ადამიანების ცხოვრებაში ტექნოლოგიებისა და ინტერნეტის როლი დღითი დღე იზრდება — მობილური ტელეფონი და ლეპტოპი ყოველდღიურობის განუყოფელ ნაწილად იქცა. თუმცა, რამდენადაც ინტერნეტი ცხოვრებას აადვილებს, იმდენად ახალ გამოწვევებს ქმნის. ციფრულ სამყაროში ცხოვრებამ ახალი ტიპის საფრთხის — კიბერდანაშაულის — წინაშე დაგვაყენა, რომლის მსხვერპლიც ნებისმიერი ადამიანი შეიძლება გახდეს.

ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული კიბერდანაშაული ფიშინგია. ფიშინგ-შეტევის დროს კიბერთაღლითები ცდილობენ ინტერნეტმომხმარებლებს გამოსტყუონ პერსონალური ინფორმაცია, როგორიცაა პაროლები, საბანკო მონაცემები და სხვა.

ბოლო პერიოდში სოციალურ ქსელში ახალი თაღლითური სქემა ამოქმედდა:

  • კიბერთაღლითები სოციალურ ქსელში განთავსებული რეკლამებით ინტერნეტმომხმარებლებს დიდ კომპანიებში დასაქმებას სთავაზობენ;
  • ცდილობენ დაარწმუნონ, რომ განახორციელონ ინვესტიციები და მცირე ინვესტიციით დიდ ამონაგებს ჰპირდებიან;
  • არწმუნებენ, რომ ამისთვის საჭიროა კონკრეტული აპლიკაციების მათ მოწყობილობებში ჩამოტვირთვა;
  • მას შემდეგ, რაც მომხმარებელი ვერ შეასრულებს მათ ინსტრუქციას დისტანციურად, თითქოს, დახმარების მიზნით სთავაზობენ Anydesk-ის (აპლიკაცია, რომელიც უზრუნველყოფს დისტანციურ წვდომას სხვა მოწყობილობებზე) ან — სხვა მსგავსი აპლიკაციის დაყენებას;
  • აპლიკაციის ჩამოტვირთვისთანავე მომხმარებლები, ფაქტობრივად, მათ მოწყობილობაზე წვდომას აძლევენ კიბერთაღლითს.

იყო შემთხვევები, როცა მომხმარებელი ხედავდა, როგორ მოქმედებდა მის მოწყობილობაში კიბერთაღლითი — ირიცხავდა თანხას ან/და იაქტიურებდა სესხს. ზოგიერთ შემთხვევაში კი კიბერთაღლითები სხვის მოწყობილობაში შეღწევის შემდეგ მათ მფლობელებს აშანტაჟებენ.

რა უნდა გავაკეთოთ კიბერუსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად?

როგორც წესი, კიბერთაღლითები ინტერნეტმომხმარებლის მოტყუებას ისეთ ადამიანურ ემოციებზე მანიპულირებით ცდილობენ, როგორიცაა, მაგალითად, ცნობისმოყვარეობა. ამიტომ სოციალურ ქსელში განთავსებულ ამაღელვებელ, განსაკუთრებულად მიმზიდველ მესიჯებს/შემოთავაზებებს ყოველთვის სკეპტიკურად უნდა შეხედოთ და დაინტერესების შემთხვევაში, აუცილებლად გადაამოწმოთ მათი სანდოობა.

ფიშინგის ამ ახალი თაღლითური სქემისგან თავის დასაცავად, მნიშვნელოვანია, გაითვალისწინოთ სამი რჩევა:

არ გადმოწეროთ აპლიკაციები სხვისი დავალებით: რამდენადაც არ უნდა ენდობოდეთ ადამიანს, აუცილებლად გადაამოწმეთ იმ აპლიკაციის სანდოობა, რომლის გამოწერასაც გთავაზობთ ის. განსაკუთრებით, ისეთი აპლიკაციის, რომლის საშუალებითაც თაღლითს თქვენს მოწყობილობაში შემოსვლა შეუძლია.

არავის მისცეთ წვდომა თქვენს მოწყობილობაზე: პირადი მოწყობილობების დასაცავად, პირველ რიგში, ძლიერი და უსაფრთხო პაროლები გჭირდებათ. გაითვალისწინეთ ისიც, რომ ეს პერსონალური ინფორმაციაა და არავითარ შემთხვევაში არ გაუზიაროთ სხვებს, მათ შორის, არც ოჯახის წევრებსა და მეგობრებს.

დიდ კომპანიაში დასაქმების დაპირების შემთხვევაში, გადაამოწმეთ შემოთავაზების რეალობა: ეს ბოლო პერიოდში გავრცელებული ერთ-ერთი მეთოდია, რომლითაც კიბერთაღლითები ინტერნეტმომხმარებლების მოტყუბას ცდილობენ. თუ Whatsapp-ის, Viber-ის და სხვა მსგავსი აპლიკაციებით თქვენც მიიღებთ ამგვარ შემოთავაზებას, აუცილებლად გადაამოწმეთ, ნამდვილად არსებობს თუ არა ეს კომპანია.

რატომ არის მნიშვნელოვანი კიბერუსაფრთხოება?

ტექნოლოგიების განვითარებასთან ერთად, გაიზარდა კიბერსაფრთხეების რაოდენობაც. კიბერთაღლითები ცდილობენ ადამიანების პერსონალური მონაცემების მოპოვებას, რომლებსაც შემდეგ მათ წინააღმდეგ გამოიყენებენ — მიითვისებენ მათ კუთვნილ თანხას.

კიბერთაღლითები მუდმივად ახალ-ახალ მეთოდებს ქმნიან ადამიანების მოსატყუებლად, ამიტომ საჭიროა, თქვენც მუდმივად შეიარაღდეთ ცოდნით, რაც მათთან გამკლავებაში დაგეხმარებათ.

ასევე ნახეთ — ტესტი: შეგიძლია თუ არა კიბერთაღლითური სქემების გაშიფვრა?