5 ფილოსოფოსი, რომელიც ნარკოტიკებს მოიხმარდა - როგორ აისახა ეს გამოცდილება მათ ნაშრომებზე
ფოტო: Central Press/Hulton Archive/Getty Images/BigThink
ჩვენ ყველას შეგვიძლია დავასახელოთ უამრავი როკვარსკვლავი, რომლებიც თავიანთი მოღვაწეობის პერიოდში ნარკოტიკებს მოიხმარდნენ, თუმცა ფილოსოფოსებისა და გამორჩეული გონების მქონე ადამიანების შემთხვევაში, ეს წარმოუდგენლად გვეჩვენება. არადა, ნარკოტიკები ძალიან ბევრი ფილოსოფოსის ცხოვრებაში არსებობდა და მათ ნაშრომებზე გავლენასაც ახდენდა. ამის მაგალითი ის ხუთი დიდებული ფილოსოფოსია, რომელსაც ჩვენ წარმოგიდგენთ.
ცხადია, ნარკოტიკების მოხმარება არ ნიშნავს იმას, რომ მხოლოდ მათი გავლენის გამო გახდნენ ეს ფილოსოფოსები ცნობილები და წარმატებულები. უბრალოდ, სუბსტანციები მათ ახალი რაღაცების აღმოჩენაში დაეხმარა, რაც საბოლოოდ ნაწერებშიც აისახა.
ჟან-პოლ სარტრი
მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ეგზისტენციალისტი ფილოსოფოსი, ჟან-პოლ სარტრი ახალგაზრდობაში მძიმე სუბსტანციას, მესკალინს აქტიურად მოიხმარდა. ნარკოტიკის ზემოქმედების ქვეშ სარტრი ხშირად ფიქრობდა არსებობისა და არარსებობის შესახებ, ადამიანის ინდივიდუალიზმზე და კონფორმისტულ სამყაროზე.
ნარკოტიკების მოხმარების შედეგად, სარტრის მოჩვენებები დაეწყო. ის დიდი ხნის განმავლობაში ხედავდა კიბორჩხალებს, რომლებიც თავს არ ანებებდნენ. მოგვიანებით, ფრანგმა ფილოსოფოსმა დაასკვნა, რომ კიბორჩხალები მარტოობის განცდისადმი არსებული შიშის მანიფესტაცია იყო. ამის შემდეგ, მან შეწყვიტა ყურადღების გამახვილება მოჩვენებებზე და კიბორჩხალებიც გაქრნენ.
რა გავლენა ჰქონდა სარტრის ნამუშევრებზე ნარკოტიკებს?
სარტრის ცნობილი ნამუშევარი "გულისრევა" მოიცავს ისეთ თემებს, რომელიც შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ნარკოტიკებთან ურთიერთობის გამოცდილებითაა დაწერილი. განსაკუთრებით კი ისეთ ეპიზოდებში, რომლებშიც პერსონაჟები ეგზისტენციალურ გარღვევებს განიცდიან. მის ერთ-ერთ პიესაში "ალტორნის ტუსაღები" აღწერილია კიბორჩხალების რასა, რომლებიც მეოცე საუკუნის ადამიანების ცხოვრებას განიკითხავენ.
უოლტერ ბენიამინი
ებრაული წარმოშობის გერმანელი ფილოსოფოსი, რომელიც ფილოსოფიის ფრანკფურტის სკოლას წარმოადგენდა, ცნობილი გარდაცვალების შემდეგ გახდა. ის წერდა ფილოსოფიის ისტორიის, ესთეტიკისა და კულტურის შესახებ.
ჩვენი ყურადღება უოლტერ ბენიამინმა მისი დაუმთავრებელი წიგნის გამო მიიპყრო, რომელშიც ფილოსოფოსი ჰაშიშის მოხმარებაზე ჩატარებულ ექსპერიმენტს აღწერდა. წიგნი "ჰაშიშის შესახებ" მისი სიკვდილის შემდეგ გამოქვეყნდა და მასში მოყოლილია მისი მოხმარების მეთოდები, გამოცდილება და გამოფხიზლების გზები. გარდა ამისა, წიგნში შესულია სტატიები, რომელიც ნარკოტიკების ზეგავლენითაა დაწერილი.
