ოკუპირებული აფხაზეთიდან 90-იანების შეიარაღებული კონფლიქტის დროს უზგო-უკვლოდ დაკარგული კიდევ 13 ადამიანის ცხედარი გადმოასვენეს. დაღუპულთაგან 6 სამხედროა, ხოლო 7 სამოქალაქო პირი.

დაღუპულთა ცხედრები სამების საკათედრო ტაძარში დაასვენეს და სამოქალაქო პანაშვიდი 2 დღის განმავლობაში გაგრძელდება. 24 აპრილს ოთხ მებრძოლს დიღმის ძმათა სასაფლაოზე, დანარჩენებს კი, ოჯახების გადაწყვეტილებით სხვადასხვა ლოკაციაზე, მათ შორის, საგვარეულო სასაფლაოებზე გადაასვენებენ.

ტაძარში დღეს გარდაცვლილთა ოჯახის წევრები იყვნენ შეკრებილი. მათი ნაწილი ამბობს, რომ არც კი იცოდნენ, სად იყო ახლობლების საფლავები და დახმარებისთვის წითელი ჯვრის მადლიერების არიან.

ნუგზარ ჩოხელმა აფხაზეთის ომში 27 წლს შვილი დაკარგა. როგორც ამბობს, მის შესახებ არანაირ ინფორმაციას არ ფლობდნენ.

"ვამაყობ იმით, რომ ჩემი შვილი არის გმირი და ვასაფლავებ გმირთა სასაფლაოზე. დიდი მადლობელი ვარ წითელი ჯვრის, ვინც ეს კეთილი საქმე გააკეთა და საერთოდ ყველას, ვინც ეს სასიკეთო საქმე გააკეთა", — ამბობს ნუგზარ ჩოხელი.

წლების შემდეგ დედის ცხედრის გადმოსვენება შეძლო მზია მიქაძემ. მისი თქმით, აფხაზეთის დაცემის დღეს ის აფხაზებმა დაცხრილეს.

"სავარაუდოდ ვიცოდით, სად იყო დასაფლავებული. ხუთი წლის წინ დაგვიკავშირდნენ სამხარაულიდან და აგვიღეს დნმ-ის ანალიზი დედაჩემისგან, ჩემგან, ჩემი დისგან, ჩემი ძმისგან. სიმართლე გითხრათ არც ველოდით. გაოცებულები ვართ. მადლობა წითელ ჯვარს, რომ ასეთი სასწაული გააკეთეს", — ყვება მზია მიქაძე.

ომში დაღუპული ლევან ფუხაშვილის შვილი, გვანცა ამბობს, რომ სამი წლის იყო, როცა მამა საბრძოლველად წავიდა. მამა გაგრაში დაიღუპა, იქვე იპოვეს ცხედარიც.

"დედას დაურეკეს, დაახლოებით, ორი-სამი კვირის წინ, თუ არ ვცდები წითელი ჯვრიდან. ამხელა სევდასთან ერთად უდიდესი ბედნიერებაა, რომ მთელი ცხოვრებაა საფლავს მაინც ვნატრობდით", — ყვება მებრძოლის შვილი.

ოკუპირებული აფხაზეთიდან ჩამოასვენეს დავით ღვინცაძის ოჯახის სამი წევრი — ცოლის დედა, ბებია და ბაბუა. როგორც ყვება, სამივე მათგანი დახვრიტეს და თავისი სახლის ეზოში იყვნენ დასაფლავებულნი:

"მინდა წითელ ჯვარს, პირველ რიგში მადლობა გადავუხადო ყურადღებისთვის, რომ გადმოასვენეს. მათ საფლავზე სანთლები უნდა აინთოს, მივა ჭირისუფალი, ჩვენ, შვილები, შვილიშვილები".

სამების საკათედრო ტაძარში სამოქალაქო პანაშვიდზე იმყოფებოდნენ ხელისუფლების წარმომადგენლები, მათ შორის პრეზიდენტი და პარლამენტის თავმჯდომარე.

ნეშტების ამოცნობა წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტის ანთროპოლოგიური კვლევის შედეგად მოხერხდა. 1990-იანი წლების შეიარაღებული მოქმედებებისა და 2008 წლის აგვისტოს ომში უგზო-უკვლოდ დაკარგულთა მოძიების მექანიზმების ფარგლებში პირველი იდენტიფიცირება და გადმოსვენება 2013 წელს განხორციელდა. ამ დრომდე მექანიზმების ფარგლებში ნაპოვნია 583 ადამიანის ნეშტი, მათგან იდენტიფიცირებულია 206.