი იქნება. ამას ვერ შევცვლი. ჩემი სტუმართმოყვარეობა ყოველთვის ირანული იქნება. ასე გამზარდეს, ჩემი სახლის კარები ყოველთვის ღიაა.

ვერასდროს გავუბრაზდები მოხუც ადამიანს - ეს შეუძლებელია. ეს ძალიან კულტურული რამ არის. ჩემს კულტურაში, არ აქვს მნიშვნელობა, რა სისულელეც არ უნდა თქვას მოხუცმა, ყოველთვის პატივი უნდა სცე და იყო მომთმენი. ეს არის ჩემი კულტურის ის ნაწილები, რომელიც ძალიან მომწონს.

არის ამ კულტურაში რაღაცები, რაც ზედმეტად კონსერვატიულია. მაგალითად, კაცებს საქმის კეთება ევალებათ, ხოლო ქალები ქალიშვილები უნდა იყვნენ, და მსგავსი რამეები - შევეცი მაგ წესებს. მე არასოდეს მჯეროდა ამის და ყოველთვის უარვყოფდი. იმიტომ, რომ სიგიჟეა.

ფრანგ ხალხში ბევრი რამ მომწონს, მათი დაუმორჩილებლობის გრძნობა და ის ფაქტი, რომ არასოდეს კმაყოფილდებიან და ყოველთვის მეტს ითხოვენ. მიყვარს ბრიტანული იუმორი. მომწონს, რომ ამერიკელებს მართლაც სურთ და ცდილობენ, კარგი ტიპები იყვნენ. ბევრ ცუდ რამეს აკეთებენ, მაგრამ უნდათ, რომ კარგები იყვნენ. ასე რომ, ბევრი რამეა, რაც სხვადასხვა ერში მომწონს. მარტივად რომ ვთქვა, მე ვარ ადამიანი, რომელიც ცდილობს იმოქმედოს ისე, როგორც მას უნდა და ის ძალიან, ძალიან იღბლიანია, რომ ამის გაკეთება შეუძლია.

ხელოვანი რომ ვარ, ამის ხაზგასმა დიდად არ მიყვარს. შეიძლება ასწორებს, რომ ხელოვანი ვარ, მაგრამ ხანდახან, მატრაკვეცობა გამოდის.

უხეშად რომ ვთქვა, ბევრ ირანელთან მისაუბრია და ხშირად ერთ ენაზე გვილაპარაკია - ჩემს მშობლიურ ენაზე - თუმცა ხშირად ვერ გამიგია მათთვის. ბევრი რამ მინახავს მსოფლიოში და მივხვდი, რომ მთავარი შენი წარმომავლობა კი არაა, არამედ - ინტელექტი. და ინტელექტია ის, რაც გაერთიანებს მსოფლიოს ადამიანებთან და რაც საერთოდ არ არის დამოკიდებული ეროვნებაზე, ფერზე, სიმაღლეზე და ა.შ.

უნდა იპოვო ისეთი ადამიანები, რომლებიც შენნაირად ფიქრობენ და კულტურის მიმართ შენნაირი დამოკიდებულება აქვთ, მხოლოდ ამის შემდეგაა ურთიერთობა შესაძლებელი. შესაბამისად, მეგობრები მსოფლიოს თითქმის ყველა კუთხიდან მყავს. ჩაკეტილი საზოგადოების იდეას ვეწინააღმდეგები, ვერ ვიტან. მაგალითად, ვერ ვიტან, როცა ირანელები იკრიბებიან და ერთმანეთს მხოლოდ იმიტომ ეურთიერთებიან, რომ ერთი წარმომავლობა აქვთ. არ მიყვარს ადამიანების ეროვნების მიხედვით არჩევა, ვერასოდეს ვიტყვი: “ის ირანელია, ამიტომ უფრო მომწონს”.

თვითიდენტიფიცირებაზეც დაახლოებით ასე ვფიქრობ. ხანდახან, ფილმის ფესტივალებზე ამბობენ ხოლმე: “ხმა მას უნდა მივცეთ, იმიტომ რომ ქალია”, მე კი ვფიქრობ “ის არის ადამიანი, რომელმაც შექმნა ფილმი და თუ მისი ფილმი კარგია, მოიგებს. მაგრამ თუ ფილმი არ ვარგა, არ უნდა მოვაგებინოთ და არ მოვექცეთ მას ისე, თითქოს შეზღუდული შესაძლებლობები აქვს.”