ბენიამინი, თავისი ექსპერიმენტის ფარგლებში, ოპიუმსა და მესკალინსაც მოიხმარდა. ის იმდენად იყო შეპყრობილი თავისი ექსპერიმენტით, რომ ხარისხიანი ნარკოტიკის მოსაპოვებლად არასდროს იყენდება ე.წ. "დილერებს", არამედ მუდმივად ექიმების რეკომენდაციას ეყრდნობოდა. ის მუდმივად აკონტროლებდა დოზებს, რათა არ დაეკარგა დაკვირვებისა და შემეცნების უნარი.
რა გავლენა ჰქონდა ბენიამინის ნამუშევრებზე ნარკოტიკებს?
იგი ამბობდა, რომ მისი ნამუშრევრების უდიდესი ნაწილი სწორედ ნარკოტიკების მოხმარებით იყო შთაგონებული. ბენიამინი ნარკოტიკების მოხმარების პროცესში ჩანაწერებს აკეთებდა, თუ როგორ ეხმარებოდა ის სხვადასხვა მოვლენების დაკავშირებაში. ერთი კი ცხადია, რომ ნარკოტიკებმა ბენიამინს შთააგონა მისი ერთ-ერთი ესსე "სიურეალიზმი", რომელშიც ინტტოქსიკაციასა და მოვლენების ინტერტპრეტაციაზე წერს.
უილიამ ჯეიმსი
ამერიკელი ფილოსოფოსი და ფსიქოლოგი უილიამ ჯეიმსი პრაგმატიზმის სკოლის ერთ-ერთი დამფუძნებელია. ის იყო პირველი განმანათლებელი, რომელმაც აშშ-ში ფსიქოლოგიის შესახებ ლექციების კითხვა დაიწყო. უფრო კარგად რომ მიხვდეთ ვისზეა საუბარი, უილიამი ცნობილი ამერიკელი მწერლის, ჰენრი ჯეიმსის ძმა იყო.
უილიამ ჯეიმსი, სხვა ყველაფერთან ერთად, ერთ-ერთი პირველი დასავლელი ფილოსოფოსი იყო, რომელმაც ფსიქოდელიურ ნარკოტიკებზე დაიწყო საუბარი. მის წიგნში "რელიგიური გამოცდილებების განსხვავებები", უილიამი წერდა სხვადასხვა სახის ნარკოტიკებისგან მიღებულ შთაბეჭდილებებზე.
რა გავლენა ჰქონდა უილიამ ჯეიმსის ნამუშევრებზე ნარკოტიკებს?
ნარკოტიკებთან ურთიერთობამ უილიამ ჯეიმსი მისტიციზმით გაიტაცა და ამ დარგის განვითარებაში დიდი წვლილიც შეიტანა. ის ამბობდა, რომ ნარკოტიკი მას ეხმარებოდა უკეთესად ჩასწვდომოდა რელიგიური გამოცდილების გავლენას ადამიანის ცხოვრებასა და გონებრივ ჩამოყალიბებაზე. ჯეიმსი იმასაც ამბობდა, რომ ჰეგელის ნაშრომების აღქმა მხოლოდ მაშინ შეეძლო, როდესაც ნარკოტიკების ზემოქმედების ქვეშ იმყოფებოდა.
მიშელ ფუკო
მიშელ ფუკო ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ფრანგი ფილოსოფოსია, რომელიც მეოცე საუკუნეში მოღვაწეობდა. ის 1984 წელს, გახდა პირველი საჯარო ფიგურა, რომელიც შიდსით გარდაიცვალა. მისი ახალგაზრდობის წლებში, მიშელ ფუკო არაერთი სახეობის ნარკოტიკს მოიხმარდა, თუმცა მისი ყველაზე მძიმე ნარკოტიკი ჰეროინი იყო.
მოგვიანებით, როდესაც ფუკომ სერიოზული მოღვაწეობა დაიწყო, გააანალიზა ნარკოტიკების გავლენა ადამიანის ცხოვრებაზე და "თრიფებს" ფილოსოფიურად შეხედა. 1975 წელს, ფუკო ლექციის ჩასატარებლად კალიფორნიაში გაემგზავრა, სადაც სიკვდილის ველი მოინახულა და LSD მიიღო. მისი თანმხლები პირები აღწერენ, რომ მიშელ ფუკოს გასაოცარი "თრიფი" ჰქონდა, რომელიც მოიცავდა მუსიკას, ველზე ნებივრობასა და სხვ.
რა გავლენა ჰქონდა მიშელ ფუკოს ნამუშევრებზე ნარკოტიკებს?
