ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) კვლევით, საქართველოში ფარული მიყურადების არსებული სამართლებრივი მოწესრიგება პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დაცვის მყარ გარანტიებს კვლავ ვერ უზრუნველყოფს.

კვლევის ძირითადი მიგნებებია:

  • მნიშვნელოვან გამოწვევას სსიპ ოპერატიულ-ტექნიკური სააგენტოს რეალური დამოუკიდებლობის უზრუნველყოფა წარმოადგენს;
  • ნდობის ჯგუფს, რომელიც საქართველოს თავდაცვისა და უსაფრთხოების სექტორზე საპარლამენტო კონტროლს ახორციელებს, მოქმედი კანონმდებლობით კონტროლისა და ზედამხედველობის ეფექტური მექანიზმები არ გააჩნია. ოპერატიულ-ტექნიკური სააგენტოს კონტროლის დადგენილი წესი არის ბუნდოვანი და სააგენტოს საქმიანობის საფუძვლიანად შემოწმების შესაძლებლობას არ იძლევა;
  • პრობლემად რჩება "კონტრდაზვერვითი საქმიანობის შესახებ" საქართველოს კანონის ჩანაწერი, რომელიც კონტრდაზვერვითი საქმიანობის განმახორციელებელ სპეციალურ სამსახურებს პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებაში სასამართლოს ნებართვის გარეშე ჩარევის უფლებამოსილებას ანიჭებს;
  • 2016 წლიდან 2020 წლის პირველი და მეორე კვარტლის ჩათვლით მონაცემებით, სატელეფონო საუბრის ფარულ მიყურადებასა და ჩაწერასთან დაკავშირებით საქართველოს მასშტაბით სასამართლოების მიერ განხილული შუამდგომლობების რიცხვი ჯამში 3 467 იყო. თბილისში შუამდგომლობების მატების ტენდენცია 2016 წლიდან გრძელდება და 2019 წელს უმაღლესი ნიშნული — 669 დაფიქსირდა, რაც წინა წლის მაჩვენებელს 1.6%-ით აღემატება.
  • 2019 წელს საქალაქო და რაიონულ სასამართლოებში ფარულ საგამოძიებო მოქმედებებთან დაკავშირებით ჯამში 7084 შუამდგომლობა შევიდა.

ორგანიზაციის კვლევაში აღნიშნულია, რომ თაღლითობასთან დაკავშირებით ფარულ მიყურადებასა და ჩაწერაზე შუამდგომლობების რაოდენობა 2019 წელს წინა წელთან შედარებით 50%-ით გაიზარდა. მათივე ცნობით, 2019 წელს შუამდგომლობით მიმართვის რაოდენობა, აგრეთვე, გაიზარდა განზრახ მკვლელობასა და ჯანმრთელობის განზრახ მძიმე დაზიანებასთან დაკავშირებით, თუმცა საგრძნობლად, 61.4%-ით შემცირდა ყაჩაღობასთან, ხოლო 36%-ით — ე.წ. ქურდული სამყაროს წევრობასთან და ე.წ. კანონიერ ქურდობასთან მიმართებით.

IDFI-ს განცხადებით, არსებული საკანონმდებლო მოწესრიგების პირობებში განცდა არ არსებობს, რომ ფარული საგამოძიებო მოქმედებებით პირადი ხელშეუხებლობის უფლებაში ჩარევა ლეგიტიმური მიზნის პროპორციულად ხორციელდება. მათივე თქმით, ხელისუფლების მიმართ ნდობის ნაკლებობა განპირობებულია მისივე უმოქმედობით აღმოფხვრას არსებული ხარვეზები, რის აუცილებლობაზეც არაერთი ადგილობრივი თუ საერთაშორისო ორგანიზაცია მიუთითებს.

IDFI-ს ანგარიში საქართველოში ფარულ მიყურადებაზე შეგიძლიათ სრულად წაიკითხოთ ამ მბულზე.