უხეშად რომ ვთქვათ, ქალობა ნაკლი არ არის.

ხანდახან, გამიზნულად ვეუბნები ჩემ თავს, რომ მე კანონზე მაღლა ვდგავარ, რადგან ეს კანონი სულელურია. სპეციალურად ვაძლევ ჩემ თავს ამ თავისუფლებას, რომ ჩარჩოების გარეშე ვიფიქრო. რატომაც არა? შესაბამისად, გამოდის, რომ მე ვარ ადამიანი, რომელიც მოქმედებს საკუთარი სურვილების გათვალისწინებით და მგონი, ამის გამო, ძალიან იღბლიანი ვარ.

ემა: თქვენი კომიქსები ირანში ხელმისაწვდომია? შესაძლებელია მათი იქ ყიდვა?

მარჯანი: თინეიჯერობისას ყოველთვის უახლესი მუსიკა მქონდა. გამოშვებიდან 1 კვირაში, კასეტებზე გვქონდა ხოლმე. ირანში ყველაფრის შოვნაა შესაძლებელი, უბრალოდ ეს შავი ბაზარია. რაც უფრო მეტს აკრძალავ, მით უფრო უნდა ხალხს მისი ნახვა. რაც უფრო მეტს იტყვი - “არ გააკეთო” - მით უფრო მეტ ადამიანს მოუნდება, რომ გააკეთოს. არ დაგვავიწყდეს ადამი და ევას ისტორია, მათ უთხრეს, რომ ყველაფრის გაკეთება შეეძლოთ, გარდა ვაშლის ჭამისა. და, რა თქმა უნდა, მათ ვაშლი შეჭამეს. ეს ადამიანის ბუნებაა.

ემა: ალბათ ეს ძალიან რთულია, რადგან ერთის მხრივ, შენთვის ეს ხელმისაწვდომია, მეორეს მხრივ კი - საჯაროდ ვერ გამოაჩენ, ორმაგი ცხოვრებით ცხოვრებას ჰგავს. სიგიჟეა!

მარჯანი: რა თქმა უნდა, ყველა ჩვენთაგანი ამ გაორებული ცხოვრების გამო, ცოტა შიზოფრენიკია. მაგრამ ამასთანავე, ეს ყველაფერი აზარტულია. ამ დონის აზარტი აქ რომ ვიგრძნო, ბანკი უნდა გავძარცვო. მხოლოდ ასე შეიძლება დამიაროს იგივე ხარისხის ადრენალინმა ტანში!

ემა: როგორ ფიქრობთ, ეს სხვა გარემოებებსაც უდგება? მაგალითად, ამჟამად დებატები პროსტიტუციის დეკრიმინალიზაციასა და ლეგალიზაციის თაობაზე მიდის. თქვენი აზრით, აკრძალული ხილის პრინციპი აქაც იგივენაირად მოქმედებს?

მარჯანი: მე ასი პროცენტით მხარს ვუჭერ ბორდელებს. ეს არის მორალური საკითხი ჰუმანური საკითხის წინააღმდეგ. ბორდელების მოწინააღმდეგე ხალხი მორალისტები არიან. მათ ყოველთვის შვედეთის მაგალითი მოჰყავთ. ჩემი ქმარი შვედია და გარწმუნებთ, იქაც იმდენივე სექს-მუშაკია, რამდენიც სხვაგან, ოღონდ - ინტერნეტში.

სადაც არის პროსტიტუცია, იქ აუცილებელია ბორდელების არსებობა, რათა ქალები დავიცვათ და სუტენიორს მათთვის ფულის წართმევის უფლება არ ჰქონდეს. მათ უნდა იცავდეთ პოლიცია, ჰქონდეთ საკუთარი საქმეების გადაწყვეტის უფლება და პენსიაც დავუნიშნოთ 50 წლის მიღწევის შემდეგ. ეს არის ჰუმანური მიდგომა. ეს მიდგომა ნიშნავს, რომ ჩვენ ვუყურებთ ამ ქალებს, როგორც ადამიანებს და მათი დაცვა აუცილებელია.