სიმონ ვეიდი, რომელმაც ფუკოს მჟავა გაასინჯა, იხსენებს, რომ ფრანგმა ფილოსოფოსმა ნარკოტიკისგან მიღებული გამოცდილების შესახებ მას წერილი მისწერა. წერილში ნათქვამია, თუ როგორ შეაცვლევინა მჟავამ ფუკოს თავისი ნაშრომებისადმი დამოკიდებულება და რომ, "სექსუალობის ისტორიის" სერიების წერა სულ სხვა გეგმით განაგრძო..
ნიცშე
ერთ-ერთი ყველაზე კონტრავერსიული ფილოსოფოსი, ნიცშე, ეგზისტენციალიზმის თეორიების შემქმნელად მიიჩნევა. მისმა ფილოსოფიამ არაერთი მოაზროვნის ნაშრომებს დაუდო სათავე. ნიცშეს ალკოჰოლის მიმართ საკმაოდ მკაცრი დამოკიდებულება ჰქონდა. ის სასმელს ქრისტიანობის გვერდით მოიხსენიებდა, როგორც "ევროპის ისტორიაში ყველაზე დიდ ნარკოტიკს". მიუხედავად ასეთი დამოკიდებულებისა, ნიცშეს შეხება ჰქონდა ნარკოტიკებთან.
საქმე ისაა, რომ ნიცშეს მუდმივად აწუხებდა უძილობდა, შფოთვა, შაკიკი და სხვა ავადმყოფობები. სწორედ ამიტომ, დიდი გერმანელი ფილოსოფოსი ცდილობდა შესაფერისი გამაყუჩებლის პოვნას და ძებნაში ოპიუმს მიაგნო. ოპიუმის გარდა, ნიცშე ძილის მოსაწესრიგებლად ტოქსიკურ ჰიდრატებსაც იყენებდა.
რა გავლენა ჰქონდა ნიცშეს ნამუშევრებზე ნარკოტიკებს?
იმ პერიოდში, როცა ნიცშე თავის საუკეთესო ნამუშევრებს ქმნიდა, აქტიურად იყენებდა სხვადასხვა ტიპის ნარკოტიკებს. აქედან გამომდინარე, უნდა ვივარაუდოთ, რომ მის ნამუშევრებზე ნარკოტიკებსაც ჰქონდა გავლენა.
-
შესაძლოა, Airbus-ის თვითმფრინავს კოსმოსური სხივი დაეჯახა — ექსპერტის ვარაუდი შესაძლოა, Airbus-ის თვითმფრინავს კოსმოსური სხივი დაეჯახა — ექსპერტის ვარაუდი
გადახედვა
-
ირაკლი კობახიძე: მოთმინებით ველოდებით აშშ-ის პოზიციას საქართველოსთან მიმართებით ირაკლი კობახიძე: მოთმინებით ველოდებით აშშ-ის პოზიციას საქართველოსთან მიმართებით
გადახედვა
-
ბათუმში GOAL FITNESS-ის პირველი ფილიალი იხსნება — მხარდამჭერი საქართველოს ბანკია ბათუმში GOAL FITNESS-ის პირველი ფილიალი იხსნება — მხარდამჭერი საქართველოს ბანკია
-
Bloomberg: თურქეთი სომხეთთან საზღვრის გახსნას მომდევნო 6 თვეში განიხილავს Bloomberg: თურქეთი სომხეთთან საზღვრის გახსნას მომდევნო 6 თვეში განიხილავს
გადახედვა
-
დაღესტნელ ბლოგერს ბუჩასა და მარიუპოლზე გაკეთებული პოსტების გამო რვაწლიანი პარიმტობა მიესაჯა დაღესტნელ ბლოგერს ბუჩასა და მარიუპოლზე გაკეთებული პოსტების გამო რვაწლიანი პარიმტობა მიესაჯა
გადახედვა
-
დავით მათიკაშვილი: "ყველაფერს გავაკეთებთ, რომ BBC-ის ქართველი ხალხის წინაშე ბოდიშის მოხდა დაევალოს" დავით მათიკაშვილი: "ყველაფერს გავაკეთებთ, რომ BBC-ის ქართველი ხალხის წინაშე ბოდიშის მოხდა დაევალოს"
გადახედვა
-
IPI ჟურნალისტების სავარაუდო აკრძალულ ქიმურ ნივთიერებასთან კონტაქტთან დაკავშირებით შეშფოთებას გამოთქვამს IPI ჟურნალისტების სავარაუდო აკრძალულ ქიმურ ნივთიერებასთან კონტაქტთან დაკავშირებით შეშფოთებას გამოთქვამს
გადახედვა
-
