გერმანიაში ფონეტიკურ ანბანზე ასახულ ნაცისტურ კვალს წაშლიან
გერმანიაში ფონეტიკური ანბანის განახლებას აპირებენ მასზე დამჩნეული ნაცისტური კვალის წასაშლელად.
ნაცისტური პარტიის დიქტატურის დამყარებამდე გერმანული ენის ფონეტიკურ ანბანში რამდენიმე ასო-ბგერის წარმოთქმის წესის განსამარტავად ებრაული სახელები გამოიყენებოდა. მაგალითად, "დ — როგორც დავიდში", "ნ — როგორც ნათანში", — "ც (Z) — როგორც ზაქარიაში". ნაცისტებმა ეს სახელები "დორათი", "ნორდპოლით" და "ცეპელინით" ჩაანაცვლეს, მას შემდეგ კი გერმანელების უმეტესობა ამ ანტისემიტური წარმომავლობის ანბანს გაუცნობიერებლად იყენებდა.
ნაცისტებმა შეცვალეს სხვა ასო-ბგერების განმარტებებიც — ფონეტიკურ ანბანში 1934 წელს მათ "იაკობი" და "ზემუელი" ჩაანაცვლეს "იულიუსითა" და "ზიგფრიდით". მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ ნაცისტების შეცვლილი რამდენიმე განმარტება კვლავ გამოიცვალა. მაგალითად, "იპრე" ჩანაცვლდა "იფსილონით" — ასოს ნამდვილი სახელწოდებით ბერძნულ ენაში. ცნობილია, რომ იპრეში, რომელიც დღევანდელი ბელგიის პროვინციაა, გერმანელებმა პირველ მსოფლიო ომში პირველად გამოიყენეს მომწამვლელი გაზი. რაც შეეხება ნორდპოლს ("ჩრდილოეთი პოლუსი"), იგი ნაცისტური იდეოლოგიის ერთ-ერთ ელემენტზე — მითური ჩრდილოეთის არიული რასის აღმატებულობაზე — მიანიშნებს.
ამჟამად ენათმეცნიერები და ექსპერტები იმ ცვლილებებზე მუშაობენ, რომელიც ფონეტიკურ ანბანში 2022 წლის მიწურულს შევა. ინიციატივა მიხაელ ბლუმეს ეკუთვნის, რომელიც ბადენ-ვიურტემბერგის მიწაზე ანტისემიტური განწყობების წინაამღდეგ იბრძვის. მას მხარი დაუჭირა გერმანიაში ებრაელების ცენტრალურმა საბჭომაც, თუმცა იდეის ბედი ახლა სტანდარტიზების გერმანული ინსტიტუტის (DIN) ხელშია.
ინსტიტუტის წარმომადგენლის, იულიან პინიგის თქმით, საკუთარი სახელების მინიჭება ცალკეული ასო-ბგერებისადმი უფრო პრობლემური საკითხია, ვიდრე ფონეტიკურ ანბანში გერმანული ქალაქების სახელების გამოყენება, რადგან განახლებული ვერსია, შესაძლოა, ქვეყნის დღევანდელ ეთნიკურ მრავალფეროვნებას არ ასახავდეს.
-
გადახედვახმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე ხმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვადარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული დარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაიოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა იოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
გადახედვაწალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა წალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
კომენტარები