ეს “ჩვენ პროსტიტუციის წინააღმდეგები ვართ...” - რა სირობაა? პროსტიტუცია ყოველთვის არსებობდა და ეს კი მორალისტური ხედვაა, რომელსაც მორალთან არაფერი აქვს საერთო. ნებისმიერი ქალი, ნებისმიერი ადამიანი, ვინც პატივის სცემს ქალებს, იგივენაირად უნდა იყოს განწყობილი სექს-მუშაკის მიმართ.

რატომ უნდა შეურაცხვყო მეძავი სიტყვებით: “ოჰ, შენი სამსახური ნაგავია”. არავინ ხდება მეძავი იმიტომ, რომ ეს სახალისოა. ეს ძირითადად ძალიან სევდიანი ამბავია, რომელიც დაკავშირებულია გაუპატიურებასთან, ნარკოტიკებთან, ძალადობასთან და ა.შ. შეგვიძლია უკან წასვლა და მათი ცხოვრების თავიდან დაწყება? არა. ხელისუფლებას და ხალხს უნდა შეეძლოს ამ სიტუაციის გაანალიზება.

შესაბამისად, თუ ადამიანები ვართ, რა უნდა გავაკეთოთ? უნდა დავიცვათ. და როგორ? შევუქმნათ მათ შესაბამისი ადგილები, არ დავტოვოთ ტრასებზე, სადაც შეიძლება ისინი სცემონ, ფული არ გადაუხადონ, ან მოკლან. ლეგალიზება გავუკეთოთ ბორდელებს. კი, არც მე მომწონს პროსტიტუცია, როგორც საქმიანობა. მაგრამ ბევრი ცუდი რამ არსებობს და ეს რეალობაა. როგორ უნდა მოვეპყროთ ამ რეალობას? მორალით? რა თქმა უნდა, არა. ჰუმანურობით - კი ბატონო.

ემა: თქვენ ოთხი ფილმის, მათ შორის, პერსეპოლისის რეჟისორი ხართ. თქვენს მომავალს კინოში ხედავთ? ახლა რას გრძნობთ? ყველაზე მეტად რა შთაგაგონებთ? ყველაზე მეტად რისი კეთება გინდათ?

მარჯანი: ჩემთვის კინო ემპათიის შექმნის ხელსაწყოა. არცერთ მედიას არ შეუძლია ემპათიის შექმნა ისე, როგორც კინოს. როცა წიგნს კითხულობ, ყოველთვის აქტიური ხარ; როცა კინოს უყურებ - პასიური. როგორც მკითხველი, ყველაფერი შენზეა დამოკიდებული. და ამ დროს, ემოციებისგან თავისუფლდები.

და კიდევ - როდესაც წიგნის წერას ვრჩები, ახლიდან წაკითხვისას უცებ ხომ არ წარმოგიდგენია, რომ შეიძლება წამოვიძახო - “ოჰ! ამას არ ველოდი!” რა თქმა უნდა, არა. მე ის ჩემით დავწერე და ჩემით შევქმენი. მაგრამ როცა ფილმზე ვმუშაობ, ყოველთვისაა, რომ ვინმე მსახიობი რაღაც მოულოდნელს აკეთებს და მაოცებს. ამ დროს, უბრალოდ რეჟისორი აღარ ვარ, უკვე ჩემივე ფილმის მაყურებლად ვიქცევი.

ხანდახან პროდაქშენის დიზაინერი შემომთავაზებს რამე ისეთს, რომელზეც არ მიფიქრია. ჰოდა, ამ ყველაფრის შედეგი ყოველთვის მაოცებს. კინო ძალიან რთული სამუშაოა და ამ მომენტისთვის ძალიან მომწონს. მაგრამ ეს ახლაა, მომავალში - არ ვიცი. იმედია, სიკვდილამდე კიდევ 2-3 ცხოვრებას ვიცხოვრებ, არ მომწონს მთელი ცხოვრება ერთი და იგივეს კეთება. საკუთარ თავზე ბევრი იმედი მაქვს დამყარებული. შეიძლება მოცეკვავეც გამოვიდე, არ ვიცი.

ემა: გადასარევია! აუცილებლად უნდა გამოხვიდე!

