აზერბაიჯანის ხელისუფლებამ ეთნიკური თალიში მკვლევარი ღალატისა და ეთნიკური სიძულვილის წაქეზების ბრალდებით დააკავა.

იგბალ აბილოვს ოთხთვიანი წინასწარი პატიმრობა შეეფარდა. გავრცელებული ინფორმაციით, მას, ასევე, ეკრძალება ვიზიტორების მიღება, მათ შორის ოჯახის წევრებისაც. აბილოვი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა გასულ კვირას სამხრეთ აზერბაიჯანის სოფელ ბალა-კოლატანში დააკავა.

პროსამთავრობო საინფორმაციო საიტი Qafqazinfo.az იტყობინება, რომ აბილოვს ბრალად ედება სომხეთის უსაფრთხოების სამსახურებთან მუშაობა.

მათ განაცხადეს, რომ მას ედავებიან აზერბაიჯანის ტერიტორიული მთლიანობის წინააღმდეგ "აქტივობების ორგანიზებაში“, "სხვადასხვა ქვეყნის ძალებთან ურთიერთობასა" და "ეთნიკურ ნიადაგზე სიძულვილისა და მტრობის გაღვივებაში".

მათი თქმით, მას ბრალი ედება სომეხ მეცნიერებთან სკაიპის საშუალებით "ფარულ მოლაპარაკებებსა და გარიგებებში", მათ შორის, ერევნის რუსულ-სომხური უნივერსიტეტის აღმოსავლეთმცოდნეობის ინსტიტუტის ხელმძღვანელთან, გარნიკ ასატრიანთან, რომელსაც "აზერბაიჯანის ტერიტორიული მთლიანობის წინააღმდეგ მიზანმიმართული სამუშაოების ჩატარებაში" ადანაშაულებენ.

მათ, ასევე, თქვეს, რომ ის ეჭვმიტანილია სომხეთის სპეცსამსახურებთან დაკავშირებულ პირებთან, მათ შორის, ვარდან ვოსკანიანთან ურთიერთობაში. ვოსკანიანი ერევნის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ირანისტიკის კათედრას ხელმძღვანელობს.

აბილოვი არის ბელორუსში დაფუძნებული თალიშების ეროვნული აკადემიის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ჟურნალის რედაქტორი. ამ ორგანიზაციის განმარტებით, ჟურნალი არის "პირველ საერთაშორისო სამეცნიერო გამოცემა, რომელიც ეძღვნება თალიშების ყოვლისმომცველ შესწავლას".

აბილოვის მამამ, შაჰინ აბილოვმა, უარყო მისი შვილის წინააღმდეგ წაყენებული ყველა ბრალდება. მან OC Media-ს განუცხადა, რომ აბილოვი, რომელიც ბავშვობიდან ცხოვრობდა ბელორუსში, იყო მრავალი ეთნიკური უმცირესობის მკვლევარი "კავკასიიდან ჩინეთამდე", მათ შორის, თალიშების.

შაჰინ აბილოვის თქმით, მისი შვილს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა პირველად 22 ივნისს წაიყვანა დაკითხვაზე, პროცესი 6 საათის განმავლობაში გაგრძელდა. მისივე ინფორმაციით, დაკითხვაზე მყოფს ჰკითხეს სხვადასხვა პირთან შეხვედრების შესახებ. აბილოვს ჰქონდა კონტაქტი ბევრ ადამიანთან აზერბაიჯანში, რომელთა ნაწილი ეთნიკურად თალიშია.

მეორე დღეს მან სცადა ქვეყნიდან გასვლა, მაგრამ აეროპორტში გააჩერეს, სადაც პასპორტი და ტელეფონი ჩამოართვეს.

თალიშების უფლებები და კულტურა აზერბაიჯანის ხელისუფლებისთვის, უკვე ათწლეულებია, მგრძნობიარე თემაა. 1993 წელს სამხრეთ აზერბაიჯანში გაჩნდა ხანმოკლე სეპარატისტული ერთეული, რომელმაც საკუთარ თავს თალიშ-მუღანის ავტონომიური რესპუბლიკა უწოდა. მისი ლიდერი მალევე დააკავეს.

მას შემდეგ, აზერბაიჯანი ხშირად აპატიმრებდა თალიშ აქტივისტებსა და კულტურის წარმომადგენლებს, მათ შორის, ღალატის ბრალდებით.

2020 წლის ნოემბერში თალიში ისტორიკოსი და აქტივისტი ფახრადინ აბასოვი გარდაიცვალა ციხეში, მას 16-წლიანი პატიმრობა ჰქონდა მისჯილი.

2021 წლის აპრილში თალიშ ბლოგერს ასლან გურბანოვს მიესაჯა შვიდი წლით თავისუფლების აღკვეთა, "ეროვნული სიძულვილის წაქეზებისთვის".

აზერბაიჯანის თალიშების საზოგადოებრივი საბჭოს 2021 წლის ანგარიშში, რომელიც მხარს უჭერს ქვეყანაში თალიშების უფლებებს, ნათქვამია, რომ აზერბაიჯანის მთავრობა თალიშური ენის, იდენტობის ან საკუთარ ენაზე განათლების მიღების უფლებას არ პატივს სცემს.

"თალიშები აზერბაიჯანის მთავრობამ ხალხად არ აღიარა", — ნათქვამია ანგარიშში. "ხელისუფლება ახორციელებს თალიშების დე ფაქტო ასიმილაციის პოლიტიკას".

სტატიაში წარმოდგენილი შეხედულებები ეკუთვნის ავტორს და არ წარმოადგენს On.ge-ის პოზიციას. მასალა ქვეყნდება OC Media-სთან პარტნიორობის ფარგლებში, რომლის შედეგად, გამოცემის სტატიები ამიერიდან ოთხ ენაზე გავრცელდება. საქართველოში OC Media-ს პარტნიორი On.ge-ა. სტატია ინგლისურად შეგიძლიათ წაიკითხოთ აქ.