მიხეილ სარჯველაძე: "კანონსაწინააღმდეგო აქციის დროს პოლიციას აქვს უფლება გამოიყენოს საშუალებები, რომელიც იწვევს ცრემლდენას" მიხეილ სარჯველაძე: "კანონსაწინააღმდეგო აქციის დროს პოლიციას აქვს უფლება გამოიყენოს საშუალებები, რომელიც იწვევს ცრემლდენას"
გადახედვა
-
კობახიძე აცხადებს, რომ კონკრეტული ნივთიერება 2007 და 2009 წელს იქნა შეძენილი და პასუხისმგებლობა ეკისრება მერაბიშვილს და არა გომელაურს კობახიძე აცხადებს, რომ კონკრეტული ნივთიერება 2007 და 2009 წელს იქნა შეძენილი და პასუხისმგებლობა ეკისრება მერაბიშვილს და არა გომელაურს
გადახედვა
-
ვახტანგ გომელაური BBC-ის გამოძიებასთან დაკავშირებით დაიკითხა ვახტანგ გომელაური BBC-ის გამოძიებასთან დაკავშირებით დაიკითხა
გადახედვა
-
სელფი მობაილი ქსელის სიახლეებს ახალი კამპანიით გვიყვება სელფი მობაილი ქსელის სიახლეებს ახალი კამპანიით გვიყვება
-
ნინო წილოსანი: "ჩახუნაშვილი მეცოდება კიდეც, ის არის დაზიანებული ფსიქიკის, არასწორ გარემოში გაზრდილი" ნინო წილოსანი: "ჩახუნაშვილი მეცოდება კიდეც, ის არის დაზიანებული ფსიქიკის, არასწორ გარემოში გაზრდილი"
გადახედვა
-
TI: ყულევის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა საქართველოში რუსული ნავთობის რეალური ანდა ფიქტიური გადამუშავების და ექსპორტზე საქართველოს სახელით გატანის ალბათობას ზრდის TI: ყულევის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა საქართველოში რუსული ნავთობის რეალური ანდა ფიქტიური გადამუშავების და ექსპორტზე საქართველოს სახელით გატანის ალბათობას ზრდის
გადახედვა
-
თიბისი საახალწლო შეთავაზებებს იწყებს თიბისი საახალწლო შეთავაზებებს იწყებს
-
საქართველოს ბანკის პარტნიორმა კომპანია აგროჰაბმა ქუთაისში ახალი ფილიალი გახსნა საქართველოს ბანკის პარტნიორმა კომპანია აგროჰაბმა ქუთაისში ახალი ფილიალი გახსნა
-
ჩეჩნეთში, "გროზნო სითის" ცათამბჯენში აფეთქება მოხდა ჩეჩნეთში, "გროზნო სითის" ცათამბჯენში აფეთქება მოხდა
გადახედვა
-
გურამ მაჭარაშვილი: BBC-ის მიერ გავრცელებულ ამ მოკლე ტყუილს საერთოდ არანაირი ფეხები არ აქვს გურამ მაჭარაშვილი: BBC-ის მიერ გავრცელებულ ამ მოკლე ტყუილს საერთოდ არანაირი ფეხები არ აქვს
გადახედვა
-
შსს-მ ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 75 პირი დააკავა შსს-მ ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 75 პირი დააკავა
გადახედვა
-
სეს-მა შპს "ველის" რძის შემცველი პროდუქტების საწარმოს საქმიანობა შეუჩერა სეს-მა შპს "ველის" რძის შემცველი პროდუქტების საწარმოს საქმიანობა შეუჩერა
გადახედვა
-
CS AWARD 2025 — თეგეტა ნომინაცია — მდგრადი მოხმარება და წარმოებაში გამარჯვებულია CS AWARD 2025 — თეგეტა ნომინაცია — მდგრადი მოხმარება და წარმოებაში გამარჯვებულია
-
₾15 მლნ-ის ღირებულების ნედლი ნავთობის განკარგვის ფაქტზე ბათუმის ნავთობტერმინალის ხელმძღვანელი 3 პირი დააკავეს ₾15 მლნ-ის ღირებულების ნედლი ნავთობის განკარგვის ფაქტზე ბათუმის ნავთობტერმინალის ხელმძღვანელი 3 პირი დააკავეს
გადახედვა





კომენტარები