მარჯანი: ზოგადად ვფიქრობ, რომ ცხოვრებაში უნდა აკეთო ის, რაც იმ მომენტში გინდა. დაგეგმილი კარიერა და მსგავსი მიდგომები არ არის კარგი იმიტომ, რომ ხანდახან კი გაქვს ეს გეგმა, მაგრამ 10 წლის შემდეგ - აღარ გინდა, ის რაც დაგეგმე. იმიტომ, რომ შეიცვალე. ჰოდა, მეც შევხედავ. კინო შთამაგონებს, რადგან ძალიან რთული პროცესია, ჩემი ტვინი კი ყველაზე კარგად მაშინ ფუნქციონირებს, როცა სტრესის ქვეშაა. რაც უფრო დასტერსილი მაქვს ტვინი, მით უფრო მომწონს.

ემა: კი, კარგია. როდის მიხვდით, რომ თქვენი მემუარი გრაფიკული ნოველის სახით უნდა დაგეწერათ? როდის მოგივიდათ ამის იდეა?

მარჯანი: უცებ აღმოვაჩინე, რომ ერთი და იგივე სისულელის ახსნა ბევრჯერ მიწევდა და ბევრ წინასწარგანწყობას ვეჩეხებოდი. რაღაც მომენტში მივედი დასკვნამდე, რომ ეს ყველაფერი წიგნში უნდა გადამეტანა, რადგან, მიუხედავად იმისა, რომ ლაპარაკი მიყვარს, ერთი და იგივეს გამეორება ძალიან დამღლელია. არც მჯეროდა, რომ ვინმე წაიკითხავდა, მაგრამ თუ ვინმე რამე სისულელეს მკითხავდა, უკვე შემეძლებოდა მეპასუხა - “აი, არსებობს წიგნი და შეგიძლია წაიკითხო”.

არასოდეს მიფიქრია, რომ ვინმე დაინტერესდებოდა. უინტერესო მეგონა - ეს მხოლოდ ჩემთვის იყო. საბოლოოდ, მოულოდნელად, ძალიან დიდ წარმატებას მიაღწია. სხვა არჩევანი არც მქონია, უნდა დამეწერა - ხომ იცი, ხალხი როგორია: რაც უფრო ნაკლები იციან, მით უფრო თავდაჯერებულები არიან. უცოდინრობა თავდაჯერებულობას გმატებს. ჰოდა, რადგანაც ბევრმა არ იცოდა, რა ხდებოდა, და თან ძალიან დარწმუნებულები იყვნენ თავიანთ წინასწარგანწყობებში, მინდოდა მათთვის ყველაფერი სხვა თვალით მეჩვენებინა. რასაც, ეს მოულოდნელი წარმატება მოჰყვა.

ემა: ხშირად, კომიქსები კაცურ პროდუქტად აღიქმება, ან მამაკაცური სამყაროს ნაწილად. თქვენი გამოცდილება მაინტერესებს ამ კუთხით. თუ შეგხვედრიათ ადამიანები, რომლებსაც უკვირთ, რომ თქვენ, ქალი, წერთ კომიქსებს?

მარჯანი: ნამდვილად ასეა! ძალიან “მამაკაცური” რამეა, რადგან კომიქსები კინოსთან ერთად წარმოიშვა. ეს ყველაფერი დაიწყო იმით, რომ მამაკაცი მოდიოდა სახლში, ჯდებოდა სავარძელში, კითხულობდა გაზეთს და მერე, ფურცლის ბოლოს განთავსებული კომიქსებით ირთობდა თავს. ამ დროს, ქალს სადილის მომზადება, პიანინოზე დაკვრა და ქსოვა ევალებოდა. შესაბამისად, ეს გართობა მხოლოდ კაცებისთვის იყო შექმნილი და ბუნებრივია, უფრო და უფრო მეტი კაცი ინტერესდებოდა ამით.

კიდევ ერთხელ გეტყვი - ძალიან ბევრი ქალია, რომელიც ამბობს, “ოჰ, მე ამას ვერ გავაკეთებ”, იმიტომ, რომ საკუთარი თავების არ სჯერათ, იმიტომ, რომ სულ ეუბნებოდნენ, რომ რაღაცას ვერ გააკეთებდნენ.

