აშშ-ის პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის მიერ დაწესებული იმპორტის ტარიფები ეკონომიკურ და პოლიტიკურ წრეებში კვლავ მძაფრი დისკუსიის თემაა. ბოლო გამოკითხვები აჩვენებს, რომ ამერიკული კომპანიების უმეტესობას ტარიფების ხარჯი მომხმარებლებზე გადააქვს, რაც სამომხმარებლო ფასების ზრდას იწვევს და ინფლაციურ წნეხს ზრდის.

ტარიფების თავდაპირველი მიზანი ადგილობრივი წარმოების დაცვა და სავაჭრო დეფიციტის შემცირება იყო. თუმცა, როგორც ჩანს, მათი შედეგები მრავალმხრივია — ეკონომიკური დანახარჯებით დაწყებული, საერთაშორისო პარტნიორებთან ურთიერთობების დაძაბვით დასრულებული.

ბიზნესი უკვე ღიად ამბობს, რომ ტრამპის მიერ დაწესებული იმპორტის გადასახადების ტვირთი საბოლოოდ მომხმარებლებზე გადავა. ეკონომიკური თეორიაც ამას მოწმობს: სახელმწიფოს მხრიდან ბიზნესისთვის მიმართული ნებისმიერ სახის საგადასახადო წნეხი ბოლოს მაინც მომხმარებლისკენ მიემართება.

ამასვე ადასტურებს ფედერალური სარეზერვო ბანკების მიერ ბოლო პერიოდში ჩატარებული გამოკითხვების შედეგებიც, რომლებიც გასულ კვირაში გამოქვეყნდა. გამოკითხვებმა აჩვენა, რომ კომპანიები ტარიფების ხარჯებს მინიმუმ ნაწილობრივ მაინც გადაიტანენ მომხმარებლებზე.

მაისის გამოკითხვის მიხედვით, ნიუ-იორკში მწარმოებელთა მესამედმა და მომსახურების სექტორის 45%-მა ხარჯები სრულად გადაანაწილა მომხმარებლებზე. ჯერ კიდევ აპრილში ატლანტას ფედის მიერ ჩატარებულმა რეგიონულმა გამოკითხვამ აჩვენა, რომ კომპანიების უმეტესობას იმპორტის ტარიფების ნაწილი მომხმარებელზე უკვე გადაჰქონდა. გარდა ამისა, ფედის რეგულარულ ანგარიშში ასახულია მრავალი შემთხვევა იმისა, თუ როგორ ზრდიან კომპანიები ფასებს იმპორტის ხარჯების ანაზღაურების მიზნით.

როგორც ცნობილია, თებერვლიდან მოყოლებული, ტრამპმა სხვადასხვა სახის იმპორტის გადასახადები დააწესა — მათ შორის 10%-იანი ტარიფი თითქმის ყველა ქვეყნიდან შემოსულ პროდუქტებზე და 25%-იანი ტარიფი უცხოურ ავტომობილებზე. Yale-ის ბიუჯეტირების კვლევის ცენტრის მიხედვით, იმპორტირებულ პროდუქციაზე საშუალოდ 15.6%-იანი ტარიფი მოქმედებს.

საკითხი, თუ ზუსტად ვინ გადაიხდის ამ ტარიფების ფასს, პოლიტიკური დაპირისპირების თემადაც იქცა. აპრილში Amazon-ი თეთრი სახლის მხრიდან კრიტიკის ქარცეცხლში გაეხვა, რადგან ელექტრონული კომერციის გიგანტმა თქვა, რომ ონლაინ მაღაზიაში პროდუქტის ფასებთან ერთად ტარიფების ხარჯიც გამოჩნდებოდა. ანალოგიურად, ტრამპმა გააკრიტიკა Walmart-ი, რადგან მისი ხელმძღვანელობა აცხადებდა, რომ ტარიფები ფასებს გაზრდიდა — პრეზიდენტმა მოითხოვა, რომ კომპანიას თავად გადაეხადა ტარიფების ხარჯი.

რადგან გამოკითხვები აჩვენებს, რომ ტარიფების მინიმუმ გარკვეული ნაწილი მაინც მომხმარებელზე გადავა, ზოგიერთი კომპანია ამ ინფორმაციას საჯაროდაც აზიარებს. სხვადასხვა სფეროში მოქმედი კომპანიების ნაწილი მომხმარებლებს ფასების ზრდის შესახებ პირდაპირ წერენ და მიზეზად ტარიფებს ასახელებენ.

მაგალითად, ფრანგული კოსმეტიკური პროდუქტების იმპორტიორი კომპანია Typology-მ მომხმარებლებს წერილობით შეატყობინა, რომ ტარიფების დიდ ნაწილს თავად დაფარავდა, თუმცა ფასების 0,5%-დან 4,5%-მდე გაზრდა მაინც მოუწევდა. საბავშვო აუდიომოწყობილობების მწარმოებელმა Tonies-მა განაცხადა, რომ მისი ზოგიერთი პროდუქტის ფასი 14.99 დოლარიდან 19.99 დოლარამდე გაიზრდებოდა. სამოგზაურო აქსესუარების იმპორტიორმა კომპანიამ — BÉIS-მა კი გაავრცელა საკუთარი მომხმარებლებისთვის განკუთვნილი შეტყობინება, რომცელშიც აღნიშნულია, რომ არაპორგნოზირებადი სატარიფო პოლიტიკის გამო იძულებულნი არიან ფასები გაზარდონ.

მაისის მონაცემების მიხედვით, აშშ-ში სამომხმარებლო ფასების ინდექსი აპრილთან შედარებით 0.1%-ით, ხოლო წლიურად 2.4%-ით გაიზარდა. ფედის მხრიდან დადგენილი ინფლაციის მიზნობრივი მაჩვენებელი 2%-ია. მისივე პროგნოზით წელს აშშ-ში ინფლაციის დონე 3%-ის ფარგლებში იქნება.

გახსენი საინვესტიციო ანგარიში თიბისის მობაილბანკში და შეიძინე ამერიკული აქციები და ფონდები საკომისიოს გარეშე. გაითვალისწინე, რომ ეს არ არის ფინანსური რჩევა.