ჩემი ისტორია სხვანაირია. პარიზში სტუდიოს ტიპის ბინაში ვცხოვრობდი, რომლის ქირასაც სხვასთან ვიყოფდი, რადგანაც მარტოს ამდენის გადახდა არ შემეძლო. სახლიდან მუშაობაც არ შემეძლო, რადგან როცა სახლში ვარ, მხოლოდ სარეცხს რეცხვა შემიძლია, მგონი ეს აკვიატებაა! ჰოდა, ამ ბინაში იყო ერთი კაცი, ვინც მითხრა, რომ დამეწერა. ყოველთვის მეგონა, რომ კომიქსების წერა ბერების საქმე იყო, რადგან არანორმალური მუშაობა სჭირდება - ყოველი კადრი სათითაოდ უნდა ხატო. არასოდეს მიფიქრია საკუთარ თავზე, როგორც ობსესიურ ადამიანზე, მაგრამ ამ პროცესში აღმოვაჩინე, რომ თურმე ვიყავი და, დიდი ხნის განმავლობაში, მომწონდა კიდეც. მერე კინოც აღმოვაჩინე და მეთქი - ვაააჰ! მარტო ყოფნა კი მიყვარს, მაგრამ არა ძალიან დიდი ხნით - სხვებთან ერთად მუშაობა ძალიან სახალისოა. მე მჭირდება ადამიანების ყურება და მათთან ერთად ყოფნა.

ემა: რაღაც მომენტში, კომიქსების წერა თითქოს შესანიშნავი სავარჯიშოა კინოსთვის. ზუსტად ამას არ აკეთებდი? გადასარევია.

მარჯანი: მართალი ხარ.

ემა: მე მაქვს შეკითხვა ერთი ირანელი ქალისგან, რომელიც ჩემი წიგნის კლუბიდანაა. მას აინტერესებს, რას ფიქრობთ ირანელი ქალების ბედზე და როგორ ფიქრობთ, რისი მიღწევა შეუძლიათ მათ?

მარჯანი: მგონი ბევრი რამაა შესაძლებელი, რადგან ჩვენი სტუდენტების 70 პროცენტი ქალები არიან, რაც ძალიან მაიმედებს. უფრო და უფრო ხშირად მესმის, რომ გოგოები და ქალები გათხოვებაზე უარს ამბობენ. ისინი მიხვდნენ, რომ მამის და ქმრის კონტროლის ქვეშ თავიანთ ცხოვრებას ვერ მართავენ - ასეთ გადაწყვეტილებებს 20 წლის წინ ვერ იღებდნენ. ჰოდა, როცა ეს მენტალიტეტი და კულტურა იცვლება, შეგვიძლია იმედიც გვქონდეს. და იცვლება კიდეც. ახლანდელი ცვლილებები ისტორიულ შკალაზე დიდი არაფერია, მაგრამ ჩვენი ცხოვრებისთვის რაღაცას ნიშნავს. მირჩევნია, ყველაფერი უკეთესობისკენ შეიცვალოს და არა ეს რევოლუციები, რომელთა დროსაც სისხლი იღვრება, რასაც კიდევ უფრო მეტი სისხლი მოჰყვება. კი, ცვლილების იმედი მაქვს. მგონი, ყველაფერი კარგად იქნება.

ემა: მუსტანგი ნანახი გაქვს?

მარჯანი: კი

ემა: მოგეწონა?

მარჯანი: კი, ძალიან.

ემა: თქვენი კომიქსი შექმნილია შავი საღებავით, ჰოდა მაინტერესებს, რატომ აირჩიეთ ის? და როგორ ფიქრობთ, როგორ გადმოსცემს სხვადასხვა ემოციებს და ატმოსფეროს სხვა კომიქსებთან შედარებით?

მარჯანი: როგორც ლიტერატურული ჟანრი, კომიქსები დაკავშირებულია ნატიფ ხელოვნებასთან. კომიქსებში, ილუსტრაციასთან ერთად, შენი ნახატებით წერ. შესაბამისად, რასაც არ წერ, ხატავ, და პირიქით. ამიტომ, იმის მაგივრად, რომ დაწერო: “ვიჯექი საწოლზე და ვიყურებოდი გარეთ და ვუსმენდი ჩიტის ჭიკჭიკს”, ამ ყველაფერს ხატავ. ყველაფერს, რასაც ხატავ, იგივე შინაარსი აქვს, რაც დაწერილს. გაფერადების შემთხვევაშიც ასეა, ფონის დახატვისასაც.

ყოველთვის ვფიქრობდი, რომ ის, რისი თქმაც მინდოდა, ძალიან ბევრი იყო, ძალიან რთული და ძალიან ბევრ სიტყვას საჭიროებდა. ამიტომ, ძალიან რბილი უნდა ვყოფილიყავი, თორემ წაკითხვისას რიტმი დაირღვეოდა. ამიტომ ავირჩიე მთლიანად შავ-თეთრი, მინიმალურად დეტალიზებული სტილი. ვფიქრობ, წაკითხვის რიტმისთვის საუკეთესო ვარიანტია.

ხატვის დროს, როგორც წესი, ბევრ ფერს ვხმარობ. ნებისმიერი რამ შეგიძლია დახატო და აქა-იქ ფერები დაუმატო. ყოველთვის ლამაზი იქნება. მაგრამ შავ-თეთრში ხატვა საკმაოდ რთულია, რადგან მოტყუება არ შეგიძლია. შავ-თეთრში რაც არ უნდა დახატო, მიუმატებ ფერს და ეგრევე ჩანს, რა იყო ცუდი და რა - კარგი. საკმაოდ რთული გამოწვევა იყო ჩემთვის: როგორ უნდა დავხატო მხოლოდ შავ-თეთრში?

ემა: მშვენიერი გამოწვევაა. ძალიან მაინტერესებს რას აკეთებ, როცა გულაცრუებული ან ბრძოლისგან დაღლილი ხარ? რა გმატებს ენერგიას? თუ ეს ზედმეტად პირადულია, მითხარი და გავჩუმდები.

მარჯანი: უბრალოდ ვსეირნობ. ვსეირნობ და ვსეირნობ და ვსეირნობ. მაგალითად, იმ დღეს 28 მილი (~45 კმ) გავიარე.

ემა: ვაუ!

მარჯანი: მთელი დღე ვსეირნობდი და ვცდილობდი არ მეფიქრა. უნდა შევიგნოთ, რომ ტვინში ძალიან ბევრი ინფორმაცია გვაქვს და ხანდახან გასეირნებაა საჭირო, რომ ყველაფერი თავის ადგილას დალაგდეს. მეც ისეთი ვარ, როგორიც ყველა. ყოველ ექვს თვეში ერთხელ მგონია, რომ მორჩა, აღარ შემიძლია, სათქმელი აღარაფერი მაქვს და ყველაზე მოსაწყენი ადამიანი ვარ მთელს მსოფლიოში. ძალიან ხშირად მაქვს ეს გრძნობა, ჰოდა, ვსეირნობ.

მქონია შემთხვევები, როცა ისეთი ადამიანები დამეხმარნენ, რომლებსაც საერთოდ არ ვიცნობდი. მათ უბრალოდ ჩემ ხელზე ხელი ეკიდათ ცხოვრების რაღაც ეტაპზე. სულ ვფიქრობ ამ ადამიანებზე, ამ კარგ ადამიანებზე, რომლებიც უმრავლესობაში არიან.

ამ ყველაფერზე ვფიქრობ ხოლმე და ხომ იცი, როცა მოვკვდები, მკვდარი ვიქნები. ეს ერთი სიცოცხლე მაქვს საცხოვრებლად, ამიტომ ვერ ვიჯდები დეპრესიაში იმის გამო, რომ სულ ცოცხალი არ ვიქნები. მოვკვდები და თან ძალიან მალე. იმედია, არა ხვალ, მაგრამ ათასი წელი არ ვიცოცხლებ. ალბათ, რამდენიმე ათწლეულში მოვკვდები. ჰოდა, მანამდე არის რაღაცები, რისი გაკეთებაც მინდა. საჭმელი - რომლის ჭამაც მინდა. სიცილი - რომელიც ჯერ არ მიცინია. იმედი მაქვს, ბევრ ახალ ადამიანს გავიცნობ. იმედი მაქვს, რომ კიდევ 2-3 სხვა პროფესიაც მექნება.

ისიც კარგია, თუ ძალიან ცუდი ადამიანი არ ვიქნები. მინიმუმ, ცუდი არ იქნება. ჰოდა, ვცდილობ, უბრალოდ ვცდილობ. ჩართული ვარ ქალების პრობლემებში, იმიტომ რომ მიკვირს, რატომ არ გვჯერა საკუთარი თავის ცოტა უფრო მეტად? რატომ გვგონია, რომ ბედნიერებისთვის გათხოვებაა საჭირო? რატომ გვგონია, თუ შეყვარებული არ გყვავს, ეს სამყაროს დასასრულია? ასე არ არის, დამიჯერე. არ არის. რატომ უნდა განვსაზღვროთ ჩვენი თავი ვინმე სხვის ხარჯზე? რატომ არ შეგვიძლია ჩვენ ვიყოთ ჩვენ?

ემა: ადრე ვიღაცამ მითხრა, რომ დეპრესია არის გაბრაზება ენთუზიაზმის გარეშე, და...

მარჯანი: მე საშინელი დეპრესია გადავიტანე! ძალიან სასაცილო ამბავი უნდა მოგიყვე. ძალიან ღრმა დეპრესიაში ვიყავი და როცა დეპრესიაში ვარ, ვერ ვსუნთქავ. უბრალოდ არ გამომდის. ჰოდა, ერთხელაც, მარტო ვარ ღამე და ამ სუნთქვის რიტმი დამეწყო. აი ზუსტად პერსეპოლისამდე იყო. დავრეკე სასწრაფოში და ვუთხარი, რომ ვერ ვსუნთქავდი. მოვიდნენ და რაღაც ფოლგაში გამახვიეს, როგორ შემწვარი წიწილა…

ემა: ო ღმერთო!

მარჯანი: ჰოდა ჩამდეს ამ საბნებში და ჩამათრიეს მრგვალ კიბეებზე. იმით დამთავრდა, რომ ჩამოვვარდი კიბეებზე და თავი გავიტეხე, 4 ნაკერი დამადეს! სხვათა შორის, ამან გამომიყვანა დეპრესიიდან. იმიტომ რომ, იმხელა ტკივილი ვიგრძენი, სუნთქვა დამიბრუნდა და გადავწყვიტე - ახლა რამე უნდა გავაკეთო. ასე დავწერე პერსეპოლისი.

ემა: რა საინტერესოა.

მარჯანი: თავში 4 ნაკერი რომ არ მქონოდა, არასოდეს დავწერდი!

ემა: და ფიქრობთ, რომ ხანდახან უკიდურესობამდე მისვლა სასარგებლო და საჭიროა?

მარჯანი: ჩვენ უნდა მივიღოთ ის ფაქტი, რომ ყოველთვის ბედნიერები ვერ ვიქნებით. ნორმალურია, რომ ხანდახან სევდიანები ვიყოთ. ნორმალურია ტირილი. ნორმალურია დეპრესია. ხანდახან დეპრესიაში ვარ - ვიცვამ ჩემს პიჟამას, ვრთავ სევდიან მუსიკას და ვტირი. მერე ტირილის დროს სარკეში ვიყურები, რაც უფრო მეტად მანდომებს ტირილს, იმიტომ, რომ ჩემი თავი მეცოდება. მერე ეს ყველაფერი გადის, მაგრამ იმ მომენტში საკუთარ თავს სევდიანობის უფლება უნდა მისცე. ჩვენ რობოტები არ ვართ.

როცა ცოცხლები ვართ, ცოცხლები ვართ და უნდა ვეცადოთ საუკეთესოდ ვიცხოვროთ. ძალიან ხშირად მაქვს დეპრესია, მაგრამ არაუშავს. ახალგაზრდობისას ძალიან ვღელავდი: “ვაიმე ღმერთო, სევდიანი ვარ”. ახლა კიდევ - პირიქით - “ოჰ რა მოხდა, თუ სევდიანი ვარ”. ჰოდა, უფრო მალე ქრება, იმიტომ რომ აღარ მეშინია.

ემა: მშვენიერია. მართლაც მშვენიერია. და გადასარევი დასასრულია. საუკეთესო დიალოგი იყო. ახალი ენერგიით ამავსე და მადლობელი ვარ ამისთვის.

მარჯანი: იმედია, ძალიან ბევრი არ ვილაპარაკე და ზედმეტად მოსაწყენი არ ვიყავი შენთვის.

ემა: არა! პირიქით. თქვენთან საუბრის შემდეგ, დამუხტულად და უფრო ძლიერად ვგრძნობ თავს.